11 Ocak 2017 – Serkan Şahin

Serkan Şahin’in hafta ortası yorumu aşağıdadır:

“Bu haftaki EIA verileri uzun zamandir ABD ile ilgili yasadigim en buyuk soklardan. Toplam ticari ham petrol stoklari 4.1 milyon varil, PADD 3 ticari ham petrol stoklari 5.8 milyon varil artti gecen hafta! PADD 3 ham petrol ihracati 4.1 milyon varil/gun ve toplam ham petrol ihracati 9 milyon varil/gun. Toplam gasoline stok artisi 5 milyon varil artmis. Bu cok beklenmedik bir artis ve bana sorarsaniz bu yerli uretim artisi (ki esamesi okunmuyor) ya da talep ile aciklanamaz. Burada tam sayisini aciklayamayacagim ancak su an icin Meksika Korfezi’nde ham petrol bosaltan ya da bosaltmak icin bekleyen 10’dan fazla VLCC tanker var ki bu sadece Meksika Korfezi verisi. PADD 3 rafineri kullanim orani %96.4, Agustos 2015’ten beri en yuksek deger. WTI ise hala artiyor son iki saattir (yazi yazildigi anda saat Londra saati ile 18:08). Haftaya cok buyuk surprizler ile karsilasmazsak benim icin cok daha buyuk bir surpriz olacak. Gelecek hafta EIA verilerini merakla bekliyorum.

Irak’in Asya ve Avrupa’ya olan Subat teslim kargolarinin kisintiya gitmeyecegini aciklamis bazi musterileri. SOMO’nun soz verilen miktarlari teslim edecegi soylenmis. Bana sorarsaniz kisinti Basrah Heavy’den gelecek, zaten talebi dusuktu, ihracati da dusuktu. Muhtemelen numeration odemelerini Basrah Heavy olarak almak zorunda olan operatorler disinda kimsenin de umrunda degildi. Bence Suudi Arabistan da Manifa gibi bazi turleri piyasadan cekecek gibi. Bu da isin hile kismi. Uretim dusurmek esit degildir ihracatı dusurmek. Talebi olmayan ham petrol turlerini piyasadan cekmek esit midir uretim dusurmek?”

“Buradaki gorusler tamamen yazarin kendi gorusleri olup Thomson Reuters ve bagli kuruluslari kesinlikle baglamaz ve goruslerini yansitmaz.”

11 Ocak 2017

Bugün Sohbet Karbuz’un yorumu var. Nature Energy makalelerin bir çoğunu twitter’dan serbest okumaya açmış gözüktüğünden bu makalelerin kısa özetleri var. Açıyorlar kapatıyorlar. Sanırım güneşte perovskite ve tandem güneş hücreleri ile bir yapısal fiyat düşüşü daha görülebilir. Ne zaman? 2020 civarı bence. Dünya benzin vergileri ülke ülke ortalama da artmış gibi, ama her ülkenin tüketimine göre ağırlıklandırınca düşmüş. 2017’de petrol şirketleri daha çok yatırım yapacak. Rusya OPEC ile ortak hareket ediyor ama soğuklar sebebiyle. Sibirya’da -60C’ye varan soğuklar 100bin v/g ‘ü engellemiş. Güvenilirlik ve dayanıklılık farkı ne, notu aşağıda. Grafikte Nature Energy’deki tek kat ve çok katlı güneş panel verimlilik limit ve beklentileri var. OPEC haberlerine girmiyorum, yeniçeri dönemi yaşıyor fiyatlar, iki ileri bir geri…

Bilgiler

Wood Mac’e göre petrol şirketleri 2017’de yatırımları %3 arttırarak 450 milyar $’a çıkaracak. Geçen sene 9 olan yeni üstakış projeleri için nihai yatırım kararı (FID) sayısı 20’ye çıkacak. Barclays ise %7 artar demiş. Rystad ise geçen sene 6 milyar petrol eşdeğeri yatırımın bu sene 15 milvar’a çıkmasını bekliyor. Brezilya, Azerbaycan, Mozambik, Guyana aday.

FT’deki yukardaki haberde BP’nin Meksika körfezindeki Mad dog 2 projesi ile ilgili çok iyi bir metrik var. 2013’te proje 20 milyar $ iken şimdi 9 milyar $. Bu düşüşün önemli kısmı servis şirketlerinin indirimlerinden.

Rusya’nın Sibirya’daki aşırı soğuk havası, kesinti yapmasını kolaylaştırıyor. Geçtiğimi 2 hafta da Sibirya da sıcaklıklar -60C’yi gördü. Hava – 48C iken tüm çalışma duruyormuş. “Metal eğilmiyor, parçalanıyor”. Batı Sibirya Rusya üretiminin 2/3’ünü sağlıyor. Soğuktan 100 binv/g üretim kaybı var. Neyse haftaya hava ısınıyor -20C

Nature Energy’deki “ticari fotovoltaiklerin üzerine” makalesinden bazı veriler: Çok saydam perovskite güneş hücreleri gelen ışığın %80’ini(800-1200nm) geçiriyor ve güç verimliliği %16. Kristal silikon %15-20 verimlilik gösterirken, kendi başına limiti %32-33(Shockley-Queisser). ikili katlı hücrelerde limit 44%lerde, üçlüde %50, sonsuza giderken %65.

Dünya benzin vergilerinde 2003-2015’te geriye gitti. Nature Energydeki makalenin Carbon Brief’teki özeti: Net vergiler 83 ülkede arttı, 46sında düştü. Ortalama vergileme %18.9, 2003’te 42.8 cent olan vergi, 2015’te 50.9 cent’e çıkmış. Ama ülke tüketimlerine göre ağırlıklandırınca net vergi 27.9 cent’ten 24.2 cent’e düşmüş.

Perovskite güneş hücreleri ile ilgili Nature Energy’deki oldukça teknik bir makalede: Perovskite güneş hücrelerinin çok kısa bir sürede %3.8’den %22.1 verimliliğine ulaşan ince katman şeklinde imal edilebilen ve düşük sıcaklıkta üretilen güneş hücreleri. Makalede önerilen yöntemle 150C’de %20 verimli güneş hücresi yapımının mümkün olduğu yazılmış

Güneş enerjisinden hidrojen üretimini anlatan serbest erişimdeki makalede, Hidrojen iyot(HI) parçalanmasının verimi %0.81 olarak açıklanmış. Çok teknik

Gazprom Avrupa’ya gaz ihracatında tüm zamanların rekorunu 2016’da 179.3 bcm ile kırdı. Gazprom 2016’da planlanandan 11 bcm daha fazla 419.07 bcm gaz üretti. İhracat 2015’e göre %12.5 artmış. Sebebi de İngiltere’ye de ihraç edilen 17.8 bcm. Yani eski piyasada (AB eksi UK) düşmüş gibi mi anlayalım?

Arjantindeki Neuquen basenindeki en önemli saha olan Vaca Muerta, unkonvansiyonel sahasına petrol şirketleri(YPF, Total, Pan American, Chevron, Shell, Dow Chemical) 2017’de 5 milyar $ yatırım yapacak. 2018’den itibaren de 15 milyar $/yıl yatırım yapacaklar.

Elektrik sektöründe güvenilirlik (reliability) ve dayanıklılık(resiliency) kavramlarının ayrımı. Raporun ekA’sında iki kavramın ayrımı var. Güvenilirlik, sistemin tüm zamanlarda enerji sağlaması ve ani sarsıntılara karşı durabilmesi, dayanıklılık sarsıntılara karşı şirketin karşı koyma ve iyileşme ve olası sarsıntılara hazırlanma kapasitesi

ABD’ye OPEC’ten en çok petrol satan 3 ülke sırasıyla Suudi Arabistan, Venezüella, Irak. Geçen seneki petrol keşifleri 3.7 milyar varil geleneksel ile 1952’den beri en düşük rakam. İran’ın yüzer stokları 17 milyon varile düştü. Toplam orta doğudaki yüzer stok miktarı ~33 mv civarı. Yalnız son hafta artmış. Gene mi stok birikmeye başladı?

Grafik

Tekli ve çoklu tabakalı güneş enerjisi sistemlerinin teorik limitleri ve pratikte yakalanabilecek limit öngörüleri

On top of commercial photovoltaics”, Steve Albrecht ve Bernd Rech, Nature Energy, volume 2, makale 16196

 

 

11 Ocak 2017 – Sohbet Karbuz’un yorumu

Aşağıdaki yorum Sohbet Karbuz’un:

Kuzey Yarımkürede devam eden aşırı soğuk hava LNG fiyatlarını hızla yukarıya çekerek satıcıların cebini ısıtmaya başladı. Avrupa’nın değişik bölgelerinde 10 yıllık ortalamanın altında seyreden hava sıcaklığı doğal gaza olan ihtiyacı arttırdi. Asya’da soğuk havanın da etkisiyle spot LNG fiyatları 10$/MMBtu’ya çıktı. LNG kargoları daha yüksek fiyatların teklif edildiği Asya piyasalarına yönlenirken Avrupa piyasları boru gazına yüklendi. Gazprom Avrupa’ya gaz sevkiyatında tarihi rekor kırdığı 2016 yılında Nordstream boru hattının Aralık ayı kapasite kullanım oranı %87’ye çıktı. Söz konusu boru hattının 2016 yılı kapasite kullanım oranı %80’di. 2016 yılında Norveç’in Avrupa’ya boru hattıyla yaptığı gaz sevkiyatı da yaklaşık 109 bcm ile tarihi rekordu. Kuzey batı Avrupa’da gaz stoklarının düşük olması ve Avrupa’da da gaz fiyatlarının fırlamasına neden olabilir. Petrol fiyatlarindaki artışın önümüzdeki aylarda LNG fiyatlarına yansıyacağını da göz önüne alan Avrupa’daki alıcılar Rus gazına yükleniyor.
Japonya, kaya gazı bazlı ilk US LNG ithalatını gerçekleştirdi. İlk kargonun yanaşmasıyla Malta da bugün (11 Ocak) LNG ithalatçıları arasına katılmış olacak. US Henry Hub gas fiyatının 2017 yılı için 3 dolar ile 3.5 dolar/MMBtu arasında olacağı beklenirken, Salı günü Amerikan Enerji İnformasyon Dairesi tahminini $3.65/MMBtu ya çıkardı.