Bu hafta
- 26 Nisan 14:00 IEA – Temiz Enerji Dönüşümünde Döngüsellik
- 27 Nisan 10:00
- BP çeyrek sonuçları
- IEA – Hibrit Enerji Ağları – Bölgesel ısıtmayı elektrik ve gaz ağlarına bağlamak
- Brent-Altın ve Gümüş opsiyonlarının son günü
- 23:30 ABD – API haftalık ham petrol stokları
- 28 Nisan
- OPEC+ grubunun hem JMMC hem de bakanlar toplantısı birarada
- 11:00 IEA – Enerji Verimliliğini Dijitalleşme ile Modernleştirmek
- 14:00 5nci Gaz ve Kömür piyasaları görünümlerinde IEA-IEF-OPEC sempozyumu
- 17:30 ABD – EIA ham petrol ve petrol ürünleri istatistikleri
- 29 Nisan – IEA – Küresel Elektrikli Araba Görünümü
- Shell, Total, Eni, Equinor, OMV, Repsol çeyrek sonuçları
- 17:30 Doğal gaz depolama
- 30 Nisan
- Chevron ve Exxon çeyrek sonuçları
- 20:00 Baker Hughes petrol ve toplam sondaj kule rakamları
- 22:30 CFTC – Ham petrol ve emtia spekülatif pozisyonlar
Podcast olarak Botaş E. Genel Müdürü Gökhan Yardım’la Mısır gazı, sonrasında da geçen haftaki iklim zirvesini değerlendirdiğimiz Enerji Sohbetleri podcast’ini dinleyebilirsiniz.
Haftanın ingilizce enerji webinerleri CleanEnergyWire‘da.
Haftaya başlarken
Brent haftalık %1.1 düştü. Baker Hughes ABD petrol kule sayısı 1 düşerek 343 oldu. Gaz kuleleri sabit kaldı. Viyana’daki İran görüşmelerde çelişkili açıklamalar geliyor. Bir kısım İranli kaynak genel yaptırımların kaldırılacağını ama spesifik (kişiler vs) yaptırımların devam edeceğini söylerken, bir diğer kaynak, adım adım eski anlaşmaya dönüşün geçerli olmadığını söyledi.
Bu hafta petrol şirketlerinin birinci çeyrek sonuçları açıklanacak: Exxon ve Total borçlarını ödemeye çalışacak, Chevron ve Shell hisse geri alımlarına devam edebilir. BP sadece temettü dağıtabilir. JPMorgan’a göre ilk çeyrek kırılma noktası olabilir. 2020’de 5 süperbüyük petrol şirkeeti için 4 milyar $ olan serbest nakit akışı 80 milyar $’a çıkabilir. 2021 için, Shell 22, Exxon 19, BP 11 milyar $ bekleniyor.
Bu hafta takip edeceğimiz etiketler, #india, #iran, #opec , #oott
Dünyanın 3.büyük petrol tüketicisi Hindistan’da Covid 19, 2021’de 2020’den daha çok kişinin ölüm sebebi olacak gibi. Nisan’da, Mart’a göre dizel ve benzin talebi %20 daha düşük olabilir. İngiltere ve Kanada, Hindistan’a hava yolculuğunu yasaklıyorlar. OPEC’in bu haftaki toplantıda, Mayıs-Temmuz arasında petrol arzını 2.14 milyon varil/gün (mv/g) arttırma planı da sekteye uğrayabilir. Ortadoğu’dan Hindistan’a petrol 6 günde giderken, ABD-Meksika körfezinden 6 haftayı buluyor. Bugün talep kısılsa, ABD’deki etkisi Haziran’da hissedilir.
Qatar Airways CEO’su Akbar Al Baker’a göre havayollarında tekrar büyüme uzun bir süre daha gerçekleşmeyecek. Avrupalılara göre daha kötümser olan Al Baker’e göre, aşılar sadece geçici rahatlama(stopgap) sağlayabilir. ABD’de ise en kötünün geride kaldığı dile getiriliyor. Katar’a İngiltere’den uçuşlar yasaklı durumda. Firmanın uçakları ortalama %40 dolu, normal tarifelerinde %70inde uçuyor.
Suriye yakınındaki İran yakıt tankerine Cumartesi yapılan saldırıda, 3 kişinin öldüğü söylendi.
Suudi Arabistan yabancı para cinsinden rezervleri son 10 yılın en düşük seviyesinde seyrediyor olabilir.
ABD sağlık düzenleyicileri, Johnson&Johnson aşısının kullanımına tekrar yeşil ışık yaktılar. 13 Nisan da pıhtılaşma sebebi ile duraklatılmıştı. Petrol fiyatını yukarı itebilecek bir etki.
Almanya’da Yeşiller Partisi, genç imajo ve çevresel politikaları ile son anketlerde öne geçmiş görünüyor. Partinin 40 yaşındaki lideri LSE mezunu Annalena Baerbock “diğerleri statüko, ben yenilenme için hazırım” diyor. 26 Eylül’e daha çok var. 1980de kurulan parti, NordStream II boru hattına da karşı.
RBC Capital’ın Brent ve WTI tahminlerinde 2021 4.çeyrekte 70$/v ortalama öngörülmüş. Daha önceki tahminlerine göre ise 2$/v daha yukarı bir fiyat öngörüsü mevcut. 2022 ortalama Brent fiyat tahmini de 66$/v.
GasBuddy verisine göre ABD benzin talebi arka arkaya 3 haftadır düşüyor. 20 Mart’tan bu yana en düşük seviyede.
Hindistan’ın ham petrol ithalatı JODI Şubat istatistiklerine göre 2 aydır arka arkaya düşüyor.
MI6’in başkanı Richard Moore’a göre büyük endüstriyel ülkeleri iklim vaatleri ve “adil oyun” için izlemeye başladıklarını söyledi. “Yeşil casusluk”, söz verilen hedeflerin tutulup tutulmadığını kontrol edecek. Söylenen bu, yerseniz.
OPEC+’ın üretim arzını tekrar devreye almada yavaş davranması gerekebilir. Hindistan, Brezilya covid19 vakaları ve Rusya’nın ikili mesajları kafa karıştırıcı olabiliyor. OPEC harici Brezilya, Norveç ve Guyana’da yeni üretimler devreye alıyor. Putin, Pazar günü, 42.4$/v Brent fiyatının makroekomik politika için baz seviye ve mevcut fiyatların kabul edilebilir olduğunu söyledi.
AB piyasasında dizel ve benzinli araçlar hızla pazar payı kaybediyor. Ocak-Mart döneminde AB’de benzinli araç satışları %16.9 düşerek 1.1 milyon olurken, payları %52.3’ten %42.2’ye düştü. Dizel araç satışları da %20.1 düşerek %29.9’dan %23.2 pazar payına geriledi. Elektrikli arabaların satışı ise %59.1 arttı. Hibrit ve elektrikli arabalar %32.2 pazar payı aldılar.
Geçen hafta
Bosch’un 2020’de Avrupa’da satışları %8.5, Çin’de %27 artmasına rağmen, CEO’su AB’nin sadece elektrikli arabalara odaklana politikalarını eleştirdi. Yönetim Kurulu üyesi Stefan Hartung, şirketin “en az 20-30 yıl daha içten yanmalı arabalara yatırım yapmaya devam edeceğini” söyledi. CEO’su ise “iklim değişikliği içten yanmalı motorun sonu ile ilgili değil” dedi. Bosch, elektrikli arabalar için 5 milyar € yatırım yaptı.
ABD detaylarını vermediği iklim değişikliğinde ulusal katkı beyanınıverdi. Baz yılı 1990 yerine 2005’e çeken ABD’nin 2025’e kadar büyük bir düşüş öngörmediği söylenebilir. 2030’a kadar ise daha hızlı bir düşüş bekleniyor. 2020-2025 çizgisinin altında görülen küçük nokta ise 2020’deki tahmini emisyonlar. Yani 2021’de 2020’ye göre daha yüksek emisyonlar bekleniyor.
Çin ham petrol talebi Mart 2021’de Mart 2019’a göre 1.7 mv/g dahayukarıda. FGE’ye göre bu rakam 1.9 mv/g. Çin rafineri kapasitesi de 14.1 mv/g.
ABD iklim hedeflerinde baz yılını da emisyonların en yüksek olduğu 2005 yılını baz alarak hedef büyütmüş gibi gözüktü ama 1990 hedefine göre hedefi %43 daha aşağı indirmek, 2005’e göre %52. ABD 2005’e göre %52 diye yayınladı.
ABD Ekonomik Danışmanlar konseyi, istihdam ve inovasyon odaklı “Inovasyon, yatırım, kapsama: Enerji geçişini hızlandırmak ve iyi işler oluşturmak” isimli raporunu yayınladı. Raporda dikkat çeken yerleden biri de Tesla’da çalışan işçilerin saatte 17-21$ kazanması ve bunun ABD’deki otomotiv işçileri ortalamasının altında olması. BNEF’in çalışmasına göre küresel enerjide hidrojenin 2050’de %24’e kadar pay alması mümkün. %100 değil. ABD kamusal ArGe harcamasının GSYİH’e oranında 10ncu sıraya düşmüş.
Fatih Birol’un Biden’ın iklim zirvesindeki konuşmasında, “şu anda veri ve retorik eşleşmiyor ve makas giderek artıyor”. IEA’in 2050’de net sıfır için gereken teknolojilerin yarısının olmadığını tekrar eden cümlesi de önemli.
Filipinler, Hindistan ve Vietnam’da elektrik projelerinin yarısından fazlası kömür, Japonya ve Güney Kore’de inşa halindeki projelerin %29 ve %44’ü kömür. Bölgedeki yeni kapasitelerin %15’ü doğal gaz.
ABD İklim koordinatörü John Kerry, Çin ile görüşmesinden bazı izlenimler verdi. Çin baz yük konusunda endişeli ve kendilerine karbon (emisyon) alanı borçlu olunduğu konusunda çok güçlü duyguları var. Fakat Çin’de nasıl hızlı hareket edebileceğini düşünüyor. Kerry’e göre Avrupa daha fazla düzenlemeye ve teşviğe odaklı. Glasgow Financial Alliance for Net Zeroa – GFanz, batılı finansal grupların sürece daha çok dahil olmasını sağlayacak. 6 öncü banka 2030’a 4.15 trilyon $, ABD varlık yöneticileri de 19 trilyon $ hedef belirlediler.
ABD’de Biden, geçen sene kampanyasında karbonda sınır ayarlamasını desteklemişti. Cuma günü John Kerry, konuyu araştırdıklarını, bunun devreye alınması gereken birşey olup olmadığını Biden’ın görmek istediğini söyledi.
20 Nisan 2020’de New York saati ile sabah 7’de, WTI petrol fiyatı %28 aşağıda ve 13.07$/v’di. 14:08’de WTI negatife dönmüştü. Sonra da -40.32$/v’e kadar düştü. Çin’de Bank of China’nın Yuan You Bao-Ham Petrol hazinesi isimli ürününe para yatıranlar hem paralarını kaybetti hem de üzerine para verdi. Fiyat -37.63$/v ile günü kapattı. 8 Nisan’da CME, negatif fiyatlara hazırız mesajı vermişti. Mart ve Nisan’da Cushing’deki depolamalar %60 artarak 6o milyon varil’in altına geldi. Toplam kapasite ise 76 milyon varil.
ABD’de kereste fiyatları bu sene %50 artarak 1327$’a ulaştı. Covid 19 krizinin en derin noktalarından beri %400 artış var. 2018’de daha önceki yüksek nokta 650$’dı. Kanada’dan ihracat da yavaşladı, 2016 yılındaki tarifeler ve British Columbia’daki ormanlara zarar veren dağ çamı böceği sebebiyle. Atölye stokları en düşük seviyede. 2005’de kereste fabrika kapasitesi 80.7 milyar board feet ken bugün 72 milyarda.
Scorpion isimli bir hedge fon, QuantumScape’in katı hal pili duyurularının gerçek olmadığına dair uzun bir döküman yayınladı. Dökümandaki önemli noktalardan biri de Cell’in Joule dergisinin pil yayını yapacaklar için istediği veri raporlaması listesi. Performans düşüşünde, 0-100% ekseni yerine 90-100% gösterilmesi gerekiyor ayrıca hızlı şarj performans grafiği de gerçek veri olmayabilir.
1971’de Amerikalıların %61’i orta sınıfken, 2 yıl önce bu rakam %51’e düştü. ABD ulusal istihbarat komisyonunun 2040’a küresel trendler raporuna göre nüfusların önemli bir bölümü, yıkıcı ekonomi, teknolojik ve demografik trendlerden dolayı pesimist, iklim değişikliği riskleri ve tartışmaları arttıracak
Japonya, ABD’nin iklim zirvesinde, 2013’e göre 2030’da %46 daha düşük gaz emisyonu hedefliyor. Yani Fukushima sonrasını baz alıyor. Japonya’nın elektriğinin %70’i fosil yakıtlardan, nükleer sadece %6. Japonya’da elektrikli araba satışı geçen sene 14000 adet, %1’in altında. Japonya’da 78 milyon araç yollarda.
Latin Amerika enerji haberlerinde, Brezilya ve ABD biyoyakıt anlaşması peşinde, Guyana, 2027’de petrol üretiminin 1 mv/g’e erişmesini bekliyor. Venezüella’da Maduro, dizel sıkıntısını çözmeye söz verdi. Şili’de 170 MW’lık güneş çiftliği devreye alındı
ABD’de yeni Başkanlık kararı ile “Uluslararası İklim Finansman Planı” yayınlandı. Gelişmekte olan ülkelere finansman alanında yardımcı olmayı planlıyor.
Çin lideri Xi Jinping’in İnsanoğlu ve Doğa için isimli iklim zirvesi konuşmasında: 14. 5 yıllık planda kömür tüketiminin ARTIŞINI sınırlayacağı ve 15. 5 yıllık planda da azaltacağını belirtti.
Çin 2014-2020 arasında 235 GW güneş, 205 GW rüzgar kapasitesi ekledi. Ama 225 GW’da kömür kapasitesini arttırdı. Çin’de kömür sektörü 10 milyonlarca kişiyi istihdam ediyor ve trilyonlarca dolar değerinde.
İklim ekonomisi neden başarısız oldu? Yeterli araştırma yok, modeller kötü, uç riskler önemsenmiyor ve karbon vergilerine obsesif bir saplantı. Bu sebeple Biden yönetiminde ekonomistler yerine teknolojist ve aktivistler ön planda. 2019’da önemli ekonomi dergilerinde iklim makale sayıları aşağıda, tüm makalelerin %0.07ü. En çok atıf alan bazı makaleler de ürün artışı, net ekonomik artışlara değiniyor.
Japon araştırmacılar güneşten hidrojen üretiminde 100 kata varan bir verimlilik artışı elde ettiklerini söylüyorlar. Böylelikle 420 nm’de kuantum verimliliği %6.8, güneşten hidrojen çevriminde de %0.24 verimlilik raporlanmış.
Rüzgar yatırım maliyetlerinde %37-%49 maliyet düşüşünün alt kırılımları şu şekilde olacak
ABD’nin yerel doğalgaz altyapılarına yatırım yapması, net sıfır hedeflerine hızlı ve ucuz varılmasına faydalı olabilir. Senaryolar gelecek 30 yılda doğalgaz kullanımı gösteriyor ve hızlı bir ikamesi yok. Net sıfır hedeflerinde hidrojene hazır hale getirmek önemli. Metan sızıntılarının önlenmesi önemli
Prometheus Fuels‘e göre havadan CO2 yakalamanın maliyeti 36$/ton CO2. 2050’de 2.5 milyon ünite ile havadan 11 GT CO2 yakalamayı bekliyor.
ABD’de deki çiftliklerin yarısı küçük boyutta iken, üretimin sadece %10unu yapıyorlar. Amerika’da 1800’lerde istihdamın %70i tarımdaydı. 1900’da %40’ı. Bugün %2si. ABD’deki mısır üretiminin %40’ı biyoyakıtlar için kullanılıyor.
Dünya platin konseyine göre bu seneki otomotiv sektörü platin talebi 2018’den beri en yükseği olacak. China IV standartları ağır vasıtaları etkiliyor ve platin talebini arttıran bir faktör olacak. Platin daha pahalı olan paladyumun yerine kullanımı artan bir metal. Euro 6d ve China 6 düzenlemeleri daha fazla palladyum talebine sebep oluyor. Platinyum 2021’de 400,000 oz palladyumun yerini alabilir.
Bu sene karbondioksit emisyonları tarihte en büyük ikinci artışını görecek. Sadece Asya değil, ABD’de kömür tekrar yükseliyor. 2010’da finansal kriz sonrasi emisyonlar %6 artmıştı. Covid sebebi ile 2020’de emisyonlar %7 düşmüştü. Emisyonlar bu sene %5 artarken kömür de %4.5 artacak.
Güneş ve rüzgar maliyetlerindeki düşüş sonunda ABD gaz fiyat projeksiyonlarında da düşüşü beraberinde getirmiş gibi görünüyor.
Petro agresyon ve petro isyanlar: Petrol ülkelerinin liderlerinin hesap verilebilirliği daha düşük. Petrol gelirleri arttıkça da diğer ülkelerdeki ayaklanmaları daha çok destekleyen ülkeler artıyor.
Açık makaleler
Yapısal bir pil ve çok fonksiyonlu performansı
Uzman anketine göre rüzgar enerji maliyetlerinde 2050’ye kadar %37-%49 düşüş öngörüsü
Innovative energy business models appeal to specific consumer groups but may exacerbate existing inequalities for the disengaged
