Month: February 2021

Geçtiğimiz haftanın enerji özetleri sesli değerlendirmesi: https://anchor.fm/enerji-sohbetleri/

Haftalık görünüm ve özetler burada: https://apos.to/n/enerji-bulteni

Türkiye’de soğuk ve karlı bir hava bekleniyor. Ama son tahmin haritaları oldukça uçlarda.

EU ETS-Emisyon izinleri 40.12 €/ton’a çıkınca, AB spekülasyonu azalrmak için harekete geçiyor. Yatırımcılar tarafından tutulabilecek emisyon izinlerini sınırlamak istiyor. Bunun için MIFID’de yıl sonunda değişiklik bekleniyor.

Çin’in mısır piyasasındaki agresif alımları fiyatları yükseltiyor. Çin daha önce mısırda kendi kendine yeterlilik hedeflemişti. Ama geçen sene 11.3 milyon ton mısır aldı. Ocak’ta 2.1 milyon ton daha ABD’den mısır aldı. Mısır fiyatları 8 yılın zirvesinde 5$’ın üstünde. Çin’de bir stoklama dönüyor olabilir.

Rus petrol şirketi Rosneft, 2020Ç4’te kâr etmeye tekrar başladı. Rosneft, gelecekte Vostok Oil isimli 85 milyar $’lık projesinin kâr getireceğine inanıyor. Proje 2024’te 500,000v/g, 2027’de 1 mv/g üretim hedefliyor.

Dün Biden yönetimi “İklim İnovasyonu Çalışma Grubu“nu kurdu. Daha önce enerjide olan Arpa-E’nin yanına Arpa-C (Advanced Research Projects Agency – Climate) planı somutlaştıyor. Öncelikleri karbon nötr inşaat malzemeleri, ucuz depolama, karbonsuz hidrojen vs.

Renault ve PSA arasındaki rekabet Macron sözü dinlemiyor. Peugeot, Stellanis grubu ve Total ile devam ederken Renault’da Güney Koreli LG Chem ile devam ediyor. “pillerin Airbus”‘ı projesi derin dondurucuda gibi. Avrupa’da 15 milyon elektrikli araba için 10 pil fabrikası ihtiyacı var.

Elektrikli arabalarda kullanılan metallerin fiyatındaki artış bir talep olduğunu doğruluyor. (Grafik: The Economist)

Almanya havaalanları için 1.1 milyar $’lık bir kurtarma planlıyor. Hava kontrole 300 milyon €, 12 havalimanına 200 milyon € ve büyüklere de 400 milyon € destek verecek. Geçen sene de Lufthansa’ya 9 milyar € kurtarma yaparak en büyük ortağı olmuştıu..

Rusya’nın en büyük petrokimya şirketi Sibur, 2018’de başlayan halka arz görüşmelerini 2 yıl daha yavaşlatacak. İhracata odaklanacak. Polymer üretimini 5 misline çıkaracaj 19 milyar $’lık bir genişlemenin ortasında. 2024’te tamamlanınca dünyanın en büyük polimer üretim fabrikası olacak Amur, %60 Sibur-%40 Sinopec ortaklığıyla devam ediyor. Sibur’un da %20si Çinlilerde.

Uçan taksi işinde olan Joby Aviation, girişimcilerin desteğini alıyor ve şirketi 5.7 milyar $’a fiyatlıyorlar.

Danimarka’da soğuklar bastırıp da rüzgar esmeyince kömür kapasitesi en yüksek seviyelerde çalışmaya başlamış.

Bugün:

• OPEC Aylık Petrol raporu
• IEA Aylık Petrol raporu yayınlandı.
• Berkeley Lab Elektrik şirket tariflerinin verimlilik ve YEK sebebiyle düşen tarifeler dolayısıyla ayrışmasına dair inceleme
• Cüneyt Kazokoğlu “Hydrogen Boilers, Heat Pumps and The Future of Heating” konulu bu video’yu önerdi

ABD’de Biden, Harris ve Ulaştırma Bakanı senatörlerle bir araya gelerek modern ve “sürdürülebilir bir altyapı” tartışması yapacaklar. Yani senato desteği ile bir mobilite dönüşümü hedefleniyor.

IEA petrol piyasası raporu, yeni virüs varyantları sebebi ile daha bir süre arz talebin üzerinde olur diyor. OECD ülkelerindeki stoklar 5.ay üstüste düşmüş oldu. IEA küresel petrol talebinde 5.4 mv/g artış ile 2021’de 96.4 mv/g’e çıkacağını öngörüyor. Arz-talep dengesi de şöyle:

OPEC Aylık petrol piyasası raporuna göre dünya petrol talebi 2021’de daha önce düşünülenden daha yavaş artacak. 2021’de petrol talep artışı 5.79 mv/g ile 96.05 mv/g’e ulaşacak. OPEC, kendi dışındaki üreticilerin üretimini de aşağı yönlü 850,000 v/g’den 670,000v/g’e revize etti.

OPEC tahminlerine göre arz ve talebi dengelemek için, OPEC’in üretmesi gereken ham petrol miktarı

Moody’s ABD ve dünyada petrol ve gaz şirketlerine not yükseltme ve düşürmede pek de cömert değil. En çok not düşüşü ama 2016’da olmuş. 2020’de bu kadar not düşüşü olmamış.

ABD’de ITC – uluslararası ticaret komisyonu, Koreli SK Innovation’a LG Chem’den lityum pil sırları çaldığı için 10 yıl ithalat yasağı uygulama kararı verdi. Ford ve VW, SK’dan pil alacaklardı. Ford için 4 yıl, VW için 2 yıl SKI’ya izin verildi. Biden hala yasağı veto edebilir ama çok nadir.

Alman muhafazakar CSU partisi lideri Marku Söder’e göre Almanya’nın daha yüksek bir karbon vergisine ihtiyacı var. Ayrıca iklim değişikliğinin Almanya’yı bir çok insanın düşündüğünden daha kötü etkileyeceğini söyledi.

Shell 2030 yılında 560 TWh elektrik satmayı planlıyor. 2025 yılına şarj noktası sayısını 60,000’den 500,000’e çıkarmayı planlıyor. Her yıl 8 milyar $ petrol, 4 milyar $ gaz ve 5 milyar $ kimyasallar ve 3 milyar $’a kadar yenilenebilire harcamayı düşünüyor.Shell’in petrol üretimi her yıl %2 düşecek, 2030’da petrol ve dizel üretimi %55 daha düşük olacak.

Alman hükümeti mevcut gaz boru hatları ile yeni hidrojen altyapısını ayrı değerlendirecek. Yani gaz şebekesi için geçerli olan kurallar hidrojen için otomatik olarak geçerli olmayacak. Ayrıca enerji depolamada da kimin depolama tesisi yapıp yapamayacağı belirleniyor.

CarbonTracker’a göre 40 petroldevletinin gelecek 20 yılda gelirleri 9 trilyon $ düşecek. En çok etkilenecek ülkeler gelirlerinin %40’ını kaybedecekler. Irak, Kuveyt, Nijerya ve Suudi Arabistan ise gelirlerinin %20 ila %40ını kaybedebilir.

Çin yeni ay yılı tatiline girerken, kısıtlamalar sebebi ile jet yakıt talebinde beklenen iyileşme olmadı. Yıldan yıla Şubat ayında Çin içi hava trafiği %37, Japonya’nın ki %65 daha düşüktü. Bunun sonucunda da Çin daha fazla jet yakıtı ihraç ediyor.

Shell senaryolarında önemli tarihi noktalar

Hindistan’da petrol iştahı düşünüldüğü kadar erken bitmeyebilir. Dolayısıyla önümüzdeki 4-5 yıl, bir çok rafineri kapasite artışı görülecek. Son aylarda rafineri kapasiteler en üst seviyede çalışıyor.

Bugün gece ABD’de Uluslararası Ticaret Komisyonu (ITC) Koreli SK Innovation’ın Koreli LG Chem’den lityum ion pil sırlarını çaldığı kararı verirse, ilginç bir durum olacak. SK, Ford F150 ve VW ID.4 için pil üretmek için Georgia’da fabrika inşa ediyor. LG Chem’de Tesla ve GM’e sağlıyor. SK’nın başı dertte.

COP26 iklim görüşmeleri Zoom üzerinden yapılmak zorunda kalabilir. Bu da küresel ısınmayı yavaşlatacak yeni bir anlaşmayı zora sokabilir. Kyoto Aralık 97’de 36 saatlik toplantı sonrasında çıkmıştı.

Yarın yayınlanacak petrol piyasa raporları öncesi, raporlar arasındaki geçen ay ki farkları IEF paylaşmış.

Amazon, Google, Microsoft, Facebook ve Apple‘in toplam elektrik tüketimi 45 TWh. Microsoft iç hesaplamalarında karbon fiyatı olarak 15$/ton kullanıyor. Dünyada bilişim sektörü tüm küresel emisyonların %1.8 ile %2.8’i.

Avustralya’da 2010’da 7 çalışan rafineri vardı, yakında sadece 1 kalacak. Asya ve Ortadoğu’dan rekabetten dolayı rafineriler ekonomik değil ama bu da yakıt güvenliğini etkileyecek. Geçtiğimiz sene ABD ile anlaşma imzalayarak ABD stratejik petrol rezervlerine erişim aldı ama rapora göre Avustralya IEA’in 90 günlük ithal petrol stok şartına da artık sahip değil

Vestas 260m yüksekliğinde, kanatları 115 m uzunluğunda dünyanın en büyük rüzgar türbinini yapıyor.

ABD’de propan yani LPG talebi 17 yılın zirvesinde 2.2 mv/g’ü aştı. Bu da Almanya’nın toplam petrol talebinden fazla

İngiltere, Yeşil Evler Desteğinin eksik harcanan 4.2 milyar $’ını tüketicilerden yeterli talep olmadığı için seneye devredilmedi, yandı. Böylelikle bir enerji verimliliği programı daha bütçesini bile harcayamadan kapandı. Programda ev sahiplerine 5000£, düşük gelir sahiplerine de 10000£’a kadar destek veriliyordu.

Norveçli Equinor, 8 milyar $’ı Bakken kalan 3.5 milyar$’ı da Eagle Ford olmak üzere 11.5 milyar $ yatırdığı ABD şeyl yatırımlarını 900 milyon$’a satıyor. Equinor’un %67si Norveç hükümetinin ve yatırımları yapmaktan çok pişmanlar

Bugün yayınlanan raporlar:

• IEA Hindistan Enerji Görünümü
• Shell – Enerji Dönüşümleri Senaryoları
• EIA – Kısa dönemli enerji görünümü
• Solar-to-Grid – Berkeley Lab
• ACER-CEER – Hidrojeni ne zaman ne nasıl düzenlemek gerekir?
• Küresel LNG sunumu – John Kemp

ABD’de EIA’nın kısa dönemli enerji görünümüne göre petrol fiyatlarında 2021 ilk çeyrekte 56$/v fiyat bekleniyor. Fakat yılın kalanında 52$/v. 2022’de fiyatları daha yukarı çekmişler. Talep tahmini ise hep yukarı ve 2022’de mevcut seviyesini de geçiyor. Gerçek olursa 2 yıla 80-90$/v fiyatlar görülür.

Trafigura’nın petrol ticareti müdürü petrol talebinin kuvvetli olduğunu belirtti. Vitol ve Gunvor bu kadar boğa değiller: 60$/v’e hızlı gelindiğini düşünüyorlar. Mart ve Paskalya geçtikten sonra asıl ralli başlayabilir. 70$/v görülür mü, soru bu. “Yeni araç sahipleri, araçlarının ilk yılında %20 daha fazla km yapıyorlarmış”. ABD şeyl üretimi ise en az 4.3 mv/g daha artmalı ki, düşecek üretim toparlansın.

IEA bugün Hindistan enerji görünümü raporunu paylaştı. 2000’den bu yana Hindistan’ın enerji kullanımı ikiye katlanmış. 2030’a kadar %35 daha artacak. Hindistan’da kömür elektrik üretiminin %70’i, güneş %4ü. 660 milyon Hintli biyokütle yakıyormuş.

Shell enerji dönüşümleri senaryolarında, 3 senaryo yapmışlar. Hepsinde dekarbonizasyon artıyor ama hızı farklı. 3 önemli hızlandırıcı belirlemişler: politikaların, sektörün ve hükümetlerin aynı bakışta olması; Akıllı politika ve destek kuralları ve öncü liderler.

: alignments of policies, sectors and governments; smart policy rules and incentives; and pioneer leaders – to make Paris happen

Total’in tüm yıl zararı 7 milyar $ oldu. Son çeyrek karı da 903 milyon $. Total ismini TotalEnergies olarak değiştirmeyi planlıyor. 2020’de yenilenebilir kapasitesi 2.4 kat arttı.

Dünyadaki devlet enerji şirketleri petrol ve gaz projelerine 2030’a kadar 1.9 trilyon$ harcayacak. Fakat bu yatırımın 400 milyar $ petrol fiyatının 40$ ve üzeri olması durumunda ekonomik olacak. Soru, petrolde büyük birleşmeler görecek miyiz? Bir bankacıya göre herkes herkes ile görüşüyor. Exxon bir elektrik üreticisini almayı hedefleyebilirmiş. Exxon’un yönetim giderleri 11 milyar $, Chevron’un ki 4 milyar $mış.

IEA Hindistan enerji görünümüne göre Hindistan’da yenilenebilir piyasasının alması beklenen yatırım miktarı ve küresel payı. Altında da Covid19’un 2020’de Hindistan piyasasını nasıl etkilediğinin grafiği var.

ABD’de eyaletler arası trafik artmaya devam ediyor. ABD talebi bu sene önemli talep sürükleyicilerinden biri olabilir.

Katar enerji bakanı, gaz ihracatçılarını eğer uzun dönemli anlaşmalar yapmazlarsa, kışın yüksek fiyat sıçramaları ile karşılaşabilecekleri yönünde uyardı. Bakan Saad Al-Kaabi, aynı zamanda da Katar Petroleum’un CEOsu. Katar Kuzey sahasının 28.75 milyar $ genişmelesini de duyurdu. LNG kapasitsi 77’den 2025’te 110 milyon ton/ yıla çıkacak. Katar LNG ithalat pazarında %20 paya sahip.

Goldman Sachs’a göre 2021 emtia görünümü V şeklinde ve sebebi de aşı iyimserliği. Bu sadece uzun dönemli bir emtia boğa piyasasının başlangıcı. Soya %50, bakır %40 arttı. Brent sene başından beri en iyi performansını gösterdi. Bazı yatırımcılara göre aslında bu döngüsel;Avrupa, ABD ve Çin’in tekrar stok arttırma ve tedarik sorunları ile güçlendirilmiş bir toparlanma.

İngiltere’de açık deniz rüzgar ihalesinde BP ve EnBW’nin verdiği yüksek teklif tartışma konusu. Eğer bu projeleri yaparsa BP, petrol şirketleri içinde 2.en büyük açık deniz rüzgar gücüne sahip şirket olacak. BP ve EnBW 2 tane 1.5 GW proje için, Kraliyet Emlak(Crown Estate) 231milyon£ ödeyecek. Bunun çeyreği kraliyete kalıyor. Paralar neden hazine değil de kraliyete kalıyor sorusu soruluyor.

Suudi Arabistan merkez bankası reform yapacak ama analistlerin sorusu bu Prens MbS’nin, kraliyetin petrol gelirlerini büyük projelerine aktarmasını mı sağlayacak.

Bu hafta

• Salı 15:00 : EIA STEO – Kısa dönemli enerji görünümü
• Çarşamba
  • 00:30 : API Haftalık ham petrol stokları
  • 18:30 : EIA petrol istatistikleri
• Perşembe
  • Çin – Yeni yıl tatili, Japonya ve Güney Kore tatil
  • 15:00 – OPEC – Aylık Petrol piyasası raporu
  • 12:00 – IEA – Aylık Petrol raporu
• Cuma
  • 21:00 – Baker Hugher petrol ve toplam sondaj kule rakamları
  • 23:30 – CFTC spekülatif pozisyonlar

Asya’da

• Salı – Çin 17+1, Orta ve Doğu Avrupa ülkeleri ile sanal bir toplantıda bir araya gelecek. Xi Jinping’in açıklamaları önemli olabilir. Ayrıca Japonya’nın 3 büyük araba şirketi çeyrek sonuçlarını açıklayacak
• Çarşamba, SK Innovation’ın LG Chem’in lityum pil sırlarını aldığına dair ABD uluslararası ticaret komisyonu raporunu açıklayacak. SK’nın ABD’deki pil işleri riske girebilir
• Perşembe, Çin 7 günlük tatile giriyor. Güney Kore, Malezya ve Singapurda tatil yapacak. WHO, Wuhan’daki araştırmasını bitirecek.

Oxford Energy, aylık petrol raporu yayınladı. 2021 Brent petrol fiyat tahmini 55.4$/v, 2022 için ise 63.5$/v. Fakat tahminlerin üst sınırındayız şimdilik. Fakat petrol fiyatlarının aşağı gitme ihtimalini yüksek görüyorlar.

Petrol fiyatlarında bir yükselme var. Fakat backwardation yani gerileme de yüksek. Yani bugün fiyatları ile gelecek fiyatları açıldıkça açılmış. Hala büyük çoğunluk uzun vadede 50$/v aşılacağını düşünmüyor olabilir.

Haftaya kar ve soğuk hava geliyor. Cuma öğleden sonra giriş yaptıktan sonra ertesi hafta ortasına kadar etkisini göstermesi tahmin ediliyor.

Biden yönetiminin aldığı Federal alanlarda petrol ve gaz ruhsat yasağı ülkenin batısındaki gaz üretimini düşürebilir sebebi ise sahaların iç içe olması. Devlet hakkı %12.5, 26 milyon hektar federal arazi petrol ve gaz şirketlerine ruhsatlandırılmış. Bu sahaların %53’ü kullanılmamış ya da üretken değil. Sektör ayrıca kullanılmayı bekleyen 7700 sondaj izine sahip.

ABD’de enerji düzenleyici kurumu FERC’in başına geçen üye Richard Glick, LNG ihracat projelerine iklim değişikliğini dikkate almadığı için karşı görüş yazıyordu. Enerji Bakanı adayı Jennifer Granholm’de ABD LNGsinin daha fazla sera gazına sebep olan fosil yakıtların azaltılmasında önemli bir rolü olduğunu söyledi

AB’de elektrikli arabaya şarj istayonu oranı

Her pazartesi haftalık özetleri buradan takip edebilir, isterseniz üye de olabilirsiniz

https://apos.to/i/8-subat-2021-enerji-bulteni

ABD Permian’da petrol kuyusu sayısı 6 arttı ve 190’a ulaştı. Petrol fiyatlarında yeni hedef 60$/v

Çin tekrar petrol stokluyor. Çin’e giden tanker sayısı 6 ayın zirvesinde 127 tanker ve 250 milyon varil. Shangai petrol borsasına dayalı ham petrol stokları Haziran’dan beri en düşük noktada, ekonomi sağlıklı ve stokları yerine koymaya çalışıyor olabilir.

İngiltere başbakanı Boris Johnson, G7 başkanlığında ortak bir karbon sınır vergisi ortaklığı uygulamak için harekete geçecek.

ABD’de bir çok yatırımcı kömür santralleri olan elektrik şirketi (dağıtım dahil) peşinde. Çünkü kömür santralini kapat diye Federal hükümet para verecek, sonra onların yerine bir sürü iletim-dağıtı hattı, pil, yenilenebilir ile varlık tabanı yükselerek çok daha karlı bir kazanç elde edebilecekler. Tabii fatura tüketiciden.

Elon Musk ile Exxon’un ortak noktası karbon yakalama oldu. Karbon yakalamada en iyi teknolojiye 100 milyon $ ödül vereceğini duyurdu. Sulu tipler hemen ağaç resmi gönderdi. Texas da ise karbon yakalama ve depolama için önemli bir potansiyel varmış. Exxon ile Oxy’de bu alanda çalışma niyetindeler. CO2’i hammadde olarak düşünmek önemli, yani sanal fotosentez için gibi.

Şarj edilebilir lityum ion piller ilk defa ticari olarak el kameralarında 1991’de kullanılmış. İlk lityum ion kullanan araba da Tesla Roadster, 2008. Tesla önce laptop için üretilmiş pilleri almış. Amsterdam’da Johan Cruijff stadyumundaki 3MW süper pil’de 148 adet eski Nissan Leaf pili.

İngiltere’de yeşil enerji dönüşümünü desteklemek için başlatılan 3 frekans tepki hizmetinden, dinamik sınırlama (dynamic containment)’a yeterli teklif gelmiyor.

Kalay piyasasında uzun dönemdir devam eden üretim eksiği fiyatları sıçratmış ama hala arz da yok.

Gazda

• Çin devlet şirketi CNOOC, doğalgaz üretiminim toplam üretimindeki payını arttırmak istiyor
• Chevron, Noble Midstream Partners’ın halka açık paylarını da almak üzere 420 milyon $ teklif verdi.
• OMV, Gazprom’un Batı Sibirya’daki Achimov sahası ile ilgili %25 hisse alma opsiyonu öteledi. Romanya’daki Neptun yatırımı için FID’yi de 2022 başı görüyorlar.