Çin’deki 5 güney bölgesi’nin yıldan yılda elektrik talep artışı %10.4 olmuş. En yüksek anlık talep de %7 artışla 200 GW olmuş.
ABD’de hem enerji bakanı adayı(Jennifer Granholm), hem de EPA adayının(Gina McCarthy) iklim değişikliği ve temiz enerji konusunda çok istekli olan progresif Demokratların desteği ile aday olmuşlar Biden döneminde 2035 dekarbonize elektrik sektörü ve 2050 net sıfır karbon konusunda önemli bir mesaj. Kritik aday McCarthy, 2013-2017 EPA’da yöneticiymiş.
AB, geçen cuma hidrojen konusundaki nihai görüşleri de bitirmişti. Özellikle elektrikli ısı gibi diğer seçeneklere geçmesi zor, dekarbonizasyonu zaman alacak ağır sanayi ve uzun mesafe taşımacılığa uygulanacak. Ama AB yaklaşımı 100% yenilenebilir hidrojen değil, “düşük karbonlu hidrojenin de ilk piyasa canlanmasında” rolüne atıf yapıldı.
Pakistan Temmuz’da Rusya ile 1100 km uzunluğundaki doğal gaz boru hattı yapımına başlıyor. Bu LNG boru hattı denmiş ama içeride detay bulamadım.
Japonya’da soğuk hava sebebiyle elektrik fiyatları 20 yen/kWh’i aştı. JKM bu arada 12$/mmbtu seviyesini de aştı.
IEA’e göre petrol talebi 2021’de beklenenden daha yavaş canlanacak. Petrol talebi 91.2 mv/g’den 96.9 mv/g’e çıkacak. Noel periyodu yeni bir dalga getirebilir, aşılamanın etkisi de zamanla kendini gösterecek.
Joe Biden’in enerji bakanı adayı Jennifer Granholm, esk Michigan valisi oldu. 61 yaşında, elektrikli arabaları savunuyor. Arun Majumdar’da yardımcısı olabilir. ABD’de enerji bakanlığı bütçesinin(27 milyar $)’ın %75’i nükleer program. Aday ayrıca Proterra isimli elektrikli otobüs üreticisi şirketin de yönetim kurulunda.
Exxon aktivist yatırımcı baskısıyla emisyon hedefleri açıkladı ama kimse etkilenmedi. 2025’te 2016’ya göre üretim emisyon yoğunluğunu %15-20, metan emisyonlarını %40-45, yakma(flaring) yoğunluğunu da %35-45 kesecek. Sadece skop 1 ve skop 2 emisyonlarını hedef alıyor. Tüketicilerin emisyonları olan skop 3’ü dışarıda bırakıyor.
Pil şirketleri şimdi daha fazla veri paylaşıyorlar. Solid Power ‘ın ve QuantumScape’in verileri ve videoları şu anda açık. Yeni tip lityum metal ve 330 Watt-saat/kg enerji yoğunluğu ile önemli. Ama piller elektrikli arabalarda 2027’de yerini bulacak.
Hem Çin’de günlük rafineri çalışma oranları rekor kırdı, hem de Hindistan’daki işlemeciler 100% kapasiteye yakın çalışıyor. Fakat Güney Kore’nin ham petrol ithalatı da 10 yılın en düşüğü. Asya’da büyüme göstergesi Dubai ham petrolün ileri ay fiyatı.
ABD 2050’de net sıfıra nasıl gider? 50 milyon elektrikli araç, mevcuda göre 10 yılda 2.5 trilyon $ daha fazla yatırım, elektrikli ısı pompalarının payını iki katına çıkarmak, rüzgar güneş ve yüksek voltaj hatlarında %60 artış.
Dağıtık güneş yatırımlarında ortalama kurulum maliyeti 2018’den 2019’a %1 düşmüş. Fiyatlar 3.1$/watt ile 4.5$/watt oluyor. Tüm excel dosyası ve raporlar da var.
Trans-Avrupa şebekelerinde ilk defa petrol ve gaz boru hatları AB fonu almayacak. 2050’de iklim nötr olma hedefi var. 2030 hedefleri için bile yıllık 50.5 milyar € elektrik şebekelerinde yatırım var. Hidrojen elektrolizörleri de 24-42 milyar €, 65 milyar € hidrojen altyapısı.
İngiltere için 2050’de 4 ayrı hidrojen senaryosu yerine ısı pompası senaryoları daha maliyet etkin. Yenilenebilir elektrik fiyatları %50 düşer, doğalgz fiyatları da %50 yüksek olursa sonuçlar daha da değişebilir.
Polar vortex analizi, ne kadar soğuk bir kış olabilir.
OPEC Petrol piyasası raporu yayınladı. Tablo daha karamsar. 2020 talebi 9.77 mv/g daha düşük olacak. 2021 petrol talep artışını aşağı yönlü revize ederek 5.9 mv/g büyüme bekliyorlar. Önceki 6.25 mv/g büyümeydi.
Soğuk hava, yakıt tüketimini benzinli araçlarda %15, hibritlerde %30, elektrikli arabalarda %40 arttırıyor.
Natura Energy dergisinin Aralık sayısı yayınlandı:
Temiz enerji tercihlerinde basmakalıp, kadınlar temiz enerji kaynaklarını tercih eder deniyordu. Son araştırmada bazen kadınların LPG olsa da odunu (erkek anlamında değil) tercih ettikleri görülmüş. Yemeğin tadı, sosyalleşme, gelenek de önemliymiş, para kadar.
Electrocaloric soğutma(EC) konusunda, yeni çok katmanlı 0.1 mm polymer dış ortama göre 8.7 K soğutabiliyormuş. İnce katmanla ısıyı dışarı pompalayabilmek uzun vadede çok ilginç soğutma cihazlarının önünü açar.
CO2’in CO (karbondioksitin karbon monoksite) yenilenebilir kaynaklar ile elektrokimyasal indirgenmesi CO2’den yakıt elde edilmesi için önemli bir araç ve yeni bir yapı ile verimlilik daha yüksekmiş.
Post Lityum piller çağında Magnezyum önemli olabilir. Hacimsel olarak Lityum 2.04 Amper-saat/cm3 iken Magnezyum 3.8. %90 daha fazla enerji depolabilir. Ama mevcutta döngü hayatı-enerji yoğunluğu az. Bor kümeli elektrolit ile daha hızlı Mg göçü sağlanmış. kg’da 30.4 kW pil elde edilmiş.
Organik fotovoltaik (OPV)ler yüksek performans-ağırlık oranı, esneklik ve şeffaflık için önemli. OPV konusundaki 237 makalenin sadece 30’u operasyonel kararlılık konusu işlemiş. Sadece 39’u da raf ömrünü. Herkes verimlilik beyan etmiş. Yeter da, sorun kararlılık diyor dergi
Danimarkada eski türbinlerin yenisiyle değiştirilmesi (repowering) rüzgar enerjisi kararları sadece teknoloji bazlı olamaz politik ve sosyal boyutlara da bakılmalı deniyor. Gürültü vs gibi sebeplerden sökülen MW aşına 4.72 MW ila 7 MW yeni türbin kurulabiliyormuş
Zihinsel muhasebe(mental accounting) ile insanlar ödemeler ile tüketim davranışları arası ilişki kuruyor. Enerji kullanımı ve emisyonları nasıl etkilediğine dair çalışma $$$
1-2 mikrometre kalınlığında yüzey ile %29.1 verimlilik.Silikonda bu biraz daha 165 mikrometre düzeyinde. Ultra ince güneş hücresi, silikonda 20mikrometre, diğerlerinde 400nm altı ol hücreya deniyormuş.
Çin yöneticileri sözlü olarak Avustralya kömürü alınmayacak demişti KİT’lere. Mikrofonlarda da “iyiyiz” mesajları vermişti. Avustralya kendi kömürünün yasaklanmasının resmi olup olmadığını soruyor, WTO’ya gidecek. Resmi olmazsa gidemiyor herhalde. Sebep Huawei ve Çin’in coronavirüsü ele alış biçimine yapılan ağır eleştiriler. Avustralya’nın kömür ithalat geliri 40 milyar$
Yeni çalışmalaya göre, nüfusun %1’i hava yolu emisyonlarının %50sinden sorumlu bir de elit bir aktivite diye ek sübvansiyon (elit kart vs) alıyorlar. Bu çok uçanlar yılda 56000 km uçuyormuş.
Haftasonu Ortadoğu’da birşeyler oldu. İran’da 550,000 v/g kapasiteli Marun-Isfahan boru hattı patladı. 30 inchlik boru hattı Gardomkar pompa istasyonunda patlamış. Irak’ta da geçen hafta iki petrol kuyusu patlatılmıştı.
Suudi Arabistan’ın liman kenti Jiddah’de bir petrol tankerinde dışarıdan bir kaynaktan kaynaklı patlama oldu. Birleşik Krallık (İngiltere) Deniz Ticaret Operasyonları bölgedeki gemilere dikkat uyarısı yaptı.
Güney Afrika’daki Eskom skandalları bitmiyor. Üst düzey eski bir yöneticinin 2006’dan beri evinde kaçak elektrik kullandığı ortaya çıktı. Enerji magazini bu kadar.
ABD’de dolu fırtınasından sonra bir güneş santraline 70 milyon $ sigorta ödemesi yapılmış. Yangınlar, uç hava olayları sigorta maliyetlerini son 12 ayda %20-30 arttırmış, bazılarının ki ise son 2 yılda 400% artmış. DE Shaw’ın Mayıs 2019’daki 180 MW Midway projesi dönüm noktası olmuş. Panellerini döndürüyorlarmış
Avrupa’daki büyük kamyon üreticileri (Daimler, Scania, Man, Volvo, Iveco, Daf, Ford) 2040’da emisyon üreten araç satışını durduracaklarını söylediler. Grup daha yüksek karbon vergisi talep etmiş.
İngiltere, 25 Kasım tarihli Hazine bakanlığı notuna göre, “daha fazla büyük nükleer yapmaya” istekli, eğer maliyet etkin yapılırsa. 2035’te İngiltere’nin tüm 8 nükleer santrali emekli olacak, İngiltere üretiminin 5’te 1’i. Çinliler yapmaya çok istekli, kendi tasarımları HPR1000 için piyasa fiyatları teklif etmişler
Baker Hughes geleneksel Cuma sondaj kulesi rakamlarına göre ABD’de petrol kulesi 12 artmış. Permian da 5. Doğalgaz da 15 artmış
Cuma günü AB, daha önce %40 olan 2030’da 1990’a göre emisyon düşüş seviyesini en az %55’e getirmekte anlaştı. AB gelecek yıl GSYİH tabanlı emisyon hedeflerini de değerlendirecek.
Çin başkanı Xi, Paris dolayısıyla yaptığı açıklamada zayıf sözler verdi. Çin daha önce GSYİH başına emisyonu 2030’da 2005’e göre %60 düşüreceğini söylemişti. Şimdi %65’e çıkarmaya “çalışacağını” söyledi. Ayrıca 2030’a fossil olmayan yakıtların oranını %25’e çıkaracak.
Biden’in başkanlığının ilk günü ABD Paris anlaşmasına tekrar katılacak. İlk 100 günde de önemli ekonomilerin liderlerini iklim zirvesinde bir araya getirecek. 2050’den önce de net-sıfır’ı hedefleyecek.
Houston’da bir sondaj şirketi yılbaşı için çalışanlarına 400 North Face ceket yaptırmak istemiş. Üzerinde de kendi logosu. North Face reddetmiş. Şirket patronu da kızmış “sizin ürünlerinizin petrol ve gaz ürünlerinden” yazmış
Kanada‘da “Sağlıklı Çevre ve Sağlıklı Ekonomi” programını açıkladı. 64 noktada, 15 milyar $ yatırım. Binalar, ulaştırma, elektrifikasyon, karbon vergileri (2022’den sonra 15$/ton’a çıkarma). Sanayide de net sıfır insiyatifi başlatmak
Türkiye’de hafif ticari araç artan kargo taşımacılığı ile %92.8 büyümüş.
ABD’den Türkiye’ye LNG kargosu 15 günde geliyormuş
Elektrik sisteminde inertia yani atalet önemli bir yere sahip. Aslında mekanik ekipmanlarda depolanan bu kinetik enerji bir çok kısa dönemli pil gibi etki yapıyor. İngiltere’de “Efektif atalet ölçümü ve öngörüsü” yazılımı devreye alınıyormuş
Covid 19 zamanında ABD’deki inşaat sektörünün %83’ü proje gecikmeleri görüyor ve %68’i 2021Ç2’ye kadar devam etmesini bekliyor. %41’i covid sebebiyle materyal bulmakta zorluk çekmiş. %31 kereste, %11 çelik, %11 elektrik ekipmanı sorunuyla karşılaşmış
Son 3 ayda ABD petrol ve gaz hisseleri S&P500’deki 10 sektörü geçmiş, Eylül’den beri %25 değeri artmış. Goldman’dan Jeff Currie’ye göre enerji dönüşümü emtia talebini arttıracak (bakır, ham petrol vs). “Eski ekonominin intikamı”
Çin’de yıllık araç satışları 2020’de 25 milyona ulaşacak. 5 yılda da 30 milyana çıkacak. İlk 11 ayda 22.47 milyon araç satılmış, 2019’a göre %2.9 daha az. Yeni enerji araçları %8 artarak 1.3 milyona ulaşacak 2020’de
GoldmanSachs‘a göre demir cevherinde sağlam talep ve sınırlı arzdan dolayı fiyatlar 2021 1.yarıda da güçlü olacak.
ABD’de yenilenebilir yatırımlarında “tax equity financing” denilen, projenin vergi desteklerini alma karşılığı önceden sermaye koyan bankalar şimdi biraz geri duruyorlarmış. Bankalar da iyi proje olsa finanse ediyoruz demişler. ABD’de büyüklüğü 12-13 milyar $’mış
AB’de AB Emisyon Ticaret sisteminde 2006’dan beri en yüksek fiyat görüldü 30.88€/ton. Sebebi, AB 2030’da daha sert bir emisyon hedefini getirecek diye.
Monolitik perovskit/silikon çoklu güneş hücresinde %29 üzeri verimlilik. Science makalesi
Almanya piyas sitesi check24’e göre 1 milyon ısı pompasını geçmiş.
Amerika’da 7 milyar $ verimlilik yatırımı en az 70 milyar $’a çıkması lazımmış.
Petrol ve gaz şirketleri 2020’de yatırımları %34 düşürmüş. 2021’de bu seviyeden %20 daha düşecekmiş. BCG, IEF için bir rapor hazırlamış. Petrol talebi artmasa da sektörün yapması gereken çok yatırım var. Talep sabit kalacaksa da2022’de 27-30 mvpetrol eşdeğeri yatırıma ihtiyaç var. Sorun talep tepesi değil, yatırım tepesi.
Enerji hem herkesin sorumluluğu hem de kimsenin. ABDde enerji politikasında Bakanlık nükleer silah ve ArGe’den, emisyonlar EPA’nın, elektrik hatları FERC’in, boruhatları ve ulaştırma Ulaştırma Bakanlığında, yeni bir enerji yapılanmasına mı ihtiyaç var, çünkü politika yetkisi çok dağınık. Tüm bunlar Biden’in yeni enerji bakanı için yazılmış
Bloomberg Emtia Spot endeksi 6 yılın zirvesinde. Brent 50$/v’i aştı. İngiltere’de ikinci kapanma kalkınca, yol yakıtları satışı %10 arttı.
Elektrikli araba satışları Avrupa’nın en büyük bakır üreticisi Aurubis. Elektrikli araba 50-90 kilo bakır tüketiyor. Aurubis’in üretiminin %15’i otomotivde.
20 Nisan’da WTI’dak negatif fiyatlar ile ilgili fiyatın nasıl negatif çıktığına dair en kapsamlı haberde şunu anladık. Piyasanın sıkıştığını gören traderlar, gün sonu uzlaşması (TAS)’a göre petrolleri alıyor ve sonra hızla fiyat düşürerek satıyorlar. Gün sonu uzlaşması çok çok daha düşük olunca 600 milyon $ kaldırmışlar. IPE günlerinden kalan bir yöntem “Grab a Grand”
Amazon 3.4GW daha yenilenebilir enerji satın alarak 6.5 GW’a ulaştı ve Google’ın 5.5 GW’ını geçerek en büyük yenilenebilir enerji alan şirketi oldu. Bu yeni anlaşmalardaki santrallerde ileride devreye girecek. Toplamda 127 proje.
VW’nin ortağı olduğu QuantumScape’in lityum metal pilleri daha hızlı şarj olduğundan çok spekülatif değerlendiriliyordu. İlk verilerini paylaştılar ve değeri %57’lere yakın arttı.
BNEF’e göre bu senenin ilk 10 ayında, şirketler 55.1milyon karbon kredisi kullanmışlar. Geçen seneye göre %28 daha fazla ve 12 milyon araç emisyonuna denk. Nature Conservancy, ABD’de son kalan zarar görmemiş alanları (125 milyon hektar) korumaya çalışıyor, geliri 932 milyon $. Ve ekoloji grubu tehlike altında olmayan mevcut orman alanlarını koruyorum diye kredi üretiyormuş. Şirketler para verdiği için ağaçlar kesilmekten kurtuluyormuş, böylece kredi üretiyormuş.
Üst düzey bir Avrupa Birliği yetkilisine göre AB uzun dönemde %100 yeşil hidrojen hedefliyor ama piyasayı büyütmek için fosil yakıtlardan karbon depolamalı hidrojene de ihtiyaç duyacak.
Almanların %77’i AB’nin 2030 iklim hedeflerini arttırmalı demiş. Fakat sadece %46sı hedefleri erişilemez görüyor.
Dünya Bankası Paris’ten bu yana fosil projelere 12 milyar $ destek vermiş. Mozambik’te teknik destek diye sağladığı 80 milyon $’da Exxon’un avukatlık firmasına gitmiş. Çin’in ICBC kömür projelerin 14 milyar $, Bank of America şeyl şirketlerine 54 milyar $ vermiş. 2016 başından beri bankalar fosil yakıt şirketlerine 1.6 trilyon $’a yakın desteği devam ettirmiş.
Exxon’da hisse sahibi olan hedge fonlar şirketi sıkıştırmaya devam ediyor. “Engine No 1″‘dan sonra DE Shaw’da Exxon’dan maliyetleri kesmesini istiyor. Exxon yılda 30-35 milyar $ yatırım planlıyordu. Bu 16-19 milyar $’a düşürüldü. Çalışan sayısının %15’ini de işten çıkaracak.
Alman hükümet danışmanları ülkenin tüm politik partilerinin iklim değişikliğini ana konu hale getirmesini istiyor.
Mısır petroldeki hedge miktarını iki misline çıkarmış. Maliye Bakanının sözüne göre 30 Haziran’a kadar kontratlanmış. Detay verilmemiş. Aynı zamanda tahılda da hedge düşünüyormuş.
Rüzgar Norveç’in elektriğinin %4’ünü karşılıyor. Şebeke şirketi Statnett SF elektrik talebinde sanayi ve ulaştırmada elektriklendirmeden dolayı %30 artış bekliyor. Fakat Norveçte kara rüzgar türbinlerine destek 2011’deki %84’ten şimdi %36’ya düşmüş. Petrolün popüleritesi de %16’dan %29’a çıkmış.
Wood Mackenzie’ye göre Çin’in 2060 karbon nötr hedefi için nükleeri 12 kat arttırması gerek (620 GW)
Trafigura, dünyanın en büyük emtia şirketlerinden biri, 27 yılın en yüksek karını yaptı. Oynak piyasada petrol, petrol ürünleri, metal ve mineral departmanlarının başarısıymış. Brüt kar 6.8 milyar $, bir sene önce 2.9 milyar $.
Toyota’nın yeni, ikinci nesil Mirai’si Çarşamba Japonya’da satışta, 850 km menzili var, fiyat 68100$. Mirai ilk defa 2014’te piyasaya çıkmıştı, şimdiye kadar yılda 2000 adet üretiliyordu. Toyota hidrojen tanklarının üretilme zamanını %66 azaltmış. Şimdi yılda 30000 Mirai üretebilecek.
Demir cevheri 7.yıldır ilk defa 150$/ton’u buldu. Aşağıdaki grafikte Avustralya doları olarak fiyatı da var A$
FT’de Saudi Aramco’nun Jizan rafinerisindeki artan sorunlar ve bazı çalışanların yaşadığı acı sorunları dile getirmesi ilginç. Uzun yazıda Güney Afrikalı bir çalışanın Covid kapsamına rağmen yeterli tedaviyi almadığı ve ailesine tazminat ödenmediği, ırkçılık gibi hususlar var. Ama yazı kısaca “Aramco’da kontrol Suudilere geçtikçe çalışma kültürü değişiyor, Aramco’ya çalışmaya gitmeyin” demeye getiriyor ki FT, Suudileri uzun zamandır bu kadar kritik etmemişti
Beklenen IEA raporları : * 9 Aralık Nükleer Ajansı ile Elektrik üretim maliyetleri * 14 Aralık Elektrik 2020 * 15 Aralık Petrol piyasası raporu * 18 Aralık Kömür 2020
SaxoBank’ın 2021 için 10 sıradışı öngörüsünde, Amazon’un Kıbrıs’ı alması, Çin’in yeni dijital para biriminin tektonik sarsıntılara yol açması, füzyon enerji ile enerji bolluğu oluşması, güneş panellerinden dolayı gümüş fiyatının artması vs. var.
Kuzey Amerika’da kış sonunda doğalgaz arz durumu/sıkışıklığının öncü göstergesi olan Mart-Nisan farkı negatife düştü. “Kışı depolar dolu bir şekilde bitirebiliriz”. Mart ayı fiyatı 2.419$/mmbtu, Nisan 2.428$… Yani Mart’ta fazla ABD LNGsi olabilir mi?
Irak paraya sıkışmış ve ileride yükleyeceği petrolü bugünden satacak önödemeli kontrat ihalesi yapmıştı. Çin devlet şirketi Zhenhua, ayda 4 milyon varil petrolü alacak. 1 yıllık ön ödeme yapacak. Bugün ki para ile 2 milyar $. 2013’te de Vitol ve Glencore, Rusya’dan 10 milyar $ ön ödemeli petrol almıştı. ZhenHua, “Çin’i canlandır” demekmiş.
AB 2030’da 30 milyon sıfır emisyonlu aracın yollarda olmasını planlıyor. Plan bu hafta yayınlanacak. Ulaşım AB emisyonlarının %30’u, bunun %72si de yol taşımacılığı. Geçen sene Avrupa’da 1.8 milyon elektrik/elektrikli hibrit vardı. Mevcut 200,000 şarj noktası 3 milyona çıkacak ve 1000 hidrojen dolum istasyonu.
İngiltere, ABD’nin 2035’de elektrik sistemini dekarbonize etme planına denk bir plan oluşturmak zorunda. İklim Değişikliği Komitesi bir “devrim”-silen süpüren bir değişim gerektiğini söylüyor. 2033’de yeni kombi satışları yasaklanmalı, günlük et ve süt tüketimi azaltılmalı. Et tüketimi 2050’de %35 azaltılmalı. Çelik ve çimento 2035-2040 gibi sıfır emisyona yaklaşmalı. Yılda 50 milyar pound lazımmış.
Shell’de birkaç temiz enerji yöneticisi, şirket stratejisinin açıklanmasına haftalar kala istifa etti. Kısaca şirketin enerji dönüşümü konusunda yeteri kadar hırslı olmadığı sebep olmuş olabilir. Gaz çok önemli, geçiş yakıtı, yenilenebilir de 2030 sonrası denmiş olabilir.
Dünyanın en büyük petrol ticaret şirketi Vitol, Brezilya’da rüşvet verdiğini kabul etti. Ayrıca Ekvator ve Meksika da da. “Altın rakam” karşılı Vitol yöneticisi Petrobas traderlarına para ödemiş. Altın rakam ise ihaleyi kazandıracak rakam. Parayı danışmanlık ve piyasa istihbaratı olarak aktarıyormuş.
Alman enerji şirketi EWE 2035’de iklim nötr olmayı planlıyor. Kömürden çıkıcak, 7 milyar € yatırım yapacak yarısı yenilenebilir, şebeke,hidrojene. Zaten üretiminin %95’i yeşil kaynaklardanmış.
İngiltere’de düzenleyici kurum Ofgem’daha önce yıllık %7-8 yatırım getiri oranı verdiği National Grid ve SSE’nin getiri oranını 5 ay önce 3.95% açıklamıştı. Şimdi %4.3’e geri çekmiş. Kurum daha önce 25milyar£ olan yatırımları 30’a çekti, bir 10 daha da verebilir, yeter ki şebekeler yeşil olsun.
Almanya’da 11 taş kömürü santrali 2021’de emekli edilmek için €317 milyon almış. Ama analize göre 300 MW’ın üzerindeki 7 santral zaten yılda 200 milyon € zararla çalışıyor.
Çin’de kömür şirketi battı, Başkan yardımcısı sert tepki gösterdi. Fakat dünyanın en büyük lityum üreticilerinden Tianqi Lithium, 2 sene önce Şili’de rakip Sociedad Quimica y Minera(SQM)’yı satın almak için aldığı 4 milyar $’ın Kasım sonu ödemesi gereken 1.9 milyar $’ını ödeyememiş. SQM’i satın aldığında lityum karbonat 17000$/tondu. Şimdi arz fazlasından fiyatlar %70 düştü.
Bir grup büyük enerji şirketi (Orsted,İtalya Snam,İspanya İberdrola, Suudi ACWA, Çin Envision) yeşil hidrojen fiyatını 2$/kg altına getirmek için güçbirliği yaptı. MEvcut kapasiteyi 50 kat arttırarak 2026’da 25 GW hidrojen üretim kapasitesi hedefliyorlar. Şu anda yeşil hidrojen 3.5$ ila 8 dolar arasında değişiyor. AB en az 40GW yeşil hidrojen kapasitesi istiyor (2030). Snam gelecek 4 yılda 7 milyar € yatıracak. “Hidrojenin Airbus”‘ı denmiş.
Glencore 1974’te kurulmuş 42.5 milyar $ emtia ve maden şirketi, yeni CEOsu güney Afrikalı 45 yaşındaki Gary Nagle. DRC’deki maden işinden dolayı ABD makamlarının incelemesinde. 2018’de başlamış, 3yıl sürer.Glencore sera gazı emisyonlarını 2050’de netsıfıra düşürme taahütü verdi. Kömür vergi öncesi kazancın %10’u, gelirin %5i. Giden CEO Glasenberg hala şirketin %9.1’ine-4 milyar $lık hisseye sahip.
Perşembe günü AB komisyonu AB pil direktifinde yeni bir güncelleme bekliyor. AB’de pillerin satmak isteyenler daha sert çevre standartları ile yüzleşecek. AB komisyonuna göre lityum’un geri dönüştürülme verimi %50. Brüksel madenciliği daha fazla teşvik etmek yerine daha fazla geri dönüştürülmüş lityum istiyor. AB yeni düzenleme ile pillere “ikinci hayat”(şebeke)
BAE’nin ilk nükleer ünitesi Barakah 1.ünitesi 100% güce, 1400 MW’a erişti. Kore tasarımı APR1400 reaktör 2012’de inşaata başlanmış 2018’de tamamlanmıştı. 2. ünite Temmuz’da tamamlandı, 3 ve 4. üniteler %93 %87 tamamlandı.
Çin ve Avustralya arasındaki gerginlik, hem Çin iç piyasa kömür fiyatlarını hem de deniz aşırı kömür fiyatlarını uçurdu. Avustralya yerine Endonezya ve Güney Afrika kömürlerinin fiyatını arttırdı. Ocak’ta 9.49 milyon ton olan Avustralya’dan kömür ithalatı şimdilerde 695,000 tona düşmüş.
İngiltere’de haftasonundan bu yana elektrik sistem uyarıları bitmedi. Normalde düşük talebin olduğu Pazar akşamı bile fiyatlar 470$/MWh ‘e çıktı. Talep soğuklarla arttı ve rüzgar da çok düşük seyrediyor. 10 Aralıkta da EDF’in planlı grevi başlıyor. İngiltere elektriğinin %8’ini Avrupa bağlantılarından alıyordu.
Çin finansal düzenleyici kurumu Bank of China’ya 7.7 milyon $ ceza yazdı. Negatif WTI fiyatlarının olduğu 20 Nisan’da müşterileri 1 milyar $ kaybetmiş. Bankanın ürünü olan” Ham petrol hazinesi” binlerce küçük yatırımcı çekmişti, fiyat eksi olunca da üzerine para vermek zorunda kalmışlardı.
Alman şebeke operatörü Amprion gelecek 10 yılda elektrik şebekesine 24 milyar € yatıracak. Bu daha önce planlanandan 9 milyar € daha fazla. 5 milyar € iki açık deniz rüzgar parkını bağlamak için, bir de 2.5 milyar €’ya doğru akım hattı. Almanya’da 4 iletim operatörü var : Tennet, 50Hertz,Amprion,TransnetBW. Tennet 30-35 milyar € yatıracak. .
Almanya’nın kendi içinde de lityum yarışı hızlanıyor. Ülkenin doğusundaki Erz dağlarındaki Zinnwald madeni tünellerinde büyük Lityum rezervleri bulunabilir. Diğer rakip ise jeotermal enerji. Eğer pilot proje başarılı olursa yılda 1500 ton lityum karbonat da jeotermalden gelecek
Dünya liderleri 12 Aralık 2015’te imzalanan Paris İklim anlaşmasının 5.yılı için sanal olarak bir araya gelecek. Biden katılmıyor çünkü “aynı anda tek başkan olur” prensibi ile. 2050’de net sıfır hedefi için ABD’nin emisyonları 2030’a kadar %43 kesmesi lazım.
Petrobras gelir olarak Brezilya’nın en büyük şirketi. Diğer petrol şirketleri gibi değil, “bizim bir kimlik krizimiz yok, biz hala bir petrol şirketiyiz” diyorlar. Borç-özsermaye oranı 1.81, Exxon’da bu 0.38, Shell’de 0.69. Covid sebebi ile biraz sarsıldı ve borcu 91 milyar $’dan 79.5 milyar $ a düşebildi (1 çeyrekte). Brezilya elektrik üretiminin %80’i yeşil. 2023’te tüm enerjide %45’i yeşil olacak.
Bu hafta Salı API petrol stokları, Çarşamba EIA haftalık petrol ham ve ürün stokları, Perşembe EIA doğalgaz stokları, Cuma Baker Hughes ABD sondaj kule sayısı.
ABD’de Kasım istihdam rakamları zayıf geldi, Çin’in Kasım ihracatı yıldan yıl %14.9 arttı. Airbnb, halka arz fiyatının 44-50 $ bandından 56-60$’a çıkardı.
Çin’in emtia ithalatı Kasım’da, ham petrolda önceki aya %10 artıp 11.1 mv/g, ama yıldan yıla sabit. Doğalgaz %22, 9.2 m ton (Y-Y -3%), Bakır -9% 561bin ton (Y-Y +17%), demir cevheri -8% ile 98.2 milyon ton (Y-Y %8)
Çin’in yıldan yıla kömür ithalatı geçen sene kasıma göre %43.8 düştü ve 11.67 milyon ton oldu.
Suudiler Pazar günü, Asya’ya yaptıkları satışların fiyatını 80 cent ile 30 cent arttırdılar. 5 aydaki en yüksek artış. Akdenize de arttırdı ama Kuzeybatı Avrupa’ya sabit tuttu.
Biden iklim planı dünya enerji piyasalarını sarsacak. ABD nükleer ve inşaat sektörü iyi bir destek alabilir. ABD’nin 2014’ten yoksul ülkelere söz verdiği ve hala harcamadığı 2 milyar $ var. Uluslararası kurumlar (IMF vs) üzerinden küresel kalkınma politikalarını da etkileyebilir. Ayrıca karbon yoğun ithalatta sınır vergileri sözü verdi
2020’deki 5 büyük enerji sürprizi: Yeşil mutabakatın küreselleşmesi (AB-ABD), Asya LNG talebi dayanıklı çıktı, Almanya’da kapasite eksiği Avrupa’yı etkileyebilir, Hidrojen radarda, yeni LNG proje onayları. Yan süprizler:net sıfır hedefleri,elektrik piyasalarının dayanıklılığı,altyapı yatırımları
Dieter Helm’in sıfır karbon görüşleri düşünmeye değer. Net sıfır ne demek? Üretimde net sıfır biraz oyuncak gibi. Üretim sonunda tüketim davranışlarına göre belirleniyor. Eğer “net sıfır karbon tüketimi neye benzer diye sorsak, farklı bir resimle karşılaşırız”
Gökhan Yardım’ın arşivinden Katar-Türkiye-Avrupa boru hattı projesi
Nobel ödüllü 17 ekonomistin makaleleri de reddedilmiş. Güzel bir okuma
