Bugün IEA, Petrol 2021 raporunu yayınladı. Dr Fatih Birol, petrol talebinin yakın zamanda düşüşe geçmesi için mutlaka önemli eylemlerin yapılması gerektiğini söyledi. Baz senaryoda 2019 talebi, 2015’e göre 3.5 mv/g daha yüksek olacak. Aslında yakın dönemde bir hızlanma da bekliyorlar.
Financial Times, IEA’in mesajını, “IEA, Wall Street’in petrol de süper döngü (yükseliş) çağrılarına karşı çıktı” şeklinde gördü. “Bizim verimiz ve analizimiz bunun böyle olmadığını gösteriyor”. IEA’e göre 9.3 mv/g hızla devreye girebilecek kapasite hala var.
Evden çalışmanın petrol talebine etkisi uzun ve kalıcı gözükmüyor. IEA’e göre uzaktan çalışmak 2025’e geldiğimizde 250,000 v/g talebin yerine geçecek.
Arabaların katalitik konvertörlerinde kullanılan Palladium fiyatı dün %4 artarak, 2507$/ons oldu. Rus maden şirketi Norilsk Nickel Rusya Arktiğindeki Oktyabrsky ve Taimyrsky madenlerinde sel baskınından dolayı üretim öngörüsünü düşürdü. Tam kapasiteye dönüş 3-4 ay sürebilir. Platinyum grubu metalleri, Palladium,Platinyum ve Rhodium üretimleri küresel üretimin %8’i kadar – 710,000 ons düşecek.
Londra’da işlem gören Şilili Maden şirketi Antofagasta, bakır fiyatlarındaki artıştan dolayı %12 yıllık kazanç artışı açıkladı. Bakır fiyatları geçen sene %26 artmıştı ve geçen ay 10 yılın zirvesini görmüştü. Şirketin Zaldivar madeni, geçen sene Şili’de sadece yenilenebilir enerji ile çalışan ilk maden oldu. Geçen sene üretimi %5 düşerek 733,900 ton oldu ama bu sene 730-760,000 ton bekleniyor.
Elektrikli araç şarj şirketleri ChargePoint, Fransız Engie’nin şirketi EVgo ve Volta, SPAC yöntemi ile halka açılacak. 3 şirket de çok yüksek gelir öngörüyor. Fakat EVgo’nun açıklaması sonrası fiyatlar önce çıkıp sonra hızla düştü.
FT’de geçen hafta yayınlanan, petrol şirketleri hisselerine tutarak onları yeşil olmaya zorlamanın daha önemli olduğuna dair yazıya her taraftan tepki geldi. Bir görüşte ise “enerji şirketlerinin karbon ayakizleri yok, onların ürünlerini kullananların ayakizi var. ama şirketleri protesto etmek daha kolay.”
ABD’li hidrojen yakıt hücresi üreticisi PlugPower’ın hisseleri, “muhasebesel hatalar saptadıklarını” açıklayınca %14 düştü. Şirket 16 Mart’ta vermesi gereken yıllık raporu veremeyeceğini söyledi. Geçen yıl hisseleri %1000 artmıştı. Ocak’ta Güney Koreli SK Group, şirkete 1.5 milyar $ yatırım yapmayı kabul etmişti.
VW, 2030 yılına Avrupa’da 6 yeni pil fabrikası açacak. Toplam kapasite 240 GWh/yıl olacak ve yılda 5 milyon arabaya yetecek pil üretilecek. VW 2030’da Avrupa’daki satışların %70i ve ABD ile Çin’deki satışların %50sinin elektrikli olmasını bekliyor. Çinli Geely’de dün Ganzhou’da 5 milyar $’lık 42 GWh pil fabrikası kuracağını açıkladı. VW NorthVolt’tan 14 milyar $’lık pil sipariş edecek, 2025’te de Salzgitter’de 40GWhlik bir fabrika açacak.
IRENA’nın bugün yayınladığı Enerji Dönüşümleri Görünümüne göre 1.5C senaryosu için gelecek 30 yılda fosil yakıtların sadece dörtte birinden azı kalacak. Yenilenebilir oranı da %14’ten 2050’de %74’e çıkması gerekir. Her yıl 4.4 trilyon $ yatırım yapılması gerekiyor.
ABD şeyl üretimi bu sefer sermaye disiplinine önem vererek daha yavaş yavaş üretim arttırıyor. Fakat Permian’da disiplin sağlansa da 60$ üstünde üretim arttırabilecek başka alanlar var. Bir çok bağımsız şeyl şirketinin değeri çok artabilir hatta biraz da üretim de arttırabilirler.
Demir cevheri geçen sene %75 artarak 160$/ton ile geçen senenin en çok kazandıran emtiası oldu. Avustralya ve Brezilya’da tedarik sorunları ve Çin’in talebi ile bu artış oldu. Artış sonucu madencilik şirketleri BHP, Rio Tinto, Vale ve Fortescue Metals’ın değerleri iyi arttı. Pekin hava kirliliği sebebiyle çelik sektöründe atıl kapasiteleri kapatıp, temizleyecek, bu da fiyaatları 10 yılın zirvesi 178$’dan 163.65$’a düşürdü. Fakat demir cevheri piyasasında arz eksiği devam ediyor.
“ABD’deki petrol üreticilerinin başına gelebilecek en kötü şey, tekrar hızla üretimi arttırmak”, ConocoPhilips CEOsu’nın görüşü böyle. Şu anda dalga dalga nakit bu şirketlere geliyor. Petrol fiyatları çok iyi seviyelerde. Rystad sene sonunda ABD ham petrol üretiminin 0.4 mv/g artarak 11.6mv/g olacağını tahmin ediyor. Şirketler genelde nakit akışlarının %60-70’ini üretime yatırmaya söz verdiler. 55$ üstünde serbest nakit akışı 30 milyar $’ı bulabilir. Chevron ama agresif bir Permian üretimi açıkladı.
Açık deniz rüzgar üreticileri bir tarafta artan maliyet ve yüksek çelik fiyatları ve diğer tarafta da müşterilerin ucuz türbin talepleri arasında sıkıştılar. Geçen sene açık deniz sektör toplam yatırımı 2019’dan 32 milyar$’dan 2020’de 50 milyar $’a çıkacak.
Kuzey Denizinde üretim 2004’ten beri en düşük seviyesine düştü. Petrol ve gaz şirketleri pandemi sebebiyle nakit bulundurmak için yatırımları kesti. 2020’de 3.4 milyar £ daha az yatırım yapıldı. Yıllık %23 düşüş. Üretim %5 düşerek 1.6 mv/g’e indi. Kuzey denizi 1999-2000’de 4.7 mv/g üretim yapmıştı.
Texas’da aylık 10 $ sabit ücretle toptan satış fiyatları üzerinden satış yapan Griddy Energy iflas korumaya başvurdu. Ercot Griddy’yi, şirket 25 milyon $’lık faturayı ödeyemeyince Şubat sonunda Texas piyasasından atmıştı. Texas krizinde faturalanan 3 milyar $ hala ödenmedi. Texas savcısı Griddy’ye dava açtı ve toptan satışa bağlı [perakende] kontratları yasaklayan bir yasa önerdi.(FT metni: legislation has been introduced in the state that would ban the sort of wholesale-linked contracts that the company specialised in.)
Internetteki açık kaynak enerji modellerinin bulunduğu github sitesi https://github.com/protontypes/open-sustainable-technology#modeling
Geçtiğimiz haftanın özetlerini ve analizlerini Enerji Sohbetleri podcastimizde dinleyebilirsiniz. Pil savaşları konusunda bazı analizlerimiz var.
1985 yılında Çin’de nadir toprak elementleri(NTE) konusunda çalışan 300 araştırma kurumu vardı. Çin dünyanın tüm kalanından daha çok NTE patentine başvurdu. Ayrıca üretim ve ihracat kotaları uyguluyor. Bu kotalar firmaları daha yüksek katma değerli ürünler üretmeye itiyor. Çin hükümeti sürekli mıknatıslar gibi yeni materyalleri “Made in China 2025” insiyatifine aldı.
Artan petrol fiyatları, durdurulamaz sanılan Hindistan petrol talebini düşürdü. Dizel talebi Şubat’ta %8.5, benzin talebi de %6.5 düştü. Geçen ay Hindistan’da benzin ve dizel fiyatları rekor seviyelere çıkmıştı. Hindistanlı yetkililer OPEC+’ı sanal kesintiler ile petrol fiyatlarını arttırmakla eleştirmişti.
Küresel Lityum ve Pil ETF hisselerinin değeri 1 yılda %170 arttı. JPMorhan ve Goldman Sachs analistleri yeşil ekonomiye geçişinin bir diğer “super döngü” başlatacağını yani artan emtia fiyatlarını getireceğini düşünüyor.
Düşen petrol fiyatları, eski boru hattı sabotajcıları ve petrol çalanları denizlere korsanlığa itiyor. Başkanlık kararı ile af da militan liderlere destek oldu. Guinea körfezinde gemi personeli kaçırma giderek artıyor.
Biden yönetiminin İklim temsilcisi John Kerry geçen hafta Paris ve Londra’da görüşmelerde bulundu. AB’yi karbon sınır vergisi düzenlemesi konusunda uyarak ve ancak “son çare” olması gerektiğini söyleyen bir açıklama yaptı. “[karbon sınır vergisi] ekonomiler, ilişkiler ve ticaret için ciddi etkileri olacaktır. Son çare gibi bir şey olarak düşünüyorum” dedi. Fransız finans bakanı ABD ve AB’nin ortak dil geliştirmesini isterken, Kerry bu görüşü de kabul etmemiş görünüyor.
PWC’nin CEO’lar anketine göre iklim değişikliği büyümeye tehdit kategorisinde 9.sırada. CEO’ların %60’ı iklim risklerini hala stratejik yönetim risklerine dahil etmedi.
GE Lighting’in Ohio’da 2020’de açtığı enerji verimli LED fabrikası, Savant’a satıldıktan sonra kapatıldı ve LED’ler Çin’den ithal edilmeye başlandı. Savant “her taşı kaldırdık, maliyet düşürmeye çalıştık, ama hattı işletmek ekonomik değil” diyor. Biden’in gelecek 10 yılda altyapıya 4 trilyon $ harcama fikri, işleri geri getiremeyebilir.
Rusya dışişleri bakanı Lavrov, körfez ülkeleri BAE, Katar ve Suudi Arabistan gezisi yaptı. ABD yönetiminin değişen körfez ülkeleri politikasına karşı, Rusya OPEC+’la kurduğu iyi ilişkileri geliştirmeye çalışıyor.
Nature Climate Change’de yayınlanan bir çalışmaya göre, eğer Amerikalılar son yıllarda olduğu gibi hersene daha fazla km giderlerse, 2050’de 350 milyon elektrikli araba gerekecek. Amerikalılar her sene 17 milyon benzinli araç alıyor. 2002’de ortalama hafif araç (LDV) 9.6 yıl kullanılırken bu 12’ye çıkmış durumda.
Suudi Public Investment Fund geçtiğimiz haftalarda 17 büyük bankadan 15 milyar $ borç aldı. Petrol fiyat düşüşlerinden bu yana alınan borç 200 milyar $’ı aştı. PIF varlıklarının toplam değerinin 400 milyar $ olduğunu söylüyor. PIF, petrol şirketi Saudi Aramco’nun kısmi halka arzından 100 milyar $ bekliyordu, fakat oradan da 29 milyar$ geldi.
Avrupa Birliği hidrojen hedefleri rekabet anlamında sorunlu olabilir. Şebeke sahipleri hidrojen üretimi yapamaz. 2021 sonunda AB Enerji Direktifindeki güncelleme bekleniyor. AB hidrojenin doğalgaz altında mı yoksa ayrı özel kurallara mı tabii olacağını belirleyecek. Mevcutta Gaz Direktifi konusu olarak gözüküyor. LNG tesisi gibi de davranabilir, yani şebeke işletmecisi elektrolizör sahibi olabilir ama üretim kapasitesini açık ihale ile pazarlar.
Mevcut politikalar ile gidilirse, ABD’de sanayi sektörü emisyonları ulaştırma ve elektriğin üzerine çıkacak.
Çin’de ülkeyi yönetenlerin iklim değişikliğini de açıkladğı yıllık toplantısında Pekin’in üstünde ağır bir hava kirliliği-sis vardı. Bazı uzmanlar bunun Pekin-Tianjin-Hebei’deki ağır kirletici salan ve enerji yoğun sanayilerden dolayı olduğunu söylüyor. Demir çelikte kazanların kullanım oranları yıldan yıla %6.3(çelik) ver %12.2(demir) arttığı görülmüş.Geçen sene ham çelik üretimi 1 milyar ton’u aşmıştı. Aylardır Pekin’deki en kötü hava durumu
ABD çevresel koruma ajansının(EPA)’nın başına ilk defa siyahi bir Başkan – Micheal Regan– atandı. Trump döneminde EPA’nın 100’e yakın düzenlemesi engellendi ve 700’e yakın bilim adamı ajansı terketti. Regan iklim krizi taleplerine yukarıdan aşağı bir yaklaşımın en iyi yol olmadığını söyleyerek, “Buradan yolumuzu düzenleme yaparak bulmayacağız” demiş.
Çin geçen sene dünyadaki yeni rüzgar kapasitesinin yarısından fazlasını yaptı. Açık deniz ve kara rüzgar kapasitesi geçen sene 58 GW arttı. Bu rakam 2019’daki tüm dünyadaki rüzgar kapasite artışına eşit. Küresel rüzgar kapasitesi de 100GW’a yakın arttı.
Platts’ın daha önce Brent fiyat hesaplamasına, ABD tipi ham petrolün Rotterdam’a nakliye bedeli ile ekleme fikrinden geri adım atması oldukça tartışıldı. Normalde Brent sahası 1980’lerden bu yana üretim düşüşü yaşıyor ve diğer petrollerle karışımla fiyatlanıyordu. Üretim düşüşü, Brent’in önemini tehdit ediyordu. Platts 22 Şubat’ta Brent’e WTI’da dahil edeceğini duyurmul ve 13 Mart’ta geri adım atmıştı.
Avrupa’da ısıtma talebinin artışı ile gaz fiyatları artışa geçti. Karbon fiyatları (EUA)da yükselişte.. Karbon fiyatları daha da yükseldikçe, kömürlerin gaz santrallerine karşı şansı -kısa dönemde kalmıyor ve gaz talebi ve fiyatı daha da artabiliyor.
ABD benzin talebi haftadan haftaya %2.9 arttı ve geçen senenin aynı haftasına göre %0.98 daha aşağıda, Yani neredeyse Covid19 öncesine toparlanmış durumda.
Spekülatif emtia pozisyonlarında, dizel ve benzinde yatırımcılar fiyat artışı yönünde (net artış) bir hareket gördük.
Çip krizinde asıl suçlu, otomotiv şirketlerinin başarısız öngörüleri olabilir. Araba parçaları üreticisi Continental’a göre “her zaman daha fazla istiyor ama daha az sipariş veriyorlar”. Krizde araba üreticileri çip siparişlerini azalttılar, bu sırada tüketici elektroniği talebi patladı. Çin ve ABD otomotiv pazarı beklenenden hızlı geri gelince, çip bulamadılar.
İzlanda’da artan depremler, yeni bir volkanik patlamanın habercisi olabilir. Eyjafjallajökull patladığı zaman dünyada uçak trafiğinde de sorunlar yaşanmıştı.
Sector coupling via hydrogen to lower the cost of energy system decarbonization
Smart Regulation for Distribution Networks – Modelling New Local Electricity Markets and Regulatory Frameworks for the Integration of Distributed Electricity Generation Resources
EnergyPLAN – Advanced analysis of smart energy systems
Texas krizinde kapanan rafineriler gelecek haftalarda çalışmaya başlayacak. 5 mv/g kapasite etkilenmişti. 3.6 mv/g kapasitenin tekrar devreye girmesi bekleniyor. Ama ABD benzin stokları 5 yıllık ortalamanın çok altında
Hindistan’ın petrol talebi 4 mv/g’den 2040’da 8.7 mv/g’e çıkabilir. Hindistan’ın mevcutta stratejik rezervlerinde (ISPRL) 9.5 günlük, petrol piyasaları şirketlerinde (OMC)’lerde de 64.5 günlük rezervi var. Faz 2’de 6.5 mt’luk 12 günlük rezerv kapasitesi daha geliyor.
Meksika’nın kendi devlet şirketinin kömür ve fuel oil’i önceliklendirerek yenilenebilir ve özel sektör üretimlerini geriye atan yasa tasarısı hızla yasalaşmıştı. 2 gün sonra mahkemeler yürütmeyi özel sektör lehine durdurdu.
İngiltere yerel yönetimlerinin “iklimi perişen eden şirketlerde” 10 milyar pound yatırımı varmış. “Etki yatırımı-impact investing“‘de daha fazla maden, petrol üretiminin devamına ihtiyaç var. Bu şirket hisselerini terketmek yerine, onları daha iyi davranarak yatırıma ikna etmek de önerilen yollardan biri. Hisse satışı sonucunda ESG(çevre-sosyal)’ye duyarlı yatırımcı satar ama hisse senetleri düşer ve sonra ESG duyarsız yatırımcı alır diyor FT’deki yazı.
Yunan devletinin %51 hissesine sahip olduğu PPC Avrupa’nın ilk sürdürülebilirlik bağlantılı yüksek riskli tahvil satışından 650 milyon € getiri elde etti. İlk 5 yıl için faiz %3.875 oldu. Şirket Aralık 2022’de emisyonlarını %40 azaltacak, azaltamazsa %0.5 daha yüksek faiz ödeyecek. Pakete o kadar çok ilgi vardı ki, 150 milyon € daha büyütüldü.
Dünyanın en büyük elektrikli araba pil üreticisi LG Energy, ABD’de artan talebi karşılamak için 2025’e kadar 4.5 milyar $ yatırım yapacak. LG’nin Ohio’da 2.3 milyar $ pil yatırımı var. Şirket GM’le de konuşarak benzer bir tesis daha kurabilir. Bu yatırım kararı aslında ABD’de ITC’nin Koreli iki şirketten SK’ya karşı LG’yi haklı bulması sonucunda, SK’nın pazarına oynama mesajı olarak da algılandı.
İngiltere’de açıklanan bütçe, 10.yılda da yakıt vergilerini sabit tuttu, bakanlar sürücüleri kızdırmak istemiyor. Başbakan Johnson bu hafta da hava yolcusu vergisini yarıya düşürmek için görüşe çıkılmasına izin verdi. İngiliz hükümeti 5 prensiple çevre politikası açıklamıştı : entegrasyon, engelleme, kaynakta düzeltme, kirletici öder ve önlem prensipleri.
Bangladeşteki Çin büyükelçiliği’nin Bangladeş Finans bakanlığına verdiği mektuba göre, “Çin artık daha kirli ve daha yüksek enerji tüketimli projelerde yer almayacak, mesela kömür madenciliği ve kömürlü elektrik projeleri”. Yeşil kuşak ve yol projesi sözünün ilk emaresi olarak görülüyor. Aralıkta, Çin Ekoloji ve Çevre Bakanlığı tarafından yayınlanan çalışmada kirletici projeler için negatif bir liste hazırlanmıştı.
11 Mart 2011’de Japonya’da büyük deprem sonucunda Fukushima Daiichi’de 3 reaktör erimişti. “Başbakan 2050’te karbon nötr hedefi verdi, ama herkes bunun ne demek olduğunu anlamıyor… benim görüşüme göre bu nükleer ile kolay değil, nükleersiz imkansıza yakın”. Ama son anketlere göre halkın sadece %3’ü daha fazla nükleer istiyor. 60 reaktörden sadece 9’u yeniden çalıştırıldı. Nükleer mühendislerde yavaş yavaş başka sektörlere geçiyor. Enerji sistemi de değişti.
Royal Dutch Shell, BHP CEOsu Sir Andrew Mackenzie’yi yeni başkan olarak atadı. Mackenzie’nin 6 yılı BHP maden şirketinin varlıklarından daha fazla gelir getirme konusunda hamleleri ile biliniyor. İskoç jeolog 22 yıl BP’de çalıştıktan sonra Rio Tinto’ya sonra da BHP’ye geçti. 5 dil konuşuyor ve 50 yayını var. BHP’de çalışırken 2015’te Brezilya’daki baraj faciasını da yönetmek zorunda kaldı.
Biden’in son teşvik paketi ile, ABD’nin en büyük 2.ekonomisi Texas’ın 1.8 trilyon $’lık ekonomisi 518,000 istihdam ve %4.2 ekonomik büyüme bekleniyor. Texas’ta fazla federal arazi olmadığı için son Biden ruhsat durdurma kararından etkilenmeyebilir.
Dünyanın en büyük kara tipi rüzgar türbin üreticileri. Çin pazarının büyükleri diğer pazarlarda yok. Diğer pazarların büyükleri de Çin’de yok. Açık denizde de Siemens Gamesa’nın liderliği devam ediyor.
Çin’in GSYİH başına emisyonlarını %18 azaltma planı, geçen 5 yıllık plandan bu yana değişmedi. Bu da 2025’e kadar emisyonların her yıl %1 artacağını gösteriyor. Bu yılın sonuna doğru Çin 5 yıllık iklim değişikliği planı yayınlayacak. Fakat mevcut hedefler zayıf ve Hindistan’da benzer yolu alabilir.
Arjantin’de Başkan Alberto Fernandez Vaca Muerta şeyl kaynaklarının yakınında ülkenin fosil yakıtlarda iki misline çıkacağını “Bugün petrol ve gaz ekonomisini başlatıyoruz” diye açıklamıştı. 2 ay sonra BM’de Arjantin’in net emisyonlarını 2050 gibi yok etmek için Arjantin’in samimi niyetleri olduğunu söyledi. Arjantin’in ikilemleri.
ABD’de “Ulusumuzun geleceği için İklimde liderlik ve çevresel hareket” (CLEAN Future Act), alt kanatta teklif edildi. ABD’de 2035’te elektriği karbonsuzlaştırma hedefi var. EPA gibi düzenleyici yollarla bunu yapmak Mahkeme kararları ile işlevsiz hale gelebilir. Bir karbon fiyat sinyali de yok. Temiz Enerji Standardı(CES) ile tedarikçilere temiz enerji sağlama zorunluluğu gelebilir.
OPEC+ toplantılarının arka planında, Suudilerin talebin güçlü geri geleceği yönündeki şüpheleri etkili. OPEC içindeki üretimi arttıralım diyen herkes de daha dikkatli ve Suudilere yakın dil kullanıyor. Şeyl üretimi artışı konusunda Suudiler çok endişeli değil. Kısaca talep arzı piyasaya çeksin beklentisi var.
Geçtiğimiz sene Çin’in ham petrol ithalatı %7.3 arttı. Geçen Eylül’de Çin’in toplam ihracatı en yüksek seviyesine ulaştı. Bu sene ilk 2 ayda ham petrol ithalatı %5.8 arttı. Petrol ürünleri ithalatı %19.4 düşerken, ihracatı %1.9 arttı. Çin daha fazla rafineri ve petrokimya tesisi ile oyunu ham petrolden ürünlere kaydırıyor. Çin düşük gelirli ihracattan yüksek gelirli ihracata geçiş sinyalleri veriyor.
Chevron petrol ve gaz üretimini %15 arttırarak 2025’te 3.5 mv/g eşdeğere getirecek. Bunun için ABD Permian’da agresif bir genişleme yapacak. Yıllık yatırım harcamalarını da 30 milyar$’dan 2025’te 14-16 milyar $’a düşürecek. Yeni sunumda “yükse getiri, düşük karbon” mesajı verdi ve emisyon yoğunluğunu da 2028’e varil başına %35 azaltacak.
Fiat Chrysler’in PSA(Peugeot) ile birleşmesinden doğan Stellantis Grup CEO’su Carlos Tavares “hidrojen için bastıran insanların çoğu elektrikli arabalar için geç kalanlar” dedi. Avrupa’da VW hidrojenli araba geleceği görmüyor, Mercedes geçen sene son yakıt hücreli arabayı da rafa kaldırdı. BMW ise çok az bir ekip bıraktı. Alstom’a göre Fransa’da ilk hidrojen trenler de 2023’ten itibaren görülebilir. Avrupa’da 4500-5000 bölgesel tren yenilenmek zorunda ve dizel ile çalışıyorlar, hidrojen alternatif olabilir.
Araştırmalara göre Çin’in kömür santrallerinin %43’ü net kayıpla (finansal) çalışıyor. 2015’te 2020 için verilen %15 fosilsiz enerji tüketimi hedefi şimdi %20 oldu. 2016’da da kötü hava günlerinin 2025’te elimine edilmesi hedefi vardı. 2020’nin 2.yarısında emisyonları %4 arttı. Kömür yatırımları da dünyanın kalanının 3 misliydi. 73 GW yeni kömür projesi de başlattı. Merkezi Ekoloji ve Çevre Denetleme ekibi, Ulusal Enerji Yönetimini geçen ay ağır bir şekilde eleştirdi. Başkan Xi’de 2030’a 1200 GW rüzgar ve güneş vaad etmişti.
Hedge fon yöneticisi ve emtia ticaretinin önemli isimlerinden Pierre Andurand, petrol ve karbon fiyatlarının artacağı yönündeki yatırımları ile sene başından beri %15 karda. 2020’de yatırımcıların %152’ye yakın getiri getirmişti. Andurand, FT’ye petrolde bu sene daha fazla kazanç gördüğünü söyledi. İkinci yarıda 80$/v bekliyor. Karbon fiyatları da bugün 41€/ton’u aşarak rekor kırdı.
Gelecek yıl Nisan ayından itibaren Hindistan güneş modül ithalatında %40 gümrük vergisi uygulayacak. Çin, Hindistan modüllerinin %80’ini sağlıyor. En son yaşanan sınır sorunları da bunu hızlandırmış olabilir. Hindistan şu anda %14.5 güneş hücre ve modül gümrük vergisini Çin dahil bir çok ülke için uyguluyor.
AB’deki rafineri üretimleri bu çeyrekte 2019’a göre %15-20 daha düşük olacak. İkinci çeyrekte %10 artış bekleniyor. Kuzey Amerika ve Asya’da bu artışlar %5 olacak.
Elektrikli araba çılgınlığında, “bu şirketlerin hepsi büyük kazananlar olacakmış gibi fiyatlanıyor, ama bunlar rakip”. Elon Musk’un Tesla’sının elektrikli araba pazarındaki payı %15 iken, hisse bazında 2020 satışlarının 28 katı değer ile işlem görüyor. Geleneksel oto şirketleri için bu rakam 1.1
Petrol fiyatları 14 ay sonra ilk defa 70$/v’in üzerine çıktı. Ras Tanura’daki petrol tesisine drone ile saldırılar piyasaların açılması ile etkisini gösterdi, tesiste hasar olmaması üzerine de fiyatlar tekrar eski seviyesine düştü. Bir balisik misil şarapneli de Aramco’nun merkezi Dhahran’a düştü.
OECD’nin yeni başkan adaylarından İngiltere’nin desteklediği Avustralyalı Mathias Cormann emisyon ticaret sistemini “küresel emisyonlara hiçbir şey yapmayan ekonomik öz zarar” demiş.
Gazprom, Avrupa’ya ilk karbon nötr LNG’yi ihraç etti. İngiltere Galler’de Dragon terminalinde Shell’e teslim edilmiş.
ABD’nin Atlantik kıyılarındaki açık deniz rüzgar projeleri ilk ticari onayı aldı. 62 türbinlik proje, ABD’de açıkdeniz rüzgar projeleri için de başlangıç olabilir. 3 milyar $’a mal olaracak projede 800 MW kurulu güç olacak. ABD’de karadaki rüzgar kapasitesi 124000 MW.
Guinea, dünyanın en yüksek tenörlü demir cevherine sahip. Simandou isimli dev bir rezerv sahası da var. SMFG’nin %85, Guinea hükümetinin de %15’ine sahip olduğu Nimba ilk üretimi planlıyor. Ama proje için 650 km Trans-Guinea demir yolu gerekiyor. ülkenin güney doğusundaki Nimba’da 1 milyar ton rezerv var ve demir cevheri oranı %65.
Pompaj depolamalı hidroelektrik(PDH) santraller “İngiltere’de ışıkları yanık tutmak için ilk savunma duvarı” olarak nitelendiriliyor. FT’de yazan Avustralya eski Başbakanına göre Avustralya Ulusal üniversitesi 600,000 lokasyon belirlemiş. 2019’da 300 PDH, 200 GW kapasite planlamada. Ama 53 GW’lık 50 tanesi inşa halinde. 47 GW’da Çin’de.
Yeşil hidrojen tüm dünyadaki hidrojenin sadece %1’i. Şu anda dünyada hidrojen için ayrılan destekler 150 milyar $’a yakın olabilir. Shell bir enerji vektörü olarak hidrojenin, dekarbonizasyonu zor alanlara erişmesinden dolayı heyecanlı. Bu sene İsveç’te de yeşil hidrojenle çelik üretimi de ilk denemelerine girecek. Başarılı olursa yıllık 1.1 milyon ton deneme tesisi yapılacak. Verimli olması için yüksek kalite demir cevheri gerekiyor.
Suudi Arabistan’ın doğu kesimindeki tesislere bir balistik misil saldırısı olduğu belirtildi. Geçtimiz aylarda Pazar günü olan bu saldırıların şiddeti artıyor. Şimdi de ülkenin doğu kesimindeki saldırılarda Aramco’nun Dharan tesisinin de vurulmuş olduğu söyleniyor.
Suudi Bakan “drill baby, drill” (yani ha babam sondaj) sonsuza kadar son buldu dedi. ABD petrol sondaj kule rakamları da sadece 1 artarak 310 oldu. Gaz sondaj kule sayısı da 92’de sabit kaldı.
Trafigura’nın petrol ticareti eş müdürü Ben Luckock’a göre “Şeyl üreticilerinin üretimi arttırmadıkları sürece OPEC+’da bir arkadaşları var.” diyerek arada sessiz bir anlaşma olduğuna ima var. Petrol talebi daha zirveye varmadı, yaza doğru petrol talebinde önemli bir düzelme olacak, Avrupa yılın ortasından sonuna talepde süpriz yapabilir. Yaz sonunda jet yakıtını da çok daha iyi bir noktada görebiliriz demiş.
11 Mart 2021 Fukushima nükleer kazasının 10.yıldönümü. Almanya bu kaza sonucunda 2000’de karar verdiği nükleerden çıkışı 2011’de uygulamaya başladı. Almanya’da nükleerin payı 2010’da %22’den 2020’de %11’e düştü.
Çin’in Ocak-Şubat 2021 döneminde ham petrol ithalatı %5.8 artarak 11.13 mv/g oldu. Kasım’da 27 ayın en düşüğü olan 9.1 mv(milyon varil/gün)/g’dü. Mart-Nisan’da 1mv/g rafineri kapasitesi dönemsel bakıma giriyor. Çin’in petrol ürünleri ihracatı da bir yıl öncesine göre %1.9 artarak 10.96 milyon ton oldu. 3.98 milyon ton da petrol ürünleri ithalatı yaptı.
Cuma günü açıklanan spekülatif pozisyonlara göre, petrolde net uzun pozisyonlarda bir yavaşlama var. Kağıt piyasada uzun pozisyonlar WTI ve Brent’te 7.6k düşerek 728k oldu.
Rabobank’a göre yatırımcılar daha çok emtia fonlarına para yatırıyorlar. Bu sene petrol fiyatlarında “önemli bir etki” yapabilir.
Biraz teknik olacak ama iklim değişikliği hesabında ABD’nin mevcutta uyguladığı bir diğer konu da indirgeme oranı (discount rate). Bu rakamın %3 ile %2 uygulanması, bugün ki ihtiyaç duyulan karbon fiyatını önemli ölçüde değiştiriyor. ABD’de bütçe başkanlığının A4 dökümanı bu hesaplama oranlarına ait detayları içeriyor.
Geçtiğimiz hafta
Perşembe günki OPEC+ toplantısı sonucunda herkesin en az beklediği durum oldu ve kesintilere Nisan ayı boyunca da devam edilmesi kararlaştırıldı. Petrol fiyatları 70$/v sınırına dayandı. Goldman Sachs ve diğer bankalar hem yıl içi hem yıl sonu fiyat tahminlerini arttırdı. Sadece Rusya 130,000 v/g, Kazakistan 20,000 v/g üretim arttıracak.
Çin’in 2025 iklim hedefleri ekonomiye göre olarak belirlenince, bazı kafa karışıklıkları oldu. Ama sonunda Çin emisyon artışına devam edeceğini gösteriyor. Sadece ekonomik büyüm mesela %6 ise, emisyon artışı bunun altında olacak. Ayrıca yenilenebilir yerine “fosil olmayan” kaynak demesi ile de nükleerin de altını çizdi.
IEA’in öncü 2020 verilerine göre Aralıkta emisyonlar hızlı bir artış gösterdi. Aralık 2019’a göre Aralık 2020’de %2 yani 60 milyon ton artış oldu. Elektrik sektörü emisyonlarında ise %3.3 düşüş oldu. Yenilenebilirin oranı da 2019’da %27’den 2020’de %29’a çıktı.
Bakır geçen Mart 4600$/ton’a düştükten sonra, fiyatı Çin’den gelen talkeple 9000$/t’a çıktı. Daha önce 2011’de spekülatörler bakır stoklaya kadar. Hatta o dönem bir Çinli broker 1 milyar $’lık bakır almıştı. Eğer talep devam ederse 10190$/t fiyatı görülebilir. Gelecek 2 yılda Endonezya’daki devasal Grasberg madeninde üretim 750,000 ton’dan 1.6 milyon ton’a çıkacak. Ama yeşil altyapı sebebiyle bakır talebi 925000 ton’dan 2030’da 4.2 milyon ton’a çıkacak.
Avrupada tüketicilerin ısı pompası gibi elektriklenmeyegidecek yola gitmeme sebeplerinden biri de Avrupa’da elektrik fiyatının doğal gaz fiyatının 3.3 misli olmasıdır. Hollanda bu açığı kapatmak için 2026’da fosil yakıt vergilerini %43 arttırma kararı aldı. İngiltere ise mevcut gaz fiyatlarının 5 misli olan elektrik fiyatlarının elektrifikasyondan tüketicileri soğuttuğunun altını çizdi.
İngiltere’de iklim değişikliği komitesi, ekonominin yeşil olabilmesi için gerekli yatırımların 2030’da 50 milyar £/yıl’a çıkması gerektiğini söyledi. Ulaştırma sektörü gelecek 30 yılda yıllık 11.4 milyar£ yatırıma ihtiyaç duyuyor. Eğer tüm arabalar elektriğe geçerse İngiliz Hazinesinin 37 milyar £ yıllık gelirini kaybedecek. Binaların yeşil enerjiye geçişi için ise yıllık 11.7 milyar £’a ihtiyaç var.
Elektrikli pillerde SK, Ford ve VW kontratlarını kazanmıştı. Fakat LG Chem, SK’nın, 100 çalışanını transfer ederek LG’nin son pillerindeki sırlarını da aldığını söylemişti. ABD ITC-ticaret komisyonu da LG’yi haklı buldu. SK şimdi LG ile anlaşmaya çalışacak.
Amerikanın en önemli petrol gaz sivil toplum kuruluşu American Petroleum Institute(API), taslak bir çalışmaya göre ekonominin tamamında sera gazı emisyonlarına vergi getirilmesini destekleyecek.
Çin’in polisilikon üretimi 2020’de %15.1 artarak 396,000 ton oldu. 4 büyük üretici Yongxiang, GCL-Poly, DAQO ve Tinte bu üretimin %76.3’ünü yaptı. Çin’in 2020 yılı polisilikon üretim kapasitesi 2019’a göre %7.2 düşerek 2020’de 160 GW oldu.
ABD’nin 640,000 adet federal devlet arabalarını elektrikliye çevirme planı, 2030 yılı ABD lityum üretimini 12 kat arttıracak. Federal araziler bu konuda önemli. Biden yönetiminin petrol ve gaz aramasını yasaklarken bu metallerde daha esnek olabileceği görüşü sızdırılıyor.
Biden’in federal arazilerde üretimi sınırlama hamlesi, New Mexico ve Texas eyaletleri sınırlarında bulunan Permian sahasındaüretimi daha çok Texas’a kaydırabilir. 2020’de Texas 3.3 mv/g, New Mexico 1 mv/g üretim yaptı. New Mexico’daki üretimin yarısı federal arazilerden geldi. Referans senaryoda üretim Texas’da 4.3’den 5.3 mv/g’e, New Mexico’da 1’den 1.5 mv/g’e çıkacak.
Texas’taki santral sorunlarının tam listesi yayınladı. Grafikleriburada. Listeye buradan erişebilirsiniz. Devreden çıkanlar arasında depolama üniteleri de var.,
Texas’ın bağımsız piyasa gözetmeni Potomac Ecomomics‘e göre elektrik kesintilerinin çoğunun bittiği 17 Şubat’tan sonra Ercot’un fiyatları yüksek tutmaya devam etmesi hataydı ve bu da elektrik şirketlerine 16 milyar $’a mal oldu.
Texas’ın en büyük elektrik üretim kooperatifi, dün iflas için başvurdu. Brazos Elektrik Kooperatifi, fırtına ve soğuk sebebiyle 2.1 milyar $ fatura ile yüzleştiğini duyurdu. 1.5 milyon perakende müşterisi var. Ercot’a göre haftalık ödemelerde 2.5 milyar $ açık var -birileri ödeyememiş. Brazos’un S&P Global’deki kredi notu geçen hafta A’ydı.
Elon Musk’un Şubat’ta en çok endişe ettiği metal olan Nikel, geçen haftaya kadar 6 yılın zirvesindeydi. Çinli üretici Tsingshan’ın beklenmeyen ek tedarik planı fiyatları hızla düşürdü. Tsingshan, dünyanın en büyük paslanmaz çelik üreticisi, Endonezya’daki nikel yatırımlarını da arttıracak. Pirometallurji ile üretim yapacak.
İsrail kıyılarına bırakılan büyük petrol sızıntısında, İran’dan Suriye’ye giden tankerin bıraktığı belirlendi. İsrail çevre koruma bakanı bu olayı “çevresel terörizm” olarak değerlendirdi.
İngiliz Finans Bakanı Rishi Sunak’a göre Londra’nın gönüllü karbon offsetleme de küresel bir merkez olması için adımlar atılacak.
Beyaz Saray’ın geçiş dönemi ulusal güvenlik rehberindetemiz enerji 5 defa geçiyor. Stratejik öncelik Avrupa ve İndo-Pasifik bölgesine kayıyor
AB’nin dünyanın ikiz modelini oluşturma projesi ve nelerin yapılabileceği sunumu.
ABD’deki elektrik dağıtım şirketleri için proforma finansal model –SUPRA.
