Word: https://drive.google.com/open?id=0B3RIv3pMNaTdaFpaZjlzbHBMTkE
Serkan Şahin tatilden döndü ve OPEC yorumu ile burada.İngiltere – Fransa hattındaki enterkonneksiyonun başına gelen ilginç, İngiltere’de hafta sonu çöken GB energy müşterileri hemen bir diğer şirkete 4-5 gün içinde aktarılmış, ek zarar tüm tüketicilere yedirilmiş(fon gibi Bir şey ile). 350 kW’lık hızlı şarj, istasyonda dolum esnasında sigara içersiniz ama araba içinde olmamak gerekecek. Bugün AB öneri paketi ile ilgili geniş bir özet var. “Tüm Avrupalılar için Temiz Enerji”. Yenilenebilirlerde avantajlar ortadan kalkıyor(priority dispatch) gibi. Perakende fiyat deregüle olacak. Dağıtım şirketilerinin DSO birliği kurulacak, mini İletim operatör kuralları vs. Kapasite piyasasına daha bölgesel bir entegrasyon gibi anladım.
Bilgiler
İngiliz National Grid ve Fransız RTE iletim şirketlerinin ortak sahip oldukları 8 kabloluk 2 GW’lık kanal hattına, muhtemelen bir geminin Angus fırtınası esnasında demir atıp zarar vermiş olduğu düşünülüyor. Kapasite yarıya düştü. Fransa tarafında nükleer santralleri incelemede olduğundan sorun, İngiltere de de arz açığı olabilir.
8 Aralıkta Suudi Kralının, Kuveyt’i ziyareti, Saudi Aramco ve Kuwait Gulf oil’in birlikte işlettikleri deniz kuyusu Khafji alanında Ekim 2014’te duran üretimin tekrar başlaması umutlarını doğurdu. Eğer gerçekleşirse 300bin v/g. Suudiler üretim durdururken çevresel sebepleri söyleseler de, fiyat düşüşü sebeplerden biri.
Avrupa enerji sistemini değiştiren 4 trend: dekarbonizasyon ve dijitasyon, ve bu ikisinin sonucu olarak dağıtıklık(decentralisation) ve yakınsama(hizmetlerin). Şehirler de bu konuda anahtar konumdalar.
ABD’de yenilenebilir enerji laboratuarlarının çalışmasına göre Amerikadaki 3.2 milyar feet kare güneş için kullanıldığında ABD talebinin %14’ünü üretebilir.
Kanada hükümeti karbonun sosyal maliyetini asgari 30$ USD olarak hesaplamış.
Baker Hughes %62.5 hisseyi GE’ye sattıktan sonra Goldman Sachs’la da Kuzey Amerikada hidrolik çatlatma ortaklığı kuruyor. Tüm demirbaşlar voltran’ı oluşturuyor gibi geliyor.
OPEC’i kurtaracak petrol fiyatları (breakeven) yükseldikçe, şeyl üretim maliyetleri düşüyor. Fasit daire
Apple niye enerji işine girdi? Makale hoş ama anladığım cevap: Artık tüketici de aktif bir oyuncu, zaten büyük firmalar yenilenebilir elektrik alıyorlar (24 büyük firma 3.6 GW yenilenebilir anlaşma yapmış 2015te), tüm bir enerji hizmetlerine el atmak da bir fırsat kapısı
Mercedes’in sahibi Daimler AG, elektrikli arabalara 11 milyar $ ArGe harcayacak. 2025’e 10 araba. 100 km’ye 5 saniye, 500 km menzil, dijital olarak bağlı. Mercedes geçen ay Paris’te Generation EQ konseptini tanıttı. Söylenmeyen ise otonom sürüş ile elektrikli araba kaçınılmaz bence.
İngiltere’de 3 yıldır faaliyet yürüten GB Energy isimli toptan satış şirketi geçen haftasonu batarak 160bin müşteriyi açıkta bıraktı. Şirket enerji fiyatlarındaki artışı gerekçe gösterdi. 30 Kasım itibari ile müşteriler aynı tarifeleri ile Ofgem tarafından anlaşmaya varılan “son tedarikçi” Co-operative Energy’e geçti. Zararın bir kısmını Ofgem(herkes) ödeyecek
BMW, Daimler, Ford, VW grup (Audi+Porsche), yeni bir mutabakat zaptı ile JV(ortak girişim) kurarak uzun yol güzergahlarında 350 kW’a kadar şarj noktaları kuracaklar. 2017’de çalışmalar başlayacak. Tesla’nın 120-135 kW
İngiltere’de RBS’nin stres testlerini geçemediği raporda Standart Chartered’in da petrol fiyat hareketlerine açık riskleri olduğu raporda var.
“Fransız Nükleer sanayisi, tarihinin en kötü durumunda”, eski EDF direktörü diyor. Bu nükleer santrallerin geçici durdurulması sebebi ile İngiltere, son 4 yılda ilk defa Fransa’ya geçtiğimiz hafta elektrik ihraç etmiş.
Afrika Kalkınma Bankası 12 milyar $ bularak, kıta için “Afrika’da enerji için yeni teklif” paketini uygulamak istiyor. Afrika gelişmesinin %5’ini (potansiyel GSYİH)’i elektrik erişimi sebebiyle hayata geçiremiyor.
İstatistikler
AB paketinden:
– AB’de elektrik sektörünün yıllık cirosu 1.182 milyar euro (2014)
– Hane halklarının ödediği fatura toplam 148.2 milyar euro, hane başına senede 686 euro
– Binalar AB enerji tüketiminin %40’ı
– Bina renovasyon oranı %1
– AB inşaat sektörü 18 milyon doğrudan istihdam ve GSYİH’in %9’unu sağlıyor.
– 2014’te en düşük gelirli kesim toplam harcamasının %9’unu enerjiye harcadı
– Yenilenebilir sektörü Avrupa’da 1 milyon kişiye istihdam sağladı. Sadece rüzgarda 2014’te 320bin kişi
Rapor Özeti
AB’nin Tüm Avrupalılar için Temiz Enerji tanıtımı
“Bunu okuyan profösör olur annadın mı?” repliğini aklıma getiren bu kadar belgeyi kim okuyacak.
Basın Açıklaması:(link)
AB, 2030’da CO2 emisyonlarını en az %40 azaltmaya söz verdi. Bunu da ekonomiyi modernize ederek ve tüm Avrupa vatandaşları için istihdam ve büyüme ile elde etmeyi planlıyor. Bugün ki önerilerin 3 ana hedefi var:
– Enerji verimliliğini en öne almak,
– Yenilenebilir enerjilerde küresel liderlik,
– Tüketicileri için adil bir dönem (fair deal)
Paket tüketiciler konusunda sosyal mesajların ardından, kırılgan tüketiciler ile ilgili önlemleri de içeriyor.
Maros Sefcovic: Energy Union VP
“sürdürülebilir istihdam, büyüme, yatırım. Temiz enerji sektörlerinin tamamına dokunuyor: araştırma, inovasyon, yeterlilikler (skills), binalar, sanayi, ulaştırma, dijital, finans bir kaçı. Bu şekilde Avrupa vatandaş ve iş sahiplerini temiz enerji değişiminden en çok faydalanacak şekilde donatacak”
Arias Canete:(İklim ve Enerji Komiseri)
“En çok %30 enerji verimliliği hedefi için gururluyum. İthalatı azaltacak, istihdam oluşturacak ve emisyonları kesecek.”
Komisyonun “Tüm Avrupalılar için Temiz Enerji” önerileri, temiz enerji değişiminin gelecek büyüme sektörü ve akıllı paranın olduğunu göstermek için tasarlandı. 2015’te temiz enerjiler küresel olarak 300 milyar euro çekti. 2021’e kadar 177 milyar euro kamu ve özel yatırım mobilize ederek, paket önümüzdeki 10 yılda GSYİH’ı %1 arttıracak ve 900,000 istihdam oluşturacak”
Enerji Verimliliğine Öncelik vermek: Daha iyi tüketmek, daha temiz bir şekilde (link)
Bugün ne oldu?
Küresel temiz enerji dönüşümü başladı ve geri döndürülemez. AB sadece adapte olmak değil, lider olmak istiyor:
1. Enerji verimliliği ile ilgili genel bir çerçeve,
2. Binalarda enerji verimliliiğini arttırmak,
3. Ecodesign ile ürün enerji performansını iyileştirmek ve tüketicileri bilgilendirmek (enerji etiketleri)
4. Akıllı finans ile akıllı bina önerileri için enerji verimliliği finansmaı
AB çapında 2030’a %30 enerji verimliliğ hedefi
Komisyon bu önlemleri neden alıyor?
İstihdam ve büyüme için anahtar Avrupa stratejisi.
Enerji verimliliği poltikasında ne değişeşecek?
Bugün ki öneriler ile Komisyon mevcut Enerji Verimliliği direktifini şu şekilde güncellemeyi öneriyor:
– Enerji verimliliği hedeflerini, AB 2030 iklim ve enerji çerçevesi ile uyumlaştırmak,
– Enerji tasarrufu (saving) zorunluluklarını 2020 sonrasına da uzatarak 2021-2030 arası %1.5/yıl enerji tedarikçi ve dağıtıcılarına enerji tasarrufu zorunluluğu
– Isıtma ve soğutma müşterileri için sayaç okuma ve faturalamayı iyileştirmek
Ayrıca komisyon Binaların enerji verimliliği direktifinde şunları öneriyor:
– Smart (Akıllı): Bilişim ve modern teknolojileri ile, otomasyon ve elektrik şarj altyapısı ile verimli bina işletimi
– Simple (Basit): beklenen çıktıların alınmadığı maddeleri çıkarıp düzelterek
– Supportive(Destekleyici) şekilde binaların renovasyonunu artırmak,, ulusal uzun dönem renovasyon stratejileri ve 2050 gibi bina stoğunu dekarbonize etmek
Komisyon akıllı binalar için akıllı finansman başlatıyor.
2014-2040 arası Avrupa Bölgesel Kalkınma Fonu KOBİ odaklı olarak 2014-2020 17 milyar euro enerji verimliliğine yatıracak. Akıllı binalar için akıllı finansman’da 10 milyar euro kamu ve özel fonlar devreye alınacak.
Yenilenebilir Enerjilerde Küresel Liderlik (link)
Temiz enerji paketi yenilenebilirleri nasıl arttıracak?
Yenilenebilir Enerji Direktifi, Yeni Elektrik Piyasa tasarımı ve yönetimi ile, yatırımcılar için daha öngörüleibilir bir düzenleyici çerçeve ve tüm teknolojiler için eşdüzlem bir oyun alanı -fakat iklim ve enerji hedeflerine zarar vermeden- [burada çanlar çalıyor]
Toptan satış piyasalarında,eterli kurallar oluşturarak daha kısa dönem ticaret ile değişken üretimin gerekliliklerini karşılamak; yenilenebilirler şebeke desteği ve güvenliği gibi sistem hizmetleri piyasalarından da gelir kazanabilecek. Bu daha da kısa dönemli piyasalarda hem üretim hem talep hem de depolama tarafında esnekliği ödüllendirecek.
Yenilenebilirler daha fazla piyasa tabanlı olacak, yeni kurallar yenilenebilir üreticilerinin gelirlerini daha fazla piyasadan kazanmalarını sağlayacak
Paket ayrıca, ulusal destek tasarım ana hatlarını belirleyerek, maliyet etkin, piyasa dostu ve Avrupalaştırılmış bir yaklaşım geliştirecek.
Öncelikli tevzilenme( priority dispatch) mevcut yenilenebilirler ve küçük projer ve inovatif projeler için kalacak. Diğerleri için teknolojiden bağımsız olarak, ayrım gözetmeyen 3. taraf kuralları uygulanacak. Yenilenebilirlerin bedelsiz yük atması /kesintisi (curtailment)ise en son çare olarak yapılmalı [ama yapılmalı denmiş bir kere]
Ulaştırmada, paket ayrıca gelişmiş biyoyakıt ve elektrik de öngörüyor. Gıda ürünleri tabanlı biyoyakıtlar kademeli olarak azaltılırken, gelişmiş alternatif yakıtlar için katkılama teşvik edilecek.
Ulaştırmada Komisyon ayrıca, Birlikte işleyen Akıllı Ulaştırma Sistemleri üzerine Avrupa stratejisini de adapte etti. Daha fazla birlikte işleyen [paylaşım ekonomisi denmemiş ama sanki o], bağlantılı ve otonom hareket. Strateji Avrupa ulaştırmasını dijitalleştirme, verimli ve güvenli hale getirecek
Biyoyakıtlar nasıl sürdürülebilir olacak? 2020 sonrası için 4 şart belirleniyor:
– Mevcut fosil yakıtlardan %70 daha az sera gazı emisyonu olan gelişmiş biyo yakıtlar olmalı,
– Orman biyokütlesinde fazla hasatı önleyen sürdürülebilirlik kriterleri,
– Biomas ve biogaz’dan ısı ve elektrik eldesinde %80 daha az sera gazı emisyonu şartı,
– Biomas’dan enerji yüksek verimli kojen (ısı+elektrik)
Tüketicilere daha adil bir teklif (link)
AB’deki tüm tüketiciler, kendi tüketimi için elektirk üretmeye, depolamaya, paylaşmaya [!!], tüketmeye veya piyasaya geri satmaya hak sahibi olacak.
Komisyon dinamik elektrik fiyatları ve akıllı sayaçlar ile tüketiciler ve piyasa arasındaki mesafeyi azaltacak.
Tüketiciler için ne değişecek?
Tüketiciler günlük faturalama, tedarikçi değiştirme, yeni kontrat yapma gibi işlemleri gelişmiş dijital tüketici bilgi yönetimi ile daha basit, hızlı ve kesin olacak
Sertifikalı online fiyat kıyaslama araçları ile daha net ve güvenilir bilgiye sahip olacaklar
Tüketiciler daha kolay tedarikçi değiştirebilecek, değiştirme bedellerinde sınırlama getirilmesi sayesinde
İsterlerse tüketiciler tedarikçilerinden akıllı sayaç isteyerek,[ fiyat avantajını kullanmayı deneyebilecekler]
Tüketiciler tek başlarına da Energy Union’dan faydalanabilecekler
Tüketiciler nasıl korunacak?
Yeni kurallar daha üst seviye bir tüketici koruması ve tüketici verilerinin yönetiminde ciddiyet
Yeni kurallarda elektrik fiyatları daha piyasa tabanlı olacak. Enerji yoksulluğu ise hedefli sosyal politika ve enerji verimliliği önlemleri (evlerin izolasyonu) ile olacak. Odaklı sosyal tarifeler sadece geçici olarak
Fiyat regülasyonu olmayan piyasalarda, daha fazla rekabet ve tüketiciler için en iyi teklifler gördük. Bu piyasalarda tüketiciler daha tatmin olmuş durumda.
Talep yönetimi gibi yeni sistemler, enerji faturalarını ciddi olarak düşürecek.Tüketiciler zorlanmayacak ama hakları olacak.
Akıllı şebeke kullanımı AB’nin veri koruma kurallarına saygılı olmak durumda. Tüketicilerin izni alınmalı
Memo: Yeni Elektrik Piyasası Tasarımı : Tüketiciler için Adil Teklif (link)
Piyasa tasarımı enerji oyuncuları için kural kitabı. Yazılım gibi.
Sorun ne?
Yenienebilir oranı %29’a 2030 gibi %50’ye çıkacak. Bu değişken üretimin, adaptasyonunun kolaylaştırılması, sistem esnekliğinin arttırılması ve enerji arz güvenliğinin sağlanması lazım. [sınırlar arası elektrik kısmı] .. AB perakende piyasası da kalıcı olarak düşük rekabetten zarar görüyor. Teknolojik gelişmelere rağmen tüketiciler yeteri kadar bilgi sahibi değil ya da desteklenmiyor. Dolayısıyla tüketicilerin elektrik tüketimlerinin kontrolü ve yönetimine engel oluyor
Toptan Satış için yeni kurallar ne?
– Kısa dönem piyasalar daha esnek ve artan değişken üretime daha çok tepki veren hale gelecek
– Toptan satış fiyat tavanları kaldırılacak.Fiyatların, elektrik gerçek zaman ve lokasyon değerini göstermesi, bu sayede sistemin en çok ihtiyaç duyduğu esnek varlıkların yatırımı arttırılacak (talep yönetimi-depolama gibi).
– Priority dispatch – [öncelikli tevzi/devreye alma- yeni yatırımlar için kalkmış]
– Şebeke darboğazları, sıkışıklık gelirleri tekrar yatırıma çevrilerek minimize edilecek
– TSO’ların Sistem yönetimi bölgesel seviyede daha fazla oordine edilecek
– Talep yönetimini ödüllendirme sağladığı esneklik daha fazla talep katılımı
Perakende Piyasalar için yeni kurallar ne?
– Tüketicilere tüketimleri ve maliyetlerine ilişkin daha iyi bilgi. Tedarikçiler enerji mailyetleri, şebeke maliyetleri, vergiler, yükler ile ilgili daha çok bilgi verecek
– Tüm AB elektrik tüketicileri en az bir sertifikalı minimum kalite güvenlilrlik standartlarına sahip enerji tüketim aracına ücretsiz erişim hakkına sahip olacak.
– Tedarikçi değiştirmek kolaylaşacak, ilgili tüm bedeller kaldırılacak (sabit dönem kontratlarında erken iptal bedelleri hariç)
– Tüm tüketicilerin akıllı sayaç hakkı olacak [bedava demiyor]
– Tüketiciler ve birlikler, elektrik piyasasında aktif olarak yer alabilsin diye güçlendirilecek.Üretir, tüketir, satar [burada share/paylaşma kullanılmamış]
– Her tüketici doğrudan veya toplayıcı(aggregator) üzerinden talep yönetimi teklifi verebilecek.[Yalnız devam eden cümleden ben tüketiciler de dinamik fiyatlara maruz kalacak anlıyorum]
– Perakende fiyat düzenlemesinin kalkması gerekecek, ama kırılgan tüketiciler tam ve yeterli koruma alacak. Sosyal tarife geçiş dönemi için izin verilecek
– Üye ülkeler DSO (dağıtım sistem operatörlerine) [bu kısım ilginç]larının esnek hizmet ve enerji verimliliği ile işletimlerinin verimliliğine izin verecek ve destekleyecek. Çünkü büyük bir yenilenebilir üretim dağıtımdan bağlı
– Yeni bir AB DSO teşkilatı/birliği kurulacak. Şebeke yönetim kurallarının konulmasından sorumlu olacak ve AB seviyesinde iletim operatörleri ile işbriliği için kullanılacak. Ayrıca yenilenebilir entegrasyonu, dağıtık üretim, enerji depolama, talep yönetimi ve akıllı sayaç sistemlerinde de çalışacak.
Riske Hazırlık Kuralları
– Arz güvenliği risklerini belirlemede, kriz hazırlık ve önleme, kriz durumu yönetimi, ve az elektrik kaldığında bunun doğru yere gitmesi [acil durum merkezleri vs] ortak metodlar, ortak bir çerçeve ile Avrupa da tedarik güvenliğinin izlenmesi
Piyasa tabanlı fiyat : Kısaca deregülasyon anlatmış
Tüketiciler : Tüketiciler üretip, depolayıp satabilecek, sistemin tamamındaki nimet-külfeti göz önüne alarak
Enerji fakirliği ve kırılgan tüketici: Yeni kurallar ile üye ülkeler her iki yılda bir Comisyona enerji fakirliği izleme ve ölçmeyi raporlayacak. Aynı şekilde borcunu ödeyemeyenler nasıl elektriklerinin kesilmesinin önüne geçebilecekleri konusunda tam bilgilendirilecek.
Kapasite piyasaları ne? Yeni olan ne?
Piyasa tasarımı daha bölgesel ve Avrupa perspektifinden kapasite gerek ve ihtiyaçlarını ulusal mekanizmalarla koordine edecek. Yeni kurallar ile üye devletler, şeffaf yeterlilik seviyeleri belirleyecek, kendi arz güvenliği seviyelerini belirleyecek
Yeni kurallar, mevcut devlet yardımı/desteğine ek olarak bir Avrupa çerçevesi ve sınırlararası işbirliği için sağlam/zorunlu kurallar içerecek. Böylelikle kapasite piyasalarının entegrasyonuna liderlik edecek.
Talep yönetiminin rolü? [konuya aşina olduğum için okuyup geçtim] doğrudan veya toplayıcı üzerinden piyasaya girer, akıllı sistemler, dinamik fiyatlama vs
Depolamanın rolü?
Depolama şebeke esnekliğin sağlayacak anahtar teknoloji. Yokluk fiyatı – “scarcity pricing” , fiyat sinyalini güçlendirerek hem ödüllendirme hem de uzun dönemli yatırım