Month: November 2017

Bugün Amrita Sen’in 2.5 dakikalık videosu size yeter, artık petrolde stoklar da azaldığından tampon kalmadı, jeopolitik daha sert fiyatlanır, seneye daha sıçramalı fiyat görürüz demiş. Columbia’nın LNG raporu çok iyi görünüyor, talep tarafında yeni ithalatçılar hızla tesis kurup(FSRU gibi) hızla talep oluştururken, arz bunu kestiremeyebilir, yani bir anda açık da olabilir, fazla da.

Özetler

Columbia’nın LNG raporunda, yeni ithalatçıların piyasayı şekillendirdiği söylenmiş. Sonucu okudum, ithalatçıların tesisleri daha çabuk kurması ve yatırım yapıp yapmayacakları belirsizlikleri talep kestiriminde sorun olur demiş. Bakmışsın LNG yok.

ABD’nin propan(LPG) ihracatı 1 mv/g çoğunluk doğu Asya, 2.3 mv/g akaryakıt ihracatının yarısı benzin yarısı orta damıtılmış ürünler(dizel).

GE havacılık, sağlık ve elektriğe yoğunlaşacak. Planı açıklayınca hisseleri %7 düştü. GE büyük gaz satışı türbin satışlarını 2017 için 40’dan 30’a, 2018 için 75’ten 65’e düşürdü. Yenilenebilirde gelir %13 arttı ama marj yok.

RAND’ın otonom araç raporunda iki senaryo çalışılmış. Otonom araçların mükemmele yakın olması (%90 güvenli) veya ortalama sürücüden biraz daha iyi (%10 güvenli). Otonom araçlar ne kadar erken hatta mükemmel olmadan devreye alınırsa o kadar çok trafik kazası ölümü engellenir.

Venezuella pazartesi 200 milyon $ borcunu ödeyemedi ve S&P Venezülla’nın iflasını açıkladı. 1.9 mv/g üretimi var. Bir sene öncesine göre 240,000 v/g düştü. Çinliler borçta sabrı kalmadı. Ruslar avantaj görüyor ama borç ödenemeyince Rosneft hisseleri de %4 düştü. Tüm petrol sistemi için risk

Intel Cyberhawk ile kullandığı drone da, 1-5 milyon $/gün gelir kayıplarını engelleyecek şekilde gaz terminallerini denetleyebilir.

Tayland’ın en büyük kömür madencsi Banpu’nun fonlamasıyla yatırım yapan şirketi Kalnin Ventures, “insanlar gazla ilgili mesafeli, bu iyi biz onların mesafeli olmasını isteriz”. ABD’de 355 kuyuda üretiminden portföyü var, az risk yeter bize diyor. Para Tayland’dan sanırım.

Yorumlarını kaçırmadığım Energy Aspects’den Amrita Sen: Irak 300,000 v/g üretim düştü, İran üretimi arttıramıyor , Venezüella üretimi düşüyor, stok düştü, üretim kapasitesi de çok yok. Bir tampon kalmadığından jeopolitik daha önemli olacak.

Norveç’in varlık fonu 1 trilyon $ değeri ile petrol ve gaz stoklarından çıkmayı önerdi. Aramco IPO(halka arzına) kötü haber.

Brezilya’nın üretimi ilk 10 ayda 155,000 v/g artarak 2.6 mv/g’e geldi. 2.8 mv/g’e üretimi artarken, talebinin de 1.78 mv/g’e çıkması bekleniyor. Brezilya’dan uzak Asya’ya VLCC ton-mil (deniz taşımacılığı) talebinin yılda %8.4 artması bekleniyor.

“Yanlışlığı ispatlanamayan hiçbir fikir bilim değil” dizi-bilime felsefeci yorumu.

Grafikler

Önemli üretici ülkelerdeki zirve üretimlerden uzaklık (EnergyFuse)

12 gelişen LNG ihracatçısının ithalat tesis tipi (CGEP)

 

Dünki fiyat düşüşü stoklar ve IEA petrol piyasa raporundan. Hollanda’da Groningen gaz sahasından üretim enaz 1 yıl aynı kalacak. Statoil tacirleri propan piyasasını manipule etmekten 4milyon $ ceza aldı. Foreign Policy’nin Almanya manşeti çok ağır:”Almanya kömür yakan, gaz içen iklim değişikliği münafığı” . İnsanların %42si bir daha hack edilmemek karşılığı alkolü bırakırım demiş. İngiltere’de elektrikten gaz(hidrojen) proje fizibilite hazırlama için devletten destek aldı. İtalyan piyasasında perakende rekabet için 3 kural.

Özetler

Brent ile WTI arasındaki fark 2018 ilk çeyrekte 6$/varil, ikinci yarıda ise 4$/varil’e düşecek. 2017 ilk 8 ayda WTI 2$ daha ucuzdu ama Eylül Ekimde bu 6$’a çıktı. ABD’de üretim artışı ile bu üretimi tüketim noktalarına taşıyan altyapı arasındaki faz farkı sebep.WTI Asya’ya 0.5$ daha

İngiltere’nin kuzeyindeki gaz dağıtıcısı Northern Gas, ITM Power ile birlikte 50 MWh elektrikten-gaz projesi hidrojen depolama fizibilitesi hazırlayacak.

Hollanda danıştayı, Groningen’in 21.6 bcm/yıl gaz üretim kotasının şimdilik kalmasına izin verdi. Ama ekonomi bakanlığı 1 yıl içinde daha yeni ve iyi politika yazana kadar. Groningen’in üretimi 2013’te 54 bcm’di. Depremler sonrası üretimi kısıtlandı.

Dünyanın en büyük özel yatırım/sermaye firması Carlyle Group, 1 milyar $ ABD dışı petrol ve gaz yatırımları yapacak. Fonun ismi Regalwood Global Energy. Petrol fiyatlarına ve gaz talebine güveniyorlar demek.

Merkel, COP23’de hayal kırıklığına sebep oldu. Merkel, İklim Şansölyesi olarak biliniyordu. Almanya 2020 hedeflerini tutturamıyor. Kömürle ilgili olarak koalisyon görüşmelerinde “sosyal sorunlar ve işler, örneğin kömürü azaltırken, karlılık ve enerjinin uygun fiyatlı olması” gündemde

Yale Çevre 360’da Almanya’nın kendini yeşil görmesi ile hızlı, gaz yutan arabaları sevmesi uyuşmuyor deniyor. Ülke 5GW kömür santrali kapatsa 2020 hedeflerini tutturabilir. Doğru enerji dönüşümü GSYİH’in %2si oranında yatırım istiyor.

Foreign Policy çok çok ağır manşet atmış: “Almanya, kömür yakan benzin içen iklim değişikliği münafığı”

İtalya’da perakende elektrik piyasası serbestleşmesini yönetmek sunumu ilginç. Tedarikçi değiştirm %8.7, en büyük perakendeci %73 payda. Öneriler adım adım ilerle (3 yıl geçiş), asimetrik düzenleme(%73’ü yıl yıl düşür), doğru anladıysam zorla gibi toplu değişim..?!#+!

Dün ki petrol fiyat düşüşü IEA petrol piyasa raporu ve API’nın haftalık stok rakamlarından etkilendi. API stoklarda 6.5 mv/g artış gördü. Zaten Ocak ve Aralık 2018 farkı da zayıflamış.

İdeal dağıtım tarifesi noel baba gibi, yani yok. Ama tasarımında iki metrik var Verimlilik ve Adillik. Fakat teknoloji maliyetleri ve şebeke durumu sistemi değiştiriyor. Mesela güneş şebekeden kWh’i, pil kW’ı azaltıyor.

Kuzey Kore’nin ABD’e EMP (Elektromanyetik Şok Saldırısı) saldırısı yapması ihtimali Beyaz Saray’a iletilmiş. Beyaz Saray’da böyle bir komisyon kurulması da istemiş bir thinktank.

İnsanların %42si bir daha hack edilmemek için alkolü bırakmaya razı.

Statoil, propan piyasasını manipule etmekten 4 milyon $ ceza aldı. Argus FEI propan fiyatını yükseltmek için kargo talebini şişiriyor, Kasım penceresinde yüksek talep ile fiyatı yukarı itiyor.

Angola’da Başkan değişince, Angola petrol şirketinin başındaki eski Başkanın kızını görevden aldı.

Grafikler

Çin’in 2000-2016 enerji kaynakları talep artışındaki payı (Bloomberg)

 

 

Bugün IEA petrol piyasa raporu ile armada gemisi WEO yayınlandı. AB gaz pazarı ile ilgili değerlendirmeler ilginç. Petrolde yüksek fiyatlar ve daha ılık kış sıcaklıkları sebebi ile talep aşağı revize edilmiş. Ben petrolde WTI-sondaj arası 4 ay var ise, Şubat’ta jeopolitik bir kırılma olmazsa fiyat düşüşü bekliyorum. Beklemek bedava nasıl olsa. Bugün de Brent iyi düştü. Ama kar satışları, tekrar canlanabilir. IEA raporu mu Brent contangoya gitti o mu anlarız. Thierry Bros’a göre gazda uzun dönemli ekonomik fiyat 5.5$/mmbtu.ABD’de Murray’ın kömürdeki etkisi ve politika yaptırma ilişkileri, 11 Aralık’ta FERC kararını bekleyeceğiz.

Özetler

CSIS’ın podcastinde ABD enerji bakanlığının “ulusal laboratuvarları”:17 DOE laboratuvarı var, 16sı kontratla yönetiliyor. Arpa-e ise büyük sıçrayış ajansı. ABD’deki ilerleme için anahtar varlık(taçtaki baş mücevher).118 Nobel ödüllü adam çalışmış veya tesisleri kullanmış.

Küresel madencilik sektörü düşük karbonlu bir geleceğe geçişte anahtar bir rol izleyecek. Madencilik sektöründe de “çevresel ayakizini” düşürme çabası var. 4 konu var: yenilikçilik artmalı, ürün çeşitliliği, ekolojik risklerin değerlendirilmesi, değer zinciri entegrasyonu.

Suudi-Rus kankalığı devam etmez ise, petrolde kontratlarda satış görülür. Piyasa dengeleniyor dense de, pazar savaşı havası olmamalı.

Avrupa’da 2040’a kadar elektrik sektöründe gazın kullanımı azcık artacak. 110 GW yeni gaz santrali eskisinin ve kömür ile nükleerin yerine geçecek. Toplam talep de sabit gibi. ABD LNGsi ile Rusya boru gazı birlikte yaşamayı öğrenecek. Fiyat savaşı kimsenin faydasına değil.

Thierry Bros Oxford Energy’deki sunumda, slayt 6’da, Avrupa’ya ABD’den LNG girişini engellemek için Rusya fiyatı grafiğinde sanki bu savaş simule edilmiş gibi göstermiş. 5.5$/mmbtu(1000m3 için x35)’de uzun dönemli ekonomik, 4.5$ fiyat savaşı

(Makale) Rusya kısaca, Suudi Arabistan gibi gelecek fiyatlarda belirsiz ile kendi avantajına durumu çevirir mi?

FT geçen günlerde elektrikli araba(EA) yerine benzinli küçük araç al gibi bir haber yapmıştı. Rapor MIT’den. Yazarlar ateş püskürdü: “Çoğu EA petrol araçlardan daha az emisyon salıyor, EA’lar dekarbonize edilebilir, petrol edilemez”. FT’ye Daily Mail suçlaması…

2015’te ICC’de İsrail’in tahkim davasında, hakemler Mısır’a 2 milyar $ tazminat yüklemişti. 2012’de Sina’daki boru hatları patlatılınca İsrail petrol ürünlerinden elektrik üretmek zorunda kalmıştı. “İsrail’de gaz gelecekse önce tahkim davaları sonuçlanmalı” diyor Mısır.

Almanya’da taş kömürü 2.dünya savaşı sonrası wirtschaftswunder’i itmiş olsa da, maliyeti şimdei 180€/ton. İthali 68€. 2018de bu madenler kapanıyor. 9640 istihdam var. Almanya dünyanın en büyük linyit üreticisi, 2016’da 171.5 milyon ton linyit üretti. 15428 istihdam.

Ohio’lu kömür devi Robert Murray, Ağustos’ta Beyaz Saray’a Ağustos’ta mektup göndererek bir acil durum ile daha fazla kömür santralinin kapanmamasını istedi. ABD Enerji Bakanlığının yakıt önerisinde parmak izi var. Karar 11 Aralık’ta. Hem Trump hem Bakan Perry’yi desteklemiş.

Kolombiya’da nüfus %6 artarken, elektriğe erişim %1.7 arttı. FARC ile barış anlaşması altında hükümet elektriğe erişimi arttırmaya söz verdi. 2015’te hala 425,000 hanenin elektriği yok. Jepirachi rüzgar projesi iki kabile anlaşmazlığı yüzünden kapalı, kim para alacak kavgası.

Japon şirketler Asya piyasalarında LNG terminalleri kurma ve çalıştırma peşinde. Endonezya’da JFE, Bangladeş’te Tokyo gas. JFE, Japonya’daki terminallerin %30’unu yapmış.

Grafik

Çin kömürden sıkıldı, yenilenebilir, gaz, nükleer var (IEA)

 

Talep yönetiminde fiyatı 60 kat değiştirince tüketici %2 destek veriyor. Siemens ve GE’nin iş modelleri yenilenebilir ile sarsılıyor mu? Tellurian en düşük EPC maliyetli LNG tesisi için imza attı 550$/ton LNG üretim kapasitesi(yapım maliyeti). ABD yakıt ekonomisi yerinde saymaya devam ediyor. Almanya’da Bonn’da COP23 devam ederken, yakındaki bir kasaba kömür üretmek için haritadan siliniyor. İngiltere’de 2019 rekabetçi elektrik piyasasının sonunun başladığı yıl olur mu?

Özetler

Talep yönetimi programlarında davranışsal ekonomi. Olaydan günler önce değil, 1 saat önce haber vermek de etkili. Tüketici fiyata tepki veriyor ama “scope neglect” dolayısıyla 5 cent’te %11, 3$’da %13 talep düşüşü yapıyorlar, yani 60 kat fiyat değişimi %2 oynatıyor.

Tellurian’ın Driftwood LNG tesisi için Bechtel ile yaptığı anlaşma sonrası 550$/ton yatırım masrafı ile LNG tesisini kuracak. Dünyadaki en ucuzlardan biri olacak.

Almanya’da Merkel’in partisinin baş enerji müzakerecisi, 2030’larda kömür madenciliğinin tamamen sonlanması beklentisi var demiş. Sadece 5 GW kömür güvenle sistemden çıkarılabilir denmiş. Ülkenin %60’ı otoyollarda hız limiti getirilmesinden yana.

İçten yanmalı motorların yasaklanması geri tepebilir. Elektrikli arabalar geliyor diye araçların değeri düşerse, ikinci elde içten yanmalı araçlara talep artar. Bu tip araçlar daha fazla piyasa da kalır.

23.COP devam ederken, COP’un yapıldığı Bonn’un hemen yakınındaki Immerath’da kömür üretmek için kasaba taşınıyor ve açık bir madene dönecek. Potsdam’dan Ottman Edenhofer “Kömürün sistem dışına itilmesi için gerçek ekonomik teşvikler yok”. Minimum karbon fiyatı lazım.

Japon TEPCO ile Chubu Elektriğin ortak girişimi JERA, Avustralya’dan 70,000 ton ilk LNG’yi aldı. İki tüketici tek ortak girişim üzerinden gaz alıyor. Kontratı yıllık 5.2 milyon ton LNG.2018’de JERA Wheatsone Avustralya projesinden ayda 6 LNG kargosu alacak.

ABD’de satışlarla ağırlıklandırılmış yakıt ekonomisi Son 3 yıldır aynı yerde, galon başına 25.2 mil

Bu ay sonunda OPEC ve müttefikleri üretim sınırını devam ettirme kararı alacaklar gibi. OPEC’in analizi petrollerine talebin artacağını öngörüyor, Aramco ne kadar hissesinin halka açılacağının kararını bekliyor, uydulara göre DAEŞ’in üretimi düşüyor.

Elon Musk, elektrikli çekici (Tesla Semi Truck) tanıtacak, tweet’e göre aklımız başından gidecek. Uzun mesafe karayolu ABD talebinin %13’ü.

Yüksek Çin ekonomik büyümesi, küresel sera gazı emisyonlarını rekor seviyeye taşıyacak. Son 3 senedir sabitti. Bu sene muhtemelen küresel emisyonlar %2, Çin’in ki %3.5 artacak. 2012-2016 yıllarında, kömür yoğun Kuzey Çin platosunda ekonomik yavaşlama vardı.

The Guardian’ın yazısı sert başlamış : “2019 başlangıcı, İngiltere enerji piyasasında rekabetin sonunun başladığı yıl mı olacak?”. Hükümet elektrik fiyatlarına tavan koyarsa diye büyükler birleşebilir.

Hem Siemens(d 1847) hem GE(d 1892) gibi iki öncü elektrik malzeme üreticisinin iş modelleri güneş ve rüzgarla sarsıldı. Geçtiğimiz 3 yılda Siemens Almanya’da sadece 2 gaz türbini satabildi. Gelirlerde GE elektrikte %23.7, Siemens’te elektrik ve gaz %20.1

Grafikler

Dünyanın en büyük güneş panel üreticileri (FT)

Dünya rüzgar türbin üretim pazarında üreticiler(FT)

GE ve Siemens gelirlerinin dağılımı (FT)

 

 

Bir hafta boyunca enerji haberlerini takip eden farklı kişiler aynı şeyleri mi görmüş, yoksa algıda seçicilik mi var? Bu sebeple ben de internette haftalık özet yayınlayan sitelere bakıyorum. En derli toplu olan biraz da eski Oil Drumcılardan euanmearns.com ‘ın “Blowout”’undaki haftalık değerlendirmeye göre önemli haberlerden benim yazmadıklarım:

Alman Yeşiller hem araba hem de kömür politikalarını koalisyon görüşmelerinde arka plana düşürdü.

Alman enerji kullanımı ve emisyonları 2017’de de artacak. Almanya’nın sıcak havaya değil bunu oluşturacak yakıta[gaza] ihtiyacı var. Gelecek “güneş ve rüzgarın aptalca arttırılması veya devlet zoruyla yenilenebilir alımları değil, akılcı iş modelleri ile sistem optimizasyonu”. Ağır olmuş

OPEC raporuna göre fosil yakıtlar onlarca yıl daha ana enerji kaynağı olabilir. Ne yazsın OPEC

ICIS: şey petrol patlaması 2025’te en yüksek noktasına ulaşarak, 2030’dan itibaren düşüşe geçecek.

ABD EIA’ya göre ABD’de nükleer düşerken (çok değil) Çin’de artacak.

Japon Nükleer Düzenleme Kurumu (NRA)’e göre nükleerin devreye alınması hızlanmayacak. 2030’da ülke elektrik üretiminin 5’te 1’ini nükleerden sağlamayı planlıyor. Ama şirketler daha dişli yeni kurallarda zorlanıyor. 12 reaktörden 6sı çalışabilir izni aldı ama sadece 4ü çalışıyor

Fransa, nükleer azaltma hedefini gözden geçirecek. Daha önceki hükümet nükleerin payını %75’ten 2025’te %50’ye düşürme hedefi koymuştu. Yeni hükümet ise gerçekçi değil diyor.

Bill Gates’in sermayedar olduğu TerraPower ve Çin(CNNC), 4.nesil nükleer teknolojide işbirliği imzaladı. “Travelling Wave Reactors”, atık uranyum kullanacak.

Petrol şirketlerinden güneş firmalarına enerji sektör grupları “ABD kömür ve nükleeri sübvansiyonu haketmiyor”.

Ukrayna, Rusya’ya karşı savunma olarak Amerikan kömürüne yüzünü çevirdi. ABD’nin ülkeye kömür ihracatı %40 arttı.

Avustralya, gelecekte daha fazla kömür santrali öngörmüyor.

Fransız Başkanlık ofisine göre Trump Paris’e davet edilmemiş.

ABD Bonn’daki etkinliğini temiz enerjiden fosil yakıtlara çevirdi adı, “Action on Spurring Innovation and Deploying Advanced Technologies” ‘den “The Role of Cleaner and More Efficient Fossil Fuels and Nuclear Power in Climate Mitigation”

Environmental Progress’e göre güneş, rüzgar artsa da, karbon yoğunluğu sabit kaldı

Alman thinktank’a göre 100% yenilenebilire geçiş her zamankinden daha olası.

Tyndall Centre for Climate Research’e göre metan emisyonları, mevcut hızda küresel ısınmaya 0.6C daha fazla etki yapacak.

AB, 520 milyon pound CCS projelerinde başarısız oldu.

Avrupa’nın en büyük alüminyum üreticilerinden Norsk Hydro, İsveç’te 800 milyon €’luk rüzgar çiftliğinden elektriğini alacak.

Hydro Tazmanya, 2.5 yıl önce açıkladığı Flinders Adası Hibrit Enerji terminali projesinde Aralık’ta şalter kaldırılacak. Daha önce Bass Geçiş adalarında %80 yenilenebilir yakalanmıştı.

Tesla’nın Güney Avustralya’daki büyük pili %80 bitti.

Jack Ponton, emekli profesöre göre, İngiltere’deki arabalar petrol yerine elektriğe geçerse 16000 daha türbine ihtiyaç var. İskoçya kadar. Bilgili adamlar hep son devrede “Ahmet Çakar” oluyor.

Avustralyanın Antarktik araştırma merkezi, rüzgar türbini yıkıldıktan sonra dizelle çalışmaya başladı. Avustralya’da habersizlikten neleri haber yapıyorlar ve reyting alıyor.

Arkup (Avant garde life on water), kasırgalara dayanıklı elektrikli yüzer ev tasarladı. Yat gibi hareket edip kasırgalara dayanıklı.

Özetler

İngiltere hükümeti, UK Export Finance’dan Saudi Aramco’ya 2 milyar $ kredi verecek. Geçen sene 2.1 milyar$ Umman’a, BAE’nin askeri sistemlerini almak üzere borç vermişti. İngiltere Aramco IPO’su Londra olsun istiyor deniyor. 6 Körfez ülkesine yıllık ihracatı 30 milyar sterlin.

Dünyanın en büyük ikinci madencisi Rio Tinto, kömürde Avustralya’daki varlıklarını da satıyor, kömürden çıkıyor gibi. Ama Glencore 1.1 milyar$ verip Avustralya kömüründe kömüründe büyük pay aldı. Anglo American kömür varlıklarını satıştan vazgeçti. BHP Billiton devam diyor.

Hindistan tek seferde 20 GW’lık güneş kapasitesi için ihaleye çıkıyor. Hindistan 2022’de 100GW’a ulaşmak istemesine rağmen, sadece %10 imalat Hindistan’da. Mega ihaleler, faz faz, yerli katkılı.

Çin bağımsız rafinericiler için 2018 kotasını 2017’ye göre %63 arttırınca Dubai ekşi petrol kompleksinde çoşku oldu.

Mini-grid’ler, özellikle güneş ve pil sistemleri sadece enerjinin değil insani yardımın da geleceği olabilir. Puerto Rico ve diğer uç doğa olaylarında, mini-gridlerin maliyet etkin olmasa da esnekliği ve desteğinin önemi ve yardım kuruluşlarının konuya eğilmesine dair güzel makale

İsveç’te kiliselerin çatı, ara kısımlarında yaşayan yarasa nüfusunda %38 azalma olmuş, sebebi ışık kirliliği, biyoçeşitliliği de tehdit ediyor.

Hindistan hükümetinin Enerji Verimliliği Servisleri birimi Tata motora 10000 sedan siparişi verdi. Bu tek kalemde en büyük elektrikli araba siparişi. İhaleyle alınan bu siparişte, Tata’nın mevcutta elektrikli arabası yok ama bir modeli dönüştürecek, para kaybetmem diyor.

Şili’deki yenilenebilir ihalesinde en düşük teklif Enel Şili tarafından verilen 21.48$/Mwh oldu. İkincide Gas Natural Fenosa 24.8$

Venezüella petrol şirketi PDVSA, Hindistan petrol şirketi ONGC’ye borcunu ödeyemedi. Gazprombank Ocak’ta PDVSA’nın ONGC’ye 19 milyon$ borcunu ödemişti.

Eon, Danimarkalı Clever ile İtalya’dan Norveç’e 180 hızlı şarj ağı kuracak, AB tarafından da destekleniyor. Her 180 km’de 1 tane olacak.

AB karbon fiyatını arttıracak kararda uzlaştı. Fazla emisyon izinlerini azaltacak öneri karbon fiyatında %.3-4 artışa sebep oldu. Barclays 2019-20’de 15-20 € fiyat tahmin ediyor. Bölgesel ısıtmali projeler hariç kömür santrallerine fon yok.

Daniel Yergin’in Petrol kitabını okuyanlar LNG gelişmelerini bir gözden geçirebilirler. Shell, BG’yi aldı, Total Engie’nin LNG operasyonlarını aldı, ABD Başkanı Çinlilerle ortak proje imzaladı. Dün ki AB emisyon kararında Cüneyt Kazokoğlu’na sordum, hem hedef değişiyor hem test değişiyor, durum karambol(araba üreticilerine iki defa mı göz yumulacak?). Avrupa’nın MIFID IIsinden büyük oyuncular fiziksel işlemleri hedgeliyoruz diyerek yırttı. Siemens en büyük HVDC trafo testini tamamladı, Çin yolcusu. ABD enerji bakanlığının tartışma koparan son “güvenilir yakıt” önerisinde kömürcüler Peabody, Murray “biz de işin içindeydik” mealinde açıklamalarda bulundular. Vanadium redox piller (VRFB), Çindeki üretimleri hızlandıracak.

Özetler

Dün akşam üzeri Total, Engie’nin üstakış LNG işini 1.49 milyar $’a satın alarak, Total’i 40 milyon ton/yıl LNG ile ikinci sıraya çıkardı.

AB ulaştırma emisyon kararı sonrası, 2018’de test sisteminin de değişmesi ile kafam karıştı. Cüneyt Kazokoglu’na sordum. Yani zaten %40’lara varan düşük emisyon gösteren NEDC’den WLTP test sistemine geçince emisyon düşürme nereden başlayacak? Yazılımı varmış.

Vanadium Redox akış pillerinde, Çin’deki pil merkezi için 200 MW-800 MWh pil üreten fabrika devasa, 20 futbol sahası genişliğinde. Bu yıl son 300 MW, yıllık hedef 300 GW/yıl. Kod adı VRFB (Vanadium Redox Flow Battery)

ABD rafinerleri önümüzdeki 2 ayda çok yüksek çalışma rakamları(runs) görebilir. Ve ihraç da muhtemelen artarak devam edecek. Meksika’daki rafineriler tam kapasiteye gelene kadar….

ABD enerji bakanlığının son aylarda tartışma koparan “güvenilir yakıtlı santrallere” destek önerisinin arkasında yer alan kömürcü Murray şirketinin lobicisi, EPA (Enviromental Protection Agency)’nin 2 numaralı koltuğu için senatörlerin karşısında, önerinin ilk aşamasında vardım dedi

Avrupa’nın MIFID II’nin devreye girmesine 2 ay kala, büyük petrol ve ticareti şirketleri “biz spekülatör değiliz, fiziksel işlemlerimizi hedge ediyoruz” diye çıkışı bulmuş. Eğer kağıt pozisyonlar destek için ise, yani fiziksel işlemleri desteklemek için ise istisna alıyor.

Micheal Bloomberg, 50 milyon $ harcayarak, kömür karşıtı taban hareketlerini destekleyeceğini belirtti. Almanya’da dizele karşı yeni tazminat davaları açılıyor. Elektronik sektörü de daha hızlı bir enerji dönüşümü istiyor. Araba sektörünün kazandığı zafer sektöre zarar verir diyen var.

Siemens dünyanın en büyük HVDC transformerinin testlerini tamamladı. 1100 kV, 587 MVA Çin yolcusu. SGCC 3284 km 1100 HVDC ile 12 GW iletim gücü planlıyor. 2018 sonu devrede.

Sinopec, Alaska LNG projesi için ortak anlaşma imzaladı. 800 mil, 1.1 metre çapında gaz boru hattı ile 20 milyon ton/yıl LNG tesisi için Sinopec buradan LNG alırım diyor.

Alman yeşillerin milletvekili “SPD[Sosyal Demokrat Parti] kendini tamamen Nord Stream 2’nin hizmetine adamıştı” dedi. SPD şimdi muhalefette.

SoftBank CEOsu Masayoshi Son’un Asya Super grid’i Koreden de destek gördü. Çin’de sıcak. Çinliler de Japonlar Kuşak-Yol’a karşı mesafeli diyor. Ama bu süper şebeke Japonları Çin’lerin Kuşak-Yol projesinde işbirliğine iter mi?

Enerji şirketleri veri analitiği ve altyapısına 2017’de 4 milyar $ harcadılar, gelecek 4 yılda da 16 milyar $ harcayacak.

Grafik

London School of Economics Middle East Center’a göre ülkelerin olması gereken petrol geliri ve deklere edilen petrol geliri (LSEMiddleEastCenter)

İngiltere’de büyük 6’nın pazar payı (Bloomberg) Losing power dediyse iltifat etmiş.

 

Bugün AB’de ulaştırma emisyon limitleri önerisi belirlendi, otomotiv sektörünün istediği şekilde oldu. AB gaz direktifi değişikliği soru-cevabı yayınladı. Sanırım sadece denizden geçen boruhatları etkilenecek. İngiltere’de hükümetin fiyat tavanı baskısı birleşme getirdi. Altı büyük 3 büyüğe dönüşür. Petrol şirketleri şarj zincirleri alıyor. Diğer taraftan yeni enerjilerde BP’nin hayal kırıklığı da okumaya değer. ABD’de 1990’ların türbinlerinin yerine yenileri konularak %25’lere varan üretim artışı.

Özetler

İngiltere’de Prof Dieter Helm’in enerji maliyetleri raporu sonrası hükümet daha fazla görüş ve “kanıt çağrısı”na çıktı. Yani bir anlamda kamu danışmanının görüşlerini ve eklemek istediklerini de soruyor.

AB Nord Stream 2 için Doğal gaz direktifindeki değişikliğe bir soru cevap yayınlamış. Bir borunun iki ucunda farklı mevzuatlar olmaz. Şeffaflık gelecek. Mevcut denizden gelen boruhatlarını da etkiler.

Tesla, Dyson’ın elektrik araba planlarını 2 sene öncesinden biliyor. Konu sitcomluk, Dyson çalışanı Tesla’ya başvuruyor, kabul aşamasında Dyson, çalışanı çok gizli araba projesine alıyor, vize çıkmıyor, gizli yazı veriyorlar başka yerde çalışamazsın diye vs.

İngiltere’de hükümet fiyat tavanı baskısı yaparken, SSE ile Alman Innogy’nin Npower’ı perakende de birleşme kararı aldı. 11.5 milyon müşteri ile British Gas(Centrica)’dan sonra ikinci olacaklar.

Süddeutsche Zeitung’a göre Alman araba birliği başkanı Matthias Wisssman ile Alman komiser Günther Oettinger otomotiv sektörü çıkarlarına uygun hareket ederek AB emisyon hedeflerini sifonladı.Max Bölg Wind 178 m rotor yüksekliği olan 3.4 MW(GE) rüzgar türbini inşa edecek.

Suudi Arabistan resmi olarak 2016’dan beri petrol stoklarının 70 milyon varil düştüğünü söyledi ama Orbital isimli uydu görüntü şirketi marjinal olarak arttı diyor.

Çin piyasasında 400 tip elektrikli araba var iken, Avrupa’da 6 tane. AB, elektrikli araba şarj istasyonları için 927 milyon $ ayırdı. Mevcutta AB’de 130 gr/km 2015 CO2 limiti, 2021’de 95 gr/km, 2030’da da 2021’in %30 altı.

Dün ki OPEC petrol görünüm raporunun kıyaslamalı analizi Gadfly’da. Talep de bayağı iyimser hale gelmişler, ABD şeyl üretiminde de hızla artacağına ikna olmuşlar.

ABD’de 2000 öncesi rüzgar türbinleri tüm türbinlerin %12si, ama kurulu gücün %2si. Gelişen teknoloji ile eski türbinleri yeni ve daha büyükleri ile değiştiriliyor. Bir çok türbin Kalifornia’da değiştiriliyor, 1990 öncesi devreye girmiş rüzgarı güçlü yerler. Yeniler daha yavaş dönüyor.

Petrol şirketleri şarj istasyonu zincirlerini alıyor. Shell, 30000 şarj noktası işleten NewMotion’ı, Statoil ChargePoint’i, Engie 40,000 istasyonlu EVBox’u, Enel eMotorWeks’i aldı.

Petrolde büyük şirketler petrol talebinin son bulacağını ciddiye almıyor. BP, 20 yıl önce logoyu güneşe çevirip “Beyond Petroleum”(Petrol ötesi) dedi ama yılllar içinde “Back to Petroleum” (petrole dönüş) oldu. Güneş paneli işini sattı, rüzgarı satamadı. Yavaş olur bu iş modu.

Bakır en son 2011’de 10,000$/ton’u görmüştü. Şimdi Aralık 2018 opsiyonları 10,000$/ton’a işlem görüyor LME’de. Ve 2.5milyon$ kontrat alınmış, 10000$’ı aşarsa ödeme yapacak.

AB komisyonunun emisyon hedeflerinde 2030’da yeni araba satışlarının %30’u sıfır emisyonlu olsun olumlu, ama hedefleri ıskalayanlara ceza konularında efektif değil. Eleştiri ağır ama..

Grafikler

Emtiaların getirileri (Goldman Sachs)

Değişik güç sistemleri araçların işletme maliyetleri ve emisyonlar (CarbonCounter)

Bugün çok rapor vardı. En azından raporları açıp page-down yaparak son sayfaya kadar göz atıyorum. IEA Dijitalleşme raporu çok ilginç geldi, OPEC World Oil Outlook yayınlamış, veriler açık. Vakit ayırıp “Elektrik Piyasa Tasarımı” makalesinin %60’ını okudum. Nature Energy makalesinde ise enerji sektörü ile davranışsal bilimden, tüketicileri nasıl akıllı sistemler yerine email ve davranış ile elektrikli arabalarını şarj yöntemlerine ikna var. COP23’te en fazla delege Afrika ülkelerinden. Petrol ve dolar korelasyonu pozitif yönde güçlendi. Artan petrol fiyatları ABD tüketicisinin hızla artan talebine ne yapacak bakalım.

Özetler

Petrol fiyatları tekrar yükselişte. Art Berman’a göre, her ne kadar kasırgalardan da olsa, ABD’de Ağustos-Ocak döneminde 1.4 mv/g düşen talep şimdiden Ağustos-Ekim’de 1.2 mv/g düştü. Yüksek fiyatlar ABD tüketicisini de vuruyor, petrol ihracatı da artıyor.

OPEC’in dünya petrol görünümü(WOO) raporu çıktı. Verilerde indirilebiliyor (data download kısmı).

Petrol dolar ile iki yıldır en yüksek pozitif korelasyonu görüyor. Petrol üretici ülkelerin bir çoğu ise en zayıfını.

Rolls Royce dahil bazı firmalar küçük nükleer santraller peşinde, İngiliz bakanlar da destekte. 300 MW’lık.

Almanya’da Yeşiller, kömür ve içten yanmalı motor son tarihlerinde geri adım atmaya hazır. Merkel söz verdiği emisyonları tutturamadığından ve linyitten kötü örnek diyor yazar. Siemens Gamesa 6000 kişiyi işten çıkaracak. Hindistan piyasasındaki duraklamadan gelir kaybı var.

COP23’te en fazla delegeyi Fildişi sahilleri(492), Gine (355), DRC Kongo(340), Kongo(308), Fas(253), Avrupada en fazla Almanya 230, İngiltere 45, ABD 48.

AB’de toplam imalat %4.4 büyürken Norveç’te %0.2 büyüdü. Petrol ve gaz sektörü etkisi.

Avrupa eğer 2C için karbon bütçesini tutturmak istiyorsa doğal gaz bağımlılığından da kurtulmalı. LNG ise sıradan gaz kullanımına göre %20 daha fazla emisyon salıyor.

Texas piyasasında kömür santrallerin devreden çıkması fiyatları yükseltebilir ve rezerv marjlarını azaltabilir. Gelecek yıl 5625 MW fosil kapasite devreden çıkıyor.Marj Ercot hedefi %13.75’in altına düşecek.

(Makale – Nature Energy). Şeytani bir makale, elektrikli araba tüketicileri diğer tüketiciler gibi genelde ilk buldukları durumu değiştirmiyor, doğrudan çoklu tarife ile başlat, baştan email açıyorlar o sırada uyar… Bu davranışsal bilim çok acımasız, hani sayaçla uzaktan kapatacaktık.

(IEA Rapor) Dijitalleşme.. 3D yazıcıların etkisinde, uçak üretiminde 20000ton/yıl çelik talebini düşürü, yakıtlarda %6.4 tasarruf sağlar(s54). Elektrikte bağlantılanmak ile veri ve analitikbaşta geliyor (s77) Dünyada talep yönetiminde 2040’da 185 GW esneklik imkanı var.

Bütçe açığı ve çok hevesli yatırımlar ile Suudi Arabistan petrol fiyatlarındaki esnekliğini kaybetmiş, belirli fiyatların üstünde petrol fiyatına mahkum hale gelmiş olabilir.

Saudi Aramco’nun petrol rezervlerinin bağımsız sertifikasyonu 2017 öncesinde bitirilemeyebilir.

(Makale-Oxford Review of Economic Policy)Elektrik piyasa tasarımında, önemli noktalar. İki piyasa mimarisi var: entegre model (ABD doğu yaka), borsa modeli (Avrupa). Amaçlar kısa ve uzun dönemli verimlilik. PJM ve Ercot’u anlatıyor. Conclusion’dan önceki bölüme dikkat.

İtalyan hazinesi %4.34 hissesine sahip olduğu Eni hisselerini borçlarını ödemek için satabilir.

Grafikler

1990’dan günümüze büyük petrol arz kesintileri (Christopher Johnson)

ABD’de petrol talebi beklenenden hızlı düşüyor (Art Berman)

 

 

“Energy Matters” sitesindeki haftalık bültenden, görmediğim haberlerin özetleri burada. SaxoBank’a göre Suudi içişleri petrole risk premiumu ekledi. COP23 haftaları başladı, 2 hafta firmalar yeşil açıklamalar yapacak, HSBC ile başladı. Alman araç üreticileri yüksek hızlı şarj için ortak girişim kurdu. Kayıtzincirinde büyük hareket BP, Shell, Statoil, ING, SG ortak platform deneyecek. Glencore dosyalarından Kongodaki bakır madeni çıktı. Shell asfalt ve kimyasallarda büyüme bekliyor. Dieter Helm raporunun etkileri devam ediyor: eğer dekarbonizasyon, düşen doğalgaz fiyatlarına rağmen artan yenilenebilir maliyetleri ile faturaları şişirirse, demokratik desteğini kaybeder.

Özetler

Geçen hafta Baker Hughes kule rakamları 8 düşerek 729 oldu. Brent haftalık %2.7 değer kazandı. Yarın API raporu, Çarşamba EIA, Perşembe gaz stokları, Cuma kule rakamları.

COP23 başlıyor, 2 hafta sürecek. ABD’ye, kömür desteğinden dolayı mutsuzluk var. Haftaya boyu yeşil açıklamar bekleyelim.

Petrolde Suudi arabistandaki yolsuzluk operasyonunun etkileri hissedildi.

Tennet (Hollanda ve Almanya şebeke işletmecisi), evlerdeki depolama hizmetlerini birleştirerek kayıtzinciri temelli şebeke dengeleme pilot projesini 6 ay uygulayacak(2018 ortasına kadar)

Alman araç üreticileri yüksek hızlı şarj ağı(HPC) kurmak üzere IONITY adlı ortak girişim kurdu.

Avrupadaki arabaların reklamda belirtilen tüketim ve emisyonları ile gerçek arasında %42 fark var. 8 Avrupa ülkesinden, 1.1 milyon araç ile ilgili 14 ayrı kaynak kullanılmış. Bu fark 2001’de %10 civarında. Uluslararası inceleme de burada. Japonya, ABD’de parlak değil.

Appleby hukuk bürosunda Glencore’un özel bir odası varmış. Glencore dünyanın en büyük madencilik ve tarım devlerinden, 170 milyar $ gelir ile Fortune500’de 16ncı. Kongo(DRC)’de bakır madeni işinde devlet imza hakkını 580 milyon $’dan 140 milyon $’a halletmişler.

HSBC, 2025’e kadar 100 milyar$ sürdürülebilir finans ve yatırım sözü verdi. 2025’te %90, 2030’da %100 elektriğini yenilenebilirden sağlayacak. Termal kömüre(metal üretimi için kullanılan metallujik kömüre devam) yatırım azaltma.

Shell’e göre asfalt’ın ve polimer ile plastyik üretimindeki kimyasalların ekonomik ikamesi yok. 2025 gibi petrol istasyonlarındaki satışın %20sini elektrikli arabalardan bekliyor. 20 rafineride 2.6 mv/g, 15 petkem tesisinde 6.2 mv/g işliyor. Asfalt, plastik ve kimyasallar gelişecek.

Dağıtık üretim arttıkça, geleneksel elektrik rezerv kapasite marjlarını kıyaslamak daha az kullanışlı olacak. Bu yüzden National Grid yeni bir kapasite marjı hesabı belirledi. İletim bazlı %11.5, talep bazlı %10.3 kapasite marjı var.

İngiltere’nin başbakan tarafından “İngiltere’nin bozulmuş enerji piyasası” dediği piyasa yapısına Dieter Helm raporundan bir cümle : “yüksek maliyetler sadece haneler ve işletmeler üzerinde gereksiz bir yük olmayıp, karbonsuzlaştırma için geniş demokratik desteği de aşındırıyor”.

BP, Shell ve Statoil, Gunvor, Mercuria, ABN Amro, ING, Societe General, 2018 sonundan itibaren kullanılacak bir kayıtzinciri (blockchain) tabanlı ticaret sistemi planlıyor. İdari operasyonel risk ve fiziksel enerji ticaret maliyetleri ve izlenebilirliği arttırmayı hedefliyor.

Finansal işlemlerde tarımdan çıkan enerji ve metallere girdi. Hampetrolde net uzun pozisyon 2017 zirvelerinde, 7 Mart’tan beri en yüksek seviyede.

Grafik

SaxoBank sunumda COT raporuna(ABD CFTC) göre emtialarda finansal işlem pozisyonları(Saxo)