Petrolde volatilite norm, karteller dönemi fiyat stabilitesi sağlıyor mesajı tartışılır. Ama petrol fiyatlarının en sabit olduğu dönem TRC (Texas Railroad Commission) dönemi. FedEx taşımacılıkta doğalgaza geçerse, ABD’deki 3 milyar mil taşımacılık doğalgaza geçer demek. Siemens, diğer rakiplerine ayak uydurmak için yazılımcı bir başkan atadı. Yapay zeka ve geleceğin savaşı pop bir rapor. Hindistan petrolde ulusal şampiyon kuracak. Füzyon çalışmaları. Özette Oxford Energy Forum’un Rusya sayısının ilk iki makalesi, ruble devalüasyonu ne getirdi, ne götürdü. Tarihte 1947 tarihli İngilizce “Yeni Petrol” makalesi okumaya değer.
Bilgiler
FT’ye göre Amerikalılar OPEC’i kötülese de, 1930ların başından 1970lere kadar ABD OPEC’ti, petrol arz manipülasyonu ve fiyat sabitlemede OPEC’in hiçbir zaman olmadığı kadar iyiydi. Yazıdan çıkan mesajlardan biri, aslında karteller (Standard Oil, TRC vs) fiyatı sabitliyor, yoksa norm hep volatilite
Küresel emisyonların artışının azalmasına, Nature Climate Change makalesine göre önce Çin sonra ABD’deki kömürdeki büyüme düşüşü en büyük etken. Yenilenebilirlerin etkisi ekonomik faktörler ve yenilenebilirden daha az.
Siemens Çarşamba günü yazılım devi SAP’tan Jim Hagemann Snabe(51 yaş)’u gelecek başkan olarak atadı, gelecek Ocak’ta geçerli olacak. GE 2020’de ilk 10 yazılım şirketinden biri olma, ABB’de gelecek yıllarda yazılım gelirlerini %15’ten %33’e çıkarma hedefini açıklayınca, Siemens’de bir Danimarkalı yazılım konusunda uzman bir atama yaptı
Hindistan devlet şirketlerinin birkaçı veya tamamını birleştirerek petrol devi kurmak istiyor. Indian Oil Corp , Oil and Natural Gas Corp, Hindustan Petroleum Corp ve diğerlerini “uluslar arası ve özel sektör rakiplerinin performansını yakalamak için” birleştirilmesi Maliye bakanı tarafında dile getirildi. Bu arada LNG vergisi de %5’den %2.5’a düştü.
Chatham house raporunda yapay zeka ve geleceğin savaşı kısmı var. Bana tankların savaşlara müdahil olması öncesi tartışmaları hatırlattı. Özetten ana mesajlar: ticari gelişme askeri gelişmeleri aştı; İnsanlar bilgi ve karar gerektiren durumlarda iyileer, robotlarda kurallı görevlerde; daha iyi teknolojiler askeriyeden önce ticari tarafta görülebilir.
Temiz enerjinin bir diğer türü de füzyon, ITER’in tokamak tasarımı Fransa’da, W-7X’in stellarator Almanya’da çalışılıyor. Oluşan yüksek sıcaklıktaki plazmayı manyetik alanla simit şeklindeki cihazın çeperlerine çarpmasını engelliyor, ortada hapsediyor. Oluşan enerjik neutron dışardaki alana çarparak ısı, oradan da buhar türbini
Bu ransomware, “para öde yoksa bilgilerin silinir, şifrelenir” vs’nin Android telefonlar için olanı çıkmış. Google Play’den program indirirken dikkat edin, program pil ömrünü uzatan program olarak kendini tanıtıyordu.
FedEx’ten Fred Smith, podcast’te, kamyon/tırlarda dizelden doğalgaza geçişi anlatıyor. 2015’de FedEx Cargo ve yer hizmetleri ABD’de 3 milyar mil yapmış. En büyük taşımacılık yakıtı tüketicilerinden biri. Yaygınlığı ve dizele göre fiyatının daha stabil olması, yeni doğal gaz motorlarının, daha uzun yol ve temiz operasyon sağlaması da konu.
Pakistan’da Excelerate Energy ikinci FSRU’suna hazırlanıyor. 2018’de devreye girecek, Qasim limanındaki iki FSRU ile 28 milyon m3/gün gazlaştırma yapabilecek. Bu Pakistan’ın üçüncü FSRU anlaşması oldu. Diğeri BW Gas’dan
GSachs’a göre şeyl petrol üretiminin hangi hızla artacağı fiyatın bir fonksiyonu, 55$ üzerinde artış bayağı hızlı oluyor.
Reuters anketine göre OPEC anlaşmaya %82 uydu. 1.16 mv/g kesintinin 958,000v/g’ü yapılıyor.
Suudi Arab light OSP Asya için 10-30 sent/varil artabilir.
Deutsche Bank yeni termal kömür madenciliği ve kömür santrali inşaat projelerine yeni finansman vermeyecek
Zaman kristali, aynı hareketi tekrar eden kristaller. Ne için kullanılacak? Qubit, quantum bilgi depolamak için
Grafik
ABD şeyl üretiminin petrol fiyatlarına göre tepkisi (EnergyFuse – GoldmanSachs raporu)
Paris anlaşmasını takip etmek için değişik seviyelerdeki göstergeler ,üste çıktıkça politik hedefler, aşağı indikçe teknik detaylar(Nature Climate Change)
Makale Özetleri
Oxford Energy Forum – Russian energy issues in a volatile environment – Issue 107, 16 Ocak 2017
“Değişken bir ortamda Rus enerji konuları” başlıklı forum bilgilendirici, açıp göz gezdirmek bile faydalı olabilir
Russia’s macroeconomic problems and the risks to the oil and gas sector, Christopher Granville
“Rusya’nın makroekonomik problemleri ve petrol-gaz sektörüne riskleri
Rusya bütçesini “lower for longer”, uzun süre düşük kalacak petrol fiyatlarına göre ayarladı. Hükümetin 3 yıllık bütçesi ekimde Duma’ya sunuldu. Hükümetin parasal politikası iki sebeple önemli
Petrol fiyat düşüşünden kaynaklanan şok kontrol edilebilecek mi?
Kontrol edilirse bu petrol ve gaz sektöründen daha fazla vergi toplanması ile mi sonuçlanacak
2017-2019 bütçesi çok net bir parasal önlemlere önceliklendirme içeriyor. İki önemli nokta var:
3 yıl boyunca ortalama petrol fiyatı 40$/v
Parasal konsolidasyonda yükü harcama tarafı alacak (harcamalar azaltılacak)
Merkez bankasının enflasyon hedefi de %4.7(2017) ve %4 (2018,2019) olunca (bütçede ruble üzerinden), aslında harcamalar çok az daha az gibi gözüküyor.
2015 ve 2016’da Rus ekonomisi resesyondaydı. Büyüme geçen sene %3.7 düşmüştü, 2016’da %0.5 düştü. Ekonomik büyümenin 2017’den itibaren %0.6, %1.7 ve %2.1 olması bekleniyor. Rusya’nın kamu borcu GSYİH’in %15’i. Reserve Fund (RF) ve National Well-Being Fund(NWF)’de biriktirdiği petrol gelirleri de var.
Ana politika yapıcılar, Keynesyen ve tüketimi arttıran politikalarına karşılar. Daha çok özel yatırıma dayanan bir yeni model peşindeler. Bu yüzden ilk hedef düşük enflasyon %4. Reel faiz oranları da %5.5 şu sıralar. Enflasyonu aşağı getirmek için bütçe açığını kapatmalılar
Savunma bütçesi 2010’lardan beri dokunulmazdı ama bunda da kesinti olmak zorunda. Putin ekibi bu konuda destekliyor çünkü kamu finansmanın kontrolden çıkması tehlikesine karşı çok duyarlı. Putin ısrarla fonların tüketilmemesi gerektiğini belirtti, bunlar yeni şoklar olursa lazım olabilir.
Petrol ve gaz sektörüne özel riskler
Petrol ve gaz vergilendirilmesi Putin’in vergi stabilitesi kuralına birer istisna. 170 milyar ruble vergi artışı olacak. Gaz sektöründe devlet hakkı artacak, tarihsel olarak petrolden daha az vergilendirilmiş olmasına rağmen. MET: Mineral extraction tax. Petrolde ise 322 milyar ruble MET artışı 219 milyar ruble ithalat vergi düşüşü ile kompanse edilecek
Finans bakanlığı, petrol gelirlerindeki artışın nominal GDP büyümesinin gerisinde (zamansal olarak) kalacağına işaret ediyor. Petrol ve gaz vergilendirmesi 2014 bütçesi gelirlerinin %52si idi, 2016Ç3’de %36’a düştü. Finans bakanlığının 2034’e uzanan uzun dönemli tahminleri de Duma’ya sunuldu. Burada da petrol vergi gelirlerinin GDP’ye(GSYİH) oranının %5.8’den %3.6’ya düşmesi bekleniyor. Üretim MET imtiyazlarından faydalanabilen yeni sahalardan artarak gelecek
Harcama tarafında ana politikalardan biri de emeklilik yaşının yükseltilmesi. Rusya parasal konsolidasyonda ağır kaldırma aşamasıdnda. Ama görevlilerin gölge bir vergi artışı yapacağı neredeyse kaçınılmaz.
Cost dynamics in the Russian energy sector, Tatiana Mitrova
Rusya enerji sektöründe maliyet dinamikleri
2004-2008 sonrası enflasyon baskısının arttığı, 2009-2014 arası enerji maliyetlerinin stabilize olduğu ama yüksek bir seviyede olduğu dönemdi.
Maliyet baskıları:
Sovyet dönemi sahalar yaşlandı daha fazla yatırıma ihtiyaç var. Yeni sahalarda gittikçe daha uzak alanlarda (Doğu Sibirya gibi)
Rusya coğrafyası da bir altyapı yükü oluşturuyor. (taşıma vs)
Rusya’nın servis şirketleri de sınırlı. Bu şirketlerin de sınırlarına ulaşılmış gibi, maliyeti arttırıyor
Rus kaynaklarının iç karasal alanlarda olması, taşıma maliyetlerini de çok arttırıyor
Yüksek yolsuzluk da sorun, Rusya 168 ülkede 119uncu
Rusya’da iş yapmanın politik ve ticari riskleri de diğer ülkelere göre sermaye maliyetlerine sebep oluyor. (%16 , www.waccexpert.com)
Verimsiz düzenleme ve bürokrasiden dolayı yüksek işlem maliyetleri
Son olarak, yüksek işçi maliyetleri, Sberbank CIB’ye göre. Rus şirketlerindeki üst yöneticiler dünyadaki en yüksek ücreti alan yöneticiler
Petrol ve gaz 2014’te federal bütçenin %50si, ihracatın 2/3’ünü karşıladı.
Kur oynaklığına izin veren politika değişkliği
2009 reseyonundan farklı olarak, Rus hükümeti rubleyi korumadı. 2014’teki petrol fiyat düşüşü ile Merkez bankası da serbest(float freely) kur rejimine geçti. 2014’te 1$ =32 RUR (ruble) iken, 2016 başında 80 RUR’a çıktı. Petrol fiyatı da 100$ üstünden 30$’lara düştü. Petrol 50$’lara çıkarken dolarda 65 RUR’a düştü.
Fakat yeni merkez bankası stratejisinin Rus nüfusu üzerinden gözle görülür negatif etkisi var. Rus bütçesinde ise çok pozitif bir etki oluşturuyor.
Pozitif etkiler
Bu kadar büyük bir kur devalüasyonu, bütçeyi dengede tuttu. Gelirler azalmadı, maliyetler sabit kaldı. 2016’da bütçe açığı %4 olsa da beklenenden düşük
Devalüasyon Rus enerji ihracatının küresel rekabetçiliğini de arttırdı. Daha fazla yerel para birimi ile gelir imkanı doğdu. Rus petrol ve gaz şirketlerinin CAPEX maliyetleri %35, OPEX de %40-45 düştü.
Tüm bunlara rağmen Rus petrol şirketleri üretimlerini %1.4 arttırarak 10.7 mv/g’e ulaştı. Yıl sonunda %2yi bulabilir
Üretim artışı ve ılımlı talep artışı, ihracat artışı getirdi. Son iki yıl Rus petrolünün Avrupa ve Asya’ya ihracatını %9 artttırdı.
Düşük petrol fiyatları uzun dönemli anlaşmalarda Rus gazını en ucuz ve çekici opsiyon yaptı. Ocak-Ağustos 2016’da Avrupaya ihracat %11 arttı
Kömür üretimi ve ihracatı da devalüasyondan ve taşıma tarifelerinden pozitif etkilendi. Kömür üretimi %6, ihracatı %7.5 arttı
Daha fazla maliyet düşüşü için kısıtlı imkanlar
Ruble devalüasyonu sınırlı olsa da, etkisi azaldı. 2035’e kadar uzun dönemli projeksyionda, 2025 gibi 1$=77 RUR alınmış durumda. Yani önümüzdeki 9 yılda %30 devalüasyon öngörülüyor.
Gerçek reform ve iyileştirmeler olmaz ise, sistemik verimsizlikler ve yüksek ülke riskleri maliyetleri yukarı çekecektir. Yükselen petrol fiyatları bunu arttıracaktır.
Kısaca, ruble devalüasyonu bazı konuların üstünü örtse, yakın olmayan gelecekte bu sorunlarla tekrar yüzleşilmek zorunda kalınabilir
Tarih
27 Haziran 1947, The Spectator, “Yeni Petrol”
1947’den bir cümle: “In a very short time, therefore, the arid and backward lands of the Middle East will, together, constitute the most important oil-exporting area of the world.”
