10 Kasım 2016

Word: https://drive.google.com/open?id=0B3RIv3pMNaTdMDVNeFI0V3I4UVU

Trump sonrası petrol hariç diğer emtia fiyatları ve firma değerleri yükseldi Peabody %50 yükselmiş, en büyük kömür üreticisi, inanamadım, gerçekten %50. AB winter package’daki reform önerilerini bekliyoruz. ACER’in AB piyasa raporu da ilginç. Çin rüzgar hedefini düşürdü. Nature Energy makalesinde, enerjiye erişimde günlük verilen elektrik süresinin kesinti miktarından önemli olduğu tartışılmış, elektriğe erişimin kademeleri verilmiş. Öngörü modelleri seçimlerde dağıldı, herkes en karmaşık matematiksel/akıllı algoritma çılgınlığında ama kimse matematik bilmeyen Micheal Moore’dan daha iyi tahmin+analiz yapamamış. Üzerinde düşünmek lazım.

Bilgiler

Düşük benzin fiyatları sebebi ile ABD’de satılan arabalardaki galon başına mil rakamı 2013 seviyesine düştü.

Çin 2020 yılı rüzgar hedeflerini 250 GW’tan 210 GW’a düşürdü.

Trump Paris anlaşmasından hemen çekilemez ama 2020 gibi yapabilir veya hemen BM’ye yazılı bir not göndererek UNFCCC’den çekildiğini belirtir. Bir yıl sonra ayrılmış olur. Dolayısıyla taahütler boşa düşmüş olur.Ayrıca Ronald Reagen stratejisi ile kurumlara düşman kişileri kurumların başına atayabilir.

Trump’un enerji danışmanı Harold Hamm, petrol ve gaz da düzenlemeleri geri almanın Başkanlık için bir öncelik olduğunu söylemiş. Hamm, Continental Resources(ABD şeyl petrol üreticisi) büyük hissedarı, vergileri indirmek Ronal Reagen döneminde insanlara iş kazandırdı. Düzenlemeleri geri almak… Bu iki prensip devrede olacak. Reagen Retro

Seçim sonrası elektrik için kömür üreten Foresight Energy hisseleri %24, dünyanın en büyük kömür üreticisi Peabody Energy hisseleri de %50 arttı. Dakota Access ham petrol boru hattını yapmaya çalışan Energy Transfer Partners hisseleri %11 değer kazanmış. %50 ye inanamadım, gerçekten artmış. Noble grup hisseleri de %12.6 artmış

Bakır dün %8.1 değer kazandı. Trump’un altyapı yatırımlarını arttıracağım demesi kurşun, çinko, alüminyum fiyatlarını da arttırdı. Şilili bakır işletmecisi Antofagasta’nın değeri %19, Vedanta, Hindistanlı baz metal üreticisi %13 değer kazandı. Nikel ve Çinko 2.3% arttı.

Avustralyalı senatör Malcolm Roberts,Prof Tim Ball ve blogger Tony Heller ile iklim değişikliğinin insan kaynaklı olmadığını iddia ediyorlar. Argümanlar: Son ısınmalar, El Nino/La Nina iklim fenomenin doğal sonucu; BM paneli, özellikle doğal etkenleri göz ardı etti; atmosferdeki CO2 volkanlardan olabilir, aynı kimyasal imzayı taşıyorlar vs.

Tek bir viruse bulaşmış akıllı ampül ile ZigBee kablosuz sistemi ile tüm diğer lambaları da kontrol altına almak “ZigBee chain reaction” konusundaki bilimsel çalışma ve videolar. Termostatları ele geçiren rehin alan yazılımlar (ransomware). IoT(nesne interneti)’ne düzenleme gerekiri savunan bir yazı, linkleri iyi.

Öngörü modellerinin hem en tekniği hem de en veri odaklı olanının yanlış çıkması istatistiksel modeller anlamında da soru işaretleri doğurdu. Model, modelcinin eğilimini(bias)’ını taşır, ama modellerin sürü psikolojisine düşmesi ilginç

Avrupada doğal gazlı ulaştırma sektöründe, en çok halka açık CNG istasyonu Belçika (100) ve Çek (200) Cumhuriyeti. CNGli binek araç Mercedes 200c, 700km ile 33,000 € civarında.

ABD Enerji bakanlığının Ulusal Laboratuvarları ABD inovasyon sisteminin çekirdeği. 17 laboratuvar, 14 milyar $ bütçeye sahip. Laboratuvarların, kendi belirlediği(LDRD) araştırma sonuçları diğer araştırmalara göre 4 kat daha fazla icat çıkarmış.

Hindistan 21 nükleer reaktör ile ülke kurulu gücü 290,000 MW’ın %5.8’ine karşılık geliyor. Santrallerin ortalama büyüklüğü, dünya ortalamasının çok altında (küçük kapasiteli reaktörler). Bunun sebebi de 10larca yıl süren bağımsız bir gelişim (dünyadan nispeten kopuk).

AB mesken tüketicilerinin ortalama gaz faturası 2015’te %4.2 düştü.

Avrupa Komisyonu Kasım sonunda “winter package”/kış paketi ile Avrupa elektrik piyasa reform önerilerini yayınlayacak. Yenilenebilirlere devlet desteği, arz güvenliği, düzenlemeye tabii fiyatlar, enerji verimliliği ve kapasite mekanizmaları yer alacak. Özellikle AB geneline hitap eden bir kapasite mekanizması yasal çerçevesi bekleniyor.

2015’te ABD kömür üretimi %10, tüketimi %13, maden istihdamı da %12 düşmüş

İstatistik

Rusya’da gaz üretimi/şirketlere göre:

  1. Gazprom 406 bcm
  2. Novatek 52 bcm
  3. Rosneft 42,3 bcm
  4. Lukoil 18,8 bcm
  5. Gazprom Neft 12,5
  6. Surgutneftegaz 9,5
  7. Arktikgaz 23.6 (2012’de 1.7 ymiş)
  8. Diğer 68.8 bcm

Rusya’da gaz tüketiminin dağılımı (mtce kullanmışlar mtek = milyon ton kömür eşdeğeri)

Tüketim: Elektrik (261.9), Sanayi (66), Konut(58.9), Gaz taşıma (35.8), diğerleri (119.6) , TOPLAM 542

Rusya’nın dünya LNG pazarındaki payı %4 = 14.5 bcm, %70’i Japonya’ya gidiyor, %25’i koreye

Rus taşkömürü destinasyonlarında Türkiye 6. Sırada (9.8 milyon ton). Kore 21.7 mton, İngiltere 17.2, Çin 16.4 mton

 

Grafik

Rusya’nın doğal gaz rezervlerinin yerleri

Hindistan’ın Mevcut ve Planladığı Nükleer Elektrik santralleri.

 

Makale Özetleri

Elektrifikasyon ve Refah, Nature Energy, Karnamadakala Rahul Sharma ve Gabriel Chan

Bazı metriklere göre 2005’te Hindistan’daki köylerin %74ünde elektrifikasyona sahip iken, 2013’te %94’e çıkmış durumda. IEA göre ise 2013’te hala 237 milyon Hintlinin elektriğe erişimi yok

Peki politika yapıcılar universal elektrik erişimini nasıl anlayarak ilerlemeliler? Burada bazı sorunlar var

  1. Kırsal alanlarda veri toplamak oldukça zor
  2. Mevcut veri tutarsız olabilir ve servis kalitesini ölçmüyor olabilir
  3. Ayrıca potansiyel kullanıcıların neye değer verdiği tam olarak anlaşılmış değil

Bunun için elektriğe erişimin değişik boyutlarının bir araya getirildiği bir çerçeve olarak “Global Tracking Framework (GTF)” Dünya Bankası ve BM tarafından başlatıldı. Elektriğin ulaşılabilmesi (maddi olarak/affordability), kapasite, voltaj kararlılığı, güvenilirliği, yasallığı, sağlık ve güvenlik boyutları ele alınıyor ve 0’dan 5’e kadar değerlendiriliyor.

GTF ile ilgili 8568 gösterge meskende bir anket yapıldı. Süre(günde elektrik verilen süre), güvenilirlik (beklenmedik elektrik kesintisi olan günlerin azlığı), voltaj kararlılığı (düşük voltaj sorunları olan günlerin azlığı) gibi kritik parametrelere bakıldı.

En çok sürenin standart sapma kadar değişiminin(6.5 saat), elektrikten memnuniyet oranını 0.4 standart sapma değiştirdiği bulundu.

Aslında kesinti olmaması, arıza yerine kullanıcılar daha fazla süre elektrik hizmetine değer veriyorlar.

Çalışmada (Nature Energy’nin önceki sayısındaki bir makale ile ilgili), elektriğe erişimin faydalarından dem vurulurken, maliyetlere vurgu yapılmadı.

Ayrıca çiftli sistem modelleri de göz önüne alınmalı. Düşük güçlü (dc)doğru akım hatları geleneksel alternatif akım hatlarla birlikte kullanılabilir, bu da güç kesintisi gerektiğinde dc hatların toplam gücün %10’unu sağlayarak düşük güçlü ev aletlerini çalıştırabilmesini sağlar.

 

Tarih

28 Nisan 1975 – Newsweek – The cooling world

 

10 Kasım 2016 – Serkan Şahin’in yorumu

“Colonial boruhattindaki sorun nedeniyle dusen ham petrol ihracatina ragmen EIA ham petrol stoklarinda artis gorduk. Uretimdeki artis da bunu desteklemiyor. Gasoline stoklarindaki dusus, Colonial’deki soruna bagli olabilir ancak rafineri kullanim oranlarindaki artis buna paralel degil. Daha once bahsettigim EIA metodolojisi nedeniyle EIA’nin yaptigi duzeltmeleri iyice farkedemez olduk. Ben iyice ABD verileri arasinda zaman farkinin ayni periyotta ilerlemedigini dusunmeye basladim. Uretimdeki artis (ki EIA miktarinin dogru olduguna dair de biraz suphem var) gaz talebini desteklemek icin uretime alinan Permian petrol sahalarindan kaynaklaniyor bana gore. Permian icerisinde ilk gaz uretimi yuksek olan noktalardaki gaz avantajini petrol operatorleri kullanmak istiyor gibi.

Trump’in gelisi en cok ABD petrol ve gaz ureticilerine yarayacak gibi. Isin icinde rafineri karlilik gercekliklerinin onemini kaybetmeden fazla iyimser olmamak lazim ama anlasilan bazi boruhatti projeleri ve kapasite sorunlari Trump zamaninda daha rahat cozulecek gibi. Sektor icinden yakin arkadasini kendisine enerji danismani olarak atiyacagi haberleri simdiden dolasmaya basladi. Simdiki ABD politikasina gore daha iliman bir Orta Dogu politikasi izleyecegi de muhtemelen petrol piyasasi acisindan. Danismani yakindan izlemekte fayda var.

Suudi Arabistan’in Misir’a yaptigi yardimlari durdurmasinin ardindan Misir’dan Suudi Arabistan’a karsi atak olarak bir Sidi Kerir yaptirimi gelirse isler cok cirkinlesir. Hele bir de ustune tum Suudi kargolari icin Suveys’i kapatmak gibi bir cilginlik yaparsa o zaman ortalik cok kizisir. Misir ile daha da kotulesecek iliskiler Suudi petrolu icin Akdeniz piyasasinda risk marjinini yukseltir. Bundan kim karli cikar; yorum sizin.”

Serkan.Sahin@thomsonreuters.com
“Buradaki gorusler tamamen yazarin kendi gorusleri olup Thomson Reuters ve bagli kuruluslari kesinlikle baglamaz ve goruslerini yansitmaz.”