Aşağıdaki yorum Emrah Emin Danış’ın haftalık doğalgaz piyasaları yorumudur:
Haftalık Doğalgaz Piyasaları Görünümü
Global LNG piyasalarında bu hafta Güney Avrupa piyasalarında Fransa’da kaynaklı taleple birlikte fiyatlar artarken Asya piyasalarında ise bu hafta artan arza ve zayıf seyreden talebe bağlı olarak fiyatlarda sert düşüşler yaşadı.
Angola ve Avustralya’da geçtiğimiz hafta tekrar başlayan üretimin piyasadaki arz miktarını arttırması fiyatlar üzerinde baskı oluşturmaya devam etti. Buna ek olarak Exxon Mobil’in Papua Yeni Gine, Abu Dhabi, Angola, Avustralya’nın AP LNG, Gladstone ile North West Shelf ve Endonezya’nın Donggi-Senoro terminallerinden Şubat-Haziran dönemi teslim kargolar için ihaleye çıkacaklarını açıklaması fiyatlar üzerinde aşağı yönlü baskıyı devam ettirecek. Geçtiğimiz haftayı 8.25 $/mmbtu seviyesinden kapatan mart teslim spot fiyatı 20 Ocak’ta haftayı 8 $/mmbtu seviyesinden kapattı.
Öte yandan Katar’ın Japonya ve İspanya’ya tedarik sağlayan train 1’de plan dışı üretim kesintisi olacağı yönünde beklentileri mevcut. Train 1’de kesintisi yaşaması durumunda ise hiç şüphesiz ki bundan en çok etkilenecek Güney Avrupa ve İspanya olacaktır. Halihazırda bu bölgede yüksek seyreden fiyatlar arzdaki dalgalanmalara karşı çok daha duyarlı olacak.
Sabine Pass’da Train 3’de Sona Yaklaşılıyor
ABD’nin Lousiana eyaletindeki Sabine Pass LNG tesisinde train 3 olarak adlandırılan yeni üretim hattı tamamlanmak üzere. Train 3 ile birlikte ABD çıkışlı ilave arzın LNG fiyatlarında arz fazlasına bağlı baskıyı arttırması bekleniyor.
Fransa ve İspanya’da Fiyatlar Artmaya Devam Ediyor
Güney Avrupa’da soğuklara bağlı artan taleple birlikte fiyatlardaki artış devam ediyor. Fransa’da iletim sisteminden kaynaklı sıkıntının LNG ile karşılanmaya çalışılması ve İspanya’da soğuklara bağlı talep fiyatları yükseltmeye devam ettiriyor. İspanya ve Fransa’da geçtiğimiz hafta 7.70 $/mmbtu olan liman teslim fiyatlar bu hafta 9.20 $/mmbtu’ya yükseldi.
Asya piyasalarında fiyatlardaki gevşeme sonrası Güney Avrupa’da yüksek seyreden fiyatlara bağlı olarak ABD ve diğer Atlantik üreticilerinin satılmamış kargoları bölgeye yönlendirebileceği değerlendiriliyor. Güney Fransa Hub kontratı 20 Ocak’ta haftayı 2.50 Euro artışla 40 Euro/MWh’dan kapattı. Geçtiğimiz haftayı 14.22 Euro/MWh seviyesinden kapatan Kuzey kontratı ise bu hafta içinde 8.37 seviyelerini görmekle birlikte 20 Ocak’ta haftayı 15.12 Euro/MWh’dan kapattı.
NBP’de geçtiğimiz haftayı 6.71 $/mmbtu seviyesinden kapatan gelecek ay vadeli kontratlar Güney Avrupa’daki talep artışının etkisiyle 20 Ocak’ta haftayı 6.85 $/mmbtu’dan artışla kapattı.
Henry Hub Geriledi
Henry Hub’da vadeli ve spot fiyatlarda bu hafta talebe bağlı olarak gerileme yaşandığını gördük. Geçtiğimiz haftayı 3.42 $/mmbtu seviyesinden kapatan gelecek ay vadeli kontratlar 20 Ocak’ta haftayı 3.20 $/mmbtu seviyesinden kapattı. Henry Hub’da geçtiğimiz haftayı 3.36 $/mmbtu’dan kapatan spot fiyatlar ise 20 Ocak’ta haftayı 3.21 $/mmbtu’dan kapattı.
FSRU’ların Global LNG Ticaretindeki Payı Artıyor
Wood Mackenzie tarafından bu hafta yayınlanan Global LNG raporun en ilgi çekici yanı FSRU’lar aracılığıyla yapılan LNG ithalatındaki büyük artış oldu. 2016 yılında FSRU’lar ile gerçekleştirilen global LNG ithalatı bir önceki yıla göre yüzde 32 artarak 29.7 milyon tona yükselerek global LNG ticaretinin yüzde 11’ini oluşturdu.
Enerji arz açığını doğalgaz çevrim santralleri ve FSRU’lar ile çözmeye sağlayan Mısır’ın FSRU’lar üzerinden yapılan ithalattaki payı yüzde 23 olurken ikinci sırada yüzde 12 ile Arjantin, üçüncü sırada ise yüzde 11’lik payları ile Kuveyt ve BAE geldi.
Gelişmekte olan ve arz açığı yaşayan ülkeler ile Orta Doğu bölgesinde elektrik üretimi amaçlı artan doğalgaz talebinin karşılamasında FSRU’ların önemi giderek artıyor. Önümüzdeki 10 yılık dönemde artan LNG arzına bağlı olarak fiyatların düşük seyredecek olması birçok ülke için doğalgazı cazip kılmaya devam ederken FSRU’ların sayısını da arttırmaya devam edecek.
Türkiye’de de geçtiğimiz Aralık ayında devreye alınan ilk FSRU sonrası özel sektör ve BOTAŞ’ın ilave FSRU’lar için proje çalışmaları devam ediyor.
Global Energy Research Partners Araştırma ve Strateji Direktörü Emin Emrah Danış