Word: https://drive.google.com/open?id=0B3RIv3pMNaTdeW8zV29mMGtZR3M
Bugün hava olayları önemli geldi. Dünki hızlı yükselişte, ABD körfezindeki fırtınada yanaşamayan gemiler sebebiyle stoklarda çok büyük bir düşüş oldu. Bazı traderlar uzun (alım yönünde) pozisyon açıyorlar. Siemens’in endüstriyel 3D baskı tesisi önemli. Kömür fiyat artışları çok sürpriz, ama kalıcı mı. Asya pay kapma savaşı sadece OPEC üyeleri değil ticaret şirketleri içinde de devam ediyor. 8 MW türbin, yuh. Kalifornia elektrik krizinin hukuki süreçleri hala devam ediyormuş.
Bilgiler
İngiltere 2020 yenilenebilir hedeflerini tuttuamayacak. Bu hedefler AB kapsamında verildi ama Brexit bu hedeflere ait taahütlere zarar vermiyor.
195 m yüksekliğinde 8 MW rüzgar türbini İngiltere de devreye girdi. Dong enerjinin. Dünyada ilk defa bu büyüklükte türbin devreye giriyor. Deniz rüzgar türbinlerinde yeni bir dönemeç.
2000-2001 California elektrik krizine bakan savcı, FERC kararını onayan 9.bölge mahkemesi kararı üzerine mutluluk duyduğunu ve geri kalan paraları da alacağını açıklamış. FERC alınamayan 200 milyon $ daha ödenmesini istemiş.
Kömür öldü diyenler, fiyatlara bakmalı. Kömür fiyatları hem de Avrupa’da Ocak’taki 45$’lardan 70$’lara geldi. Sebepler: Çin yerli üretimi azalttığı için ithalatı arttı, ticaret arttı. El nino(oğlan), La nina(kız). La nina yılı olma ihtimali yüksek olduğundan, daha önce 2010-2011’de La nina’dan dolayı Avustralya ve Endonezya da madenler su altında kalmış, üretim yapamamıştı. Avustralya ve Endonezya en büyük iki ihracatçı. Hindistan’da grev varmış ya.
Norveçliler Duke’e yatırım yapmadı ama ABD’li büyük fonlardan Blackrock, Çin’de 8 kömür şirketinde 1.5 milyar $ yatırımı var. Aynı zamanda Exxon’da da en büyük hissedar.
Siemens İsveç’te üretim santral malzemeleri için ilk endüstriyel 3D yazıcı tesisini açmış. Metal tozuna lazer verince katılaştırıyor. Selective laser melting. Sanayi devrimi 4.0 hızlanıyor. Peki önemli noktalar ne %90 üretimde hızlanma, %60 daha az yakıt tüketimi, %65’e kadar az elektrik kullanımı.. işçi maliyetleri isterse bedava olsun, rekabet zor.
Petrol de dün %+4 artış oldu. Bu artış, ABD stoklarının Ocak 1999’dan beri en büyük düşüşü sebebiyle oldu. Fakat sebebi muhtemelen, Tropik fırtına Hermine sebebiyle gemiler Texas ve Louisiana’ya yanaşamayınca ABD’de stokları kullandı.
Rus petrol üretimi 1-7 Eylülde 11 milyon v/g’e ulaştı. Ağustos’ta 10.71 mv/g.dü.
Sadece ülkeler değil, firmalar da Asya’da petrol pazarı için rekabette. Hindistan talebinin canlanmasının ardından Trafigura da Hindistan’da petrol ticareti için bir ekip kurdu. Daha önce metal ürünleri ticaret ekibi vardı. Trafigura aynı zaman Hindistan’ın ikinci büyük özel rafinericisi Essar Oil’de de hisse arayışında.
Güney Koreli Hanjin Shipping’in iflas başvurusu 14.5 milyar $lık varlık taşıyan 66 gemiyi denizde yüzer vaziyette bıraktı. Haberde ilginç olan nokta şu: 1950lerden beri ilk defa 2015’te küresel GDP dünya kargo trafiğinden daha hızlı büyüdü. Çünkü multinational şirketler fabrikaları daha fazla yerel kuruyorlar…Yüksek petrol döneminde daha büyük daha yavaş daha verimli gemiler yaptılar (Airbus’ı da düşün), sonra petrol düşünce eski strateji yarı-çöp
La Nina – ABD’yi soğuk, Brezilyayı kurak, Avustralyayı da yağışlı yapabilecek hava olayı bu sene olmayabilir.
İstatistik
California Elektrik Krizi (2000-2001):
California’da deregüle ilk yıl olan 1999’da toptan elektrik pazarı 7.4 milyar $. Bu rakam 2000’de 27.1 milyar $ ve 2001’de 26.7 milyar $ oluyor. Savcılık California da piyasa manipulasyonundan Californialıların 9 milyar $ zarara uğradığını iddia ediyor. 7 milyar $ geri alınmış. California ekonomisine zarar ise 40 milyar $, çünkü PG&E batmış, Southern Edison’da batacaktı.
Blackrock’un Çindeki yatırım yaptığı kömür şirketleri:
- 2015’te petrol ürünleri talebi %8.5 büyüyerek 177 milyon ton, (=3.8 milyon v/g benzin)
- 2016 ilk çeyrekte Hindistan petrol ürünleri talebi %11.1 artarak 4.2 mv/g’e ulaştı
Trafigura (ticaret şirketi – petroldeki büyük ticaret şirketlerinden biri)
- Mart 31 son itibari ile 6 aylık brüt karı 1.17 milyar$, bir sene önce 1.52 milyar $
- İlk 6 ayda günde ortalama 4 mv/g petrol ticareti yaptı, 2015 ilk harıda 2.7 mv/g
Grafik
Kitap Özeti
Handbook of Multi-Commodity Markets and Products: Structuring, Trading and Risk Management
Andrea Roncoroni, Gianluca Fusai, Mark Cummins
Sayfa 86’dan devam (7 Eylül’de bölüm 2 ilk kısım özet vardı) – Kömür Piyasaları
- Madencilik maliyetlerinin kırılımı:
- Yakıt %30-40
- Bakım, onarım, %30-40
- İşçilik %10-20
- Diğerleri 10-20% (loyalty vs)
- Güney Afrikalı bir üretici, kömürü 8$/ton’a çıkarıyor, 3 $/feed yıkıyor (kül vs için), geriye ürünün %65’i kalıyori kalorifik değeri de 6200 kcal/kg, buradan da limana taşınıp gemiye yükleniyor (bu işlem 30$/ton), toplam satışı 60$/ton’a geliyor
- Açıksaha kömür üretimi ton başına 2-3 litre yakıt gerektirir
Kömürün Kullanımı (s90)
- Çinliler 3000 yıl önce kömür kullanıyordu, ama metal eritmek ve metal para basmak için
- Batıda ise Yunan ve Romalılar öncelikliydi. İlk kömür ticareti(batıda) İngiltere ve Belçika arasında oldu
- 1769 James Watt buhar makinesini icad etti
- 1800’lerde Londra dahil bir çok şehir hava gazı-kömür gazı ile şehirleri de aydınlatıyordu
Kömür yakıtlı termik santraller (s93)
- Dünyada 2 tane birbirine benzeyen santral bulmak çok zor. Her santral farklı ve farklı çalışıyor, verimleri farklı vs
- Eğer Çin kömür santrallerinde Almanya’nın teknolojik seviyesini yakalasa, emisyonları neredeyse yarıya düşer.
- Çin –Rusya verimliği %23, Dünya ortalaması %30, Şu anda %46 (2012 verileri bunlar-kitap o yıl yazılmış)
Gelecek trendleri
- CtL: Kömürden yakıt, İlk 1913’te başlıyor, 1925’te Franz Fischer ve Hans Tropsch patentli bir kömürden yakıt sistemi geliştiriyor, meşhur Fischer-Tropsch sistemi
- Dünya savaşının sonuna doğru Almanya’da 27 CtL tesisi var, Almanya petrol talebinin %90’ı CtL’den
- Güney Afrika’da Sasol, 40 milyon ton kömürü yakıta çeviriyor, Güney Afrikanın yakıt ihtiyacının %60ını karşılıyor? (s 101)
- CtL’in ana dezavantajı ne? Normal yakıta göre 2-2.5 kata kadar fazla emisyon salıyor olabilir
Kömür Ticaretine bakış (s102)
- Temelde Atlantik ve Pasifik piyasaları var
- Atlantik talebinde Avrupa merkezde..
- Son dönemlerde Rusya’nın Asya’ya, Günef Arika’nın Hindistan Çin’e, Avustralya ve Endonezya’nın Avrupa’ya satışları artınca iki market benzeşti
Tarih
11 Haziran 1995 – İkinci KDV : Özel Tüketim Vergisi. Dünki 20krş’luk ÖTV artışından sonra ÖTV’nin kökenine inersek….1995’ler