Month: February 2017

Hidrojenli arabalar pilli arabalardan daha mantıklı olabilir mi, bence yakıt hücresi maliyetleri önemli olur. Temiz kömür santral projelerinden önde gelen Kemper’da gaz yakmak daha ucuza geliyormuş. Okyanus enerjisi stratejik yol haritası. Çin’in devlet istatistikleri enerji talebinde de emisyonlarda bir durgunluk görüyor. Shell’in 1991 yılında iklim değişikliğini anlattığı video izlemeye değer. Rusya Hindistan, Suudi Arabistan Malezya… Petrol de coğrafik olarak stratejik varlık alımları. Gaz OPEC raporundan LNG boru hattı tahmin grafiği, tarihte İran-Almanya gaz anlaşması

Bilgiler

Toyota Mirai 5 kg hidrojen ile 340 mil yapıyor. Hidrojende yakıt hücreleri ile temiz ulaşım batarya teknolojisine göre daha kolay olabilir. Ama ilk deneme taksilerine binen yolcuların aklına Hidrojen sebebiyle havaya uçan zeplin Hindenburg felaketi geliyor. Toyota ve Shell hidrojen peşinde. 2020’ye Japonya 100 hidrojenli otobüs planlıyor

Çin’in karbon emisyonları 3.sene arka arkaya durgun seyretti. 2017’de de %1 düşmesi bekleniyor. Hükümet raporuna göre enerji tüketimi %1.4 arttı, kömür tüketimi toplamda %1.3 düştü. Kömürün payı %63.7’den %62.0’a düştü.

Kemper santrali(582 MW) – ABD’nin önde gelen temiz kömür projesi, düşük doğalgaz fiyatları sebebiyle kömür gazlaştırma yerine gaz ile çalışsa daha iyi olur demiş CEOsu.7 yılda 7.1 milyar $’a mal oldu.

Avrupa için Okyanus enerjisi stratejik yol haritası. Destekleyici ortamda, AB elektriğinin 2050’de %10 okyanuslardan karşılanabilir. Küresel Pazar tahmini 653 milyar Euro (2010-2050). Bugün dalga enerjisi şirketlerinin %45i, gelgit şirketlerinin de %50sı Avrupalı. 2050de okyanus enerjisi 337 GW kapasiteye ulaşabilir. 3Te 1’i AB’de yapılabilir.

Shell 1991 yılında hazırladığı “Climate of Concern” belgeselinde bugün ki iklim değişikliği sorununu çok net ortaya koyduğu görülüyor. Tüm film 30 dakika, burada

Rusya’nın Hindistan’da dünyanın en kompleks rafinerisi Essar’da çoğunluk hisse alması sonrası, Aramco’da Malezya’da 7 milyar $’lık RAPID projesinde Petroliam Nasional BHD (Petronas) ile ortak oldu. Rafineri talebinin %70’i 300,000 v/g petrolü sağlayacak.Aramco alımları Petrochina/Sinopec rafinerilerine uzanabilirmiş.

Japon Ekonomi Bakanlığı METI, düzenlemelerle tortu petrol kırma (residue cracking ratio) oranını %45’ten MartTa %50’ye çıkarıyor. Rafineriler bu sebeple ya kapasite düşürerek, ya da yeni cracking ünite kurarak cevap verecekler.

Çevresel davalarda, İngiltere’de uygulanan, kişi veya organizasyonların çevre sebebi ile açtıkları davaları kaybetmeleri durumunda ödeyecekleri maksimum bedel sınırı kaldırılıyor. Bu şu demekmiş, eğer çevresel bir dava açtın (mesela devlete), kaybettin, karşı tarafın tüm avukatlık masraflarını da sınır olmadan ödemek gerekecek.

Lityum hava(oksijen) pillerle ilgili çok teknik bir makale

Suudiler petrol fiyatını 2017’de 60$ civarında istiyor.

JP Morgan, Microsoft, BP, UBS, Credit Suise, Intel ve 10larca şirket ortak zincirdizini(blockchain) birliği “Enterprice Ethereum Alliance (EEA)” kuruyor.

Grafik

KPMG 2025’e kadar arz fazlası görüyor. (KPMG)

Gaz OPEC’i GECF’in raporundan LNG ve boru hattının ticaretteki payları

Tarih

1 Mayıs 1974 – Milliyet – “İran Tabii gaz boru hattından”

Rekor petrol long pozisyonları, düzelme sinyali veren ekonomiler, erimeye başlayan stoklar, OPEC’in aslında %90 kesintilere uyduğuna dair haberlerin şüpheli olması… Bugün kömürcülerin temiz enerji safına geçmeleri okumaya değer. Çin gümrük rakamlarrı ile ilgili haberde JP Morgan raporundan güzel grafikler var. Microgridlerde hibrit iş modelleri, akıllı şebeke altyapılarında AMR ile AMI arasındaki fark. 1998 yılından akıllı kentlere doğru haberi.

Bilgiler

Bu hafta yarın API haftalık ABD petrol arz raporu; Çarşamba haftalık petrol ve benzin stokları, Perşembe ABD haftalık doğal gaz stokları, Cuma haftalık Baker Hughes ABD petrol kule rakamları. Geçen hafta kule rakamları üst üste 6.defa artmış, ABD petrol üretimi de 9 mv/g’e ulaşmıştı. Ham petrol stokları da 564bin v/g daha artmıştı.

AMR(Automatic meter reading), şirketlerin müşterilerin tüketimini tek yönlü olarak okumasını sağlıyor, AMI (Advanced metering infrastructure) ise çift yönlü etkileşim sağlıyor. ABD’de çift yönlü sayaç sayısı 2015’te 6.3 milyon artarak 64.9 milyon olurken, tek yönlü AMR saraç rakamı 49.1 de kaldı.

Petrolde hedge fonların uzun pozisyonlarının kısa pozisyonlara oranı 10.3:1 oranı ile rekor kırdı. Teknik detayları ve sınıflandırmaları ile kısaca bu kadar uzun pozisyon kapatılmak zorunda kaldığında inşallah aynı likidite ortamı olur. Yoksa fiyatlar çok oynar demeye getirmiş.

Petromatrix haftalık bülteninde, dünya ekonomisi ile ilgili pozitif konuşurken, 2017 yılında 60$/v üzeri fiyatlar görülse de kalıcı bir yükseklik görmüyor. 2016’nın devamı değil ama o beklenen büyük iyileşme de hemen gelmeyebilir.

“Düşük karbonlu fosil çözüme ihtiyacımız var”, Arch Coal başkan yardımcısı. Geçen sene kömür üretimi 2015’e göre %18 daha düşüktü. Geçen sene getirilen carbon düzenlemesi ile carbondioksit yakalama ve saklamaya 50$/ton vergi desteği geldi. Cloud Peak, Peabody ve Arch Coal, kömür sektörünün de temiz enerji oyuncusu olması için lobi yapıyor.

Suudi petrol bakanı Al-Naimi’nin geçen açıklamaları çok sertti. İki lafı ile petrol fiyatlarını oynatan adam artık petrol konuşmuyor. Yönetimden mesajı almıştır. Al-Naimi’nin politikaları mevcut Al-Falih ile taban tabana zıttı.

Çin gümrük rakamlarına göre OPEC ülkelerinin Çin ithatlatındaki oranı %50’den %57’ye çıktı. JPMorgan raporuna göre 1.2 mv/g kesinti sözü veren 11 OPEC ülkesinin ihracatı yıldan yıla %28, aralıktan bu yana %4 arttı. Çok iyi grafikler var.

Romanya, Transilvanya’nın en büyük şehri Cluj-Napoca belediye başkanı dört eylem ile şehri akıllı enerji şehri planlarını açıklamış: yeşil hareketlilik (araba paylaşım, elektrikli arabalar), bisikletler, eski binaların yeni yeşil teknolojilerle rehabilitasyonu, yeşil politikalarda yerel politikalar.

Microgridler daha düşük maliyetler ile daha dayanıklı bir altyapı sağlayabilir. Farklı iş modelleri “üçüncü taraf”, entegre ve hibrit model. Hibrit de, bir taraf microgridi (dağıtım şirketi, son kullanıcı, üçüncü taraf) yapar ve finanse eder diğeri de işletir. Microgrid pazarının %38’i bu hibrit model.

Grafik

Stok artışı yavaşladı (SEB – petrol küresel stokları erimeye başladı)

Younicos beyaz belgesinde güneş enerjisini depolama ile kaydırmak

Tarih

10 Aralık 1998 – Milliyet – “Akıllı kentlere doğru”, neredeyse 20 yıl olmuş

ABD’de petrol ve gaz şirketlerinin %68’inin siber güvenlik ihlali görmesi dikkate değer. Bakır ve kobalt haberlerinde fiyat artışlarının piyasaya etkileri incelenmiş. İngiltere yeniden elektrik piyasası reformu tartışmaları yapıyor. İngiltere-Fransa yeni 1GW hat 580 milyon pound. Artık petrol depolamak karlı değil gözüküyor, stoklar eritilmeye başlandı. Mayıs’ta da geleneksel sürüş sezonu başlıyor. Arjantin’in ölü ineği Vaca Muerta alım garantili anlaşmalarla hızlanmaya başladı.

Bilgiler

Geçen sene ABD petrol ve gaz şirketlerinin %68’i majör bir güvenlik ihlali yaşamış. Saldırıların %46sı tespit bile edilememiş olabilir. %61 endüstriyel kontrol sistemi EKS’ler yeteri kadar korunmuyor. Sadece %41’inin sürekli izleme yaptığı söylenmiş.

Arjantin’in Patagonyadaki unkonvansiyonel sahası ölü inek Vaca Muerta’da devlet petrol şirketi YPF SA ile Shell pilot proje için ilk anlaşmaya vardı. Shell 300 milyon $ yatıracak. Saha 30,000 km2. Arjantin 7.5 $/mmbtu gaz fiyatı garanti etti. Arjantin bu sene ölü ineğe 2.3 milyar $ yatırım yapacak

İngiltere-Fransa arası yeni deniz altı geçiş hattı 1 GW, 580 milyon pound’a mal olacak. Perşembe dönüştürücü istasyon temeli atıldı.

Bakırcılar:. 4000$/ton’a düşerse Glencore’un sorun yaşayacağını söyleyen yatırımcıların dediğin olmadı, bakır Çin’in altyapı hamleleri ile 6000$/ton’a çıktı. Şili Minera Escondida ve Endonezya Grasberg madenlerinin küresel payı %8-9. Glencore geçen hafta satınalmalara bile başladı. 2017de arz 22.64 mton, talep 22.92 mton bekleniyor.

Malezya, Singapur, Endonezya açıklarındaki tankerlerden petrol satışı başladı/stokları eritiyorlar. VLCC gemiler 2mv petrol depolayabiliyor. Fiyatların 6 aylık contangosu 3$’dı, backwardation ile artık depolamak mantıklı değil

Exxon’un yeni patronu da karbon vergisinden yana. Yanıltmasın, vergi olur ise, vergi gelir nötr olursa, diğer ödediği vergilerden düşebilecek. Karbon ticareti bunu sağlamıyor diye biliyorum

İngiltere’de “Reforming Electricity Market” raporunda arz güvenliği ve enerji fiyatları sorun olarak belirtilirken, “nötr ve tamamen rekabetçi tedarik” gibi başlıklar var. “post truth” kelimesi çok kullanılmış. Lord Hollick de “15 yıldır dekarbonizasyon gündemine odaklandık ve tüketiciler 2003’e göre %58 daha fazla ödüyorlar”

Kobalt lityum pillerin kutuplarında kullanılıyor. Senelik arzı 100,000 ton ama sadece 35000 ton’u metal olarak üretiliyor. Toplam piyasa değeri 550milyon $, bakırın ise 22 milyon ton ile 127 milyar $. Kobalt pound’u 16.5$’a işlem görüyor, Aralık 2015’ten bu yana %80 değeri arttı. Stokçuluk da başladı.

IHS Markit’in üretim düşüş oranı bilinmeyen gaz kuyusunda üretim tahmini nasıl yapılır dökümanı teknik ve yazılımlarını satmak için, ama okumaya değer. Günlük akış basınçları kritikmiş.

Çin merkez bankası kendi prototip kriptopara birimini denedi. Ocak 2016’da da kendi kriptoparabirimlerini çıkaracaklarını iddia etmişlerdi.

Çin’de 2016’da 500,000 v/g metanol tüketmiş ve çoğu benzine karıştırılıyor. Methanol türevi MTBE, oktan seviyesini arttırmak için Çin’de benzine karıştırılıyor. ABD enerji bakanlığı da konuyu anlamak için bir çalışma yaptırmış.

Arktik bölgesinde: İsveçli Lundin de Norveçte 35-100 mv petrol buldu.
OPEC takvimi

Grafik

Asya’da LNG dengeleri değişiyor. (Wood Mackenzie)

Tarih

9 Nisan 1959 – Milliyet

 

 

 

Bugün Serkan’ın yorumu var. Brent sepetine Troll’ü eklemeye herkes geçici bir çözüm diye bakıyor. Bilimsel makaleler hızlıca incelendi. Perovskite üst katmanlı tandem güneş pilleri hızlanarak geliyor. Saudi Aramco 2 trilyon $ değer biçse de kendine, 400-500 milyon $ denmiş. Ortalama petrol talep tahmini 25 yılda talepte %20 düşüş öngörüyor. Enerji araştırmalarında açık kaynaklar makalesinde bir çok açık kaynak bağlantısı var. Avrupada özellikle her yeni araba modeli ile, yakıt tüketim değerleri daha da yalan oluyor. Elektrik bir hizmetler paketi, karakteristik olarak ortak kaynak havuzu (CRP) deniyormuş.

Yorum – Serkan Şahin

Aşağıdaki yorum Serkan Şahin’in hafta ortası petrol yorumudur:

“EIA verilerine gore ham petrol stoklarinda 564,000 varillik bir artis var. Son haftalarda gorulen artis yavaslamis gibi gorunuyor. Bunda en buyuk etken dusen ithalat. Ham petrol ithalati 1.21 milyon varil dusmus. Ayrica Cushing stoklarinda da 1.53 milyon varillik dusus var. Gorunuse gore Kuzey Dakota uretimi icin hala uyari canlari calmaya devam ediyor. Dakota Access Boruhatti sonrasi biraz rahatlama gelebilir Kuzey Dakota uretimi icin ama cok da basit olmayacak gibi.

Son gunlerin cok konusulan konusu hakkinda da birseyler soyleyeyim. BFOE blend icerisine Troll uretimini katma planlari konusuluyor. Henuz tum taraflardan onay alinmamis gibi, ancak planlar 2018’de Troll’un eklenmesi yonunde. Troll bir gaz ve petrol sahasi ve rezerv ve uretim olarak gaz uretimi daha goze carpar boyutta. Sahanin uretim degerleri ile ilgili ayrintiya giremeyecegim ancak Troll’un uretilebilir petrol rezervuari %89 oraninda tukenmis durumda. Petrol-su oraninda da gozle gorulur bir artis var. Troll’un rezerv kalinligi az oldugu icin yatay sondajla gelistirmeye gidilmis. Planlara gore sahanin bundan sonraki petrol gelisim programi gaz enjeksiyonu ve yeni yatay sondajlara dayali olacak. Bunun petrol-su oranina etkisi bence olumsuz olur. Norvec gibi bir bolgede bu ciddi bir maliyet demek. Kalan rezerv bakimindan da cok ic acici degil. Benim butun bunlardan anladigim Troll BFOE icin bir gecici cozum. Kuzey Denizi disi petrol turlerini eklememe cabasini ben lojistk ya da finansal olmaktan cok politik goruyorum. Troll yerine eklenebilecek cok fazla petrol turu varken bu sartlarda Troll’u dusunmek BFOE gelecegi icin de bence cok dusundurucu. Bakalim ne karar cikacak sonunda.

“Buradaki gorusler tamamen yazarin kendi gorusleri olup Thomson Reuters ve bagli kuruluslari kesinlikle baglamaz ve goruslerini yansitmaz.”

Bilgiler

FT’nin IPWeek yorumları: Geçen senenin “lower for longer” yerine “bekle-gör” aldı. Edward Morse gibi uzmanlar 70$ test ederken, kar realizasyonlarına da kırılgan fiyat görüyorlar. Petrol fiyat çöküşünde eğlenenler tacirlerdi. Brent’e Troll yetmez diyenler var. Petrol konferans katılımcılarının kapıdaki Tesla ve i8’leri de aslında ilginç bir mesaj olmuş

Brezilya’nın Asya’ya ham petrol ihracatı geçen sene %20 arttı. Asyalı alıcıların son 3 aydaki ortalaması 526bin v/g. Asya’ya giden ham petrol 18 mv/g civarında, bunun 15’i arap körfezinden. Brezilya’da 2025 hedefi 4.5 mv/g üretim. ExxonMobil 4.8 milyar varil petrol eşdeğer rezerv kaybetti, düşen fiyatlardan dolayı. Bilançosal Bir şey.

Enerji araştırmaları açık-yazılım ve açık-veri hareketlerine yetişmek zorunda.ABD NEMS modelindeki verilerinde görülememesinden yakınan makalede, AB’de de politikaların dayandığı modellerin dışarıdakiler tarafından görülmediği yazılıyor. Enerji çalışmaları da açık verilere modellere dayanmalı. Nature’dan..

NatEnergy:Elektrik hizmetleri bir paket (iletim, voltaj, frekans vs). Bu sebeple Common Pool Resource, ortak kaynak havuzu olarak tanımlanıyor. Elektrik tedariği “rival good”-rakip fayda, yani birinin tüketimi diğerlerine kalan tüketimi etkiliyor. Uluslararası araştırmada elektrik bağlantısı için verilen rüşvetlerde std sapma artış ayda 5 fazla kesinti.

NatureEnergy: Denizlerde 4 milyar ton uranyum var. Makalede modifiye karbon elektrotlar ile elektrokimyasal yöntem gelecek vaatediyor. Okyanuslarda geleneksel rezervlerin 1000 katı. 2000Lerin başında Japon araştırmacılar deniz suyundan 1 kg uranyum elde etmeyi başardı. Suya giren yandı o zaman

NatureEnergy:%23.6 verimlilikli monolitik perovskite/silikon ikili güneş hücresinde stabilite de düzelmiş. Anladığım kadarı ile, infrared’e yakın kısım perovskite ile 18.9 mAmper/cm2, altındaki silikon ise daha görünür kısımdan 18.5 mAmper/cm2. Makaledeki vurgu, perovskite stabilitesini bayağı iyileştirdiğini iddia ediyor.

NatureEnergy:Dizel de organosulfur moleküller var, bunlarda yanınca sülfür oxit oluşturuyor, toksik ve arabaların katalitik konvertorleri de zehirliyor. Ülke kuralları 15 ppm altı sülfür şartı koşunca,hydrodesulfurizasyon 30 bar (yüksek basınç) ve 320-380 C2de yapılıyordu.

Makale paralı, özetindeki kısım ilginç: 130,000 araç ile yapılan modelde, gerçek yakıt tüketimleri ve araba kütlesi ile motor kapasitesi arasında %87 korelasyon var. Fakat son yıllarda arabalar bu ilişkiden daha fazla benzin tüketiyor. Yani son yıllardaki araba tüketim rakamları giderek daha da yalan olmuş.

Ortalama uzman görüşü ile önümüzdeki 25 yılda petrol talebi %20 düşecek. Petrol üretimi mi, talebi mi tavan yapacak derken, bu kişi petrol talep belirsizliği tavan yaptı diyor.

Saudi Aramco 2 trilyon $ değer biçiliyordu. Wood Mackenzie ise şirketin 400 milyar $ değerinde olacağını tahmin ediyor. Hisselerin %5’ini satacağından 20-25 milyar $ bir kısma denk gelebilir.

Grafik

ABD ham petrol üretimi ve kule rakamları ve öngörüsü (Spencer Welch, IHS)

Petrol talep senaryoları ve farkları (Financial Post)

 

Bugün yollarda geçti. ABD’de verimlilik istihdamı yüksekmiş, en çok rüzgar türbini satanlarda Vestas bir numara olduğunu iddia etmiş. Shell’ın gaz da arz fazlası yok demesine, ANEA-UK NBP fiyat farkı neden 1$ civarı diye post yazılmış. OPEC tartışma konusu, OPECbahçe diyelim siz anlayın. Clipper data petrol fiyatları ile ilgili önemli bir analiz paylaşmış, ürün stokları şişince rafineriler çalışmayı azaltıyor, o zaman da ham petrol stokları şişiyor, yani ürün ve ham petrol fiyatları arasında bir faz farkı var. RWE bayağı zarar yazmış. 4 milyon güneş paneli uzaydan nasıl görülür. ABD Henry hub fiyatları ve gelecek grafiği de güzel

Bilgiler

Vestas, dünya rüzgar türbini üreticileri arasındaki liderliğini ilan etti. 2016’da 8.7 GW Vestas türbini kuruldu. Dünyadaki tüm kara türbinlerinin %16sı. GE 6.5 GW ile ikinci, geçen seneden 0.6 GW daha yüksek, Xinjiang goldwind 6.4 GW ile 3.sıraya düştü.

OPEC kesintiye sadık mı? Petro-Logistics ‘in verilerine göre Ocak’tan önceki büyük artışın ardından kesinti gibi görünen aslında 2016’ya dönüş.

Clipperdata’dan: Petrol ürünleri fiyatı, ham petrol fiyatlarını bir bekleme ile takip eder, sebebi stoklar. Yüksek ürün stokları rafineri çalışma miktarlarını düşürmeye başladı. Rafineri çalışması düşünce de ham petrol stokları artabilir.

ABD’n ın 10 şubat haftası verilerine göre ham petrol ihracatı 1 mv/g’e çıktı. 2015’te bu rakam 65,000 v/g iken 2016’da ortalama 530,000 v/g’ü buldu. Fakat artış sınırlı kaldı. ABD’deki ağır ham petrol Asya’daki küçük rafinerilere gidiyor. Rafineriler şeylden bu yana daha fazla sıkı (tight) petrol almak üzere rafinerilerini ayarladılar.

Argusmedia yazarlarından Kwok Wan’ın Shell’in “LNG de arz fazlası görmediği” haberine yorumu “kahve içerken boğuluyordum”. Shell güçlü arz ve talep artışı vekliyor. Yazar ANEA (Kuzey doğu Asya) ile İngiltere NBP arasındaki farka bakmayı öneriyor. Fark 2013 Ocaktaki 6.26$/mmbtu’dan 1.18$/mmbtu’ya düşmüş. Bu da mı gol değil diye soruyor

ABD’de enerji verimliliği işleri 2016’da %6 arttı. 2017’de %9 artması bekleniyor. AB’de de kış paketinde de yoğun istihdam artışı öngörülmüştü. ABD’de 3 milyon kişi temiz enerji işlerinde çalışıyor, 2.2 milyon kişi de enerji verimliliği işlerinde

Suudi arabistan’da rafineri üretimi %0.2 artarken, talep %2.1 (aydan aya artmış. Petrol ürünlerinde ihracat %7.3 düşerken ithalat %9.7 düşmüş.

WTI 52.68’i aşağı kırarsa, 51.60$’a gider.

Almanya’da elektrik fiyatları 2008 pikten bu yana %66 düştü. 2012’den beri %40 düştü. RWE üstüste ikinci sene olarak sıradan hisselere temettü ödeyemeyecek. 4.3 milyar euro zarar yazdı. Ülkenin en büyük elektrik üreticileri son 3 yılda 30 milyar euro varlık değeri düştüler.

4 milyon güneş paneli uzaydan nasıl görülür Doğu Çin’deki Tibet platosundaki 10 mil kare alanda Longyangxia Dam Solar Park 850 MW. Çin 2015’te yenilenebilire 103 milyar $ yatırmıştı.

Grafik

NYMEX WTI petrol oynaklığı ve beklentisi (BNP Paribas, Bloomberg)

ABD Henry hub fiyatları ve o tarihteki gelecek fiyatları (gri dalga), BNEF

Grafiklerde Brent’in kompozisyonu arşivde olması gerekir. Rusya’nın 2025’e petrol üretim öngörüsü ve altın madencilik şirketlerinin kar marjları ile fiyat(hisse)/gelir oranı grafikleri var. Çözemediğim konular, alüminyum’da Çin’in üretimi artarken fiyatlar artıyor. Herhalde fiyat-arz-talep deki (stoklardan dolayı) bir gecikme var. Çin’in Koreler (K ve G) denge politikası analizi. Akıllı evler bir gecede olmuyor, tüketiciler önce evlerine akıllı ev ekipmanları alıyor. Vitol elektrikli arabalar konusunda iyimser değil. #IPWeek hashtag’ında sunum fotolarından 2020 sonrası dizel ve benzin fazlası olabilir, üzerine bir de elektrikli arabalar OECD pazarlarında beklenenden hızlı artarsa rafinericiler için problem. Tam referans bulamadığımdan yazamadım ama 40$ altı offshore petrol üretimlerinin tamamı ekonomik gibi bir söz söylenmiş.

Bilgiler

Son 12 ayda altın madencilik hisseleri %35 değer kazandı. Randgold ve Barrick –dünyanın en büyük altın madencisi-‘nin hisseleri gelirlerinin 35 katı. Rus Polyus ise 10 katı.

Dünya alüminyum üretimi Ocak’ta yıllık 62 milyon ton, Çin üretimi de aylık 2.95 mton ile rekor kırdı. Çin üretimi yıllıkta 34.7 milyon ton’a denk geliyor. Yıldan yıla %19 büyüdü.

ABD’de akıllı ev aletleri sahibi olan kişilerin ortalama 3 akıllı ampül, 2 akıllı priz ve 1 akıllı termostatı var.

Silikon tabaka(wafer) yaparken, %50si son kesme sürecinde ziyan oluyor. Dünyada bu atık miktarı 90bin ton. Silikon talaşlarının, Silikon nanoyapılara dönüştürülerek 1200 mAh/gram kapasitede lityum piller yapıldı.

ABD şeyl petrol projelerinde ortalama başabaş maliyetler 7.51$/v daha düşük. Shell üstakış direktörü Andy Brown, bir çok projedeki petrol üretim maliyetlerinin 70$/v’den 40$/v altına geldiğini söyledi

Mercuria International Petroleum Week’te Societe Generale ve ING ile blockchain projesini görüştü.

IPWeek katılımcıları, 2017’de en çok jeopolitik, sonra tedarik konularının petrol fiyatları üzerinde en önemli etkiye sahip olacağını iddia ediyor.

ABD PPA (Power Purchase Agreement)’larda GTM araştırma, 2015’de 6 c/kWh, 2016’da da 5c/kWh rakamların oluştuğunu iddia ediyor. Bunun sonucunda SunPower gibi firmalar dikkatlerini mesken pazarına kaydırmak üzere

Çin, Kuzey Kore’nin son nükleer program gelişmelerinden sonra, ülkeden kömür ihracatını durdurdu. Bu Kuzey Korenin gelirlerinin 3te 1ine mal olacak. Birkaç saat sonra da Güney Koreli Lotte’ye golf sahasını ABD’lilere anti-ballistik misil sistemi uyarısı verdi. Denge politikası

Vitol group ise elektrikli araba satışlarının beklendiği gibi olmayacağını, ilk dizel talep (karayolu) düşüşünün 2020-2025 arası, benzin talebinin ise 2025 sonrası düşebileceğini iddia etti. Vitol’e göre elektrikli araç satışları küresel satışların 2030’da ancak %6.5’na gelecek. Asya, Pasifik, Afrika ve Lat Amerika dan petrol ürünleri talebi artacak

Grafik

Brent hangi saha petrollerinden oluştu ve oluşacak (Platts, JBC Energy)

2025’e Rus petrol üretimi (eski sahalar ve yeni sahalar)

Altın madencilik firmalarının kar marjları ve hisse değerleri (FT)

 

Tarih

1970 ve 1975 Karakaya barajı yapımı başlıyor

Bugün Shell LNG Outlook yayınlandı, bu hafta herhalde Brent benchmark’ın geleceği konuşulacak. WTI’daki uzun pozisyonlar kafaları karıştırıyor. Shell LNG outlooktaki en önemli slayt, bence “fiyat aralığı”-gri alanı gösteren slayt. Bu hafta International Petroleum Week #Ipweek hashtag’ı takip edilebilir.

Bilgiler

Bu hafta bugün ABD tatil; Çarşamba API ABD petrol tedariği; Perşembe EIA petrol ve benzin stokları-haftalık doğalgaz stokları raporu; Cuma Baker Hughes petrol kule rakamları

Bu hafta Platts’ın Brent petrol olarak belirlediği petrol sepetine Troll sahasından çıkan petrolün de eklenmesi tartışmasını duyacağız. Troll 200bin v/g, fakat Troll ile Brent petrolde Shell ağırlığı yerini Norveçli Statoil’e bırakıyor. Şeyl petrolünden sonra WTI’a karşı Brent’in şansı ne olacak göreceğiz

WTI’da long pozisyon artışlarının ardından hızlı fiyat düşüşü teorileri artıyor. Kanada petrol kumlarına 2014’e kadar 10 yılda 200 milyar $ yatırıldı. Wood Mackenzie’ye göre bu rezervlerin sadece %20si 36.5 milyar varili ekonomik.

Küresel lityum iyon pil üretimi 2016-2020, %521 kapasite artışı; 2016’daki 28 GWh, 2020’da 174 GWh kapasiteye çıkacak.

Google’un kurulu gücü 2.6 GW, tamamını yenilenebilirden yaparak gelecek sene tamamen temiz enerjiye geçecek. 2600 MW İzmir’in talebi kadar olabilir.

Shell 2015-2030 arası doğalgaz tüketimi yıllık %2 artacak, LNG talebi %4-%5 artacak.

Kuzey denizi 2004’teki 6 mv/g’den bu sene 2.8 mv/g’e düştü. Shell’in Brent’i savunmak için çok fazla kuzey denizi petrolü ticareti yaptığı anlaşılıyor. Brent bu gidişle küresel başka benchmarklarla da karışarak daha küresel olacak

Petromatrix bülteninde petrol fiyatlarını yukarıda tutmak için büyük spekülatörlerin kısa pozisyonlarına bir hafta ara vermesine rağmen, uzun pozisyonlara yüklenmeye devam ediyorlar. Hedge fonlar yüklenmesine rağmen petrol fiyatlarında yukarı gidişin zayıflığı düşündürücü. Tedirgin bir durum

Grafik

2016 LNG ihracat büyümesinin liderleri Çin ve Hindistan (Shell)

Ham petrol ve ürünleri ticaret hacimleri (Bloomberg)

 

 

 

 

Serkan Şahin’in haftabaşı yorumu:

“ Bugunlerde aklima takilan bir soru var; eger ABD, Suudi Arabistan’in yerine dengeleyici uretici (swing producer) olursa (ki teknik olarak imkansiza yakin ama diyelim ki oldu), fiyat soklarina karsi konvansiyonel olmayan petrolunun karsilasacagi ani uretim dususleri ve artislari kuresel anlamda petrol tasimaciligini nasil etkiler? Bu etki entegre gemi tasimaciligi sirketlerinin diger operasyonlarini nasil etkiler? Ornegin petrol fiyatlarina bagli olmadigi iddia edilen (edilen diyorum , bunu bir baska gun tartisacagim) gaz ve LNG fiyatlari, ABD petrolunun tasimacilik sektorunde olusturacagi belirsizlik nedeniyle arz soklari yasayabilir mi? Ben bunu daha once bir konferansta farkli sekilde sormustum. Dunya’nin en buyuk petrol ve LNG ureticisi sirketlerden birisinin LNG operasyonlarindan sorumlu kisisine Hanjin Gemicilik’in iflasinin ardindan gemicilik sektorunde olusacak bir krizde kuresel bir LNG arz sorunu yasanir mi diye sormustum ama tatmin edici olmaktan cok uzakta bir cevap almistim. Bunu sesli dusunmeye devam edecegim. ABD’nin kendi pazarindan artan petrolunun Guney ve Dogu Asya’nin gelismemis rafinerilerine acilmasi ile daha derin bir sorunu da yasayabiliriz ancak bunu da Nijeryalilar ve Angolaliar dusunsun. Kuzey Denizi petrolu bu soruna karsilik simdilik guvende gibi”

“Buradaki gorusler tamamen yazarin kendi gorusleri olup Thomson Reuters ve bagli kuruluslari kesinlikle baglamaz ve goruslerini yansitmaz.

Bugün #bigdata ve #machinelearning etiketlerini okumaya çalıştım. EPA’nın yeni başkanı belli oldu, ABD çevre politikalarında dönüş başlayacak mı? Morgan Stanley Tesla ve LG Chem ABD piyasasını domine eder diyor. Baker Hughes haftalık petrol kule rakamları artmaya devam ediyor. Otonom ulaşım bir kamu hizmeti mi olacak? Kızılderililerin Trump’tan kömür santralini ve madenini kapatma talebi ilginç ama $ içerik. Kayak tesisleri de emisyonlarını azaltmaya çalışıyor.

Bilgiler

Morgan Stanley’e göre ABD’de hali hazırda ekonomik (addresable) depolama pazarı 85 Gwh, ve 30 milyar $. Ama düzenlemeler ile 140 Gwh ve 50 milyar$’a çıkabilir. Tesla ve LG Chem her biri en az %30 pazar payı sahibi olurken, ikisinden birinin %50 pazara hakim olması ihtimallerden biri. Küresel pazarda ABD’nin 7-8 katı.

Suudilerin Aramco’yu yapılandırma planı: “Koreli chaebol(zengin klan)” veya uzmanlaşmış petrol-gaz şirketi. Sorunun kaynağı da hisseler arz edildiğinde, yatırımcı nasıl bir şirkete ortak olmak ister. Aramco devlete %20 devlet hakkı, %85’te vergi öüyor.

İtalya’daki elektrik sektörünün gaz talebi, yüksek elektrik talebi ve elektrik ithalatında düşüşten dolayı son 5 yılın en yükseğine yakın.

Dünyanın en büyük hedgefonu 160 milyar $ yöneten Bridgewater, tüm yönetim mekanizmaları yapay zeka ile otomotize etmeye çalışıyor.

Bugün ki Baker Hughes verilerine göre haftalık 6 artış işe 597 petrol kulesi oldu. 2017 başından beri 72 kule artışı var. 5 yılın en iyisi. Doğal gaz 4 artarak 153’e geldi.

Scott Pruitt, EPA -ABD Çevre ajansı başkanı olarak senato tarafından onaylandı. EPA’ya en baş muhalifti. EPA’nın 750 eski çalışanı da senatodan onaylanmamasını istemişti.

Kızıl derililer (Navajo milleti), Trump’tan kömür madenini ve santralini kapatmamalarını istedi. Santral sahipleri doğalgazı daha ekonomik buluyor. Kemp bu habere yılın haberi demiş. ($ içerik)

1980lerde ABD’de 10 mv petrol Ocak ve Şubat arasında stoklara ekleniyordu. Son haftalarda 40 mv ABD petrol stokları arttı. ABD ithalatı da bir sene önceye göre 550,000 v/g daha yüksek. Umman ise sattığı petrolün fiyatını erken almaya çalışıyor. Petrolün %70’i Çin’e. Abu dabi ulusal petrol şirketinin Güney kore Yeosu’da 6 mv stoğu varmış.

Petrol ve gaz’da büyük veri hizmetleri 2023’te 10.9 milyar $’a ulaşacak. Yıllık büyüme oranı %17.3

Kayak tesisleri de düşük karbonlu yöntemlere geçerek katma değer oluşturmaya çalışıyor. Kayakçılara önerileri, gideceğiniz tesislere trenle giderseniz emisyonlarınızı %90’a kadar azaltmış olursunuz.

Yapay zeka araştırmalarında Çinliler ABD’yi geçmiş. Baidu’nun ses tanıma sistemi en iyilerden biri (en iyisi gibi anladım). O kadar ki, ABD’de yapay zeka konferansını Çin yeni yılına geliyor diye ötelemişler.

Otomotize olmuş ulaştırma kamu hizmeti olacak? 5 gelecek tahmininden biri

Grafik

Hani ülke petrolünün kaç varili bir ton yapıyor ve hangi ürünün kaç varili 1 ton (Jefain Alhajri)

Büyük madencilerin durumunun nasıl değiştiği şaşırtıcı. Anglo American son örneği, borçluluk oranı çok hızlı düşmüş. FT haberinde, İngiltere’nin bundan sonraki nükleerlerde 80 pound/MWh altını talep edebileceğine değinilmiş. Petromatrix’in satır aralarında ilginç analizler var, mail atanlara bülteni gönderiyor. Trump’un bilimsel danışman adayı CO2 gezegene faydalı olur demiş. Bakır da fiyat artınca dünya ekonomisi düzeliyor denirdi, şimdi ise grevler ve hükümet izinleri sorun. Norveçte yeni satışların %37si elektrikli araba. Noble’da Çinlilerin hisse alması neden stratejik. Tarihte havagazı ile ilgili trajikomik bir okuyucu mektubu var.

Yorum – Sohbet Karbuz

14-16 Subat tarihleri arasinda Kahire’de gerceklestirilen EGYPT PETROLEUM SHOW tam bir govde gosterisi oldu. Bir cok dev sirketin CEO duzeyinde temsil edildigi 3 gunluk organizasyonda Turk sirketleri varmiydi bilmiyorum ama Ingiltere 40 sirketle basi cekti. Ingiliz sirketlerin onumuzdeki 45 yilda Misir’da yapacaklari yatirim miktarinin 13 milyari tutacagi goz onune alinirsa bunu normal karsilamak gerekir. Yani bizim basinda Mısır’ın başı petrol şirketlerine borçlarıyla dertte diye cikan haberlerle; Eni, BP ve Shell’in yatirim yapmak icin birbiriyle yarisma goruntulerinin yasanmasi pek bagdasmiyor. Eni onumuzdeki 5 yilda Misir’da 10 milyar dolar yatirim yapacak. BP ise 2016 yilinda global capta en buyuk yatirimini Misir’da yapti., bu yil da oyle yapacak. Dogru, Misir’in yabanci petrol ve gaz sirketlerine 3.6 milyar dolar borcu var ama borcuna sadik. Doviz rezervi yeterli olmus olsa bugun borcunu sifira indirir. Bu arada, Dogu Akdeniz gazini takip edenlere  yakin bir zamanda Misir’da buyuk bir gaz sahasinin daha kesfedildigi haberinin gelecegini simdiden bildireyim.

Bilgiler

Hindistan 44 petrol ve gaz sahasını kapsayan 31 lisansı gelir paylaşımı modeli ile onayladı. 40 mton petrol ve 22 bcm gaz’a denk geliyor. 28 saha devlet kurumlarına gitti. 47 şirket başvurdu, 43’ü Hindistanlı.

Anglo American Plc, maden şirketi, tonaj üretiminin %99.5’ine denk gelen kömür, demir, nikel, mangan, niobium, fosfatları kapatıp, elmas, platinyum bakıra odaklanacaktı. Plan suya düştü, çünkü diğer emtialar değer kazanınca, küçülerek diğer büyüklere yem ihtimali belirdi. 1 yılda borçluluk oranları da inanılmaz düştü.

İngiltere nükleer projelerde bundan sonra Hinkley’den daha düşük rakamlar bekliyor. Toptan satış fiyatları 45 pound/MW. Hinkley anlaşması EDF’e 35 yıl boyunca 92.5 pound/MWH öneriyor. 2012’den enflasyonu hesaba katınca şimdi 100 civarında. Ama artık 80 altı fiyat istiyorlar.

Noble’da Çin hissesi. “KİTleri uluslar arası rekabetçi hale getirmek için tedarik zincirleri ve ticaret platformlarını kontrol”. Sinochem 2015’te 100 milyon ton ham ve ürün ticareti yaptı. Depolama kapasitesi 25 milyon m3, 900 tane de akaryakıt istasyonu var Asyada. Noble’ın ticaret hacmi de 135~milyon ton ham ve işlenmiş petrol ürünü

Trump’un Bilimsel danışman adayı listesindeki Princeton üniversitesi fizikçisi William Happer, artan CO2 seviyelerinin gezegene fayda sağlayacağını iddia ediyormuş. Happer karbondioksit’in faydalarını anlatan araştırma için saati 250$’a hizmet verme niyeti göstermiş. Peabody’den de 8000$ almış, bilirkişi sıfatıyla konuşmasında.

@petromatrix’den tüyolar. WTI mart kontratının süresi haftaya Salı doluyor. Fakat pazartesi ABD’de resmi tatil. Dolayısıyla yarın pozisyonların kapatılması gerekiyor. Yarın WTI ters hamle yapabilir. Küresel anlamda stoklar düşerken (-0.7mv/g) ABD’de artıyor(+0.9mv/g) makro-mikro farklılaşıyor. ABD ya üretim ya ithalatı arttırdı.

GSYİH hesaplarken petrol ürünleri ve petrol tüketimi ile ağırlıklandıran bir yöntem. Petrol kullanımının GSYİH’a ilişkisi, gelişmekte olan ekonomilerde yüksek, gelişmiş ekonomilerde daha düşük oluyor

OPEC kesintilerine rağmen küresel petrol arzı ilk altı ayda geçen senenin üzerinde olacak. Jakob(petromatrix): “küresel arz ve talep dengesi ham petrol’e karşı ham petrol olarak değil, ham petrol arzına karşılık petrol ürün talebi olarak bakılmalı”

Güneş enerjili tren taşımacılığı neden mantıklı? DC hatlar 630-750 V, güneş PV hatlar(sıralarda da ) 600V-800V üretiliyor. Bazı hatlarda elektrik yükü arttırılamadığından daha fazla yolcu kapasitesi arttırılamıyor.

Şili’deki Escondida, dünyanın en büyük bakır madeni, yılda 1 milyon ton, dünya üretiminin %5’ini üretiyor. 2500 işçi greve gitti. Oysa bakır dünya ekonomisinin sağlığın gösteren metal olarak değerlendiriliyordu. Grasberg de endonezyadan ihracat izni sorunları yaşıyor. Bakır fiyatları yükseliyorsa sebebi bu

Norveç’te geçen ay elektrikli araba satışları aylık satış hacminin %37sine ulaştı- 4800 elektrikli araç BMW i3 (622), Volvo XC90 (398), Volkswagen Passat (411)

Altın yatırımcısı (Gold Investor) dergisinde Alan Greenspanla röportajın başlığı “Altın: Nihai sigorta poliçesi”. “Enflasyon artışı altın fiyatını da arttırı.

Grafik

Dünyanın en büyük bakır madenlerinin üretim kapasiteleri (Bloomberg)

Anglo American ve diğer maden şirketlerinin borçluluk oranları hızla düştü (Gadfly)

Tarih

30 mart 1988 – Havagazı musluğundan sadece hava geliyor