netsıfır – EAK – Enerjide Günlük Notlar

30 Aralık 2020

Bugün Dallas Fed enerji anketini bekliyoruz. Bakalım petrol üreticileri önümüzdeki çeyreği nasıl görüyor. Türkiye saati 17:30

2019 petrol talebi 100mv/g’dü. 2020 ve 2021’de petrol talebi yıllık 1’er mv/g artacaktı. Covid sebebiyle 2021’de 96.9 mv/g olacak. Covid öncesi jet talebi 2.5mv/g’dü. ABD petrol üretimi de 12.3 mv/g-2019’dan 11.3mv/g-2020’y düştü. Ama en büyük darbelerden birini rafineriler aldı

Emtia ürünlerinde hem enerji hem de tarımda boğa piyasası tam gaz devam ediyor. Artış yavaşlamış da olsa, tarım ürünlerinde yakın zamanda olmayan seviyelerde bir spekülasyon var. Sebebi tüm dünyada kuraklık beklentisi. (Ole Hansen’in COT rapor grafiği:)

Japon Mitsubishi(MHI) yakında Avusturya’daki Voestalpine ‘da dünyanın en büyük sıfır karbonlu çelik fabrikasını tamamlayacak. Hidrojen ile indirgenen tesiste 250,000 ton çelik üretilmesi bekleniyor. ArcelorMittal’de Almanya’da pilot tesisi 2021’de açacak.

2020’de covid çok sarsıcı oldu ama en önemli tarafı azalan hava kirliliği sebebi ile (aktivite düşünce) tüm şehirlerde daha fazla mavi gökyüzü ve vahşi hayvan görülmeleri arttı.(FT)

İngiltere’de açıklanan iklim değişikliği vaatleri Green Alliance tarafından yeterli politika ve nakitle desteklenmiyor olarak değerlendirildi. Örgüte göre vaat sadece ihtiyaç olan düşümün %25’i. Ek 22.7 milyar $ ödemeye ihtiyaç var. ABD’nin son yasasında enerji sektörü harcaması 35 milyar $dı.

ABD’de pazar günü imzalanan yasada, enerjiyle ilgili 6 madde. YEK’te güneş iki yıl, rüzgar 1 yıl uzatma aldı, piller alamadı. Yoksul mesken evler için olan “Weatherization Assistance” programı 2025’e uzatıldı. ArGe, hidroelektrik, federal alanlarda 25 GW yenilenebilir kaynak hedefi, şebeke modernizasyonu var.

Perşembe günü, İsveç’in en eski nükleer santrali de kapanıyor. Vattenfall, 5 yıl önce kapatmaya karar vermişti. 44 yıldır çalışan Ringhals-1, 7 yılda kapatılan 4. reaktör. İsveç’in güneyinde elektrik arzında endişeler var. Kuzeyde fiyatlar 20 yılın en düşüğündeyken, güneyde %60 daha fazla.

Emtia ticaretindeki en güçlü insanlardan Lim Oon Kuin ve Singapur’daki şirketi Leong Trading Pte’nin batışının etkileri 2021’e uzayacak. Lim, Çin’in covid’i kontrol edebileceğine dair piyasalarda yaptığı bahisle 23 bankaya at 3.5 milyar $’ı batırmıştı. Bir çok küçük emtia taciri daha zor kredi bulabiliyor.

Fiat-Chyrsler, 2022’nin ikinci yarısında Polanya’da hibrit ve elektrik araçlar üretecek. Toplam yatırım 204 milyon $

2021’de enerji tahmini yapmadan önce, hızlı yayılan bir covid mutantu ne anlama geliyor anlamak için güzel bir özet.

ABD’de kuraklık rekor seviyelere tırmanıyor.

21 Aralık 2020

Brent yeni ve daha hızlı yayılan covid mutantı ile düştü. 16 milyon İngiliz evlerinde kalacak ve Avrupa’da bir çok uçuş da iptal oldu. Ekimden bu yana %33 artan petrol bu sabah %3 düştü. Haftasonu OPEC+ toplantısında, daha çok ve aylık toplantılar ile hızlı müdahale çıktı. ABD’de 900 milyar $’lık harcama paketinde de uzlaşıldı. Sinyaller çelişkili

Ekim’de tüm hedge fonlardan 55 milyar $ çıkış olmasına rağmen emtialara 4.3 milyar $ para girişi olmuş. Pierre Andurand’ın fonu bu sene %152 artmış. Fakat emtialardan son yıllarda 130 milyar $ çıkış olmuş. Emtia yeni bir boğa marketine girebilir 2021 2.çeyrekte’de

ABD’nin yeni harcama paketine bağlı “2020 Enerji Yasası“‘da geçmiş. Enerji ArGe’sine 35 milyar $ ve açık deniz rüzgar, güneş’e üretim vergi kredilerinin devamı da onaylanmış.

Demir cevherinde, Brezilya’da toprak kayması sebebiyle bir işçi ölünce madendeki aktiviteler en az 7 gün durduruldu ve fiyatlar bugün de yükselişte

Çin’de çevrimiçi alışveriş 2018’de 9.4 milyon ton paketlemeye sebep oldu. 2025’te Greenpeace’e göre bu rakam 2025’te 41 milyon tona çıkacak.

Boston danışmanlık grubu (BCG) Çin’in 2060 net sıfır yol haritasını modellemeye çalışmış. 2013’ten beri Çin’in emisyonları %8 artıyor. Çin küresel emisyonların %20sinden sorumlu. 2019’da 1000$ GSYİH için 1 ton CO2 emisyonu var.Küresel ortalama 0.4 ton. Çin’in çelik ve çimento sanayi küresel üretimin %50si ve emisyonların %17si.

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansına göre bu sene 4284 MW 6 reaktör emekli oldu, 5 tane 5521 MW reaktör devreye girdi. 3 yeni inşaat başladı(3356 MW)

Çin’in Avustralya kömürünü politik sebeplerden yasaklaması sonucu Çin’de elektrik kesintileri gözleniyor. Birçok termik santral yüksek verimlilikten dolayı Avustralya kömürüne muhtaç. Çin’in 4 bölgesinde gece sokak lambaları kapanıyor ve asansörler de çalıştırılmıyormuş. Kasım’a kadar termik elektrik üretimi %6.6 artarken, Çin’in kömür üretimi %1.5 artmış

Biden, Demokratlar senatoda çoğunluğu sağlayamadığı için 2trilyon$’lık temiz enerji devrimini en az 2 yıl kısmen başarabilir. Bürokratik ve Başkanlık kararları ile gidebileceği bir yer var. FERC, EPA ile bazı kararlar alabilir. Nükleer konusunda da iki partinin desteklediği bir tasarı var.

Çin ulusal petrol şirketi CNPC’ye göre Çin’in petrol talebi 2030’da 14.86 mv/g ile zirve yapacak. Çin petrol ürünleri piyasası 2050’ye kadar arz fazlası verecek. Çin’in rafineri kapasitesinin 2019’daki 17.2 mv/g’den 2025’te 20 mv/g’e ulaşması bekleniyor. Pet-kim talebi de 2020’de %18.7’den 2050’de %37.3’e çıkacak. Çin yerli hampetrol üretimi de 4 mv/g’de kalacak.

Doğalgazda ise Çin’in 2000’den 2020’ye talep büyümesi yıllık ortalama %13.6ydı. Yani yılda 14.6 milyar m3. 2020’den 2050’ye elektrikte gaz kullanımı tüm gaz talep artışının %46’sı olacak. Gaz talebi 2035’de 600 milyar m3’ten 2050’de 670 milyar m3’çıkıyor. İç üretim de 300’den 350 milyarm3’e…

AB, 2030’a kadar ki emisyon düşüşünün önemli kısmını olgun ve erken uygulama sürecindeki teknolojilerle başarabilir. Isı pompaları, elektrikli arabalar. 2030’a kadar AB emisyon azaltımı daha fazla elektriklendirme(%47= ve enerji verimliliği (%17) ile sağlanabilir.

Irak’ı 2021 taslak bütçesinde KRG’nin 250,000 v/g petrolü Irak petrol şirketi SOMO’ya vermesi öngörülüyordu. Ama bu petrolün ticaret hakkı mevcutta 5 ticaret firmasına borç karşılığı verildiğinden teslim edilemeyecek. Irak’da bu kısmı KRG’ye ayrılan bütçeden düşecek. Irak’a göre KRG, 5-7$/v daha ucuza petrol ihraç ediyor.

Çoğu iklim değişikliği konusunda 23 ilginç makale

5 Aralık 2020

Tesla’da doğrudan resistif-dirençsel ısıtma ile ısı pompası arasında 3 misli fark varmış. Dirençsel ısıtma 2170 Watt ve ısı pompası 735 watt. Testte araba bir süre 21C’de çalıştırılmış.

Almanya’nın EEG(Yenilenebilir Kanunu)’ndaki son değişik taslağı iklim hedeflerinin çok ötesinde kalıyor. 2030’da elektrikte %65 yenilenebilir için 237 GW kapasite lazım iken, taslak kanun ancak 184 GW’a erişilmesini sağlıyor. Bu da %54.

Glencore dünyanın en büyük termal kömür ithalatçısı (sanki ülke gibi) 2050’de net sıfır olmayı planlıyor.

McKinsey meşhur 2030’a emisyon azaltım maliyet eğrisini yayınladı. 2007’den 2030’a değişim aşağıda.

Amazon Çin’in kömür santrallerinden sonra, emisyonlardan sorumlu en büyük birim olabilir. Bu yüzden 2030’da 100,000 elektrikli kamyon planlıyor. Volvo’da VNR elektrik modelini tanıttı. Lion Electric adlı Kanadıl şirketin de 300 elektrikli otobüsü zaten yoldaymış. 2020-2025 arası 2500 elektrikli otobüs anlaşması da varmış.

Avrupa’da elektrik piyasalarında fiyatlar Aralıkla birlikte hızla artıyor. CO2 fiyatları 29€/ton. İtalyan piyasası 2 Aralıkta 72€/MWh fiyatları aştı. Bir saat de 100€/MWh. İspanya MIBEL’de saat 9’da 62.57€/MWh. Sebep talep artışı ve düşen sıcaklıklar.

Avrupa dekarbonizasyonunda Nature’daki bu makaleye göre önden ve kararlı ve devamlı adımlarla gitmek daha sonra daha hızlı gitmekten iyi. 2050’de Avrupa yük tevzi tüm enerjiler dahil nasıl olacak

Benchmark Minerals’a göre lityum pil fiyatlarındaki düşüş yavaşlamış. 2017 öncesi yıldan yıla %20 azalış, 2017 sonrası %8’e düşmüş.

Alman EON dijitalleşme konusunda iki yıllık bir proje yapacak ve güneş sistemini şebekeye bir iki günde bağlayabileceği gibi, tedarikçi değişimini de daha hızlı hale getirecek. “Herkes hidrojen,yeşil elektrik ve elektrohareketlilik konuşuyor ama bunların hiçbiri şebekelere milyarlarca euro yatırılmadan gerçekleşmeyecek”

4 Aralık 2020

IEA Enerji Verimliliği 2020 raporu, IEA’den hiç alışık olmadığımız bir şekilde kötümser. İklim hedeflerine varmak için gerekli %3 yıldan yıla enerji yoğunluğu iyileşmesi en düşük seviyelerde. Ayrıca enerji yoğun sektörler krizden daha az etkilenmiş gözüküyor. Yatırım da düştü. kötü.

AB bütçesi, doğu Avrupa ülkelerinin(Macaristan,Polonya,Bulgaristan,Slovakya,Çekya) 2030 emisyon hedefi için daha çok para istemesi ile sallantıda. AB 2030’a emisyonlarını %55 azaltmak istiyor.

Danimarka 100bin varil/gün petrol üretimi ve 3 milyar m3 gaz üretimi olan ama son aldığı kararla yeni petrol-gaz arama ihalesi artık yapmayacak bir ülke. Sebep iklim liderliği

OPEC+ anlaşması sonucunda ne oldu. Ay ay tekrar görüşecekler. Bir de üretim kesintisinde kademeli düşüş olacak gibi.

Crop Monitor’e göre Türkiye’de durum uygun. Bu rapor kuraklık raporları ile dengeli okunmalı

İngiltere’de elektrik kapasite sorunu duyurusu sonrası 3 santral 999£/MWh fiyat teklif etmiş. Ulusal şebeke de ikisini çalıştırmayacağım deyince üçüncü fiyatı 652£’a düşürmüş.

Oxford Energy’nin Çin’in 2060 karbonsuzluk hedefini incelediği raporuna göre detay bir çalışma yok, sadece bir hedef var. Gelecek 5 yıllık planı görmek gerekecek. Ayrıca 2030’a kadar vaktini kullanıp herşeyi 2030 sonrasına bırakması da olası. Olsun yine de bir adım diyor OE.

Brent draması devam ediyor. Dated Brent, yani yükleme tarihi belli kontrat bir süredir düşen üretim sebebiyle bir başka petrolü de sepete katmaya çalışıyordu. WTI Midland, yani bildiğimiz WTI’da sepete eklenebilir. ABD 2015’te ham petrol ihracat yasağını kaldırmıştı.

Petrol fiyatları düşerken ABD’de gaz fiyatları yükseldi. ABD şey üretimi düşünce doğalgaz üretimi de düştü. Mart-Haziran’da ham petrol üretimi %20 düşerken, doğalgaz üretimi de %10 düştü. Petrol üretimine odaklı Permian,Bakken,Eagle Ford alanları gaz üretimindeki %80 düşüşten sorumlu

İngiltere de ısıtma sektörü 2016’daki toplam sera gazı emisyonlarının %37’sinden sorumlu. Isı pompaları ile ısı üretimi bir kombiden %30 daha az emisyon yoğun (gCO2/kWth). Hidrojenli kombi mi, ısı pompaları mi hibrit ısı pompaları mı mevcut kombilerin yerini alacak?

Biden iklim değişikliğini politkaların merkezine almak konusunda ciddi. Sadece İklim temsilcisi John Kerry’nin atanması değil, Asya temsilcisi de atayacak .ABD’de 3.çeyrek depolama kapasite artışı 476 MW oldu. Fakat eğer adımlarda ciddi isek küresel olarak petrol ve kömür talebi halihazırda zirveyi geride bırakmış, doğalgazda 2025 gibi zirve görüyor olması lazım

18-19 Kasım 2020

Birleşik Arap Emirlikleri yaklaşık 4 milyon varil/g (mv/g) üretim yapabilecekken, OPEC+ kararları ile 1.4 mv/g kapasitesini kapattı. Ekimde OPEC’in JMMC toplantılarına da katılmadı ve OPEC üyeliğinin faydalı olup olmadığını sorguluyor.

ABD’de Meksika Körfezi (GoM – Gulf of Mexico) 2008’den beri en düşük üretimini gördü. Son dönemde 2 mv/g üretim hızla 1 mv/g sınırına düşüyor. sebep kasırgalar

daily crude oil production outages in Federal Offshore Gulf of Mexico

2020’de dünya petrol talebi %9 düşerken, Çin’in ithalatı 12 mv/g e, yıldan yıla talep artışı da %3.6’ya yaklaşacak.IEA’e göre küresel talep 2019’da 100.1 mv/g’den 2020’de 91.3 mv/g’e düşecek. Talebin gücü de Rusya’dan Ocak teslim ESPO Brent ham petrol fiyatlarındaki 5 aylık yükseklik. Çin alıp stokluyor.

Havaalanlarında trafik nasıl değişti. Eurocontrol bunları havaalanı bazında gösteriyor.

Çin’in enerji haritası Baker Institute’dan.

Çin bu hafta Shangai uluslararası enerji borsasında bakır gelecek kontratlarını -yuan bazında başlatacak. Londra temelli Metal borsasına meydan okuma sayılır.

İngiltere iki aşamalı plan ile petrol ve dizel araçların satışını yasaklayacak. Adım 1’de petrol ve dizelde yeni araç satışı yasaklanacak-2030. Adım 2’ye kadar elektrikle önemli mesafe giden benzin/dizel araçlar(PHEV) satılabilecek. 2035’de ise yeni araçlar egsozdan sıfır emisyonlu olacak.

BMW Almanya’da elektrikli araba ve parçalarını üretirken, içten yanmalı motor ve parçalarını İngiltere ve Avusturya’ya havale edecek. Elektrikli araba üretimi de bir ülkesel güç gösterisi.

Hindistan yılda 1 milyar ton’a yakın kömür tüketiyor. Bunun 756 milyon tonunu üretebiliyor. Ortalama kalorifik değer de 4000 kcal. Hindistan’da tren ile taşıma maliyetleri de çok yüksek.

Biden kabinesindeki atamaların petrol-gaz sektörü ile ilişkisi tartışma koparıyor. Dışarı sızan veya sızdırılan bilgilerde atanacak kişiler ile ilgili “iklim değişikliği konusunda hevesli mi?” (climate ambitious) soruları soruluyormuş.

Freightos Baltic Global Container Index(FBX), 12 büyük küresel konteyner güzergahlarının ağırlıklı ortalaması 1 Temmuz’dan beri %30 artmış. Çin’den ABD’de doğu yakasına Temmuz’dan bu yana %42 artış görmüş. Harpex Shipping Index, gemi kiralama rakamları da iki misline çıkmış

Alman Anayasa Mahkemesi, açık linyit ocağının genişlemesinin köylerinin ve yerleşimlerin relokasyonuna sebep vereceğinden dolayı itiraz eden köylülerin talebini reddetti. Mahkeme önce alt mahkemeye başvurmaları gerektiğini söyledi.

Almanya 3 milyar euro elektrikli değil ama temiz hareketliliğe(araç dönüşümüne) para ayıracak. 1 milyar euro ile şimdi 9000€/araba olan elektrikli araba desteğinin 2025 sonuna uzatılmasına, 1 milyar € eski kamyonların modern motorlarla değiştirilmesine, 1 milyat €’da “gelecek araba sanayisi fonuna” ayrılacak.

Avrupa’da rafinerilerde kapanan/satılan kapanana/satılana…

İngiltere net sıfır karbonda SMR – küçük parçalı nükleer için 2 milyar pound harcayacak. 440 MW ve 60 yıl çalışabilecek ünitelerde 2050’ye kadar 16 tane kurmak isteyen var(Rolls Royce). İlk SMR 2029’da 2.2milyar pounda devreye girip, 5 taneden sonra maliyet 1.8milyar pound’a düşecek

İngiliz Başbakanı Boris Johnson’un FT’da yazdığı “Artıl yeşil bir iyileşme planlama zamanı” yazısında İngiltere’yi Rüzgar’ın Suudi Arabistan’ı,hidrojene 500milyon pound,SMR,elektrikli araçlara 2.8 milyar pound ve 2030’da yeni benzin ve dizele yasaklama, 1milyar pound enerji inovasyon fonu da var.

BBC’de yukarıdaki plana 10 maddede eleştiri vermiş. 27 milyar pound yollara, SUVlere, uçaklara, şehirlerarası yollara, uluslararası fosil projelere desteğe, yeni kömür projelerine, tarıma, et tüketimine birçok alanda eleştiri var.

Son 15 yılda Brüksel(AB) altı defa AB sanayisinin rekabetçiliği için strateji belirlemiş. Buna rağmen AB rekabetçiliğini kaybediyor.Avrupa sanayisinin küresel piyasadaki payı 2005’teki %25’ten 2018’de %18.7’ye düşmüş.AB GDP’sinin %20si, ihracatının %80’i ve 35 milyon istihdam.

Hangi ülke hangi yılda içten yanmalı motorları devre dışı bırakıyor?

İngiltere’nin planının detaylı analizi Simon Evans’ın tweet dizisinde. Isı pompaları mevcutta yılda 26000 adet kuruluyor. Hedef yılda 600000/yıl 2028’e. Fakat tüm bunlar hedefe ulaşmanın sadece %55’ymiş.