Word: https://drive.google.com/open?id=0B3RIv3pMNaTdQXdfMWVJejZmWXc
Bugün Serkan’ın notları önemli, Londradaki analistler neyi takip ediyor. Bu sayede ben de öğreniyorum. Zohr keşfinin hikayesi iyi, Oil and Money Londra konferansında da WEC’de olduğu gibi vizyonlar çarpışıyor. Bugün ki kafamda kalan kavram Demand-Turn-Up(DTU), ben isteyince daha çok tüketirsen para vereceğim. Temmuz 2016’dan JP’nin benzin tüketim raporu güzel istatistiklere sahip. Twitter’dan Oil and Money konferans özeti aşağıda. Tarih kısmında Rusya’dan doğalgaz almamızın hikayesi var.
Yorum – Serkan Şahin
Gecen hafta Matthew ve Nicole kasirgalarinin etkisi ile ithalatta ve stoklarda dusus tahminimden bahsetmistim. Bugunku EIA aciklamasi ile bu tasdik edilmis oldu. ABD ham petrol stoklarinda 5.25 milyon varillik bir dusus oldu. Ithalattaki sikintiya ragmen gasoline uretimindeki dusus ilginc. Rafinerilerin bakim doneminde olmalari bu konuda etken diye tahmin ediyorum. Gasoline stoklarindaki artis ham petrol stoklarindaki dusus nedenli fiyat artisini dizginler.
Guney Almanya ve Isvicre’deki dizel talebine ragmen, Ren Nehri’ndeki su seviyesi probleminden dolayi bargelarin tam kapasite calismadigini goruyoruz. Tasima maliyet olarak fiyatlara bir baski olusturabilir. ABD’den Avrupa’ya gelen dizel kargolarinda azalma var ve temel neden Atlantik arbitrajinin kaybolmasi. ABD’de dusen uretim ve tropikal hava olaylari kaynakli ABD ithalat dususu, bu arbitrajin su an erimesine neden oldu. Orta Dogu ve Rusya’dan gelen talep Akdeniz icin su an yeterli gorunuyor.
Musul harekati’nin Irak’in kuzeyindeki ana sahalari etkilemesini beklemiyorum. Harekat sonrasi ISID militanlari muhtemelen batiya ilerleyecek. Bu durumda risk Kerkuk-Ceyhan boru hattina yonelebilir. Olasi bir goc dalgasi da bu bolgede guvenlik sorunlari cikarabilir.
Hafta basinda Karadeniz’de yasanan asiri hava olaylari nedeniyle Novorossysk limani petrol doldurumuna kapanmisti. Thomson Reuters Eikon verilerinde Karadeniz’de ruzgar hizi 90km/saat’i gecmisti. Su an icin Novorossysk’teki yigilma sona ermis ve tanker trafigi normale donmus gozukuyor.”
“Buradaki gorusler tamamen yazarin kendi gorusleri olup Thomson Reuters ve bagli kuruluslari kesinlikle baglamaz ve goruslerini yansitmaz.”
Bilgiler
İngiliz Merkez Bankası başkanı Mark Carney “iklim değişikliği finansal stabilite için belirleyici olduğu an zaten çok geç kalınmıştır”. Daniel Yergin –stranded assets- kullanılamayacak varlıklar sonucu karbon balonu abartılı. Şirket değerlemelerinde 10-15 sene içinde satacakları rezervler baz alınır. Yenilenebilire geçiş daha çok zaman alır. Yergin zaten mevcut durumda petrol şirketleri %40 değer kaybetti ama finansal sistemi bozmadı demiş. Carney’e sert çıkmış
Petrol aramacılığı ileri teknoloji sektörü. NYT’ye Eni nasıl Mısırdaki Zohr (öğle) keşfini bulduğunu anlatmış. Eni’ye net değeri 6.5 milyar $. Kumtaşı yerine kireç taşına bakıyorlar. Shell’in 10 kuyuda başarısız olduğu yerde 70milyon $ riske ediyorlar ve Temmuz 2015’te buluyorlar. 450 milyon $lık süper bilgisayarlarda dahil altyapı yatırımı yapmışlar.
Çatılara güneş yerine paylaşımlı güneş projeleri(“community solar”) daha hızlı büyüyebilir. Paylaşımlı güneş de birkaç enerji tüketici lokal bir güneş projesinin üretimini bir anlaşma ile paylaşıyor, enerji kooperatifinin biraz farklısı.
İngiltere de ClientEarth adlı STK’nın hükümetin kirleticilere karşı açtığı davada, dizel araçların şehir içine girişlerine en vergi koyma fikrini Hazine’nin reddettiği ve “politik olarak zor, özellikle araç sürücüleri üzerindeki etkiler sebebiyle” şeklinde sebep belirttiği ortaya çıktı. 2010dan beri İngiltere’nin bir çok yerinde AB yasal kirletici limitleri aşılıyor.
İngiliz ulusal şebeke operatörü National Grid, yük attırmak yerine büyük tüketicilere Demand-Turn-Up (Talep çağrısı) yaparak, güneşli haftasonları ve rüzgarlı akşamlarda fazla temiz enerji tüketmeleri için para ödüyor ve arttıracak. Bu sene deneme ile 300 MW ekstra kapasite kullanılır hale geldi, seneye 600MW’a çıkarma fikri var.
Shell 500 milyon $’a 16 varlığını satıyor.3 yıl içinde 30 milyar$ varlık satarak BG ile birleşme borcunu(53M$) ödeyecek
Çin’in ham petrol üretimi yıldan yıla eylül’de %9.8 düşerek, tarihteki en büyük 2.düşüşünü yaptı. Üretim 3.89 mv/g
Tazmanyayı Avustralyaya bağlayan 630 MW Basslink HVDC kablosu ve kurak sezondan dolayı, Tazmanya da ciddi bir enerji krizi yaşanmıştı. Hattın müşterisi Hydro Tasmania, Basslink’e para ödemediği için Hükümet durumu izliyor.
Avustralyalı BHP Billiton termal kömür için hem Kolombiya hem Avustralyada üretim yapıyor. Bu sene yağışlardan dolayı Avustralya üretimi düşünce Kolombiyayı arttırarak geneli dengelemiş. 2 ülkeden toplam üretim 27.3 milyon ton /yıl, Avustralya üretimi yıldan yıla 4.64’den 3.95 mil.tona düşerken, Kolombiyadan da 2.53’ten 2.93’e çıkmış.
BHP Billiton, piyasaların dengelendiğinin ilk sinyallerini görmüş.
İngiltere’de EMR(Elec Markt Reform) kapsamında kurulan Green Investment Bank’ı özelleştirmeden Avusturalyalı Macquarie alıyor. Çevrecileri kızdıran, şirketin İngiltere’de çatlatma lisansı(gaz üretim) sahibi Hutton Energy de büyük hissedar olması. Bu arada bu özelleştirme EMR başında tartışılmıştı, yani planlı denebilir.
Exxon CEO’su Guyanadaki Liza açık deniz keşfinin(2015) bugün ki fiyatlarla gerçekleşebileceğini söyledi. Aynı konferansta dün offshore için 70$’lardan söz ediliyordu. Tillerson, 15 yılda karbon emisyonları zirve yapacak dedi
Sıradan benzin mi süper benzin mi? AAA yapılan testlerde sıradan benzinle çalışan motorlarda ne güç artışı ne de ekonomi bulmuş. Buna rağmen Amerikalı sürücüler 2.1 milyar $ fazla ödüyorlarmış.
Swing-değişen üretici kime denir? Bir iki gün içinde üretimini 100bin v/g den fazla arttıran üreticiye denir, Suudi Arabistan gibi. Şeylciler ise kısa döngü “short-cycle” üreticileri. İlk karardan ilk petrole 6 ila 12 ayda şeylciler, derin denizciler 3-5 yıl. Fiyat düşüşünden sonra şeyl üretiminin düşmesi arasında 10 ay süre vardı.
ABD’de 4 şeyl bölgesi, Permian, Marcellus, Eagle Ford ve Bakken. Permian da bu sene 16 milyar $ üzerinde M&A (birleşme & devralma) gerçekleşmiş.Marcellus 4, Eagle Ford 2.
İstatistik
JP Morgan Chase Enstitüsünün Düşük benzin fiyatlarına tüketicilerin tepkisi raporu (The consumer response to a year of low gas prices)- 1 milyon kişiden kanıt güzel istatistikler barındırıyor
- Benzin fiyatları 2015’te bir yıl öncesine göre %25 daha düşüktü.
- 568 milyon benzin istasyonu işlemi incelendi
- Orta gelir düzeyinde bir hane benzine 2014’e göre 480$ daha az ödedi, bu da ortalama gelirinin %1’i, aylık mortgage ödemesinin yarısı
- Hane halkının %72si 2015’te benzine 2014’e göre daha az ödeme yaptı. Ama bölgelere göre farklılıklar var
- %16sının benzin ödemeleri 1000$’dan fazla düştü, %17sinin ise 1000$ ile 500$ arası düşüş oldu
- Fiyatlardaki %25 düşüş orta kesimde 632$ tasarruf imkanı sağladı
- Bu tasarrufun %24’î – 155$ tekrar benzin olarak harcandı(rebound)
- %34’ü de benzin harici mal ve hizmetler. (restoran vs)
Grafik
Hindistan ve Çin petrol talep artışının motorları
Konferans notları – Tweetleri
Oil and Money Londra konferansında #OM2016 hashtag’i ile çok ilginç tweetler atıldı. Aslında izleyiciler anlaşıp aynı hashtag i paylaşsa, konferanslar çok daha iyi takip edilir.
- Gelecekte rafineri zorlukları daha fazla benzin talebinden kaynaklanacak (Avrupa ve Çin Hindistan)
- Hibrit araçlar gelmeye devam edecek ama gelecek 4-5 sene market girişi yavaş olacak
- Elektrikli arabalar hala pahalı, OECD de altyapı ve tekrar satış değerlemesi daha oturmadı
- ABD’nin ihracat kabiliyeti beklenenden daha iyiydi
- Rafineri büyüklüğü kar marjını garanti etmiyor
- Rafineri daha fazla orta doğu ve uzak asyaya kayacak.
- Exxon CEO: karbon vergisi iklim amaçları için anahtar
- Exxon CEO: 3-5 yıl içinde arz sıkışıklığı zor
- Total CEOsu Exxon’a katılmıyor, Suudilerle aynı fikirde
- Al Falih (Suudi bakan): OPEC anlaşması Libya problemleri, Venezüella’nın üretim düşüşüne bağlı
- Al Falih: sağlıklı petrol fiyatları daha az volatilite
- Al Falih: OPEC dışı ülkelerin piyasa stabilitesine katkısı da OPEC üyeleri kadar kritik
- Al Falih: Suudi Arabistan’daki nükleer santrali yeri yakında belirlenecek, gaz tüketimi ikiye katlanacak, 10 GW rüzgar ve güneş planlanıyor. Gaz Saudi Aramco için petrolden daha ilginç gözüküyor
- LNG’de esneklik gerekli ama finansman için uzun dönemli kontratları gerekli. Bankalar yeni fiyatlama yapısını bulmakta zorlanıyor (finansman değerlendirmesi için)
- Gazprom: LNG’deki problem, sadece gaz + kargo bedeli (shipping), tanklarda sonsuza kadar saklayamazsın
- Gorgon, Angola ve Wheatstone projelerinin hangi hızla ilerleyeceği 2017-2018 LNG fazlasının belirler
- Petrol fiyatını sıkıştırdığın zaman jeopolitikteki her şeyi sıkıştırırsın
- Statoil CEO: 2020lerde petrol talebi zirve yapar sonra da düşüş göreceğiz
- Standard Chartered: 2016 Q3’de petrol piyasası dengelendi, belki Q2’de oldu
- Şeyl devrimi devam ediyor ama çok kaldıraçlı şeyl şirketleri gitti.
- Kuzey Amerika’da 2015’te 44, 2016’da 58 iflas oldu. 2016’da Sandbridge (8Milyar$), Linn Energy – 6M$, Pacific Energy – 5M$
- Total CEO: Dünyanın petrole, dünyanın gaza, dünyanın yenilenebilire ihtiyacı var
Tarih
23 Aralık 1984, Çetin Emeç ve M. Ali Birand’ın haberi.Doğal gaz fikri Türk elçiliğindeki bir kahve sohbetinde doğdu, Milliyet , © 2009 Doğan Gazetecilik
Haberin tamamından parçalar bir araya getirildi