Month: September 2017

Bugün MIT’de pilleri baklava değil brownie gibi yapacağız haberi kültürel doku için ilgimi çekti. Hindistan’da doğalgaza zam geliyor, fiyat formülleri HH, NBP, Rusya, Kanada ağırlıklı ortalaması. İtalyan SNAM, BCG danışmanlığa küresel gaz raporu yazdırmış. ABD’de Bakanlık, düzenleyici kuruluşa 40 yıldan sonra ilk defa al bu kuralı çıkar diye “düzenleme önerdi”. Çin yabancı üreticilere de %10 elektrikli ve hibrit araba üretme zorunluğunu 2019’a öteledi. Petrol stokları düşmüyor, biri Brent’i yüksek tuttuğu için ABD dışına petrol çıkıyor, spekülatif ama ilgi çekti, doğru mu bilmiyorum. Sebep olarak Brent-WTI açıklığı gösteriliyor.

Özetler

İtalyan gaz operatörü SNAM, BCG’ye küresel gaz raporu yazdırmış. Önemli piyasalarda gaz tüketimi geri döndü, Avrupa gibi. Gaz geleceği Asya’daki kömür tüketimlerine de bağlı. Kömürle rekabet için LNG maliyetlerinin %20-30 düşmesi gerek.

ABD benzin talebi hem Temmuz’a hem de geçen seneye göre Ağustos’ta %1.5 düştü, Kasırgalar daha başlamadan düşüş vardı. Üretim de Temmuz’a göre %1.3 düşerken geçen seneye göre %2.4 arttı.

Su yosunlarından 50krş madeni para büyüklüğünde mikro bir reaktör ile biyoyakıt üretmede bazı gelişmeler olmuş. Tek bir hızlı büyüyen ve en çok yağ üreten su yosununu çoğaltacak mikro reaktör anlatılmış.

ABD’de 40 yıldır ilk defa, Enerji Bakanı enerji düzenleme kurumu FERC’e Federal Elektrik Kanunu gereğince bir düzenleme önerdi -kısaca böyle yap- demek. Piyasa değişiklikleri (“fuel-secure”) yakıt güvenli elektrik üretiminin önemli ölçüde kaybolmasına sebep oldu. Tarife düzenlemesine ek.

Lityum pillerde “baklava yerine brownie modeli” konusu MIT’deki bir profesörün önerisi. Yarı katı pillerde kat kat depolama yerine hamurumsu daha az ve kalın yumuşak katlar. Pil göründe yemek gelcek aklımıza şimdi. Daha az materyal ile %25 daha yüksek enerji yoğunluğu

Hindistan’da petrol bakanlığı doğalgaz fiyatını 1 Ekimden itibaren 6 ay için %16.5 arttırarak 2.89 $/mmbtu yaptı. 3 yıldaki ilk artış. 1 Ekim 2016’da da %18 indirim yapmışlar. Hindistan’da gaz fiyatları ağırlıklı ortalamalı Henry Hub, NBP, Alberta ve Rusya bir çeyrek gecikmeli hesaplanıyor

Almanya’da taş kömürü madenciliğinin sonuna atıfla Almanya Ruhr kömür maden alanındaki kulüpler ve Dortmund, Schalke futbol maçları yapacak. 2018’da son derin iki maden de kapatılacak.Alman araba üreticileri de diğer yandan startuplara ortak oluyor: BMW 37, Daimler 36 ulaştırma startup şirketinin hissesine ortak.

Almanya’da Aşağı Saksonya’da mahkeme çevreci grupların itirazlarına rağmen kömür santrali yapımına izin verdi.

Çin’deki yabancı araç üreticileri(yerlilerde var) en geç 2019’da ülkede elektrikli araba üretimine başlamak zorunda. Bir kota sistemi ile 2019’da ülkedeki üretim veya ülkeye ithalatı %10’u elektrikli olmak zorunda. 2020’de %12’ye çıkıyor.

Bir sermaye yöneticisinin mesajı bugün çok paylaşıldı. Petrol stokları düşmüyor, sadece ABD stokları düşsün diye oradan oraya taşınıyor. Nasıl? Birileri Brent’i yüksek tutuyor, ABD dışına petrol hızla çıkarılıyor demiş. Bilgim yok.

Enerjiye erişimi arttırmak adına tespit ve önerileri olan bir rapor.

Grafik

Petrolü Cushing’den alırsanız en ucuzu ama ABD’nin değişik yerlerine taşıdıkça fiyat değişiyor(TFA)

Halka açık ve özellikle ABD’de açık bir Suudi petrol şirketi OPEC kararlarını uygulayabilecek mi? Çin güneş kurulu gücü 100 GW’ı aştı ama sanki üretimin sadece %1’inı karşılıyor. Almanya’nın fosil yakıt teşvik rakamlarını 3-4 defa kontrol etmek zorunda kaldım, sanayide yıllık 10 milyar € vs. Avustralya tam anlamıyla farklı bir “çokluk paradoksu” yaşıyor, en büyük LNG, kömür üreticilerinden ve ülkede kömür krizi de çıkabilir, santral stokları dipte.

Özetler

California’lı elektrik şirketi, iki gaz santraline 10 MW lityum pil koyuyor. Bu sayede gaz türbinleri devreye girerken şebekeye güç verebilecek, yakıt tüketimi düşüp, emisyonlarda en az %60 azalacak.

Çin istatistiklerine göre Temmuz sonunda Çindeki güneş kurulu gücü 102 GW olarak 100 GW’ı geçti. İlk yarıda 24.4 GW yeni kapasite ekledi. Çin’deki güneş santralleri ilk 6 ayda 51.8 milyar kWh elektrik üretti. Bunun 100 katı elektrik talebi var yani 10 TW kapasite mi lazım?

Almanya 2014-2016 arası enerji yoğun sektörlerdeki sanayi süreçlerinde sübvansiyonları, vergi indirimleri iler yıllık 10 milyar € seviyesine çıkarttı. Ulaştırmada dizel de vergi desteği 8 milyar €, uçaklarda 7.5 milyar €. Kömür madenciliğine 2.7 milyar €..çokmuş,rakamları tekrar kontrol ettim

Macron’un CO2 fiyatlaması önerisi Almanya’da çok sıcak karşılanmadı. Elektrikli araçlar, araba şirketlerini değil parça tedarikçilerini avantajlı duruma getiriyor. İhtiyaç olan şey fikir, sağlayıcılar bu parçaları tedarik ediyor. Yeni Alman hükümeti iklim hedeflerine erişemez.

ABD’de bu sene ilk defa şebekeye bağlı pil depolama sistemlerinin tüm pil depolamadaki payı %57 olarak, offgrid depolama sistemlerini geçecek. 2022’de %99’unun şebekeye bağlı depolama sistemi olması bekleniyor.

Gaz ve kömür zengini Avustralya’da gaz krizi sonrası kömür krizi de çıktı. Yerli kömürden elektrik üreticilerinin stokları dipte, düşük kaliteli “high ash” (yüksek kül) kömürü de yurtdışından alıcı bulunca, patates kıtlığındaki patates ticaretine döndü iş.

Uydudan petrol depolarının doluluk seviyesi nasıl ölçülür? Uygu görüntüleri planet.com ‘dan. Önce çapına bakılır, genelde 82 m, sonra google’dan yükseklik bulunur, gölgelerden de yükseklik ölçümü yapılır. Linkte dolu, yarım dolu vs örnekler var.

Platts çalışmasından: Vietnam’ın çelik tüketimi 2025’e 2 misline çıkacak:36 mton; singapur’un LNG talebi 2022’de 4.6 mton olacak; Tayland’ın biyodizel üretimi 2036’da 14 milyon litre; Filipinlerin 20mton kömür talebi, 9mton arzı var. Endonezya’nın kömür talebi de 2019’da 240 mton.

Bitcoin madenciliği için yıllık tüketilen elektrik 18.3 TWh ile Suriye’nin tüketimi kadar. Her bir işlem için 210 kWh harcanıyor. Dünya elektrik tüketiminin %0.09’u.

ABD senato alt kanadı, otonom araçların yollara çıkmasını kolaylaştıran tasarıyı tüm partilerin desteği ile geçirdi. Senato şirketlere ilk yılda 25000 otonom sürüşlü araç satma imkanı veriyor. 3.yılda 100,000’e çıkacak. Tartışma konusu olarak kamyonlar ve tazminat davaları kalmış.

Suudi petrol şirketi Saudi Aramco halka arz olur ve ABD’de işlem gören bir şirket olursa, OPEC anlaşmalarına katılması “kartel anlaşması” kapsamında hukuki sorun doğurabilir. Bu sebeple Norveçli Statoil ile görüşüyorlar. Ama halka arz OPEC için Suudi durumunu şimdiden değiştirmiş.

Uganda 2020 gibi OPEC’e katılmayı planlıyor. Albert gölü sahasından 200,000 v/g üretime erişince.

Chevron da modaya uydu, CEO’yu altakış (downstream)’den biriyle değiştirdi. : Mike Wirth

Grafik

ABD’de Texas’ın içinde olduğu PADD3’de rafinerilerin çalışması önce düştü şimdi toparlandı (Clipperdata)

Suudi Arabistan’ın kadınların araba kullanmasına iznine dair bugün çok konuşulan bir açıklamayı sahibi Cüneyt Kazokoglu’na sordum: “Suudilerin benzin talebi 580,000 v/g, Türkiye’de 50,000 v/g” detayı aşağıda. Permian üretim tahminleri çok oynuyor, EIA ile özel danışmanlar çok ayrıştı, petrol fiyatlarının geleceği için belirsizlik oluşturuyor. Bu haftanın 4 harfı OPEC değil ULSD oldu, çok düşük kükürtlü dizel. Talep yönetiminde 7 dakikada 500 MW düşüşü Caiso beğenmemiş, grafiği de var. Çin’de elektrik üretiminde kömürün payı düşse de miktarı çok düşmüyor. Eğer buharlaşma motoru denemeleri başarılı olursa, buharlaşmadan enerji güneş rüzgara rakip olur, Özgür Şahin isimli bir araştırmacı Nature ve Newscientist’e konu oldu.

Özetler

Permian’ın üretimi ne olacak, EIA 2.6 mv/g’den 2025’te 5 mv/g’e çıkar demişti. Wood Mackenzie ise 2021’de 3.5 mv/g’ü görür bunu da aşamaz diyor. Chevron 2018’de 4 milyar $ harcayarak bir kaç yılda üretimini 400,000 v/g’e çıkaracak. Yatırımcılar soğumuş, çatlatmalar birbirine çok yakın vs.

Tesla’nın otopilot’u bir insanı öldürdü mü? 2016’daki kazada, Tesla’nın 130 milyon mil sürüşünün ilk ölümlü kazası oldu. NTSB sistemdeki operasyonel sınırlar rol oynadı dedi.

Çin’in elektrik üretiminde kömürün payı 2015’te %72’den 2040’da %47’ye düşüyor. Ama kömür tüketiminde 2030’a kadar çok anlamlı bir düşüş yok. 2018’de 4.8 milyar ton kömürden 2030’da 4.4 milyar ton’a düşecek.

Egzoz gazlarını temizleyen katalitik konvertörler 1975’te kullanıma geçtiğinden beri Platinum üretimi 2 misline çıktı. Platinum ve palladium nadir elementlerden, bu kadar katalitik konvertör için yeterli rezerv yok diyenlere inat, üretim ve rezerv arttı. Lityum kıtlığından bahsedenlere…..

Petrol sektöründe bu haftanın 4 harflisi OPEC değil, ULSD(ultra low sulfur diesel). Temmuz’da Shell’in rafinerisi yandı, sonra Harvey kasırgası. Küresel dizel stoklarını azalttı. Bu yıl soğuk geçerse dizel daha da pahalı olur. ULSD 3 ayda 409$’dan 550$’a çıktı.

Hazirandan beri dijital paralar ile metaller arasında ilinti gözleniyor. 4 haftalık ilinti 0.95 (1=tam ortak hareket). Konu Çin spekülasyonu. Çin’den para çıkarmak için bitcoin kullanılıyordu.

Kazokoglu: “Kadinlar haliyle nufusun yarisi, neresinden bakarsaniz bakin trafige cikmalari araba kullaniminda artis demek. Buna mukabil birkac hafta once Suudi Arabistan’da benzin fiyatlarinin neredeyse 2’ye katlanacagina dair haberler cikti, gerceklesirse bu en azindan biraz talep artisini frenler. Ne de olsa sadece 33 milyonluk Suudi Arabistan’in dunyanin 9. benzin tuketicisi, 1.3 milyarlik Hindistan kadar tuketimi var.”

ABD’de 2016 yılında California’da SCE öğleden sonra 16:00’da talep yönetimine çağırmış, 7 dakika sonra 500 MW düşüş olmuş.Sistem işletmecisi CAISO baseline’a göre yeteri kadar düşmediler demiş.

Uydu fotoğraflarına göre Maria kasırgası sonrası Puerto Rico Güney Kore’den Kuzey Kore’ye dönmüş.

Easyjet elektrikli uçakla ilgilendiğini açıklamıştı, şimdi ağırlığını koyuyor. Kısa mesafelerde 10-20 yıla kadar kullanma planında.

Angola LNG satmak için Glencore ile yıllara sair bir anlaşma imzaladı. 10 milyar $’lık Angola LNG projesi ConocoPhilips’in sıvılaştırma teknolojisini kullanıyor. Tek katarlı ve yılda 5.2 mn ton üretiyor.

Çin’in çelik talebi 2016’daki 808 milyon ton’dan bu sene %3-4 artarak 840 milyon ton olacak gibi.

Columbia üniversitesinden Özgür Şahin’in buharlaşan sudan elektrik üretme projesi NewScientist tarafından kritik edilerek övülmüş. Bir buharlaşma motoru denemesi yapmışlar. Başarılı olursa güneş ve rüzgara rakip

Volvo kamyon ve tırlarda bir kaç teknolojiyi birlikte deneyecek ama uzun yol için LNG’ye şans veriyor.

Saudi Aramco, Rusya’nın en büyük petkem üreticisi Sibur ile ortak sentetik lastik üretimi için işbirliği görüşmelerinde. Tesis Suudi Arabistan’da olacak. Suudilerin diğer Rus partneri de doğalgaz aramacılığında Luksar.

Grafik

Çin’in petrol ve ürünleri talebi (Clipperdata)

Bir zamanlar Silikon kıtlığı da vardı (BNEF)

Citi, petrol piyasası sıkışıyor dedi, Trafigura 2018 sonu açık büyük olur diyor. Yüksek fiyat düzlemi başladı. Çin alüminyum, çelik, petrol tüm fiyatların temel belirleyicisi olmaya devam. Stok alımları durunca ne olacak. Shell, benzinsiz benzin istasyonları veya servis istasyonları açacak. Alman seçimleri araba, kömür ve euroculara kötü haber mi getirdi. ABD’deki kasırga neden Avrupalıların da benzin fiyatını arttırdı.

Özetler

Shell İngiltere’de “petrolsüz projesi” kapsamında petrol satmayan servis istasyonu açmaya hazırlanıyor. Hidrojen dolduracak. 400 istasyonda da hızlı elektrikli şarj oluşturacak. Hindistan’da ise aynı Shell petrol pompa sayısını 10 yılda 1500 arttırmayı planlıyor

ABB ile Nortvolt, İsveç’te Avrupa’nın en büyük lityum ion pil fabrikasını kuracak. Nortvolt’un yöneticisi Tesla’nın eski direktörlerinden Peter Carlsson. 2023’teki üretim hedefi 32 GWh. Fabrika üretime 2020’da başlayacak. Ön üretim için 80-100 milyon euro gerekiyor.

Dyson elektrikli araba üretecek.2020 gibi satışa başlayacak. Üretim yeri Asya, dizayn İngiltere. Toyota’nın planladığı gibi katı hal pilleri (gene lityum ama) kullanacak. Ama halk arabası olmayacak sanki. İngiliz devletinden göz kırpması almış.

Alman seçimleri sonra koalisyonda yeşillerin yer alacak görülmesi sonrası: RWE’nin hisse fiyatları düştü; Kömür, arabalar ve euro için zor günler demek. Almanya’da rüzgar türbini ile entegreli 20 MWh redox-flow pil devreye girdi. 19 milyon euro. EnBW e-car şarj kartı tanıttı.

Al7075 ve Al6061 tipinde çok güçlü alüminyum alaşımları 3 boyutlu yazıcılarla basabilen teknoloji nanofonksiyonlamayı kullanıyor. Uçak ve otomobil parça üretiminde önemli

Bu hafta FT’ye göre Çin çelik üretimini kesecek. Çin üretiminin %7.5’i kadar bir etki bekleniyor.Kuzey doğu Çin’deki elektriğin %70’i kömürden geliyor, hava kirliliği ile mücadele için ağır sanayi sıkı denetimde.

Kasırga sonrası tüketiciler niye benzine yüksek fiyat ödedi? Kasırgadan rafineriler kapanınca, doğuya giden boru hatları 5 gün sonra kapanmaya başladı, Atlantik kıyısı Avrupa’dan mal tedarik edince fiyatlar yükseldi.

Çin’in hava kirliliği kontrol düzenlemesi gereği, Pekin etrafındaki 4 sanayi bölgesinde Kasım-Mart arası sanayi üretimi düşürülüyor. Alüminyum da kesinti de en az %30. Diğer taraftan illegal kapasite de kapatılıyor. Ve de istatistik sorunları…

Arjantin’in 7.5$/mmbtu gaz üreticilerine garanti vermesi, bütçeyi etkiliyor. Ulusal şirket YPF borçlu. Aslında 2017 sonunda biten teşvikler, Ocak’ta 2021’e kadar uzatıldı. Sebebi Belçika büyüklüğündeki büyük şeyl oluşumu Vaca Muerta’ya yatrıım çekmek. 2021’de 6$’a düşecek

IHS’e göre Permian’da 70 milyar varil üretilecek petrol var. Daha 12 yıl gider, piyasa değeri 3.3 trilyon $

Maria kasırgası sonrası Porto Rico’da NYT’ye göre 4-6 ay elektrik tamamen verilemeyebilir. Bu sebeple jeneratörler için benzin kuyruğu, su pompalanamıyor. Porto Rico’nun iletim ve dağıtım altyapısının %80’i yerlebir(lost-kayıp demek zor olacak).

Trafigura’ya göre 2019 sonu gibi dünya petrol talebi arzının 2-4 mv/g üzerinde olabilir.

ABD’deki petrol ve gaz kuyularının istatistikleri deneme erişimi web’de. “National Oil&Gas Gateway”

Grafikler

Elektrikli arabalar Transport&Environment’a göre en verimlisi (Transportenvironment.org)

Brent yükselişe devam etti. Haziran 2015’ten beri en yüksek seviyeyi gördü. Zohr sahası üretime başlıyor. BP, Umman’da çatlatma’da büyük projesinde üretime başladı. Elektrikli arabalarda pilleri de nikel, kobalt, mangan oranlarına göre de sınıflandıracağız 1:1:1 veya 8:2:1. 35 PJ = 1 bcm. Avustralya’da doğalgaz sorununda, hükümet şirketler üzerinde baskıyı arttırdı. Petrol de sondaj kule rakamları 3 haftadır düşüşte, fiyatlar 4 haftadır yükselişte.

Özetler

Geçen haftayı Brent %2.2, WTI %1.5 artışla kapattı. Baker Hughes petrol kule rakamları da ABD’de 5 düştü, 744 oldu, arka arkaya 3. Hafta düşüş. Brent’de ardışık 4.hafta yükselişi. Salı API petrol raporu, Çarşamba EIA petrol, benzin stokları, Cuma Baker Hughes kule rakamları

“Savaş ve Petrol fiyat döngüleri”, kısaca ABD’nin petrol stoklarını düşürmemesi, verimliliğe önem vermesi gerektiğini öğütlüyen uzun bir makale

Mısır’ın büyük gaz sahazı Zuhr, 2017 sonunda 14 (mcm)milyon m3/gün, Kuzey Alexandria 2018 sonu 14-20 mm3/gün üretim yapmaya başlayacak

Elektrikli arabalardan Bolt NMC(nikel, mangan, kobalt 1:1:1 oranında) katod kullanırken, Tesla NCA(nikel, kobalt alüminyüm 16:3:1 oranında) kullanıyor. Bolt’un motorı daimi mıknatıslı senkron iken, Tesla’nın ki AC-alternatif akım endüksiyon motoru

Redburn danışmanlık şirketine göre ABD şeyl-kayaç sektörü daha bebeklik çağında, dolayısıyla daha çok ilerleme olacak, maliyetler 25-30$’a düşer diyor. Rapora erişim yok, FT bildiriyor.

Alman seçimlerinde 3.olan parti AfD (2013’e göre %7.9 oy oranı artışı) iklim değişikliğini reddediyor ve Paris’ten çıkalım diyor, %12 ile 3. Parti durumunda. Yeşillere göre Almanya’da ilk defa iklim değişikliğini reddeden bir parti meclise girdi.

Eurelectric, AB komisyonunun kWh başına 550 gr’dan fazla emisyon salan elektrik üreticilerinin kapasite piyasalarına girmesine engel koyacak düzenleme önerisine karşı çıktı. “Bu doğalgaz için talep doğurur ve baz yük kapasitesini piyasa dışına iter”.

Asya LNG fiyatları bu yaz 5-6$/mmbtu seviyesindeydi, kömür de 2016’daki 50$/ton seviyelerinden 90$ seviyelerine çıktı. Yani kömür yerine LNG kullanmak 2-3$/mmbtu pahalıya geliyor.

BP Umman’da Khazzan gaz sahasında Ortadoğu’daki en büyük ABD tipi çatlatma yaparak 16 milyar $’lık projede üretime başladı. Faz 1 200 kuyu, 30 mcm/gün, faz 2’de 100 daha eklenecek.

Reuters’e konuşan Kobalt sektörü kaynakları, VW’nin 2019’dan başlamak üzere 10 yıl hammadde temini teklifi istediğini söyledi. İlk etapta VW’nin pili 6:2:2 nikel:kobalt:mangan olacak sonra 8:1:1’e çıkacak. Her araba için tahmini 8-12 kg kobalt gerekiyor.

Doğu ve ve güneydoğu Avustralya’da 2018-2019 gibi oluşacak 1.5-3 bcm gaz eksiği ile ilgili 1 Kasım’da bir karar verilecek. Shell, Origin ve Santos birşeyler yapacağız dediler, ama hükümet baskıyı arttırıyor.

Brent 58$/v’i aştı. Riskler ve güçlü talep. Temmuz 2015’ten beri en yüksek seviye.

Tablo

IEA’e göre araba üreticilerinin elektrikli araba hedefleri (IEA via EnergyFuse.org)

Bugünki EAK genelde haftasonu okunduğundan, Cüneyt Kazokoğlu’na rica ederek “elektrikli arabalar” konusunda çift taraflı bir görüş oluşturmaya çalıştık, kırmadı ayak üstü yazdığı görüşler ve benim karşı argümanım aşağıda. Pro-Con . Kazokoğlu’nun yorumlarının olduğu ile ilgili iki haber(FT, Reuters) bugün dikkat çekti, biri Çin stokları diğeri yakıt verimliliğinin elektrikli ve hibrit arabalardan daha çok etkisi olacağı. LNG piyasalarında 5 evre. Demir cevheri hızlı düşüyor. Yapay zeka konferansının videoları ve elektrik iletim yönetiminde kullanılması projesi haberi. Alman seçimleri sonrası enerji politikasında bazı ses getiren adımlar gelebilir. Yenilenebilirlerin yönetimini gerekçe göstererek Alman şebeke operatörü TenneT tarifye %9 zam yolunda.

Tartışma – Elektrikli Arabalar

Bu kısmı karşı(CON)/yana(PRO) dan çok gidişatın hızında fikir ayrılığı olarak okunmalı

(CON) Elektrikli Arabalar o kadar da hızlı gelemeyebilir – Cüneyt Kazokoğlu
Elektrikli arabalarin potansiyaline bakarken pek cok kisi heyecanla tek bir etkene odaklanip cikarim yapiyor, ornegin “aku fiyati dusecek, elektrikli araba satislari patlayacak” gibi. Halbuki elektrikli araba potansiyeli birden cok etkenin bir arada varolmasina bagli. Bunlar hukumet politikalari ve subvansiyonlari, aku fiyati, enerji kapasitesi ve sarj hizi, aku uretim kapasitesi, araba uretim kapasitesi, altyapi (sarj istasyonu) agi, SUV satislari, dusuk petrol ve akaryakit fiyatlari vb. unsurlar. Bunlarin hepsinin bir arada bulundugu yerler bugun dunyada cok sinirli, Norvec, Kaliforniya gibi.. Buralardan yola cikip, dunyada, hele ki otomobil sahipliginin en cok artacagi pazarlar olan gelismekte olan ulkelerde bu faktorlerin hepsinin bir arada elektrikli arabalarin hizla yayilmasina yakin gelecekte zemin hazirlayacagini dusunmek fazla iyimser bir yaklasim.

(PRO) Elektrikli Arabalar hızla gelebilir – Barış Sanlı
15 yıl önce hepimizin evinde tüplü TV, akkor ampüller vardı. Bugün ise TFT ekranları bile es geçerek LCD ekranlarımız var, akkor ampüller önce CFL sonra da LED’lerle yer değiştirdi. Gerçekleşen değişim aslında elektrik üretim ve tüketiminde 19.yy fizik kurallarından 20.yy fizik kurallarına geçiş. Otomotiv de, buzdolabı da bundan uzak değil. Elektrikli arabalar elektrikli olduğu için değil, konfor-ivmelenme ve sağladığı teknolojik yeniliklerle cazip. Acaba aynı fiyata dizel araba mı, elektrikli araba mı? Bunun cevabı bir olasılık, segment olarak tüketim olarak. Fakat elektrikli araba kullananlar tekrar petrol araba kullanmak istemeyecektir. Yani değişim vardır. Normalde 15-17 sene olan araba parkının değişme hızı hesapları da doğru olmayabilir, TV ve ampüllerde ömrü bitmeden yenilemeler yaptık. Peki ya tüketiciler dizel araçlarını 10-15 sene sonra satarken çok zorlanılacağını düşünmeye başlarsa…

Özetler

Asya Pasific Petroleum Conference (Appec) bu sene en yüksek sayıda ABD’li katılımcıyı görmüş,FT: “Asyada müşteri avındalar”. Daha büyük tankerlerle de maliyeti kısmaya çalışıyorlar

Demir cevheri bu hafta %12 düştü, sebep Çin talebi. Spot cevher Eylülde her haftayı düşüşle kapattı, Çinde çelik üretiminin zirvesine gelinmiş olabilir. Çin üretimi dünyanın yarısı

Cap Gemini, dijital elektrik şirketleri infographicslerinde dijitalleşmeye yatırımlarla 5’te 1 santralin dijital (işletilen) santral olacağı, kombine çevrim dijital elektrik santrallerinde (öyle geçiyor) 5 yıl içinde tüm maliyetlerde toplam %27 düşüş.

LNG üreticilerinin 5 durumu: inkar, kızgınlık, pazarlık, kabul ve düzelme

Morgan Stanley ve Citigroup enerjilerinin tamamını birkaç yıla kalmaz sadece temiz enerjilerden karşılayacak. RE100, temiz enerji ile çalışan 100 büyük şirket

FGE’den Cüneyt Kazokoğlu’na göre Çin’in petrol depolama kapasitesi aynı hızla devam ederse Haziran 2018’de dolacak. Yani küresel petrol talebinden eksilecek. FGE’ye göre bu yılın ikinci yarısında Çin’in ithalat artışı ilk yarıdaki 1mv/g’den 0.7 mv/g’e seneye artış 0.1 mv/g’ye düşer.

ABD Enerji Bakanlığı GRIP(Grid Resilience and Intelligence Project) isimli elektrik şebekelerinin yönetiminde yapay zeka kullanımına 3 yıl için 6 milyon $ verdi. “Olayları önden farkedebilme, gerçekleşen şebeke sarsıntısı olaylarını azaltma, sistemleri en hızlı ayağa kaldırma.

10 yıl önce iPhone insanlara yeni bir telefon görüşmesi yapma imkanı önermedi, sadece farklı bir telefon yaptı. Ayrıca mil başına elektrikli arabalar (eskime-bakım da dahil) petrol arabaların yarısından düşük. iPhone gibi paylaşımlı, elektrikli ve sürücüsüz arabalar iş modelini sarsar

Çin’de dün kömür gelecek fiyatları bir günde %3.5 düştü. Ulusal komitesinin (NRDC), taşıma firmalarına stokların düşük olduğu bölgelere taşımada kömürü önceliklendirmesi talimatı vermesi. cqcoal.com’a göre Bohai endeksi(5500kcal) %0.5 arttı. Lojistik sıkışıklık devam ediyor.

Mercedes, ABD’de Alabama’da 1 milyar $ elektrikli araba yatırımı yapacak. Alman şebeke operatörü Tennet iletim tarifesini %9 arttırıyor. Sebep rüzgar güneş’i yönetmek

Bugün ki Viyanadaki OPEC toplantısından ilk kararlar, Nijerya 1.8 mv/g üretim hedefi ile OPEC anlaşmasına katıldı. Mevcut üretim 1.69mv/g

Reuters haberinde de 2016’dan 2040’a FGE’nin öngörülerinde, dünya petrol talebini elektrik ve hibrit araçlar 5.3 mv/g azaltırken, yakıt ekonomisinin 11.3 mv/g azaltabileceği belirtilmiş. “Benzin talebi kaçınılmaz olarak 15 yıl içinde nihai düşüşe geçecek”

Almanya North Rhine Westphalia (NRW) Avrupa’nın en büyük linyit rezervinin bulunduğu bölge. Alman seçimleri için de çok önemli çünkü seçmenin 5’te 1’i burada. Ama Almanların 4’te 3’ü kömürün emekli edilmesi gerektiğini düşünüyor.

Yapay zekanın ekonomisi konferansı videolar nette

Grafikler

Çin’in petrol ürünleri talebi (FT)

Uluslararası Enerji Ajansı yorumu hala kötümser, Çin stoklarına ait durum dikkate değer. Grafit elektrotlar çelik üretiminde kullanılıyor, fiyatları 9 katına kadar çıkmış. Cumhuriyetçi senatör ABD’de karbon fiyatı kanun teklifi çalışıyor. Dünyanın en büyük ham petrol depolarından biri hızla boşalıyor, Güney Afrika’da. 1700 km giden elektrikli otobüs, yokuş aşağı değil tabi.

Özetler

Fransız Total, Google ve Microsoft ile enerji sektöründe yapay zeka ile petrol ve gaz sismiklerini değerlendirecek. Total’in stratejilerinden biri diğeri, diğeri yenilenebilir. Total 2 gün önce uluslararası yenilenebilir şirketi Eren Re’de %23 pay aldı.

Dünyanın en büyük ham petrol depolama tesislerinden Saldanha körfezi, Güney Afrika’da, traderlar stokları hızla boşaltıyorlar. Fiyatların dengeleneceği beklentisini arttırıyor.Saldanha’da 45 mv ham petrol tankı var, Oklahoma 75 mv-125 tank

Çelik eritmekte kullanılan grafit elektrotların fiyatı 9 katına ton başına 16330$’a çıktı. Spotlar 35000$’ı da gördü. Bir hurda eritme ark ünitesinde 2-3 kg grafit elektrottan 1 ton çelik üretiliyor. Çin çevresel koşullardan elektrot üretimini sınırladı.

ABD’de Cumhuriyetçi senatör Lindsey Graham, demokratik partiden meslektaşı ile bir karbon fiyatı üzerinde çalıştıklarını söyledi. Geçmese de, daha önce 2010’da, 2009’da başka senatörlerde denedi. İhtimal zayıf.

Uluslararası Enerji Ajansı yorumu “2015Q3 ile 2017Q1 arası [petrol fiyatlarında] Çin fiyat belirleyici oldu… Çin’in ham petrol dengesi fiyata bağımlı. ”… Kısaca daha fazla stok için petrol almazsa talep de düşük çıkar, fiyat tam dengede değil gibi anladım.

S&P’de, Moody’s’in 4 ay arkasından Çin’in kredi notunu AA-’den A+’ya düşürdü.

Thyssenkrupp ile Tata çelik, Avrupa operasyonlarını birleştirerel ArcorMittal’in arkasından Avrupada ikinci en büyük çelik üreticisi yolunda anlaştılar. Şirket 15 milyar €, kar beklentisi de 1.5 milyar €.

Elektrikli otobüs Proterra Catalyst E2 max yaklaşık tek şarj ile 1700 km gitti. Yokuş aşağı değil, düz test alanı gibi. BMW’nin de liderliğinde 55 milyon $ daha yatırım aldı. Proterra, 400 elektrikli otobüs satmış. Seattle şehri 120 yeni araç sipariş etmiş.

Hindistanlı milyarder Anil Agarwal, madencilik devi Anglo American’daki payını %12’den %20’ye çıkararak şirketi bölmek isteyebilir, ama büyük hissedar ve altın hisse sahibi Güney Afrika Altyapı şirketi ve hükümeti.

Dünyada hafif petrol 2 mv/g artarken, ağır petrol 1 mv/g düşmüş. ABD’nin etkisi olsa da bir çok ülke etkilemiş.

Warren Buffet’in desteklediği BYD, Çin’in en büyük elektrikli araba üreticisi. Çin’in petrol arabaları yasaklayacağı konusundaki açıklamalarından beri %40 değer kazandı.

İngiltere’de tedarikçi değiştirmek OFGEM başkanına göre 2-3 haftayı buluyor.

EON’un Uniper’i Finlandiyalı Fortum’a 3.8 milyar euroya gidiyor. Fortum Uniper’i parçalayacak, hidroları ve İsveçteki nükleer santraller ile ilgileniyor söylentileri var. Almanya’da haneler ısınmaya 2016’da 2015’e göre %6 daha az ödediler. Fakat %2 daha fazla tükettiler.

Grafikler

Kuzey batı Avrupa gaz talebi %4 arttı (Aurora Energy)

Krizler ve dönemler halinde üretim ve fiyat (2000-2018(t)) , FT

AB Enerji Performans kontratları konusundaki düzenlemeyi o kadar reklam yaptı ki, ne olduğunu öğrenmem gerekti. Enerji performans kapsamındaki alımlar bütçe hesaplarına girmeyecek, yani AB bütçe sınırlarına takılmayacak diyelim (teknik detayı daha derin). Yenilenebilir sübvansiyonları 5 seneye kalmadan tarih olur mu? Avrupa doğalgaz fiyatları tekrar Asya JKM fiyatlarına yaklaştı. Tesla en az 2019’a kadar kar edemeyebilir.

Özetler

Rus petrol şirketi Gazprom Neft, Irak’ın Badra petrol sahasından 1.78 milyon varil petrol, şirketin şu ana kadar ki en büyük ABD kargosunu, yola çıkardı.

Birleşmiş Milletler toplantılarında yan etkinliklerde Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, ülkeleri Paris iklim anlaşması hedeflerine sahip çıkmaya, küresel enerji sektörü değişimi ile yeşil ve yenilenebilir enerji gelişimine çağırdı

Ukrayna gaz şirketi Naftogaz’daki 2 bağımsız üye(Paul Warwick ve Marcus Richards), şirketteki yönetimsel reforma hükümet destek olmadığı gerekçesi ile istifa etti. EBRD’nin de eleştirileri var.

Ortadoğuda 1950’lerden beri kişi başı yenilenebilir su kaynakları %75 düştü.(nüfus artışı sebebi ile) 4000m3/kişi’den 1000m3’e. 2050’ye de %40 daha düşer. Katar %90, Yemen %70 gıda da dışa bağımlı. Ülkelerin yarısı tahılda %80 ve üzeri dışa bağımlı. Petrol zenginleri iyi de diğerleri kötü

Avrupa doğalgaz fiyatları Asya’nın JKM spot fiyatlarına yaklaştı. Sebebi depolamanın düşmesi (İngiltere’de Rough’un kapanması) ve Fransız nükleer santrallerin devreden çıkışı. Ukrayna üzerinden Avrupa’ya Rus gazı %5de artmış.

Almanya’nın en büyük sendikası IG Metall, elektrikli arabalara geçin ama dizel ve benzini düşürmeyi de zorlamayın dedi. Almanya nihai enerji tüketimindeki %18lik yenilenebilir payı hedefine erişemeyecek. Ülkenin 4.büyük enerji şirketi EnBW 2025 gibi fosil kaynaklardan çıkacak.

AB enerji verimliliğinde enerji performans kontratlarını  ulusal hesaplarda bilanço dışı tutacak. Böylelikle bütçe kısıt kurallarına tabi olmayacak(AB bütçe harcama/açığı sınırlarından) diyelim.

Dünya gemicilik yakıt talebi 3.6 milyon v/g civarında. Gazoil 600bin v/g, Fuel oil’de 3 mv/g. IMO kuralları sonrası gemicilerin ne yapacağı çeşitli, gaz yağı talebi artabilir.

“Alım garantili eski güzel zamanlar bir çok ülkede gitti”, Ergo Asset yöneticisi. BNP Paribas da 2020’ye 18 milyar $ yenilenebilire kaynak ayırdı ama “öngörülebilir nakit akışı” için durumu gözlüyor. Ama alım garantisi ötesinde “fiyat berraklığı” bekleyenler var. GE: 5 yıla kalmadan sübvansiyon dönemi geride kalır

Petrol fiyatlarını düşük tutmakta rolü olan Permian petrol üretimi 2021’de zirve yapabilir ve bugün ki 2.5 mv/g’den 5 mv/g yerine 3.5 mv/g’ü aşamayabilir.

ABD Florida’da Irma kasırgası ile 6.7 milyon tüketiciye elektrik verilemedi. 4 gün sonra bile hala 2 milyon tüketiciye elektrik verilememeye devam etti. Şu anda 100,000.

Tesla, en az 2019’a kadar kâr edemeyebilir. Sebebi üretimi düşündüğü hızla ölçeklendiremiyor.

Grafikler

Dünyada rafinerilerin ham petrol talebi (JBC)

AB emisyon fiyatları 1 gecede sıçradı desek yalan olmaz(Montel)

Florida’da Irma kasırgası sonrası elektrik verilemeyen tüketici sayısı (EIA)

Önerim BNEF sunumu-> DB’nin küresel ekonomi raporu->kömür grafikleri. DB raporu üzerinde çok tartışma var ama petrol hariç emtiaların da garip bir değerli durumu var. Dizel kullananlar fiyata daha duyarlı, küresel bina otomasyon pazarı kayıtzincirinden faydalanabilir, örnekler detaylı. Enerji hasat eden tekstiller de gelişmeler.

Özetler

Küresel bina otomasyon pazarı 120 milyar $. Kullanılan cihazların performansının otomatik izlenmesi ve garanti kapsamında performansına göre ödeme yapılması(iade vs), süzme sayaç, binada oturanların isimsiz olarak takibi, ortak kat kullanımı, kayıtzinciri(blockchain)le yapılır.

Almanyadaki güneş ve rüzgar ile ilgili yapılan çalışmaya göre, 2014’te güneşte kurulu gücün %10, rüzgarda %17si kadar ortalama kapasite karşılığı var. Anlık dengeleme değil ama sezonluk dengeleme önemli, Norveç ile hatlar ve su ile depolama önemli denmiş.

DB’nin çok ilgi çeken raporunda küresel ekonominin durumuna kritik yaklaşmış ve “Acaba bir krizin tetikleyicisi olacak major bir varlık fiyatı düzeltmesine karşı hazırlıksız olabilir miyiz” diye sormuş.

Enerji hasat eden tekstillerden, Japonların araştırmasına konu giyilebilir, esneyen organik güneş hücreleri %7.9 verimli ve 20 defa yıkanınca verimlilikleri %20 düşüyor.

Avrupa da petrol ürün fiyatları ile ham petrol fiyatı arası fark(crack)’ler tüm sene zirvesini gördükten sonra düşüşe geçiyor, sebep ABD kasırgalarıydı. ABD sürüş sezonu da bitti.

Dünya kömür talebi düz, Çin ve ABD’de tüketim düşecek, ABD kömür üretimi ve fiyatları yükselişe geçti, ABD’de yeni kömür yatırımı yok gibi, ABD’de elektrik sektörü gaz ve yenilenebilire odaklandı.

Dizel kullananlar fiyata daha duyarlı, Almanya’da dizeli 20 cent arttırınca emisyonlar 5 yılda %10 düşer.

Pakistan Çin projelerini korumak için 15000 askerlik bir özel birlik oluşturdu. Hindistan ile ihtilaflı olduğu Keşmir’de Çinlilier 720 MW Karot HES yapıyorlar, 2016 Aralıkta başladı, 2021 sonuna yetişecek gibi, Hindistanlılar kızgın

Cezayir hidrokarbon şirketi Sonatrach CEO’su yakında Sonatrach 2030 planını yayınlayacak, mevzuatlarda değişiklik istiyor, daha çok yatırım için.

ABD kasırgaları sebebi ile jet yakıt fiyatları nasıl etkilendi, uçaklar iptal oldu ama körfezden doğu Atlantik kıyısına da jet yakıt gönderilemedi, fiyatlar arttı.

Enerji sektöründeki dönüşümde, özellikle akıllı sayaç sistemlerinde sosyal bilimlerin önemine dair makale. Kısaca bu verilerin altında yatan sosyal yapıları inceleyelim, daha etkin tarifler belirlenir, verimlilik başarıları kalıcı olur vs.

Alüminyüm araba yapısının önemli bir parçası ve 2016 başından beri fiyat %40 arttı.

BNEF’in Londra konferansının ikinci gününde, Liebrich’in sunumu nette. Avrupayı temiz teknolojilerde başarısız göriyor (s124), Yeni Ana akım olarak yenilenebilir, elektrikli arabalar ve verimlilik(s135), kapasite vs talep (s134),Kara kuğular (Elon Musk,Çatlatma, Fukushima) s46

Pittsburgh’da otonom araba piyasasının genişlemesi ile maaşlar 200,000$’a çıktı.

DNV-GL’in de enerji dönüşümü görünümüne göre kömür talebi artık düşer, petrol de 10 yıla, gaz 20 yıla düşüşe geçer, daha az para ile daha çok yenilenebilir, birincil enerji arzı 2025’ten sonra düşüşe geçer, 2030’da enerji talep artışı durur, 2033’te satılan araçların yarısı 0 emisyon

Grafikler

Hala dünyada petrol kullanımı çok önemli seviyede (IEA)

Kömür talebinin Çin ve ABD’de düşmesi bekleniyor. (FT)

Özetler

Transport&Environment raporunda, dizelin tüm bir döngüde aslında CO2 açısından da benzinden daha çok emisyon saldığı anlatılıyor. Avrupa dizel araç satışlarının %70, Hindistan %15. Dizel’in emisyon farkı, daha yüksek mil yapması(%4 rebound etkisi), rafineri sürecindeki işlemler, materyal üretimi ve biyodizel.

(Energy Policy-Açık Makale) İngiltere’nin 2020’ye tüm gaz ve elektrik sayaçlarını (hane) akıllı sayaçla değiştirme planından 4 ders (SMIP): tüketiciyle etkileşimli sistemler tüketici için sanıldığı kadar kolay ve pozitif değil, zamanlama-öğrenme-alternatifler önemli, plan iyileştirilebilir, akıllı ekonomi politikalarına da dikkat.

(Nature Energy- Editoryal) Enerji modellerinde, referans (business as usual)daki kabullerin ne olduğu çok önemli. Yani bugün ki gibi derken, kabuller ne ve önemi

(Eurelectric) Akıllı Şarj (Smart Charging) – adaptif, şartlara uyan şarj diyelim kısaca, değişik seviyeleri var fiyata göre şarj et/etme veya gücü düşür arttır, şebekeyi besle vs.

(Eurelectric) SAdece hafif taşıtların değil yol trafiğinin %5’i fakat karayolu emisyonlarının %25’ine sebep olan ağır vasıtaların elektriklendirilmesine destek verilmiş. IRU’ya göre 2050’de karayolu emisyonlarının %60 düşürülmesi için (kamyon-tır) %40-45’inin elektrikli hale gelmesi gerekiyor

Kömür fiyatları(Newcastle, Avustralya) 16 Mayıs’tan 12 Eylül’e %45 arttı. Bu termal kömür. Çelik yapımında kullanılan (kok) kömür fiyatı 200$/ton. Kok hava olaylarından etkilenirken, termal Çin talebinden arttı.

Suudi Arabistan, Kasımda benzin fiyatını %80 arttırarak dünya ile eşdeğer hale getirmeyi planlıyor. 0.36 cent olacak.

Bu hafta ABD’de Uluslararası Ticaret Komisyonu Cuma günü ithal güneş paneli kararını açıklayacak, Salı günü Senatö komitesi FERC’e iki adayı oylayacak, EPA’ya da üst yöneticiler Çarşamba onaylanacak.

Tesla, Almanya’da ilk yarıda 2000 araç sattı. 2016’da BMW, Daimler ve VW’nin geliri 465 milyar€, karları da 30 milyar €du. Tesla dünyada 6300 SUpercharger şarj istasyonu var sene sonunda 10000 olacak. BMW her elektrikli araçtan zarar ediyor, elektrikli araba üretiminde ilk maliyetler çok yüksek. Eski VW yöneticisinin yaşadıkları da ibretlik.

Cezayir’in hidrokarbon gelirleri 2011’deki 71.4 milyar $’dan geçen sene 27.1 milyar $ a düştü. Rezerv fonu Fonds de Regulation des Recettes (FRR) şubattan beri boş. Merkez rezervleri de 2014’teki 179 milyar $’dan Temmuz da 105 milyar$’a düştü. Cezayir’in dış borcu yok ama dış borca da karşı, MEES’e göre kanunla para basacak.

IEA’a göre 2015’te dünyada tüketilen nihai enerjinin %19’u elektrikti. Shell senaryolarına göre “net sıfır emisyon” için elektriğin nihai tüketimdeki oranı %50 üzerine çıkması gerekiyor. 10 yılda elektriğin oranı 2% artmış. Bu hızla 150 yıl sürer demiş yazar.

İngiltere’de Mail on Sunday’ın Şubattaki iklim değişikliği verilerinin Paris anlaşmasını imzalattırmak için abartıldığı haberine Bağımsız Basın Standartları organizsyonu(IPSO) tarafından sansür geldi. Tartışma konusu 2013’ten beri küresel ısınmanın durmuş olduğu iddiası.

İngiliz liberal demokratların, raporunda CCC(İklim değişikliği komitesi), 3 senaryo (merkez, bariyer, maksimum) incelemiş. Ulaştırmada sadece elektrifikasyon yetmez, ısı pompaları ile ısıtma gibi konular var.(s10). Finansman konusu ekte(s84), 2020’den sonra elektrikteki tüm yatırımlar, ulaştırma ve ısıtmada 2035’ten itibaren yeşil olmalı.

2 sene önce bugün ABD EPA(Çevre koruma ajansı) VW’i emisyon skandalı ile suçladı. 2 yıllık zaman kronolojisi burada.

 

Grafikler

 

Kömür Hindistan’ı değil Çin’i takip ediyor – Çin ihracatı ve Avustralya kömürü (Reuters)

Trafiğe giren araçlardaki dizel oranı (Transport & Environment)

Çin’in ekonomik yavaşlığı emtiayı da etkiler (Barclays)