Bugün vakit ayırıp IMF’in petrol fiyatları ve küresel ekonomi çalışmasını okumak iyi fikir olabilir. İngiltere’de enerji şirketleri rakip şirketlerin ucuz tarifelerini de tüketiciye haber verecek. Petrol devlerinde 2016 kayıpları açıklanıyor. Chevron 37 yıldır ilk kaybını yapmış. İklim değişikliğine karşı olanların argümanları, petrol boru hatlarını kapatmaya çalışanlar. Bir akademik makale: Arktik’e 10 milyon rüzgar türbini koyarak, derinden su çekip dondururuz buz tabakası kalınlaşır. Londrada 1273 yılında bile kömür yakılmasına sağlık sebepleri ile kısıtlama varmış. Grafikte 2000 ve 2013 yılında ülkelerdeki GSYİH – Araba sahipliği grafiği
Bilgiler
($)İngiltere’de enerji şirketleri müşterilerine gittiklerinde rakip şirketlerin ucuz tekliflerini de anlatmak zorunda kalacaklar. OFGEM’in planı için bu yaz bir kaç 1000 hanede deneme yapılacak.
Exxon Mobil’in 9.çeyrektir karı düşüyor. 1988’den beri en uzun süre. Geçen hafta Chevron’da 37 yıldır ilk kaybını açıkladı, önümüzdeki günlerde Shell, BP ve Total’den de bekleniyor. Exxon’un yeni dönemde Batı Afrika ve Güney Amerikada derin deniz sondajları, Permian’da şeyl, Güney Pasifikte gaz ihracatı önemli başlıkları.
Trump’un EPA’daki geçiş dönemi ekibi lideri Myron Ebell’in açıklamaları : “Çevresel hareket, benim görüşüme göre, modern dünyadaki zenginlik ve özgürlüğe en büyük tehdit”. “Çinliler güneş paneli ve rüzgar değirmenleri üretmek için büyük yatırımlar yapıyorlar, batı dünyasındaki saftirik müşterilere satmak için. Bu şekilde onların elektrik fiyatları artacak, Çin daha rekabetçi olacak”
ABD’de bir hakim “iklim değişikliğinin çok büyük bir tartışma konusu” olduğunu iddia etti. Yargılamanın sebebi “#ShutItDown” eylemleri ile ABD’nin petrol ithalatının %15’ini bir gün için kapatma girişiminde bulunanlar. “… bu boru hatları yenilmez değil”. 30 yıl hapis istemiyle yargılanan Ken Wan ise bu yaklaşımdan dolayı ürperdiğini söylemiş
Mitsubishi ve Vestas’ın 9 MW’lık açık deniz türbini 24 saat aralıksız çalışınca 216 MWh üretim ile rekor kırdı. Bir ABD mesken tüketicisine 20 yıl yeter.
Arizona State’den Prof Steven Desch’in akademik makalesi ile küresel ısınmaya “geo-engineering” öneriyor. Arktik (Kuzey kutbuna) 10 milyon türbin ile yüzeyin altından suyu alarak donduracak ve buz kütlesini arttıracak. Maliyet 500 milyar $.
ABD kongresine önerilen taslakta, Dodd-Frank gereği, ABD’de kayıtlı şirketlerin doğal kaynaklar için diğer hükümetlere ödedikleri paraları açıklama şartının uygulanmasının sonlandırılması isteniyor.
Bu hafta Londra’nın hava kalitesi Pekin’den kötüydü. Londra’da sağlık sebepleri ile kömür yakılmasına getirilen limitler en az 1273’e dayanıyor. “Büyük Duman” (Great Smog) 1952’de 1000lerce insanı öldürdü, 1956’da Temiz hava kanunu çıktı. Şimdi, taksileri elektrikli yapmak, çok kirleten araçlara daha fazla bedel, hibrit çift katlı otobüsler listede
ABD’de önümüzdeki iki yılda 2017’de 11.2 GW, 2018’de 25.4 GW doğalgaz santrali devreye girmesi bekleniyor. Kömür kapasitesi 47.2 GW azalmıştı. ABD enerji görünüm raporunda ise bu gelen talebin fiyatı arttıracağı, kömürün 2016’daki %30’dan 2017-2018’de %32’ye çıkacağı öngörülmüş. Doğalgazın da %34’ten %32’ye düşüşü bekleniyor.
İngiltere’nin Euratom Anlaşmasından çekilmesi durumunda aslında Euratomdaki denge nükleer karşıtları lehine bozulmuş olacak ve tüm sektör etkilenecek. İngiltere de Euratom faaliyetlerini kendi kurumları ile üstlenecek
Suudi Arabistan’da belirli ürünlere %5 katma değer vergisi geliyor. Suudilerde vergilendirme yok gibiydi. Tüm Körfez işbirliği konseyini(GCC) de etkileyecek. IMF’nin önerisi.
Grafik
2000 ve 2013 yıllarında araba sahipliği, ülkelere göre(IMF Working Paper),
Çalışma Özeti
Oil Prices and The Global Economy (IMF Working Paper), WP/17/15, Rabah Arezki, Zoltan Jakab, Douglas Laxton, Akito Matsumoto,Armen Nurbekyan, Hou Wang, and Jiaxiong Yao
İlk kısım
1. Giriş
2014 Haziran’dan beri petrol fiyatları yarıya düştü. Bunun sebebi neydi? Arz ve talep esneklikleri düşük olduğunda, iki taraftaki ani değişimler keskin fiyat oynamalarına sebep olabilir. Petrol piyasalarında kısa dönem talep esneklikleri çok düşük. Orta dönemde ise alternatif teknolojiler, doğalgaz gibi teknolojileri düşündüğümüzde bu kadar etkili olmayabilir bu esneklikleri
Burada iki görüş var, arz tarafı kısıtlarını içeren
1.“peak oil”, “petrol arzının nihai düşüşe geçmesi”, yani jeolojik kısıtlarla üretimin artamayacak olması
2. “teknolojik bakış” yani teknoloji talep edilen seviyeye çok fiyat artışı olmadan gelineceğinin iddia edilmesi
Zaman zaman iki görüşte başarısız oldu. Peak oilciler şeyl’i, teknolojik bakışcılar da 2003 sonrası artan talep ile yükselen fiyatları doğru göremediler.
Bu makalede dünya GSYİH (GDP) büyümesi ve dünya iktisadi dalgalanmaları üzerine kurulu petrol talep modeli var. Petrol tedarik eğrisi de petrolün belirli bir teknoloji ile çıkarılmasının daha da zorlaştığı dönemler olduğu bir yapıda kurgulandı. Fiyatlar da petrol arz ve talebini dengeliyor. Modelde, küresel GDP değişimleri, petrol kulanım verimlilikleri, petrol arz değişimleri gibi etkilerin sonuçları da inceleniyor.
Daha önceki çalışmalarda :
– Petrol fiyat dalgalanmalarının (petrol arzındaki değişmlerin sonucu olarak), ekonomide negatif etkileri olduğu (Hamilton 1996 ve 2003)
– İkinci dünya savaşından sonraki biri hariç tüm reseyonların petrol fiyatlarında bir tırmanma sonrasına geldiği (Hamilton 1983)
– Yeni çalışmalarda petrol fiyatları ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin zayıfladığı, petrol fiyat şoklarının enflasyon ve gerçek ekonomik aktivite üzerindeki etkisinin 1970lerde daha fgazla olduğu (Blanchard ve Gali, 2007)
– Bazı ekonomistlere göre (yapısal VAR modelleri ile) arz taraflı petrol şokları, talep taraflılara oranla ekonomide daha büyük etki bırakıyor (Peersman and Van Robays, 2012; Lippi and Nobili, 2012)
– Son yıllarda, petrol arz şokları tek başına petrol fiyat oynamalarının çoğunu açıklamakta yetersiz. Hızla büyüyen gelişmekte ülkelerin ekonomileri petrol fiyatının arttırıcı faktörü (Kilian, 2009)
– Zayıflayan petrol-ekonomi ilişkisine dair çalışmalarda ise şokların nasıl ekonomik sistemde iletildiği inceleniyor. Petrol şoklarının ekonomideki iletimi (transmission of price shocks), ekonominin yapısını ve politika çerçevesini değiştirmekte. Örneğin geçtiğimiz 10 yıllarda gelişmiş ekonomilerdeki enerji verimliliği kazanımları, yüksek petrol fiyatlarının negatif etkilerini azalttı (Blanchard and Gali, 2007 & Blanchard ve Riggi, 2013)