Aşağıdaki yorum Serkan Şahin’in EIA yorumudur:
“EIA ham petrol stoklarinda ciddi bir dusus yasandi. Toplam 7.05 milyon varillik bir dusus var. PADD 3, ham petrol stoklari 7.12 milyon varillik cok muazzam bir dusus yasamis. Cushing 1.07 milyon varil artmis. Ancak islenmis urunlerde, distillate fuel ve motor gasolinede (bunlari ozellikle tercime etmiyorum) cok ciddi bir artis var, sirasiyla 10.05 ve 8.3 milyon varil. Bu artis ham petrol stoklarindaki dususun etkisini keser. Rafineriler icin stoktaki petrolu spotta daha ucuza alarak, kis talebinin artisina ve Asya/Avrupa talebine bir hazirlik yapiyor olabilirler. Ham petrol stoklarindaki artisa ek olarak, ihracattaki dusus de talebin iceriden oldugunu soyluyor.
Libya ile ilgili bir aciklama yapmak istiyorum. Libya’nin acikladigi 690,000 varil/gunluk deger gercekci degil. Bu en iyi ihtimalle bir gunde ulasilabilen en yuksek uretim degeridir ki aylik ortalama uretim degeri gibi algilamak hata olur. Benim sahsi kanim ne gunluk ne de ayllik ortalama olarak bu deger ulasamadiklari. Hem Libya’nin teknik kapasitesi ile hem de maddi imkanlari ile kuyularin, saha techizatlarinin ve tasima altyapsinin bu kadar kisa surede bu seviyeyi tasaiyacak sekilde elden gecmesi mumkun degil. Iran’dan piyasaya miras kalan kotu bir aliskanlik, ihracat verileri uzerinden uretim verisi manipule etmek. Libya’nin ciddi miktarda stok petrolu oldugunu dusunebiliriz. Bunun ihracata yansimasi belki kisa zamanda hizli gorulur ama uzun vadeli etkileri cok onemsizlesir.
Bunun gerceklesecegini varsaysak bile Libya’nin urettigi hafif (light) petrolun piyasada talebi dusuk. Avrupa rafinerileri icin Rusya ve Orta Dogukaynaki orta agirlikta sulfurlu (medium sour) petrolu islemek rafineri karliliklari acisinden daha makul. Italya gibi kendisini Libya hafif petrolune gore ayarlamis bazi ulkeler disinda bunun yogun talebi olmaz. Cin teapot ve Asya’nin az gelismis rafinerileri icin hala Angola ve Nijerya daha karli bir secenek. Libya su an icin bu ticareti yurutebilecek konumda degil. Tahminime gore spot piyasada hizli nakit donusu ile islem yapmak isteyeceklerdir. Vadeli kargolari ise anca uzun sureli kontartlar ile hayata gecirecekler. Her iki durumda da Asya icin cazip olmaz.
Talebi dusuk olacagi icin piyasaya arzi konusunda teredutteyim. OPEC anlasmasindan muaf tutulduklari icin bu uretim artisi (ki olmasi dusuk ihtimal) anlasmaya zarar vermez. Fiyatlar acisindan belki sweet/sour farki daha da acilir ancak uzun vadeli genis bir etki beklemiyorum.”
“Buradaki gorusler tamamen yazarin kendi gorusleri olup Thomson Reuters ve bagli kuruluslari kesinlikle baglamaz ve goruslerini yansitmaz.”