Word hali: https://drive.google.com/open?id=0B3RIv3pMNaTdeDBMVjh2RHpON28
Petrol fiyatları ile ilgili bugün ki yorumum “tutmayın küçük enişteyi”… Amrita Sen’in açıklamaları ilginç, aslında talep kötü değil ama mevsimsel koşullar tersine dönerse kuvvetli bir talep petrolü yukarı çekebilir. Renault’nun dizelin sonunu görmesi ilginç. Arz fazlasının hafif-ağır petrolde olması, orta petrolde sıkışıklık var mı gerçekten?
Bilgiler
İngiltere merkez bankasına göre artan teknolojik gelişme, robotlar, otomasyondan dolayı İngiltere’de 15 milyon iş tehdit altında. 2025 gibi perakendedeki istihdamın 3’te 1i yok olabilir.
Çin Devlet Elektrik Şebekesi, Brezilyalı elektrik dağıtım şirketi CPFL Energia’nın %23.6 hissesini 1.8 milyar $’a satın aldı. CPFL Breziya’nın güney, güney-doğusunda hizmet veren ve %14.3 piyasa payına sahip büyük dağıtım şirketi.
İngilteredeki Hinkley reaktörü anlaşması ayrıca Batı topraklarında yapılacak Çin tasarımı olan Hualong tip reaktörü içeren Bradwell’i de ilgilendiriyor. Uzmanlara göre Çin şirketi CGN Hinkley’den çekilirse Bradwell deki yatırım da biter.
Rusya-Suudi Arabistan anlaşmasından beklenen petrol artışı olmadı, ama traderların canı sıkılıyor, aksiyon arıyorlar. Şu anda bile Çin’e ABD ve Kanada tipi ağır petrol daha ucuza gidiyorsa, üreticilerin fiyat artışlarını sınırlı tutacakları ortada.
Çelik üreticilerinin kapasite kullanımı bizdeki elektrik talebini ilgilendiyor. G20, Çin, Japonya derken şimdi de Hindistan’da çelik üretimi en yüksek artışını görmüş. Hindistan’ın korumacı önlemleri ithalatı da düşürmüş.
IEA’in modellemeden de sorumlu yeni Baş Ekonomisti Laszlo Varro biyoyakıtlar konusunda iyimser olmadığını “Yüzeyi kazıdığınızda, sürdürülebilirlik konusunda bazı çirkin sorular var” diyerek de belirtti.
Çin’de çaydanlık rafineriler, güçlü devlet şirketlerine karşı ortak hareket etmeye çalışıyor. Ortak ham petrol alımı ve dizel satımı gündemde. Çin rafineri kapasitesinin 5’te 1’i çaydanlıklarda. Hareketin liderliğini Pacific Commerce adlı Dongming Petrokimya şirketinin Singapur ayağı yapıyor. Yıl sonunda Çin’in verdiği ürün ihracat lisansı doluyor.
Angola petrol şirketini Sonangol’un kayıp 50 milyar $’ı konusunda araştırma başlatacak. Geçtiğimiz hafta Angola başkanı dos Santos Sonangol YK’yı işten atmış, yerine kızını YK başkanı olarak atamış.
Siemens, Almanyada depolama piyasasının senede %5’lere varan oranlarda büyümesini bekliyor. 2024’te 4.8 GW’a ulaşabilir. 2016’daki 200 milyon $’dan 2019’da 1.1 milyar $’a büyüyebilecek bir Pazar.
Rusya’nın Rosneft’i Perşembe günü Vietnam’da bir keşif yaptı (gaz kondensat)
Tanzanya Petrol Kalkınma Şirketi Norveçli uzmanlardan tam not aldı. Ülkenin güney bölgelerinde gaz kuyu açma ve çıkarma çalışmalarında Tanzanya’nın önemli ilerlemeleri olduğu söylendi.
“Kış soğuk olursa 60$’ı görebiliriz, fakat Ortadoğudaki üreticiler bu şekilde üretirken fiyatlar bir yere gitmiyor”. Amrita Sen, ayrıca talep artışının 2016 da sıcak bir yıl olmasına göre iyi olduğunu söyledi.
Çin, Namibya ile güneş ve rüzgarda işbirliğini arttırmak istiyor.
İran Petrol Şirketi genel müdürü Mohsen Qamsari, “OPEC üreticileri genelde orta-ekşi petrol üretiyor. Ağır ve hafif tarafta üretim fazlalılığı var. Orta ağırlıkta petrolde hala eksik var, arz fazlası hafif ve ağır petrolde”.
Renault’ya göre dizel skandalı sonrası, AB çevre kriterlerine uyum maliyetinden dizelin sonu gelebilir. 2030’da AB piyasasında bugün ki %52 paydan, %9’a düşebilir.
İstatistik
Hindistan Çelik sektörü:
- Üretim 8.24 milyon ton (%12 YoY – Ağustos)
- Talep 6.97 milyon ton (%1 )
- İthalat 619 bin ton (-%36)
- İhracat 680bin ton (+%87)
Siemens, 2015’te:
- Tüm satışların %43’ü çevre ile ilgili ürün ve hizmetler 36.7 milyar $
- Enerji yönetimi ürün hizmetleri, satışların %15’i, 12.6 milyar $
İran’ın rakamlarına göre, Ağustos’ta ithalat 2.2 mv/g üzerinde, ek olarak kondensatlarda 600bin v/g var.
Rapor Özeti
Lithuania’s Strategic Use of EU Energy Policy Tools:A Transformation of Gas Dynamics
Vija Pakalkaite – Oxford Institute for Energy Studies
“Litvanya’nın AB Enerji Politikasını Stratejik Kullanımı”
Litvanya 100% gazını Gazprom’dan alırken, ülkedeki tek gaz şirketinin (Lietuvos Dujos) hisselerini EON(%34), Gazprom(%34) ve Devlet arasında özelleştirme yolu ile paylaştırmış(2002-2004).
Daha sonra Rusya’ya bağımlılığın mevcut durumu devam ettireceğini öngörerek AB politikalarını kaldıraç olarak kullanıyor ve iç piyasa da hisselerini sattığı şirketi unbundle-ayrıştırmaya zorluyor.
Litvanya Baltık ülkeleri içerisinde, serbestleşme paketinden muafiyet almayarak uygulama isteğini belirtiyor ve AB’de isteği üzerine muafiyet vermiyor. Böylelikle Litvanya’nın serbestleşme maratonu başlıyor.
Serbestleşme gereğince, AB kurallarında, bir gaz tedarikçisi iletim operatöründe pay sahibi olamıyor. 3.pakette bu tedarik kaynağının AB ülkesi olmasına gerek yok, dolayısıyla herhangi bir ülke hem tedarikçi hem de şebeke sahibi olamaz. Bu Gazprom’un iletim operatöründeki hisselerini satmasına yol açıyor.
İkinci olarak AB’nin Arz Güvenliği ile ilgili düzenlemesi (Ekim 2010), iç dinamiklere rağmen bir LNG – FSRU gemisi kiralayarak Norveçlilerle anlaşma yapıyorlar. Çünkü düzenleme gereğince “N-1”, tüm gaz Rusyadan alındığından karşılanmamış oluyor.
2011’de Rusya, Baltık ülkelerinden sadece Litvanya’nın “unbundling” ve 3. Paketi zorlamasından dolayı Latvia ve Estonya’nın üzerinden gaz fiyatı uyguluyor. Ocak 2011’de Litvanya bu konuyu DG Rekabete, Gazprom’un dominant pozisyonunu “abuse”-suistimal ettiğini iddia ederek başvuru yapıyor. Bu öncelikli olarak DG Rekabeti şok ediyor. Çünkü enerji biraz tabu bir konu.
Eylül 2011’de meşhur DG Rekabet’in Gazprom ile ilgili şirket ofislerine yaptığı çıkarmalar var
Gerçi Gazprom ve Litvanya arasında tahkim davaları olsa da, en son Gazprom’a indirim yapmadığı için açılan tahkimi Gazprom kazanıyor. Sebebi de “adil fiyat” tanımı.
Süreçte politikacıların kendilerini belirli politik kararlara kitleyerek, çıkışı zor hale getirmeleri de faydalı oluyor. Mesela serbestleşme kararı alınca geri dönemiyorlar vs. LNG anlaşması yapınca geri dönülemiyor.
Rapor küçük bir devletin, AB kurallarını yanına alarak nasıl bir kaldıraç elde ettiği, Gazprom’un AB’deki serbestleşmeyi avantajına kullanacağını düşünürken yaşadığı sorunlar ve ironik bir son olarak devletleştirilen Litvanya gaz sektörü
Tarih
4 Kasım 1997 – Sayfa 17 – “Varna’dan boru hattıyla Ege’ye aktarım projeleri var. Bunlara karşı Türkiye’yi enerji terminali haline getirmek lazım”