Day: October 11, 2016

11 Ekim 2016

Word:  https://drive.google.com/open?id=0B3RIv3pMNaTdcEYyWlh0VnZ6ZTg

Bugün konferansı takip etmeye odaklandım. Yan etkinlik Bosphorus Energy Club (BEC) %75ini takip ettim, sayfalarca not var. Güne Tony Hayward’ın yorumları damga vurdu (aşağıda). Öncelikle OPEC stratejisinin felsefi anlamda değiştiğini, bu kaynağı gelecek nesillere bırakmaktan vazgeçtiklerini çünkü pik talep olabileceğini söyledi. Gerçi zaman skalası genişti. Rus uzman ilginç şeyler söyledi. Rusya bekle-gör yapıyor, çünkü 5 yıl boyunca satacağı hacim sabit, 5 yıl sonra petrol fiyatları artarsa ve LNG düşükse birşeyler düşünür dedi. Rusya konusunda karamsarımsıydı. 2020’den sonra da durum devam ederse biraz sıkıntılı demeye getirdi. Morningstar ve ABD enerji politikasının geleceğinden anladığımız kadarı ile (kendi sözleri) : “aslında dişe dokunur küresel yeni bir plan yok. Karbon vergisi olabilir ama Anayasa Mahkemesine bağlı ve zor. Başkanlar arasındaki farktan çok seçilecek başkanın kendini nasıl bir ortamda bulacağı önemli. ABD için iklim değişikliği artık bir dış politika meselesi, geri çekilmesi de zor ve riskli . Tartışmalar da aslında daha korumacı bir ABD enerji politikasına işaret ediyor gibi”

Bilgiler

Çin’in petrol ürünleri talebi, hükümetin resmi rakamlarından daha yüksek olabilir. Kim diyor, Energy Aspects, IEA, FGE Singapur. FGE’ye göre Çin benzin talebi %8-9 arttı, dizel 0.4% düştü. Sinopec’ten Li Zhenguang hükümetin spek dışı benzini istatistiklendirmediğini söyledi. Dizel tüketimi de tanımlama ve kaçakçılıktan 150binv/g daha az gözüküyor.

Salı günü(bugün) ilk defa İngiltere yollarında sürücüsüz araç genel yollara çıkacak. Yıl başında hükümet danışmanlık alarak 2020’de sürücüsüz araçlara izin için sigorta ve motor düzenlemeleri konusunda hangi değişiklikleri yapması gerektiğini başlattı. Pod-2 kişilik araö Oxford Universitesind kurulmuş Oxbotica firmasının, testler Milton Keynesde

Goldman Sachs, petrol piyasasının 2017’de dengelenmesini düşük ihtimal görüyor. Neden? Libya, Nijerya, Irak..

BP’de Avustralya Great Australian Bight’tan çekiliyor. Yatırım miktarı 757 milyon $ ve ortak Statoil’di.

Almanya’da Saxony’deki vahşi domuzların 3’te 1’i yüksek seviyede radyasyon içeriyor. Sebebi Çernobil olabilir.

Igor Sechin, Reuters’e önce “şirketinin (Rosneft)’in üretimini limitlemeyeceğini söyledi”, 1 saat sonra ise “Rosneft petrol üretim durdurmasına OPEC bir karar alır ve Rusya da katılırsa uyacaktır” dedi.

Venezüella’nın petrol üretimi 2002 ve 2003 yıllarındaki grevlerde bile 2.5 milyon v/g altına düşmemiş. Bu sene düşebilir. Tüm OPEC rekor üretim kırarken Venezüella ters yönde. Reuters’ın PDVSA’nın sıkıntıları raporu

Teknik analizler petrolün boğa piyasasında olduğunu ve fiyatların yükseleceğini öngörüyor. Teknik analiz

2021’de Avustralya LNG’de Katar’ı geçecek. Fakat 2021’de ikisi de 100milyar m3 gaz satarken, kaynak vergileri üzerinden Avustralya 800 milyon $, Katar ise 26.6 milyar $ gelir elde edecek. Hükümetten araştırma istenmiş. Mektupta yakında LNG demir cevherini geçerek Avustralya’nın en büyük ihracat kalemi olacak denmiş.

Grafik

Soğuk havalar geliyor. Ankara ve İstanbul


Rapor Özet

LNG as a transport fuel – Chris Le Fevre

  • LNG aynı hacimdeki CNG’nin 2.5 katı enerji içeriyor.

  • Ana Başlıklar

    • LNG’nin finansal başarısı iki şeye bağlı: dizel ve HFO (heavy fuel oil) , MGO (marine gasoil)fiyat farkına

    • Çevresel avantajı sadece CO2, NOx, Sox, tox yok. IMO son dönemde sülfür içeriiğine de sınırlama getirdi

    • Arz tarafında, LNGye erişim, terminal,şebeke harici LNG

    • Feribotun yıllık tüketimi 130 balıkçı teknesi veya 11000 taksiye eşit

  • Başedilecek Engeller

      • Rakip ürün fiyatlarının

      • uygun araç, yakıt istasyonu maliyet ve varlığı

      • düzenleyici belirsizlikler

    • Gemicilikte işletme maliyetinin %60-80’i yakıt maliyetinin

    • 2015’te Asya dışı piyasalarda LNG fiyatı petrol ürün fiyatlarının altındaydı

    • Avrupa ve ABD’de gazyağı ve LNG fiyat farkı daha yüksek iken, Japonya’da LNG fiyatlarının petrol fiyatlarına bağlı olması sebebiyle fark daha düşüktü.

    • Denizcilikte LNG fiyatı, teslim noktası ve kontrat terimlerine bağlı. Farklı fiyatlamalar gündemde

      • “Hub plus”, hub artı, LNG fiyatı HH(henry hub) veya NBP’ye bağlı

      • “oil product minus”, petrol ürünü eksi, bir diğer petrol ürününe (fuel oil veya denizcilik gazyağı) karşı garantilenmiş bir marj var

      • Risksiz olduğu için “oil minus” tüketiciler tarafından tercih ediliyor

      • Ayrıca yeni bir LNG bunkering endeksi olasılığı da var

      • Yeni veya dönüştürülmüş LNG gemileri için maliyetler var. Bu maliyetler için LNG’nin daha ucuz olması gerek. Bir çok gemi için 2-4$/mmbtu daha düşük fiyat olması gerekiyor(LNGnin), büyükler için ise 6$

      • Bir çok AB ülkesinde vergilendirme tüm fiyatın 2/3ü, ABD’de %13ü, LNG daha düşük vergilendiriliyor

      • İkinci bariyer, uygun araçların fiyatı ve varlığı. Lloyds Register’a göre 22 limanın %60’ı LNG istasyonu düşünüyor. En fazla Avrupa limanlarında istek var. 2020’de %76sında

      • Yolda ise, dizel rakipsiz demeye getiriyor

      • Üçüncü bariyer ise, düzenleyici ve çevresel düzenlemeler. MARPOL’un (sülfür) kısıtları tüm bölgeler e uygulanacak mı?

      • LNG’nin gemilerde, kuyudan-tekere (tabir böyle) CO2 azaltımı %8, diğerleri ile %97.1. LNG’nin yanmadan atılması (metan sera gazı) önemli, ama çevre etkisi daha olumlu

    • LNG için ana bölgeler

      • Kuzey Amerika, Avrupa ve Çin için gelecek parlak

      • Özellikleri: uzun tır taşımacılığı, ülke içi gemi taşımacılık, mevcut LNG altyapısı

      • Kuzey Amerika ayrıca ucuz yerel gaz kaynakları, yenilikçi LNG sektörü ve motor üreticileri, kıyıdan 200 mil açığa uzanan Kuzey Amerika Emisyon Kontrol alanı…. Petrol fiyatlarının düşmesi, LNG vergilendirme ve doldurma istasyonları ağı negatif tarafları

      • Avrupa’da LNG dizelden daha az vergiye tabi, Baltik ve Kuzey Denizi Emisyon kontrol alanları denizcilikte LNG’yi avantajlı hale getirdi (özellikle Norveç)

      • AB Alternatif Yakıt Altyapısı Direktifi ve LNG Blue Corridors projeleri LNG kullanımını destekliyoruz

      • Çin’de hava kalitesi endişeleri 2020 yılı itibari ile ülke içi taşımacılığın %10’unun LNG ile yapılması

      • 2013 yılı sonu itibari ile Çin’de 100,000 LNG’li araç var, bu dünyanın en büyük LNGli filosu

    • Sonuçlar

      • LNG’nin niş pazarın ötesine geçip geçemeyeceğini fiyat ve rakip yakıtlar ile fiyat farkı belirler

      • Petrol fiyat düşüşü sonrası farkın azalması negatif, çevresel düzenlemeler ise pozitif etkiledi

      • Bir çok projeksiyon 2030’a sektörün 25-50 mtpa’ya büyümesini bekliyor

WEC Kongre notları – İkinci Gün – 11 Ekim

Sabah 1

Bosphorus Energy Club

AB Temsilcisi

– OPEC’de ne olduğu, gaza geldiğinde AB en çok enerji ihracat eden ülkelerden biri

AB küresel pazarları, küresel pazarlar AB’yi etkiliyor.

Energy Union için strateji belirlerken, enerjinin AB sınırlarında bitmediğini, komşularla ilişkiler, enerji diplomasisi, temiz teknolojiler

Temiz karbona geçişte öncülük etmeye çalışıyoruz. Kendi ekonomik ve iklim politikalarımızı

Arz güvenliği öneml, derslerimizi aldık 2006,2009’da…Biz AB zayfılığını azaltmak istedik, önce evin içini düzeltmek istedik. Çeşitlendirme için daha çok şey yapmayı istedik.

LNG için ise iş konularında açığız. Ek kapasite eklemeye hazırız, Akdeniz ülkeleri gibi

Ülkeler arası anlaşmalarda şeffaflık,

Q: 27 ülkeyi bir araya getirip , nasıl ortak bir enerji politikası

AB: İklim değişikliği ve 2020, tüm üye ülkeler ve AB olarak da hedeflerimizi yerine getiriyoruz. 2030’da dayerine getireceğiz. Şubat’ta Energy Union dediğimizde 1.5 yıl olmuş, doğru hızla gidiyor. 2 paket daha gideceğiz, enerji verimliliği, ikincisi ticaret ve yeni elektrik piyasa tasarımı etrafına inşa edilecek. Bunları düşününce oldukça hızlı gidiyoruz, üye ülkelerle

Paris anlaşması küresel olarak kabul edildi. Çin, Hindistan, AB’nin onaylanması da güçlü, bu sene sonunda AB’de yeni bir çerçeve olacak. Hükümetleri bu hedefler çerçevesinde hedeflendireceğiz.

Bugün Türkiye ve Rus bakanları ile görüşeceğiz. Güney gaz koridoru, beklediğimiz takvimle gelişiyor. Stratejik bir varlık. Çünkü kaynağı hazardan getiriyor, 2020 öncesi. Siz burada stratejik olarak konumdasınız. Doğu Akdeniz gazı da önemli, bölgesel bir işbirliği önemli. Ürdün, İsrail gazı bölge gelişimi için kullanılmalı, AB piyasalar

Q: AB’de talep var mı bu gaza

AB: Afrika potansiyelini unutuyoruz, küresel LNG gelişimi de gazı küresel bir emtia haline getiriyor, gaz ticareti de değişecek

Öngörümüz var, 2030 gibi, tüm hedeflerimizi yerine getirdiğimizde Paris kapsamında, bugün ile aynı 380-450 bcma gaza ihtiyacımız olacak. Kömür santraller devreden çıkacak, yol ve gemicilik için önemli,ve yenilenebiliri dengelemek için de iyi bir kaynak.

Kuzey denizi ve hollanda da azalan üretimden daha fazla gaz ithal edeceğiz. Doğu Avrupa diğer tüm Avrupadan daha yüksek fiyatlar ödüyorlar. EEA raporu, çok ilginç olan size, elektrik sektörüne yatırım konusu ilginç. Yaşlanan 11000 santralin incelendiği rapor. Aynı yatırımı yapacaksanız, yenilenebilir daha iyi, işletme

Türkiye önemli bir nokta. Şeffaf ilişkilere ihtiyaç var.

Tony Hayward:

Fosil yakıtların geleceği var. Kendi arz ve talep dinamiklerini nasıl gördüğümü söyleyeceğim

Enerji için talep artacak, önemli şekilde, 2040 da…. Önümüzdeki 15 yılda kişi başı elektrik talebi pik yapsada artan ortadirek talebi lile daha da artacak

Paris’ten sonra 2040’da enerjinin %70i fosil kaynaklardan olabilir.

Önce petrol: ben sektöre girdiğimde 60 milyon v/g, bugün 96 milyon v/g, her sene 1 mv/g artış gördüğümüz Bir şey. Bu aynı kaldı, bunun önümüzdeki 10-20 yıl aynı kalacağını düşünüyorum. Pik petrol talebi 2030-2050 arası 110 veya 120 milyon v/g olabilir. Elektrikli arabalar, nüfus vs ile olur.

Bu talep nasıl sağlanacak, elektrikli arabalar piyasaya girsekte 500bin elektrikli araba girdii. Bu da 10,000 v/g talep düşürdü.

ABD geçen sene tüm tarihindeki en yüksek SUV talebi oldu, fiyat düşünce insanlar….

Arz tarafı, çok ilginç bir dönemdeyiz petrolde iki sebepten:

1. ABD şeyl: potential 8-10 mv/g yeni arz getirebilir 60-70$/v, önemli bir arz-talep

2. KSA’da düşünce değişikliği, petrolü sonraki jenerasyonlar için bırakmak yerine, pik petrol arz tarafı değil, talep tarafıfenomeni olacak. Yamani 1978’de: taş devri taşlar bittiği için bitmemişti demişti. Bu felsefe petrol de değişklik oluştu

Daha fazla petrol üretmesi, OPEC’in 30 yıl içinde petrollerine arzın azalacaığını düşünmesi çok önemli etkiler olacak. Arktikte petrole, ve ultra derin petrol, tar kumlarına da yatırımı sorgulatır, ayrıca daha geleneksel derin deniz aramacalığını da etkileri

OPEC diyorki sanki bugün petrol üretmezse

Q: 100$ görebilecekmiyiz

TH: bunu göz ardı edemeyeceğiz, biz sürdürülebilir 100$ı görüp göremeyeceğimiz için sorgulanır. Petrol fiyatlarının 100$ olması için sebepler yok, dünyanın yeni arzı etkilemesi içn 100$’a ihtiyacı yok. Olabilir ama uzun süre olmaz

Q: Gaz talebi

TH: ABD’de talep artıyor, çünkü en yakın yakıttan-kömürden daha ucuz. AB’de ise düşüyor, çünkü yenilenebilirler gazın yerini alıyor, AB kömüre gidiyor çünkü ucuz.

Güney asyada kömür daha ucuz 2.5-3 $/mmbtu, hiç bir gaz bu fiyatın altına düşemez, bunu değiştirmek çok zor. Kömür talebi %5 artacak. Mevcut, inşaat ve planlanan kömür santralleri ile… Bu da seragazı emisyonları için bir sorun

KRG gazı, Türkiyeye gelebilecek en ucuz gaz, Türkiyede mevcut aldığı gazlardan daha ucuz olacak, sana fiyatların neden düşük olacağını söyleyeyim, karada, sınıra 200km, işletmecilerde gelir elde decek gazı getirerek.

Tüketicilerin istedği güvenilir ucuz enerji, çok sık olarak.. Bu onların ana amacı,

CO2 küresel bir sorun ve lokal uğraştığımız zaman yanlış alakosyan oluyor.

Q: 2020’de 27 üyeli olacak

Micheal: Brexit Brexit demektir. Kendimden başka kimseyi temsil etmiyorum, yarı emekliyim. Kaynağın güvenilirliği önemli, insanların kızgınlığı ile yönetilen bu ortamda sorulardan biri de arz güvenliği

İngiltere de ne olduğuna bakarsani, yıllardır az yatırım oldu, 1982 hükümet, her 15 yılda bir 1 nükleer santral yapmalıyız demişti. Sadece 1 tane yapabilirler. Motivator de kuzey gazının o kadar uzun devam etmeyeceğiydi ama daha uzun devam etti

Kolay yama yok. Hinckley yüksek bir maliyete geliyor. Fransız ve Çin ortak yapımı olacak. Güvenlik sorunları gündeme geldi.

Post Brexit tahmin etmesi zor. Müzakere kolay öngörülemez.

Şu anda İngiltere’de, gaza bağımlılığımız devam edecek. 2014, 43% ingiliz karasularından 44% norveç ve avrupa, kalanı LNG… UK gaza bağlı kuzey denizi sorunlar içinde. Kömürü azaltmak zorundayız. Şeyl gaz en önemli lokal kaynak.

İskoçyada derin kömür gazlaştırma mümkün, yerel hükümette karşı.

Post brexit enerji üretimi önemli, yerli şeyl de yeterli olamayabilir. Bu yüzden ithalata bakmalı, AB’den gaz da önemli.

Orta asya, Türkiye, Rusya’dan ticaret imkanları araştırmalıyız.

Q: dışişlerindeyken patronum Botswanadaki filleri yazacaksan, Türkiye perspektifi koy demişti, bunu sormalıyım

İngiliz-Türk ilişkileri: bizim dışişleri bakanımızın büyük büyük dedesi türk

…

Q: daha sonra Çin’in ipekyolu stratejisini soracağım

Q:ucuz derken dikkatli olmalıyız,ucuz olan boşa harcanabilir, affordability demek lazım.

Q: UK ve TR aynı yolda, biri sonsuza kadar girmeye diğeri de çıkmaya çalışıyor, AB ötesi bir birlik olabilir mi

Q: İran hakkında yeni politikalar ne?

Türk katılımcılardan?

Q: Türk akım olduğunda, kuzey akıma etkisi

herkese 3 dakika

2020’de neler olabileceğini düşünün, yenilenebilirler, akıllı şebekeler,

Paris neden başarılıydı, küresel bir algı vardı, doğal olaylar, iklim değişkliği. Enerji şirketleri daha fazla servis şirketlerine dönüşüyorlar. Sadece emtia değil. Almanyada enerji daha fazla ev ve kooperatiflerle üretiliyor. Hayatta kalmaya çalışan şirketler,….. Avrupa etrafında bir sürü gaz var, bir zamanlar gaza en yakın rakibimizden 2 misli daha fazla para ödüyorduk. Biz küresel rekabetçi fiyatı ödemek istiyoruz. Biz aynı oyun seviyesini istyoruz. Likit bir piyasa istiyoruz. ETS de gerekiyor. Bu fiyat yeterli değildir. Market Stability Reserve,2018 gibi, ETS sistemini…

ETS, cap&trade sistemleri, future küresel carbon fiyat oluşturma mekanizması ne olacak

Q:Gazpromdan aldığınız gaz fiyatından memnunmusunuz

Rekabet otoritemiz tarafından Gazprom araştırılıyor, konuşmalar yapıcı. Son yıllarda çok şey değişti. Fiyat oluşumu önemli oldu.

Turkish stream-Nordstream konusu: AB’nin ihtiyaçları konusunda gerçek bir tartışma yapalım, ciddi bir tartışma, gerçek ihtiyacımız olan hacim ne? Bunu en verimli şekilde AB’ye nasıl getiririz. Benim soracağım soru Türk Akım ve güney gaz koridoru birlikte nasıl çalışacak

gaz fiyatı, gaz-gaz rekabeti ile olmalı, gazın oil ile ilişkilendirilmesi doğru değil (fiyat olarak),

enerji sektöründe kara hatlarından mobil telefonlara geçiş gibi bir geçiş lazım, aksi halde ilerleme bugün ki hızında devam eder.

Dizel skandalı, 5-10 yıl içinde Avrupada bir belediye başkanı benim şehrimde sıfır emisyon araçlar ve otonom araçlar olacak, çünkü herkes kurallara uymasını istiyorum. Otomotiv sektörü de bunu hissediyor.Teknolojik gelişim çok daha hızlı olacaktır, Tony’nın beklentisinden ve geçtiğimiz yıllardan

TH: 2040-2045’e pik petrol talebi olmazsa, 2060-2070, bizle BAU, biz ana değişimleri öngörmeye çalışıyoruz

Micheal Ancram: Sektörde fiyat tahminleri daha iyi olsa da hala çok kesin değildir. İngiltere’de Manchester güneş konulabilecek en kuzey bölge

TH: amaç düşük maliyetli, güvenilir bir enerji sağlamak ve karbonu da dikkate almak…. Hindistan’ı usbkritik yeri superkritik yapmaya ikna etsek karbon fiyatı 1$ olacaktır. Şu anda gittiğimiz nokta,

————

Current Global Energy Dynamics for Decision Makers

Ian McDonald: EU yenilenebilir, brexit …. 6faktöre odaklanacağım,
– Enerji geçişleri 10 yıllar sürer… Bu yen kaynaklarına içsel bazı limitasyonu var. Enerji sektöründeyıllki temel değişim depolama olacaktır. Elektrikle bunu yapmanın limitleri var. Teknolojik dönüşüm olana kadar….

Fosil ve yenilenebilir kaynaklar kritik olarak önemli, yaşam standartları …. Fosiller en uygun enerji kaynakları ve olmaya devam edecek…

Sürekli artan uzun dönemli talep var: elektriğe erişimi olmayanlar, standart buzdolabı afrika ülkelerindeki ortalama tüketiciden daha fazla elektrik kullanıyor.

Son yıllarda, immigrasyon tartışılıyor, geleceklerini kurtarmak için, [not cheap-affordable energy]… affordable olabilir. Gelecek 25 yılda, 2 milyar insan nüfus artışı olacak, bir çok insan ortadirek olacak. 2040, enerji talebi 1/3 artacak. Bu da asya hikayesine geliyor.

Çin dünyadaki yeni araçlar için en büyük market.

Hidrokarbonlar markezde, P10, 2040 44%enerji miksi hidrokarbon olacak, Tony 50-60%… Putinle bu konuda aynı fikirdeyim. Putin Trumpla da aynı fikirde gerçi

Kompleksite gelecek hidrokarbon geleceğini belirler. Tight oil en büyük gelişmelerden biri oldu. Permian baseni, 50-60$, 5 milyon v/g ek üretim gelebilir.Permian da firma olarak iyi bir durumumuz var, tarihsel olarak oradaydık. Gelecek 10 yılın hikayesi… Kişisel olarak bunun petrol fiyatlarında bir limitleyici olacağını düşündüm.

Q: price

I: business plan, planımızı oldukça muhafazakar bir petrol fiyatı üzerine kurguladık, verimli işletme…. Denge gerekiyor uzun dönem ve kısa dönem yatırımlar arasında. Chevron, Kazakistan ve Avustralya büyük projeler… [parayı nereden buldunuz].. bu projeler tüm IOC portföyünde istiyor. Permian 5-6 ay da geri dönüyor, bu da kısa dönem. Long cycle-short cyle investment….Parayı harcayabildiğin için harcama, gelir oluşturup oluşturamayacağına bak. Çünkü tarihsel bir fiyat ortalaması var. Buna odaklanırsan ve yatırım yaparsan

IOC, NOC, Türkiye, KRG ile ilişkilerimiz var. Türkiyeyi ileri bakan bir ülke olarak görüyoruz.

Q: konsolidasyon bekliyor musun

Muhammed Al Althani:- Qatar – Altın dönem LNG olacak mı

M: 1985 üniversiteden ayrıldım ve LNG projesine girdim Qatargas’da, BP ve Total ile.. O zaman petrol fiyatlarında büyük düşüş vardı.2004-2006lara kadar fiyat oralarda kaldı. O zaman Katarın 4 milyon tpa’dan daha fazla pazarının olup olmayacağını bilmiyorduk

Golden age: bu dönem bunu diyemeyiz. Katar’ı veya hükümeti değil kendimi temsil ediyorum. Petrol hiçbir zaman 100$ olmamalıydı, oysa uzun süre orda kaldı, bu ilerde problem olacak dedim. Yenilenebilir kapasite önemli… bugün 10bin v/g elektrikli arabaların etkisi ama gelişiyor.

IOC’lerin hidrokarbon kapasitelerinde yatırımlarını geri çekmesi kötü oldu. Gelecek güzel değil

Avustralya ve ABD’den LNG geliyor. 2023 den önce bu gaz arzı yukarıda kalmaya devam edecek.

253 mtpa, spot 30%, LNG emtialaşıyor. Bazı avustralya LNG 10$’a ihtiyacı var, Ab e ise 5$’a talep var. Katarda fiyat, her piyasanın farklı fiyatı var. [Türkiye için dostça fiyatın var mı] … Birşey diyemem

Katar bu başdönmesini en iyi atlatabilecek pozisyonda…Katar 32% küresel LNGyi sağladı…. 18$/v di tahminlerimiz… dolayısıyla katar ne kadar rekabetçi anlayabilirsiniz. Katar kendi premium piyasa ve müşterilerini korumak ister.

Japon yeni bir LNG projeleri finanse etmek istiyor, ilginç…Fiyatlarda daha çok esneklik isteniyor, yeni hibrit kontratlar… Yeni sağlayıcılar LNG’yi emti olarak görüyor. Japon stagnant olacak. Çin ve Hindistan kendi büyümelerini yeniden icat ederlerse talep gelebilir.

Fiyat ve esneklik LNG geleceğini belirleyecek. Ben LNG’yi daha da emtialaşacağını öngörüyorum. Finansman da anahtar olacak. Yeni proje geliştiricileri de ciddi olmalı. Bazı projeler gördüm, finansman hazır, geliştiriciler hazır değildir

Avrupa, herkesin yer edinmek isteyeceği bir yer. US-Afrika herkes Avrupada olmak istiyor. 5-7 yılda bu pazar. harici önemli pazar görmüyoruz. Avrupada kargoyu satmak daha kolay,

Q: küresel LNG ve Türkiye ye etkisi

Haydar Çolakoğlu

1992Den veri yatırımcıyız, ve hayat kurtarıcı, LNG türkiye için arz güvenliği. Kuzey Amerika’da gaz 20-30 yıl düşük kalacak

Türkiye, Egegaz ABD’den LNGyi geçen ilk kargomuzu ithal ettik, daha nice kargo olacak.

Türkiye de talep durdu, 50 bcm, önümüzdeki 3-4 sene bu seviye altında kalacak. Ülkemizde doğalgazdan elektriği 4 cent’e üretmek aslında doğru değil. Karbon fiyatlarını da aldığımızda doğalgaz en düşük LCOE

Bunları koyunca doğalgaz ucuz, LNG Türkiye’de önemli parçası olacak.

Q: ABD kargosu iyi bir fiyattamıydı

H: En ucuz kargoydu. 6 bcm -10 bcm, Temmuz’da 15 bcm… bunu daha da arttıracağız tartışıyoruz. Biz sadece iş adamıyız, sadece ekonomik bir noktadan bu anlamlı

Q: herkes tr ye satmak istiyor, bu LNG’yi zorlayabilir

H: Kendimizi arz fazlasında bulabiliriz, bu sektörde ciddi bir risk bu

Q: Rusya süper güç olarak , ABD’den şeyl ve LNG fiyatları, yerel piyasa iyi durumda değil, Rosneft diğerleri geliyor, Çinle işler iyi gitmedi, Rus gaz marketlerinde bu etkileri değiştirecek bir hareket görüyormusun

Tatiana Mitrova:

Kimseyi, Rus hükümeti veya ABD hükümeti adına veya ilişkili çalışmıyorum, dengeli olmaya çalışıyorum

Rusya’nın yakalandığı durumu mükemmel fırtına demek yanlış olmaz. Artan rekabet, 20 yıl stabil bir piyasadan sonra, rekabet daha da yoğunlaşıyor. Petrol ve gaz gelirleri azalıyor. İç sorunlar var. Sistemik ekonomik kriz var.

Teknolojik ambargolar çok zararlı değil, gelecek projeleri etkiliyor ve mevcut işlemleri çok değildir

Finansman etkiliyor. Rus hükümetini%6 büyümelerden -2%lere düşürdü. Petrol ve gaz gelirleri 30%, askeri harcamalar, sosyal harcamalar. Ülke büyürken talep de büyüyyordu, yeterli gaz, rafineri var mı, bugün ise lokal talep olmadığından kendimizi büyük bir gaz balonunda bulduk. Fiyatları net back seviyesine getirdiler.

2011, 2012, 2013,….. bu ek gaz piyasa tarafından istenmeyecek dediğinizde aslında tüm yatırım yapılmış durumda… Bu da düşük fiyatlara rağmen hem üretimini hem de ihracatını arttırıyor. Rus vergi sisteminde, fiyat aşağı giderken şirketler zarar görüyor.

Ruslar nasıl adapte olacak.ç

İlk strateji Rubleyi devalüe etti. Rus kömür ihracatı da artıyor. Devalü edince bir gece de Rus üretimi rekabetçi oldu. Nüfusun yaşadığı sorunlara girmiyorum. Bu akıllıca bir hamleydi. Bu rus gaz ve petrolünü rekabetçi yaptı.

Bu uzun süremezdi, uzun dönemli strateji değildi.

İkinci strateji ise diğer piyasas oyuncuları ile piyasayı dengelemek. Bu düşük yatırım ilerde

Q: Rusya o zamana kadar ayakta kalabilir mi

T: bu bir soru… 2020 üretim korunabilir, yeni vergi gelmezse.

2020 sonrası belirsizlikler daha da güçleniyor. Finans yeterliliği uygun olacak mı, Rus piyasası kendini finanse edemeyebilir, petrol fiyatları ne olacak.

Gazprom 5 yıl boyunca rahat olabilir, çünkü bugünki hacimler 5 yıl garantilendi

Q: Gazprom fiyatları düşürerek, pazarı korumaz mı

T: mantıklı olarak bu kadar gerekli değil, market niş i korunuyor ve uzun dönemli kontratlarla garanti. Petrol fiyatları artar ve spot LNG olursa, Gazpromdan bu gazı almak istemezlerse işler değişir, burada Gazprom indirimi düşünebilir.

Çinle, Japon nükler, Hindistanla ilgili ne olacak.ç

LNG balonu asya tarafından emilirse, Avrupa için baş dönmesi olmaz

Gazprom’un stratejisi wait and see – yavaş adaptasyon, çok pragmatik bir yaklaşım

Q: Türk-Rus ilişkileri, bu ilişki sürdürülebilir

T: bu yeni realite, planlar ve davranışlar jeopolitikten dolayı her yarım yılda değişiyor. Ben ekonomistim jeopolitik konuşamaybilirin. Rus stratejisi wait&see. Rus rasyoneli ukraynayı bypass etmek zorundayız. Normalde mükemmel dünyada çalışmayabilir.

Q: Rusyada yatırımızını var

I:Biz de transneft ve rosneft ile ortak projelerimiz var

John Roberts

Gaz bir fosil yakıt ve kötü. Gaz en iyi geçiş mekanizmalarından biri düşük karbon geçişi için. Nasıl büyük bir başarısızlık oalbilir AB açısından….

Hardware ve Software

Hardware fiziksel bağlantılar, boru hatları, AB için enterkonneksiyonlar,

Software problemi, doğru regülatör yapısı var mı… EEC ülkeleri için de

Türkiye çok iyi uluslarası altyapı var. Kuzey ıraktan da gelecek altyapı var. Düzenleyici reformlar 2004’ten beri yapılmadı.Türk hükümeti enerji güvenliği deyince, ülkeye giriş ve çıkış gazını kontrol etme, gerçek bir piyasa olmayı mı düşünüyor.

Sadece Türkiye değil, Almanya’da distort edilmiş destek REN için gazın artmasını engelledi, kömürün yükselmesine ise yardım etti. Almanya daha fazla kirletiyor. Nasıl bir grup sübvansiyonları ortadan kaldırıken yeni bir tanesini nasıl getirirsin

Q: How do you become a hub

J: Hub olacağım diyerek değil, alıcı ve satıcıların işlem yapacağı düzenleyici işlemleri oluşturursun. Teorik olarak düzenleyici yapı var. Teoride Türkiyede yapıyor olmanız lazım, ama pratikte neredesiniz

Kim ödüyor? Hükümetler özel sekötr için ödemiyor. Özel sektör ödüyor, kamu, tüketici faydalanıyor altyapıdan, inanılmaz bir disconnect/kopuş var.

Güney gaz koridoru…. Türkiye güvenilir bir transit ülke mi?

Bir savaşı kapsayıcı şekilde ne kadar devam ettirebilirsiniz

Seyirci: Mobilite, LNG, ağıır araç mobilitesi, gazı uzağa kötürmek, girit’e götürmek, Yunanistan

Q: Gaz elektrik üreticileri büyük sorun yaşıyor?

Seyirci: spark spread iner/çıkar

Mozambik yorumu bayağı politikti….Katarı başarılı yapan akıcı karar alma şekli, karar verip yaparlar.

Atlantic Council – US Climate and Energy Policy Scenarios : Post US elections

KEMPE:

Seçimleri takip ederken rahatsızlık hissedebilirsiniz, bi de bizim durumumuzu düşünün

ABD dış politikasında, Çinle, Rusyayla ilişkiler, daha önemlisi iklim değişikliği, enerji konusunda anahtar konular olacak. Perşembe günü Doğu Akdeniz oturumu olacak.

Demokratik parti yenilenebilir için, cumhuriyetçiler fosil için iyidir. Sadece başkanlık hakkında değil, düzenleyici ve yasal işlerle ilgili konuşuyoruz. Son günlerde daha fazla cumhuriyetçi senatörün kendilerini Trumpdan geri çektikleri görülüyor. Anayasa Mahkemesi için bir kaç hakim emekliye ayrılabilir, başkanın adaylarının senato tarafından da onaylanması gerek.

Ana enerji sorunları var, emisyon düşüşleri, çinle ilişkiler, iklim anlaşması

3 uzman var, Morningstar, Cornell, Koranyi

C: iki zor konu var

1. iklim değişikliği

2. trump

büyük bir belirsizlik var fakat bir de belirlik var. Belirsizlik, cumhuriyetçi tarafından

İklim değişikliği… Paris sonrası.. devreye girecek. 4 kasımda devreye girecek.Ocak’ta yeni başkan görevi devralana kadar. Trump’a kötü polis görürsek,

Paris anlaşması ile ilgili temel sorun, uygulama. Çok taraflı kısımda, uygulama biraz da ha açık.

İkinci önemli konu, ABD üzerinde söz verdi. Bu da başka ülkelere de baskı oldu. Clean power plan, mevcut başkan kararları… bunlar da yeterli değil.

Trump olursa, bunları iptal edecek, aynı zamanda EPA’ya da sahip olacak.EPA’ya getireceği hanfendi de iklm süphecisi

Clinton ise, realistik olarak, karbon vergisi veya fiyatlaması uygulamaya başlayabilir. Temsilciler meclisi ve filibusterları geçip de karbon vergisi gerçekten de geçemeyebilir.

İşte burada anayasa mahkemesi gündeme geliyor. CPP, 3 bölgeye bölüyor, bu 3 bölgedeki eyaletlerin kendi planları ile gelmesini istiyor, ve bölgelerin kendi arasında işbirliği öngörüyor.

23% azaltma bekliyor.

Şubattan buyana, 4-5 ile alt mahkemeye geri itti. Alt mahkeme dinliyor.

Tüm CPP, Paris sözleri, Clinton’un üzerine yapacağı politikalar aslında bir Mahkemenin nasıl şekillendiğine bağlı

Morningstar

Mahkeme ile ilgil, CPP alt mahkemeyi geçebilir. Mahkeme ise 4-4’e kalabilir. Yeni bir Mahkeme yargıcı gelene kadar bayağı zaman geçebilir. 4-4

Trump’ın iklim değişikliği ile ilgili olarak, bir ileri nokta söyleyeceğim. Eğer Trump iklim değişikliğinden uzaklaşırsa olay iklim değişikliğinden de farklı bir yere gider. Bizim Uluslar arası politikamızda büyük zarar verir.

Söylediğim herşey kendi fikrim

Trump, ABD büyük enerji süper gücü yapacağız diyor. Düzenlemeleri azaltacağını, federal alanlarda daha fazla üretim öneriyor. Seçilse bile, petrol piyasaları ABD üretimini belirler, fiyat belirler..

Trump kömür sektörünü koruyacağını söylüyor, aynı zamanda daha fazla gaz üretmemiz gerektiğini söylüyor. Bu da bir çelişki.

Clinton, kömür alanlarını ve kominitelerini rehabilite etmeliyiz diyor. İhtiyacımız teknoloji, temiz kömür teknolojiler

Q: Böyle bir teknoloji gelecek şeyl olabilir mi?

M: Kore, Doğu avrupa bu teknoloji ile ilgili, soru araştırılan teknolojinin ticari olup olmayacağını

C: Soru fiyat konusu, temiz kömür, CCS, ikisi de ucuz gaza karşı rekabetçi değildir

M:

Clinton, daha fazla yeşil bir ekonomiye kayacak, daha fazla verimlilik, güneş ,daha fazla düzenleme..Fosil yakıtları mahvedeceği bir fazla basitleştirme olur. Çatlatma ölmeyecek. Metan emisyonlarına karşı düzenlemeler olacak. Şirketler bunu yönetebilir. Gaza desteği var.

Daha fazla çevresel teknolojilere de gitmeli

Jeopolitik kısımda, bu kısım ilginç. Hazardan kaynaklarının küresel piyasalara erişimi sürekli bipartizan bir desteğe sahip, Clinton destekledi ve sanırım desteklemeye devam edecek.

Diğer konu ise, Avrupa enerji güvenliğini destekliyor, bakan olduktan sonra da Avrupa enerjisinin çeşitlendirilmesini destekledi, Rusyanın enerjiyi bir silah olarak kullanmaması için

Trump, birçok belirsizlik, ben bilmiyorum birçok kişi bilmiyor Putin le ilişkiler konusunda, enerjiyi nasıl etkileyecek. Trump güney gaz koridoru için desteği çekecek mi, bilmiyoruz.

Turkish Stream, Nord stream 2’ye karşı olduğu gibi Trump da olacak mı? Avrupa enerji politikasında değişiklik olacak mı

Pazar akşamı tartışmada, enerji önemli bir konu olmadı, hiçbiri benden fazla konuşmadı.

Koranyi

Paris orta yol. Paris anlaşmasından sonraki her 5 senede bir tekrar görüşmeler güncellemeler olacak.

Trump seçilirse, bu hevesler ne olacak merak ediyorum.

Cornell’in senaryosuna katılıyorum. Emin olmadığım ise, yasamanın nasıl şekilleneceği. Floridada bipartizan olarak iklim değişikliğine yaklaşımı görseniz,

15 Cumhuriyetçi ile görüşmemde açık yorumlarına oranla bunu ciddiye alıyorlar, politik olarak.

“US Climate and Energy Strategy” paper’ı okuyun

CPP yürürlükte kalırsa, tüm eyaletler buna uymak zorunda kalan hedeflerle gelecek. Eğer Cumhuriyetçi eyaletler uyacaklarsa, karbon vergisi ile gelecekler.

M: Ben karbon vergisi görmek isterim ama göremeyebilirim. Tartışma başlamalı, karbon vergisi yapılırsa bunun gelir nötr olmalı, uluslarası olmalı.

20 yıl sonra şirketler de nasıl görüneceğini merak ediyor, bir çok şirket yeşil teknolojilere geçiyor. Çok basitleştirme olur, şirketler Trump’un görüşlerini desteklediğini söylemek

Trump seçilirse, Uluslar arası imajımız ne olacak? Kazanan ve kaybedenler olacak…

K: Yanı nötr, arge ve altyapı yatırımı, kıtada süper grid….parada bu politikanın kaybedenlerini kompanze etmek için kullanılmalı. Pil depolama, tüm denklemi değiştirir. Maliyet düşüşleri yenilenebilir gibi, maliyetler hızla düşüyor.

M: enerji fakirliği, Afrika, finans etmeliyiz

Q: ABD dostlarının enerji güvenliği konusunda nasıl davranacak, ama ABD halkı çok önem vermiyor. Körfez partnerlarımızın güvenliği . . Aslında politika hangi adaydan çok dünya da ne olacağı ile daha alakalı olacak.

C: şu anda çıkarlarımız biraz daha üretici tarafında

Bosphorus Energy Club- Son Oturum

Chris Cook :

geçmişim regülasyonda,. IPE, resilience, dayanıklılık konusunda

Gaz konusu, gaz swap ve swapların, exchange akış, bu daha çok mantıklı geliyor, elektron satışından

Bunu nasıl piyasaya çeviririz. Üreticiye gaz verirsiniz,

Ben çok swap , CNG transport service, bir servis varsa, üst akışa geçerek,

Hazardaki swap da ise swap by fibre, gerçek bir

Gaz bir yere varıyorsun, diğer yerde elektrik alıyorsun. Jenerik bir araç yasal çerçevede.

Smart gas swap, intellektüel property 5.kaynak

Watt, su pompalayanlara size pompa satmak istemiyorum, size pompa sağlayacağım, tasarruf ettiğiniz kömürün 3’te 1’ini alırım diyor.

Mitsibushi, Siemens İran’a gidip, size en verimli CCGT verip, tasarruf ettiğiniz gazın bir kısmını alırız diyebilir. IP kısmı

Her piyasada bir top var. Enstrümanler, derivative, borç, özsermaye…. başka bir enstrüman daha var unutulan, promise-söz vermek….. Bana Gazpromdan bir söz alıp gelirsen ben bunu paraya çevirebilirim.

Stock-counter stock… Ön ödeme bir çeşit funding sistemi olur. Sorun güven ister. İhtiyacımız olan kurum, “clearing union”, swapları akış , funding de….

Yeni piyasa bu şekilde kurulur

Richard Mallinson:

One belt ione road (OBOR) nitiative – Çin

tek kemer, ekonomik bir program ipek

tek yol, deniz yolu, ipek deniz yolu,

Çin ne yapmak istiyor? Bir kavramla

– Kendi fazla kapasitesi için piyasa bulmak, bu kapasitesi işe konulabilir

– Ticaret ilişkileri

– Kendi bölgeleri için, batı bölgeleri geri de bırakılmış hissetmesin diye, bu şekilde hızla büyüyen kıyı şehirleri de düşük maliyetli şehirlerin rekabetinde. Bu kıyı kapasitesini ticaret ilişkileri kurdukça kullanıma sürmek

Hardware, güç sistemleri, yollar, tren yolları, ayrıca software, gümrük birliği, düzenleyici ortaklıklar.

Para nereden geliyor, bazıları ROI var, paranın çoğu Çinden gelecek. Altyapı bankası kurdu. Yeni BRICs bankasından da gelebilir.

Ne kadar büyük gözükse de,

Soru işaretleri, kiminle ne yapılıyor, iş yaptığın kişi Çin’de politik çitin doğru tarafında mı

Q: Bu çok büyük bir proje, 100 milyar $/yıl , doğu denizinden atlantiğe uzanan, Çinliler dışarıda yatırım yaparken, fazlaca devletten borç alıyorlar, Çinde finansal bir erime olabilir, adanmışlıklar olmayabilir, jeopolitik olarak da Çinliler bu mega projelerde çok tecrübeli değiller? Bugünün dünyasında bu büyüklükte proje yok, uygulama yokuş yukarı bir efor olacak?

Robert Alpen

BC’de son defada iken, daha fazla LNG kapasitesi getirmeyi konuşuyordum. Türkiye FSRU anlaşmasını yapıyor.

Türkiye, arz güvenliğinden endişeli, altyapı çok önem verilmeyen konu. Bağlantılar, elektrik hatları… Türkiye bu konuda eksik…AB’de bazı gaz depoları kapacak denirken, Türkiye depolamaya ihtiyaç duyuyor. Eğer esnekliğin yoksa en yüksek fiyatı ödersin

Nükleer, veya turkstream, insanlar daha çok bölgedeki varlıkların

Türkiye gelecek sene gün öncesi piyasa olacak gazda. Bu güzel haber. Uzun dönem kontratlar AB’de daha çok gaza endeksli. TTF seçildi gaz endeksleri için. TTF, NBP’yi geçti. LNG projeleri var AB gaz hublarına endeksli.

Gaz sektöründeki fırsatlar olarak, gasification önümüzdeki 5 yıl fazla LNG olacak. İnsanların sağlığında da faydası olacak.

Q: Turkstream risk mi fırsat mı

R: risk, hükümetler arası anlaşma

Seyirci: Turkish stream or turkish dream?

Q: Türkiye sınırını geçince greek stream olacak

Sanford Henry

Bir çok harfli bu anlaşmaların ortak özelliği gerçekleşmemeleri.

Pekçok abd adayları küresel olayları değil yerel konuları tartışıyor bu da daha çok korumacılık

Kirill Zenin

Astanadayım.Pekinde olanlar bir çok projeyi etkiliyor. Kendimi daha çok Pekin veÇin’deki meslektaşlarımla uğraşır buldum.

Çinle ilişkiler diğer ülkelerle ilişkileri etkiliyor. Çin gazının önemli kısmı Türkmenistandan geliyor. Çin’in bölge için önemini daha iyi anlayabilirsiniz.

CA, roller coaster oldu, petrol fiyatları düşünce,..

Kazakistanda 4000 MW kömür santrali, koreliler tarafından yapılacak, 5 milyar $lık, durduruldu, çünkü ekonomik modeller artık uygun değildi

Olumlu tarafta ise, Temmuz da Chevron Tengiz’e 37 milyar $ yatırım sözü verdi. Devalüasyon sebebiyle hizmet bedelleri düşünce Tengiz projesi konusunda Chevron ilerleme kaydetti (etkili oldu demek istiyor)

CA OBOR programından en pozitif etkilenecek bölgelerden biri. Kazakistan Çinden gelen 2 milyar $ ile proje finansmanı için likidite oldu. Fırsatlar ile ilgili konuşurken

Chevron’un 37 milyar $, petro kimyada çığ gibi projelere yol açtı. Temmuzdan beri, bir çok projeyi ateşledi.

Kazakistan seneye Expo2017, gelecek enerjiye adanacak, kazakhistan yenilenebilirdeki başarılarını göstermek isteyecek. Fırsatlar için , yenilenebilir bunlardan biri

Daha geniş hazar bölgesi için, roller coaster… Bakü de mümkün dışardan gelecek yatırımları konuşuyorlardı. Daha önce imkan olmayan yatırımlar konuşuluyor (dışa açılımı)-kara da petrol aramanın dış yatırımcılara açılması

Q: Fiyatlar yükselince, kaynak milliyetçisi, fiyatlar düşünce dış dünyaya açılıyor

K: EBRD tarafından anlatıldı, 2 yıl önce Kazak başbakanını kovalıyorlarmış, ama şimdi EBRD’yi başbakan arıyor ve yatırım yapın diyormuş. Şimdi kazakistan hükümeti tüm fikirlere açık, likidite için kapıları açık…

MÖ: Era of hydrocarbon not over, Putinle aynı fikirde olduğumuz nokta. 2040’a kadar fosil yakıtlarla olacağız, bu da yenilenebilirler olmayacak demek değil, düşündüğümüz kadar dramatik değil:

Türkiye-İran konusunda, ya daha işbirliği ya da rekabet olacak.. Bu yüzden işbirliği

Rusya ile, Turkish stream büyük olarak politik

Ticaret anlaşmaları duyduk, bir çok harf duyduk, ama anlaşma yapıldığını duyacak gibi değiliz sanırım.

Rusyayı çok fazla gözümüzde büyütmemeliyiz.

Çin’in OBOR programı çok önemli, yol ülkeleri bundan faydalanacak

Tarih

30 Temmuz 1922, Elektrikli araba ayar odası da ne?