31 Mart 2021

OPEC teknik komiteden bir karar çıkmadı. Ama OPEC+, 2021 petrol talep büyümesini 300,000 v/g düşürdü. “OECD stokları hala 2015-2019 ortalamasının üstünde”. Petrol arzı 200,000 v/g daha fazla olarak 1.6 mv/g artış görecek. Talepte ise son revizyonla 5.6 mv/g artış beklentisi var.

Biden’in Amerikan işleri önerisi 25 sayfa. 174 milyar $ elektrikli araba piyasasını kazanmak için, 2030’da 500,000 şarj moktası, 100 milyar $ elektrik ve enerji sektörü yatırımı(8 yıl). 180 milyar $’da iklimle ilgili ArGe

BMW, Volvo ve Google derin deniz madenciliğinden üretilen metalleri kullanmayacaklar.

Açık Makale

The rise of electric vehicles – 2020 status and future expectations

30 Mart 2021

Archegos Capital olayı enerji ile ilgili değil ama finansal risk konusunda petrol fiyatlarını önümüzdeki günlerde etkileyebilir. Farklı bankalardan swap anlaşmaları ile aynı şirketlere kaldıraçlı ortaklık yapması ve bankaların birbirinden haberinin olmaması, sonra hisse fiyatları düşünce de Archegos’un marjin tamamlama yapamaması büyük bir finansal risk sorunu

Biden başkan yardımcısı iken Fisker Otomotive hibrit/elektrikli araçlar için 528 milyon $, Solyndra’ya 535 milyon $ ve pil üreticisi A123’e 249 milyon $ verilmesinde yer almıştı. Hepsi battı. Şimdi Enerji Bakanı Jennifer Granholm bu temiz enerji kredi programını görecek. Obama döneminde 2015’te yollarda 1 milyon plug-in hibrit hedefi vardı, bugün bile bu 200,000.

Süveyş krizinden en çok etkilenen ülkelerden biri Suriye olmuş. Herhalde İran’dan petrol gelemediğindendir.

Volkswagen, Mayıs’tan itibaren ABD’deki elektrikli arabalarında Voltswagen ismini kullanacak

ABD otomotiv üreticileri pazarı Japonlara kaptırdıkları 1980’lerdeki hataların aynısını yapıyor olabilirler. Tesla’nın 4 gigafabrikası var:Nevada, Berlin, Şangay ve Texas. VW 2030’a 240 GWh pil kapasiteli fabrika derken, Tesla 3000 GWh fabrika planı olduğunu söyledi. Çin’de her hafta yeni bir gigafabrika ekleniyor.

Son 6 ayda, HRC, sıcak sarılmış sac demir fiyatları Çin’de %50 arttı. Talep çok artıyor ve demir sektöründe 2017’den beri en büyük arz eksiği yaşanabilir. Ocak-Şubat’ta Aralık’a göre Çin’de sanayi üretimi %7.3 arttı. Çelik üreticileri Çin’in emisyonunun %15’inin sebebi. Çin’in en büyük borsada işlem gören çelik üreticisi Baoshan Iron&Steel değeri de %38 arttı.

Reuters Graphic

Makaleler

The design space for long duration energy storage in decarbonized world

Solar photovoltaics is ready to power a sustainable future

29 Mart 2021

Bu hafta

  • 29 Mart Pazartesi : ICE Abu Dhabi Murban gelecek kontratları başlıyor
  • 30 Mart Salı: 23:30 API Haftalık ham petrol stokları
    • IEA 6.Enerji Verimliliği Konferansı
  • 31 Mart Çarşamba: 17:30 EIA Ham petrol ve ürünleri istatistikleri
    • IEA-COP26 Net Sıfır Zirvesi
  • 1 Nisan Perşembe: 20:00 Baker Hughes sodaj kule rakamları
    • OPEC toplantısı
  • 2 Nisan Cuma: “Good Friday”
    • 23:30 CFTC spekülatif petrol ve gaz pozisyonları

Cuma günü ABD’de deki toplam petrol ve gaz kule rakamları 6 artarak 417 oldu. Nisan’dan beri en yüksek rakama ulaştı. Artışın tamamı petrol tarafında oldu. Petrol kule rakamları 7 aydır artıyor. Analistlere göre artmaya devam edecek.

Geçen salı açıklanan çeyreklik DallasFed enerji anketine göre, sektör aktivite endeksi 18.5’ten 2021Ç1’de (2021 1. çeyrekte) 53.6’ya çıktı. Bu anketin 5 yıllık tarihindeki en büyük sonuç. Katılımcıların 2021 sonu petrol fiyat beklentisi de 61$/v($/varil) oldu. Henry Hub yıl sonu doğalgaz fiyat beklentisi de 2.8 $/mmbtu oldu.

Abu Dhabi(Birleşik Arap Emirlikleri), Pazartesi, Orta doğu petrolünün fiyatlanmasında önemli olacağını düşündüğü Murban kontratlarını devreye alıyor. Fujairah depolama noktasından da varilleri teslim edecek. Abu Dhabi, 900 milyon $ harcayarak Fujairah dağlarında 40 milyon varillik depolama alanı inşa ediyor. Devletin petrol şirketi ADNOC 2 mv/g petrol üretiyor. Bölgede hala Platts’ın fiyat tespiti yaptığı DME Oman ve Dubai petrolü var.

Süveyş kanalındaki Ever Given isimli konteynır gemisinin kurtarma çalışmalarında, toprak uzmanları da çağrıldı. Ayrıca bölgeden ve Hollanda’dan yeni taka ve çekicilerle operasyon devam edecek. Gemi kurtarılsa bile hemen baştan ayağı incelemeye girecek. Pazartesi sabah ilk haberlere göre gemi yerinden çıkarılabildi.

Image

Çin enerji şirketi Sinopec, 2050’de karbon nötr olmayı planladığını ve hidrojenin çekirdek alanlardan biri olacağını belirtti. Gelecek 5 yılda firma fosil tabanlı hidrojen üretimine odaklanacak.

Süveyş’te normalde ortadoğu petrolünü Avrupa ve Amerika’ya götüren trafik yönünün daha baskın olması beklenirdi(batı yönlü). IEA’e göre şu anda doğu yönlü yani Asya’ya gidiş daha çok. Son yıllarda 2-3.5 milyon varil(mv) kapasiteli ULCC tankerler petrol rotalarında etkili. Batı yönünde Sumed (2.5mv/gün) ve İsrail’den geçen Avrupa-Asya boru hattı (600,000v/g) etkili. Süveyş, dünya petrolünün %5’i, petrol ürünlerinin %10’u ve LNG’nin %8’inin geçtiği bir nokta.

Çin, İran’a gelecek 25 yılda 400 milyar $ yatırım yapma karşılığı “oldukça indirimli” petrol anlaşmasına girdi. Anlaşmanın geçen sene NYT’nin 18 sayfalık taslağına benzer olduğu düşünülüyor. İran içinde ise hükümetin Çin’e çok fazla taviz verdiği söyleniyor. Çin’de ise ABD yaptırımları, yatırım kararlarında etkili olabilir. Huawei’ye açılan ABD soruşturmasında, şirketin İran ile ticareti de suçlamalardan biriydi.

Petrolde gelecek eğrisinde, Cuma günü backwardation -yakın dönem fiyatının uzak dönem fiyatından yukarıda olması- azalmış gözüküyor. Fakat uzun vadede beklentiler 55$/v civarında

Image

Bu sabah erken saatlerde Endonezya’daki Balongon petrol rafinerisinde patlamalar oldu. Endonezya’daki en büyük rafinerinin 125,000 v/g kapasitesi olduğu söyleniyor.

Princeton Üniversitesinde ABD’nin net sıfır plan önerilerinden birini çalışan gruba göre California’da dekarbonizasyon için “temiz baz yük” önemli olacak. Güneş ve rüzgar katlanılabilir elektrik maliyetinde öndeler ama eğer daha ağır bir sorumluluk verilirse, sistemde çok fazla ekstra üretim ve depolama bulundurmak gerekecek.

Total’in Mozambik’teki 20 milyar dolarlık gaz projesine 10 km uzaktaki Palma’da Çarşamba günkü saldırılar, bazı yabancı çalışanların ölümüne sebep oldu. Total çalışanlarından ölen olmadığını duyurdu. İlk defa saldırılar yabancılara oldu. Total yatırımın 25 km çevresinde güvenlik sağlanmasını şart koşmuştu. Şimdi yatırım 2.defa duraklatılıyor.

Çin merkezi hükümet çevre bütçesinin %33.6’sını kesti. Ulaştırmadan sonraki en büyük kesinti. Ulusal enerji yönetimi de %72.25 kesinti planlıyor. %99.26sı yenilenebilir eneji. Ulusal kalkınma ve reform komisyonu da yenilenebilir enerjide %44.4, döngüsel ekonomide %40.24 kesinti yaptı. Ekoloji ve Çevre Bakanlığı’da İklim yönetiminde %77, iklimde dış yardımda %42, çevresel polislikte %76 bütçe kesintisine gitti.

Alman Yeşiller Partisi kurucusu Petra Kelly’nin hayatını konu olan roman türündeki kitap uydurma bir karakterin gözünden gerçek mülakatlar üretinden 1980’lerin başındaki Yeşiller partisi kuruluşu ve dönüşümünü inceliyor. Yeşiller Partisinin Eylül’deki seçimlerde Almanya’da %20 oy alması bekleniyor.

Meksika Başkanı AMLO – Andres Obrador, ülkede özel sektöre verilen hidrokarbon (ithalat,depolama,dağıtım) izinlerini askıya almayı sağlayacak ve devlet şirketi PEMEX’e daha fazla kontrol verecek bir yasayı meclise gönderdi. Bu ay başında da elektrikteki kanun ile devlet şirketinin elektiği yenilenebilirin önüne geçirilmişti.

Geçtiğimiz Hafta

Brezilya’nın en büyük iki kenti Sao Paulo ve Rio’da gelecek haftanın tamamında kapanma olacak. Mart’ın ilk 16 gününde benzin satışları %12.2 düşmüştü. LPG satışlarında da 13 kg tüp satışları %7.3 arttı.

Dünyada nükleerden elektrik üretimi 1996’daki %17.5’den 2019’da %10’a düşmüş. Bu küçük nükleer tasarımlardan NuScale SMR’ın tasarımı 957 milyon $ tuttu, ABD devleti 314 milyon $ verdi. Regülasyon onayı için daha 500-700 milyon $ harcanması gerekiyor.

Küresel bankalar 750 milyar $’lık fosil yakıtlara dayalı finansman yapıyorlar. Bu bankaların pek çoğu da Paris iklim sözleri verdiler. BNP Paribas en yüksek artış yapan banka. Fosil yakıt şirketlerine %41 artarak 41 milyar$’lık fonlama yaptı. Fransız banka kendini yeşil finansmanda lider olarak görüyor. Yeşil finansmana 121 milyar $ sağlamış

JPMorgan Chase remains the world’s largest banker of fossil fuels. Chart showing cumulative fossil fuel loans 2016-20 ($bn). JPMorgan Chase leads with $317bn. In total, the world’s 60 largest banks have provided $3.8tn to fossil fuel companies since 2016

Surgutneftegaz, Rusya’nın 4.büyük petrol üreticisi ve ülkedeki ham petrolün %10’unu üretiyor. 50 milyar $ nakiti var ama yatırımcılar onu 20.5 milyar $ ile değerliyor. CEO’su Sovyet rejiminden ve 1984’ten beri şirketi yönetiyor. Şirket hisselerinin sahipleri konusunda FT spekülasyon yapmış.

  • Her ay Süveyş kanalından geçen gemi sayısı 1550, günde 50den fazla
  • Konteynır gemileri %25, tankerler %15 geri kalanı da kuru yük gemileri
  • 2020’de 18597 gemi geçti
  • Dünyadaki konteynır trafiğinin %25’i Süveyş’ten geçiyor.

ABD, Suudi Arabistanı geçerek Hindistan’ın ikinci büyük petrol tedarikçisi oldu. Hindistan dünyanın 3.büyük petrol ithalatçısı. Dizel fiyatları yıl başından beri %7 arttı ve vergiler tüm fiyatın %60’ını oluşturuyor. Hindistan petrol bakanı, Suudileri petrol kesintilerini sonlandırmaya çağırmıştı. Suudilerde “ucuzken depoladıklarınızı” kullanın dedi. Hindistan’da ABD’den petrol alımına geçti.

ABD’deki en güçlü petrol lobisi Amerikan Petrol Enstitüsü (API), Obama döneminde reddedilmesine destek olduğu, tüm piyasa ve ekonomiyi kapsayacak karbon vergisine destek çıkıyor. API CEO’su Sommers’a göre Biden yönetimi ile zor başlayan birkaç hafta sonrasında ilişkiler ısındı.

FT, Temiz enerji 2.0 (Clean Tech 2.0)’da 2000-2011 dönemindeki “bir teknoloji ile büyük sıçrayış” anlayışının hakim olduğu Clean Tech 1.0 dönemini de incelemiş. Yatırımcılar bu dönemde 25 milyar $ kaybetmişti. Güneşteki ilerlemede de Silikon Vadisinin hiç bir etkisi olmamıştı. Hemen hemen tüm Silikon Vadisi destekli şirketler batmıştı, bir kısmını da Çinliler almıştı. Fakat şimdi gerçekleşebilecek teknolojilere daha yakınlar, tekniğe ve uzun döneme odaklanıyorlar.

Chart showing that venture capital firms have turned to climate tech start-ups

Texas krizi sonrası yenilenebilir enerji yatırımcıları tekrar Texas planlarını revize ediyorlar. Çünkü vergi teşviğinden yararlanan türevler çok kötü patladı. Bu araçlarda, rüzgar enerjisi için (elektriğini baştan satıyor) her saat bir üretim tahmini ile o saat başına 20$/MWh finansman sağlıyor. Fakat Texas’taki elektrik üretiminin yarısı devre dışı kalınca, rüzgarlar üretemedikleri enerjileri açık piyasadan 9000$/MWh’e aldılar. JPMorgan’ın finanse ettiği bir projenin yıllık getirisi 15 milyon $’ken 6 günlük borcu 79 milyon $ olmuş. 9000MW’lık 46 rüzgar projesi ciddi kayba uğradı.

İngiltere’de işçi partisi 3 tane gigafabrika için 1.5 milyar £ yatırım yapılmasını gerektiğini, İngiltere’nin diğer ülkelerin önemli miktarda gerisinde kaldığını söyledi. Faraday Enstitüsüne göre yeni gigafabrikalar kurulmazsa 100,000 istihdam kaybedilmiş olacak.

Moğolistan’daki Oyu Tolgoi yeraltı madeni, genişleme sonrası dünyanın en büyük bakır madeni olacak ve yıllık 500,000 ton üretecek. Rio Tinto genişlemeden sorumlu olmasına rağmen Toronto’da TRQ’nun %51 hissesine sahip, TRQ’da madende %66 hisseye sahip, kalanı Moğolistan hükümeti. İlk üretim Ekim 2022’de ve Rio’nun mazaret üreterek üretimi ertelediği iddia ediliyor.

Irak, petrol hattını Mısır’a uzatmak için geçtiğimiz hafta Mısırlı yetkililerle bir araya geldi. Amaç Irak petrolünü Kuzey Afrika’ya uzatmak. Ama Rusya’ya yakın görüşler veren ZeroHedge’e göre İran’ın etkisinin Kuzey Afrika’ya uzatılmasını da sağlayacak bir proje.

Makaleler

Makale – Küçük Modüler ve İleri Nükleer Reaktörler – Gerçeklik analizi

FERC’in Elektrik sektöründeki kaynak yeterliliği teknik konferansının notları

26 Mart 2021

Süveyş kanalındaki konteynır gemisinin karaya oturması sonucu tek hat kapanmıştı. 10 LNG gemisi, yaklaşık 1 milyon ton LNG, bu durumdan etkilenebilir. Bu hadise dünyadaki tüm ticarete %5 oranında etki edebilir. Süveyş’in küresel ticaretteki payı %10, ama 2 kanaldan sadece 1i tıkandı. Katar 2020’de Avrupa’ya kanal üzerinden 260 LNG kargosu gönderdi.

Irak, petrol hattını Mısır’a uzatmak için geçtiğimiz hafta Mısırlı yetkililerle bir araya geldi. Amaç Irak petrolünü Kuzey Afrika’ya uzatmak. Ama Rusya’ya yakın görüşler veren ZeroHedge’e göre İran’ın etkisinin Kuzey Afrika’ya uzatılmasını da sağlayacak bir proje.

Maersk CEO’su Soren Skou, tam zamanında tedarik zincirlerinin Süveyş krizinden etkilenebileceğini belirtmiş. “Acil ihtiyaçlar ya tekrar üretilecek ya da uçak kargo ile gönderilecek ve gemiler de oralarda beklemek zorunda kalacak”. Bir hesaba göre Süveyş’in kapalı kalacağı her hafta dünya ekonomisine 10 milyar $’a mal olacak. Süveyş’ten geçiş maliyeti de 500,000 $. Gemi yüzdürülse de oluşan gemi trafiği bir kaç hafta da eski düzenine gelebilecek.

Treemap chart showing goods trapped by the blockage in the Suez Canal

25 Mart 2021

Süveyş kanalındaki tek hat hala tıkalı, petrol de bir aşağı bir yukarı gidiyor. Kurtarıcı ekipler, Süveyş’te kurtarmanın haftalar sürebileceğini söylediler. 400m Ever Given isimli gemi Tayvanlı Evergreen Marine tarafından işletiliyor. Pazar sular yükselince de kurtulabilir diyenler de var gemi hafifletilip yüzdürülmeli diyen de var. 206 gemi geçiş bekliyor, rakam 24 saatte iki misline çıktı. Afrika’dan geçiş 10 gün fazlaya mal oluyor.

  • Her ay Süveyş kanalından geçen gemi sayısı 1550, günde 50den fazla
  • Konteynır gemileri %25, tankerler %15 geri kalanı da kuru yük gemileri
  • 2020’de 18597 gemi geçti
  • Dünyadaki konteynır trafiğinin %25’i Süveyş’ten geçiyor.

ABD, Suudi Arabistanı geçerek Hindistan’ın ikinci büyük petrol tedarikçisi oldu. Hindistan dünyanın 3.büyük petrol ithalatçısı. Dizel fiyatları yıl başından beri %7 arttı ve vergiler tüm fiyatın %60’ını oluşturuyor. Hindistan petrol bakanı, Suudileri petrol kesintilerini sonlandırmaya çağırmıştı. Suudilerde “ucuzken depoladıklarınızı” kullanın dedi. Hindistan’da ABD’den petrol alımına geçti.

ABD’deki en güçlü petrol lobisi Amerikan Petrol Enstitüsü (API), Obama döneminde reddedilmesine destek olduğu, tüm piyasa ve ekonomiyi kapsayacak karbon vergisine destek çıkıyor. API CEO’su Sommers’a göre Biden yönetimi ile zor başlayan birkaç hafta sonrasında ilişkiler ısındı.

FT, Temiz enerji 2.0 (Clean Tech 2.0)’da 2000-2011 dönemindeki “bir teknoloji ile büyük sıçrayış” anlayışının hakim olduğu Clean Tech 1.0 dönemini de incelemiş. Yatırımcılar bu dönemde 25 milyar $ kaybetmişti. Güneşteki ilerlemede de Silikon Vadisinin hiç bir etkisi olmamıştı. Hemen hemen tüm Silikon Vadisi destekli şirketler batmıştı, bir kısmını da Çinliler almıştı. Fakat şimdi gerçekleşebilecek teknolojilere daha yakınlar, tekniğe ve uzun döneme odaklanıyorlar.

Chart showing that venture capital firms have turned to climate tech start-ups

ABD’deki büyük gaz şirketlerinden 22 milyon abonesi olan Southern California Gas 2045’e net sıfır emisyon sözü verdi. Yenilenebilir gaz, hidrojen ve karbon yakalama yapacak. Fakat net yol haritası yok.

Dallas FED anketine göre, ABD petrol ve gaz sektör aktivitesi tekrar canlandı.

Line chart of Dallas Federal Reserve Business Activity Index showing The US oil and gas sector is back in business

Texas krizi sonrası yenilenebilir enerji yatırımcıları tekrar Texas planlarını revize ediyorlar. Çünkü vergi teşviğinden yararlanan türevler çok kötü patladı. Bu araçlarda, rüzgar enerjisi için (elektriğini baştan satıyor) her saat bir üretim tahmini ile o saat başına 20$/MWh finansman sağlıyor. Fakat Texas’taki elektrik üretiminin yarısı devre dışı kalınca, rüzgarlar üretemedikleri enerjileri açık piyasadan 9000$/MWh’e aldılar. JPMorgan’ın finanse ettiği bir projenin yıllık getirisi 15 milyon $’ken 6 günlük borcu 79 milyon $ olmuş. 9000MW’lık 46 rüzgar projesi ciddi kayba uğradı.

İngiltere’de işçi partisi 3 tane gigafabrika için 1.5 milyar £ yatırım yapılmasını gerektiğini, İngiltere’nin diğer ülkelerin önemli miktarda gerisinde kaldığını söyledi. Faraday Enstitüsüne göre yeni gigafabrikalar kurulmazsa 100,000 istihdam kaybedilmiş olacak.

Moğolistan’daki Oyu Tolgoi yeraltı madeni, genişleme sonrası dünyanın en büyük bakır madeni olacak ve yıllık 500,000 ton üretecek. Rio Tinto genişlemeden sorumlu olmasına rağmen Toronto’da TRQ’nun %51 hissesine sahip, TRQ’da madende %66 hisseye sahip, kalanı Moğolistan hükümeti. İlk üretim Ekim 2022’de ve Rio’nun mazaret üreterek üretimi ertelediği iddia ediliyor.

24 Mart 2021

Süveyş kanalında 220,000 tonluk Ever Given adlı konteynır gemisinin karaya oturması, (ayrıca Avrupa’da güçlü veriler) petrolde tekrar yukarı yönlü hareket oluşturdu. 193 km uzunluğundaki kanalde her gün 50 gemi geçiyor. Dünyadaki deniz ticaretinde %10’luk bir etkiye sahip geçiş. Kanal Rusya’dan Asya’ya petrol ticareti için önemli.

Animation showing how a grounded container ship blocks Suez Canal
Bar chart of Net tonnage by ship type, Feb 2020 (m) showing Roughly half the tonnage that passes through the Suez Canal is on container ships

Dünyada nükleerden elektrik üretimi 1996’daki %17.5’den 2019’da %10’a düşmüş. Bu küçük nükleer tasarımlardan NuScale SMR’ın tasarımı 957 milyon $ tuttu, ABD devleti 314 milyon $ verdi. Regülasyon onayı için daha 500-700 milyon $ harcanması gerekiyor.

Küresel bankalar 750 milyar $’lık fosil yakıtlara dayalı finansman yapıyorlar. Bu bankaların pek çoğu da Paris iklim sözleri verdiler. BNP Paribas en yüksek artış yapan banka. Fosil yakıt şirketlerine %41 artarak 41 milyar$’lık fonlama yaptı. Fransız banka kendini yeşil finansmanda lider olarak görüyor. Yeşil finansmana 121 milyar $ sağlamış

JPMorgan Chase remains the world’s largest banker of fossil fuels. Chart showing cumulative fossil fuel loans 2016-20 ($bn). JPMorgan Chase leads with $317bn. In total, the world’s 60 largest banks have provided $3.8tn to fossil fuel companies since 2016

Surgutneftegaz, Rusya’nın 4.büyük petrol üreticisi ve ülkedeki ham petrolün %10’unu üretiyor. 50 milyar $ nakiti var ama yatırımcılar onu 20.5 milyar $ ile değerliyor. CEO’su Sovyet rejiminden ve 1984’ten beri şirketi yönetiyor. Şirket hisselerinin sahipleri konusunda FT spekülasyon yapmış.

Makale – Küçük Modüler ve İleri Nükleer Reaktörler – Gerçeklik analizi

FERC’in Elektrik sektöründeki kaynak yeterliliği teknik konferansının notları

23 Mart 2021

Petrol bugün de dünyanın değişik yerlerinde kısıtlama önlemleri ile tekrar düştü. Son haftalarda %15 düşen petrol fiyatlarına rağmen bankalar petrol “süper dalgasında” ısrarcı. JPMorgan analistine göre bu düzeltme memnuniyetle karşılanmasa da, uzun dönemli ralliyi destekleyecek. Barclays analistine göre, Suudiler bu sene tek taraflı kesintilerini geri çeviremeyebilirler.

Almanya 18 Nisan’a kadar Covid19 kısıntılarını uzattı. Avrupanın en büyük kara taşıt piyasasındaki talep artışı bir süre daha gerçekleşmeyecek gibi.

Brezilya’nın en büyük iki kenti Sao Paulo ve Rio’da gelecek haftanın tamamında kapanma olacak. Mart’ın ilk 16 gününde benzin satışları %12.2 düşmüştü. LPG satışlarında da 13 kg tüp satışları %7.3 arttı.

22 Mart 2021

Bu hafta:

  • 23 Mart Salı 23:30 – API haftalık ham petrol stokları
  • 24 Mart Çarşamba:
    • Dallas FED Enerji anketi (Önemli: anket petrolde fiyat göstergesi olabiliyor)
    • 17:30 EIA ham petrol ve petrol ürünleri istatistikleri
  • 25 Mart Perşembe
    • 17:30 ABD Doğalgaz stokları
  • 26 Mart Cuma
    • 20:00 ABD Baker Hughes petrol-gaz sondaj kule sayıları
    • 23:30 CFTC petrol ve doğalgazda spekülatif pozisyonlar

Geçtiğimiz haftanın enerji haberlerinin analizi Enerji Sohbetleri haftalık değerlendirmesinde.

Son gelişmeler

Saudi Aramco, Pazar günü 2020 karlarında %44 düşüş olmasına rağmen hala 75 milyar $ temettü dağıtacağını duyurdu. Aramco 69 milyar $ ile Suudi kimyasal şirketi Sabic’de de ana hissedar olmuştu. Şirket sermaye yatırımlarını 32.8 milyar $’dan 27 milyar $’a düşürdü. Planlanan 40-45 milyar$’dı. Şirket hala üretimi 13 mv/g’e çıkarmayı planlıyor.

Hindistan Petrol ve gaz bakanlığına göre, Hindistanın petrol talebi 2030 yılında iki misline çıkarak 4.3 mv/g’den 8.7 mv/g’e çıkacak.

Japonya’da cumartesi olan 7.2 büyüklüğündeki deprem sonrası nükleer tesislerde herhangi bir sorun rapor edilmedi

Bazı ekonomistlerin ve çevrecilerin sürüklediği “Büyümemecilik”(degrowthism) daha maliyetli olabilir. Pew Araştırmaya göre, küresel orta gelir grubu 2020’de 54 milyon azaldı, ve küresel fakirlik 131 milyon arttı. 2020’de emisyonlar önemli ölçüde düştü ama bunun maliyeti 1500$/ton CO2’ye denk oldu. 19.yy ortalarında John Stuart Mill’de “zengin ülkelerin ekonomik büyümenin sonuna geldiğini” söylemişti.

Kore yıl sonuna kadar hidrojen dolum istasyon sayısını 2ye katlayarak 180’e çıkarmayı hedefliyor. SK Group ise 2023’te gri, 2025’te mavi hidrojende dünyanın en büyük tesisini kuracağını açıkladı. Toplamda Koreli şirketler 2030’a kadar 38 milyar $ yatırım yapacaklar

ABD’deki petrol şirketleri hem yatırımları kıstıkları hem de petrol fiyatları yüksek olduğu için serbest nakit akışlarında çok daha iyi bir durumdalar. “Yavaşça büyü, serbest nakit akışı oluştur ve yatırımcılara ver”. Yeni dönemde şirketlerin izleyeceği yol gibi gözüküyor.

ABD ve Çin arasındaki ayrışmada, ABD’nin temiz enerji tedarik zincirinde belirli ürünleri ABD’de üretip geri kalanındaki tedarik zincirine dokunmamasının faydalı olabileceğini belirten bir Foreign Affairs yazısında, “selective onshoring” (seçici yerlileştirme) önerilmiş.

Dünya önümüzdeki 10 yılda çok ciddi bir bakır sorunu yaşayabilir. Eğer söylenen politikalar gerçekleştirilecek ise 2030’a kadar 100 milyar $ bakır sektöründe yatırım yapılmalı ki yıllık 4.7 milyon ton arz eksiği kapatılabilsin. Eğer yeni madenler açılmaz ise bu eksik 10 milyon ton’a da çıkabilir. 8500 $/ton üstünde fiyatları arz-talep eksiği destekliyor.

Aramco gelecek 50 yılda, Çin’in enerji güvenliğinin en önemli önceliği olduğunu belirtti. Bu senenin ilk iki ayında Çin’in en büyük tedarikçisiydi, %2.1 artış ile Çin’e 1.86 mv/g petrol ihraç etti. Aramco CEOsu Nasser, Çin’in enerji dönüşüm hedeflerine yardımda da Aramco’nun iyi bir konumu olduğunu söyledi. Çin’deki araştırma kurumlarına göre Çin’in talebi 2025’te 14.6 mv/g’den en yüksek seviyesini görecek

Total, Kongo Cumhuriyetinde 40,000 hektar alanı ağaçlandıracak. Bu 2019’daki 100 milyon $’lık karbon yakalama planının bir parçası, Total CEOsu Pouyanne’e göre maliyeti 10$/ton. Her hektar yılda 6 ton CO2 yakaalıyor var sayılırsa, Avrupa’nın tüm emisyonlarını tutmak için 500 milyon hektar -yüzey alanının yarısı- gerekecek. En popüler karbon ofsetleme projeleri ise FT’ye göre şöyle

Lex: Sund4Mon, Reforestation as a carbon sink


Almanya’daki Thyssenkrupp’un Duisburg çelik fabrikası, Avrupa’nın en büyük entegre çelik tesisi. 11 milyon ton çelik üretimine karşı 20 milyon ton CO2 emisyonu var ve Almanya emisyonlarının %2.5’unun sebebi. 1 ton çelik 1.83 ton CO2, 1 ton çimento da 0.4-0.6 ton CO2 emisyona sebep oluyor. Duisburg’u hidrojenle çalışır hale getirmek 10 milyar €’ya mal olacak. Tüm Avrupa üretimi 100 milyon ton/yıl ve bunu dönüştürmek 400 TWh (Türkiye tüketimi 304 TWh)’a mal olacak.

Pie chart showing total industry CO2 emissions by sector, 2017. The largest emitter was Iron and steel with 24%, followed by, cement on 18% and chemicals on 12%

Çimento üreticileri ve ton başına emisyonları (FT)

Chart of cement producers

ABD’de SEC (Menkul kıymetler ve borsalar komisyonu), Amerika’nın en büyük petrol şirketlerinden ConocoPhillips ve Occidental Petroleum’un hissedarların “Scope 3″(Tüketicilerin emisyonlarını) azaltmaya dair detaylı planlama yapılması isteğine uymalarını gerektirecek bir karar aldı. SEC ilk defa Scope 3 emisyonları konusunda petrol ve gaz şirketlerinin talebini reddetti. Biden yönetiminin etkisi olarak değerlendiriliyor.

Hindistan’ın ham petrol işleme seviyesi Şubat’ta 4 ayın en düşüğünde, yıldan yıla %8.8 düşerek 4.87 mv/g oldu.Aylık bazda %5.6 düştü ki geçen sene Şubat 29 çektiğinden %3.4 gün etkisinden geliyor.

Venezüella’nın başkenti Cayena Hotel’de, Maduro yönetiminin özelleştirme ve daha fazla otonomi vaadi ile yabancı petrol şirketleri görüşmelere başladı. Maduro yakın zamandaki bir TV yayınında “ABD ve dünyanın değişik yerlerinden yatırımcılara söylemek isterim ki, Venezüella’nın kapısı petrol yatırımlarına açık” dedi. Büyükler yaptırımların kalkmasını bekliyor. Petrol bakanı Tareck El Aissami üretimi 1.5mv/g’e çıkarma vaadi verdi ama zor.

Geçtiğimiz haftanın önemli haberleri

Brent’te yatırımcılar geçen hafta uzun pozisyonları 1714 azaltıp, kısa pozisyonları 3102 arttırdı. Fiyat düşüşü yönünde bir hamle

Avustralya’da HESC pilot projesi ile Latrobe Vadisi kömürü gazlaştırıldak spnra hidrojen sıvılaştırılarak Japonya’ya gönderilecek. Proje Kawasaki HI tarafından yapılıyor ve 388 milyon $’a mal olacak.

Baker Hughes’a haftalık istatistiklerine göre ABD’de petrol ve gaz sondaj kule rakamları bu hafta 9 arttı. Artışın tamamkı petrolden, gaz kule sayısı sabit. Permian’da kule sayısı 4 arttı.

VW’in Tesla’da çakma “pil günü (Power Day)“‘inde en önemli açıklamalardan biri de daha fazla mangan kullanan pillerin duyurusu oldu. Katodlar NMC(nikel,mangan,kobalt) oluyor. NanoOne teknoloji LNMO (%25 nikel, oksijen ve bir sürü mangan). Bu sayede %50 pil maliyet düşüşü mümkün. 

VW, 2030 yılına Avrupa’da 6 yeni pil fabrikası açacak. Toplam kapasite 240 GWh/yıl olacak ve yılda 5 milyon arabaya yetecek pil üretilecek. VW 2030’da Avrupa’daki satışların %70i ve ABD ile Çin’deki satışların %50sinin elektrikli olmasını bekliyor. Çinli Geely’de dün Ganzhou’da 5 milyar $’lık 42 GWh pil fabrikası kuracağını açıkladı. VW NorthVolt’tan 14 milyar $’lık pil sipariş edecek, 2025’te de Salzgitter’de 40GWhlik bir fabrika açacak.

IRENA’nın bugün yayınladığı Enerji Dönüşümleri Görünümüne göre 1.5C senaryosu için gelecek 30 yılda fosil yakıtların sadece dörtte birinden azı kalacak. Yenilenebilir oranı da %14’ten 2050’de %74’e çıkması gerekir. Her yıl 4.4 trilyon $ yatırım yapılması gerekiyor. 

Image

ABD şeyl üretimi bu sefer sermaye disiplinine önem vererek daha yavaş yavaş üretim arttırıyor. Fakat Permian’da disiplin sağlansa da 60$ üstünde üretim arttırabilecek başka alanlar var. Bir çok bağımsız şeyl şirketinin değeri çok artabilir hatta biraz da üretim de arttırabilirler.

Line chart of Barrels a day (millions) showing US oil production is expected to rise again

Demir cevheri geçen sene %75 artarak 160$/ton ile geçen senenin en çok kazandıran emtiası oldu. Avustralya ve Brezilya’da tedarik sorunları ve Çin’in talebi ile bu artış oldu. Artış sonucu madencilik şirketleri BHP, Rio Tinto, Vale ve Fortescue Metals’ın değerleri iyi arttı. Pekin hava kirliliği sebebiyle çelik sektöründe atıl kapasiteleri kapatıp, temizleyecek, bu da fiyaatları 10 yılın zirvesi 178$’dan 163.65$’a düşürdü. Fakat demir cevheri piyasasında arz eksiği devam ediyor.

Line chart of $/tonne showing Is the iron ore bull run over?

“ABD’deki petrol üreticilerinin başına gelebilecek en kötü şey, tekrar hızla üretimi arttırmak”, ConocoPhilips CEOsu’nın görüşü böyle. Şu anda dalga dalga nakit bu şirketlere geliyor. Petrol fiyatları çok iyi seviyelerde. Rystad sene sonunda ABD ham petrol üretiminin 0.4 mv/g artarak 11.6mv/g olacağını tahmin ediyor. Şirketler genelde nakit akışlarının %60-70’ini üretime yatırmaya söz verdiler. 55$ üstünde serbest nakit akışı 30 milyar $’ı bulabilir. Chevron ama agresif bir Permian üretimi açıkladı.

Column chart of number of active frac crews showing US shale oil fracking is picking up

Açık deniz rüzgar üreticileri bir tarafta artan maliyet ve yüksek çelik fiyatları ve diğer tarafta da müşterilerin ucuz türbin talepleri arasında sıkıştılar. Geçen sene açık deniz sektör toplam yatırımı 2019’dan 32 milyar$’dan 2020’de 50 milyar $’a çıkacak.

Bar chart of Turbines installed in 2020 (GW) showing World's largest wind turbine makers

Bugün IEA, Petrol 2021 raporunu yayınladı. Dr Fatih Birol, petrol talebinin yakın zamanda düşüşe geçmesi için mutlaka önemli eylemlerin yapılması gerektiğini söyledi. Baz senaryoda 2019 talebi, 2015’e göre 3.5 mv/g daha yüksek olacak. Aslında yakın dönemde bir hızlanma da bekliyorlar. 

Image

Financial Times, IEA’in mesajını, “IEA, Wall Street’in petrol de süper döngü (yükseliş) çağrılarına karşı çıktı” şeklinde gördü. “Bizim verimiz ve analizimiz bunun böyle olmadığını gösteriyor”. IEA’e göre 9.3 mv/g hızla devreye girebilecek kapasite hala var.

Evden çalışmanın petrol talebine etkisi uzun ve kalıcı gözükmüyor. IEA’e göre uzaktan çalışmak 2025’e geldiğimizde 250,000 v/g talebin yerine geçecek.

Elektrikli araç şarj şirketleri ChargePoint, Fransız Engie’nin şirketi EVgo ve Volta, SPAC yöntemi ile halka açılacak. 3 şirket de çok yüksek gelir öngörüyor. Fakat EVgo’nun açıklaması sonrası fiyatlar önce çıkıp sonra hızla düştü. 

Line chart of Climate Change Crisis Real Impact I Acquisition Corp, share price ($) showing EVgo's Spac partner takes wild ride

Texas enerji krizinin artçıları devam ediyor. 4 küçük şirket iflas korumaya başvurdu. NRG, Exelon gibi büyükler de çok büyük kayıplardan bahsediyor. Texas yasa yapıcıları, 4 milyar $’lık elektrik faturasını geri alacak, “yeniden fiyatlama” üzerinde çalışıyor. Ercot’un fiyatları 9000$/MWh’da 30 saat fazla tuttuğu düşünülüyor. Fakat geçmiş saatleri yeniden fiyatlandırmak uzun dönemli zararlara yol açabilir.

VW tekrar Almanya’nın en değerli şirketi“. 2025’te elektrikli arabalarda dünya lideri olma planını açıkladığından beri hisseler %20 arttı. Tesla’nın girişim değeri VW’nin iki misli, bu premiumun sebebi de yazılım. Tesla’nın karının yarısı yazılımdan olacak. Tesla yazılım ve donanım ile Apple’ a benzerken, VW sadece donanım üreten Samsung’u andırıyor. 

Lex: VW's electric vehicle drive

Petrol perşembe günü Haziran’dan beri en büyük günlük, Ekimden beri en büyük haftalık düşüşünü yaşadı. Avrupa’daki kapanma haberleri ile, Çin’in fiziksel talebi ve ABD’deki büyümenin kırılganlığı ana konular olarak görülüyor. Çin’de ağır emisyonlu yakıt ithalatlarına operasyon, ABD petrol stoklarında Texas krizi sonrası tekrar devreye girmelerin uzamasından dolayı artış etkili oldu. Bugün Brent’in %2 artışının sebebi de Riyad’da petrol rafinerisine dronelu saldırı.

IATA(Uluslararası hava taşımacılığı birliği)’nin başkanı Alexandre de Juniac, 300 üyesi ile görüşmede ve iklim konusunda küresel havayollarının daha sert kurallar koyması gerektiğini belirtiyor. 2050’de net sıfır karbon emisyonu sözü verdirmeyi planlıyor. Mevcutta sürdürülebilir yakıtların payı %1. Havayollarının küresel emisyonlara etkisi de %2-3

WSJ’a göre Çin hem İran hem de Venezüella’dan yaptırımlara rağmen petrol alıyor. İran’dan Mart’ta 918,000v/g petrol alıyor. Daha çok Çin devlet şirketi China Petroleum&Chemical Corp, Sinopec- Çin’in en büyük rafinericisi alıyor.

Wood Mackenzie’nin “Tektonik hareket: Çin’in enerji bağımsızlığı için dünyayı değiştiren hamlesi” raporu günün en iyi raporu. Çin petrolün %75’ini, demir cevherinin %80’ini, bakırın %85’ini ithal ediyor. Yeşil rekabet, korumacılık ve fazla kapasite ile gelişmeyi yavaşlatabilir.

Açık makaleler

Business strategies for flexibility aggregators to steer clear of being “too small to bid”

Energy Sector Risk and Cost of Capital Assessment—Companies and Investors Perspective

Market Power Challenges and Solutions for Electric Power Storage Resources

Makale : Petrolden Yapay Zekaya Stratejik Varlıkların Mantığı

Çin’in 14ncü 5 yıllık planının önemli noktaları.

İngiltere’nin Sanayi Dekarbonizasyon Stratejisi

Makale-yorum (Nature): Net sıfır emisyon hedefleri bulanık

Videolar

Princeton Üniversitesinden Carbon Pricing in the real world

ABD Temsilciler meclisinde Texas krizi tartışması

VW’in Power Day yayını

19 Mart 2021

Petrol dün Haziran’dan beri en büyük günlük, Ekimden beri en büyük haftalık düşüşünü yaşadı. Avrupa’daki kapanma haberleri ile, Çin’in fiziksel talebi ve ABD’deki büyümenin kırılganlığı ana konular olarak görülüyor. Çin’de ağır emisyonlu yakıt ithalatlarına operasyon, ABD petrol stoklarında Texas krizi sonrası tekrar devreye girmelerin uzamasından dolayı artış etkili oldu. Bugün Brent’in %2 artışının sebebi de Riyad’da petrol rafinerisine dronelu saldırı.

IATA(Uluslararası hava taşımacılığı birliği)’nin başkanı Alexandre de Juniac, 300 üyesi ile görüşmede ve iklim konusunda küresel havayollarının daha sert kurallar koyması gerektiğini belirtiyor. 2050’de net sıfır karbon emisyonu sözü verdirmeyi planlıyor. Mevcutta sürdürülebilir yakıtların payı %1. Havayollarının küresel emisyonlara etkisi de %2-3

WSJ’a göre Çin hem İran hem de Venezüella’dan yaptırımlara rağmen petrol alıyor. İran’dan Mart’ta 918,000v/g petrol alıyor. Daha çok Çin devlet şirketi China Petroleum&Chemical Corp, Sinopec- Çin’in en büyük rafinericisi alıyor.

Wood Mackenzie’nin “Tektonik hareket: Çin’in enerji bağımsızlığı için dünyayı değiştiren hamlesi” raporu günün en iyi raporu. Çin petrolün %75’ini, demir cevherinin %80’ini, bakırın %85’ini ithal ediyor. Yeşil rekabet, korumacılık ve fazla kapasite ile gelişmeyi yavaşlatabilir.

Brent’te yatırımcılar geçen hafta uzun pozisyonları 1714 azaltıp, kısa pozisyonları 3102 arttırdı. Fiyat düşüşü yönünde bir hamle

Avustralya’da HESC pilot projesi ile Latrobe Vadisi kömürü gazlaştırıldak spnra hidrojen sıvılaştırılarak Japonya’ya gönderilecek. Proje Kawasaki HI tarafından yapılıyor ve 388 milyon $’a mal olacak.

Baker Hughes’a haftalık istatistiklerine göre ABD’de petrol ve gaz sondaj kule rakamları bu hafta 9 arttı. Artışın tamamkı petrolden, gaz kule sayısı sabit. Permian’da kule sayısı 4 arttı.

VW’in Tesla’da çakma “pil günü (Power Day)“‘inde en önemli açıklamalardan biri de daha fazla mangan kullanan pillerin duyurusu oldu. Katodlar NMC(nikel,mangan,kobalt) oluyor. NanoOne teknoloji LNMO (%25 nikel, oksijen ve bir sürü mangan). Bu sayede %50 pil maliyet düşüşü mümkün.

Makale : Petrolden Yapay Zekaya Stratejik Varlıkların Mantığı

Çin’in 14ncü 5 yıllık planının önemli noktaları.

İngiltere’nin Sanayi Dekarbonizasyon Stratejisi

Makale-yorum (Nature): Net sıfır emisyon hedefleri bulanık

Videolar:

Princeton Üniversitesinden Carbon Pricing in the real world

ABD Temsilciler meclisinde Texas krizi tartışması

VW’in Power Day yayını

18 Mart 2021

Texas enerji krizinin artçıları devam ediyor. 4 küçük şirket iflas korumaya başvurdu. NRG, Exelon gibi büyükler de çok büyük kayıplardan bahsediyor. Texas yasa yapıcıları, 4 milyar $’lık elektrik faturasını geri alacak, “yeniden fiyatlama” üzerinde çalışıyor. Ercot’un fiyatları 9000$/MWh’da 30 saat fazla tuttuğu düşünülüyor. Fakat geçmiş saatleri yeniden fiyatlandırmak uzun dönemli zararlara yol açabilir.

VW tekrar Almanya’nın en değerli şirketi“. 2025’te elektrikli arabalarda dünya lideri olma planını açıkladığından beri hisseler %20 arttı. Tesla’nın girişim değeri VW’nin iki misli, bu premiumun sebebi de yazılım. Tesla’nın karının yarısı yazılımdan olacak. Tesla yazılım ve donanım ile Apple’ a benzerken, VW sadece donanım üreten Samsung’u andırıyor.

Lex: VW's electric vehicle drive

İngiliz National Grid, İngiltere’nin en büyük elektrik dağıtım ağına sahip Western Power Distribution’u 14 milyar pound’a almak için harekete geçti. Bunun için gaz şebeke varlıklarını (6.3 milyar£)u da satıyor.

General Motors ilk hidrojenli aracını 1960’larda üretmiş. Barclays’e göre hidrojen pazarı 2050’de 1 trilyon $’a büyüyebilir. Mevcut elektrolizör maliyetleri 900-1100$, ama bunların 200-250$/kW’a düşmesi gerekiyor.

Çin’de rüzgar teşviklerinin 2020 sonunda bitiyor olması rekor rüzgar yatırımı getirdi – 52 GW. Asya geçen sene küresel rüzgar yatırımlarındaki payını %50’den %60’a çıkmış oldu. Hindistan ise 2004’ten beri en düşük rügar kapasite yatırımını yaptı. Pazartesi Xi Jinping ekonominin “yeni bir enerji etrafında yeni bir elektrik sistemine” ihtiyacı olduğunu söyledi. Çin net sıfır amacı için 2025’e kadar her yıl 50 Gw, sonra ise 60 GW rüzgar yatırımı yapmalı.

2011’de Nijerya’daki OPL 245 bloğu lisansı için verilen 1.3milyar $’ın çoğunun rüşvet olduğu iddiası ile Shell ve Eni’ye İtalya’da açılan rüşvet davasında beraat çıktı. Nijerya İngiltere’de ayrı bir dava açtı, 845 milyon $’ın JPMorgan tarafından yolsuzluğa konu edildiğini iddia ediyor.

Biden yönetimi, Pekin’e, İran petrol alımlarındaki artıştan dolayı Trump dönemi yaptırımlarını uygulayacağını söyledi. 2019’da Trump yönetimi Çin devlet şirketi ve tanker firmalarına yaptırım uygulamıştı. Şubat’ta Çin ortalama 478,000 v/g İran petrolü aldı. Mart’ta bunun 1mv/g’e çıkması bekleniyor.