Word: https://drive.google.com/open?id=0B3RIv3pMNaTdV2xrbTFWeUJJSnc
Nikola Tesla ile ilgili 1894 tarihli bir tanıtım ilgimi çekti. ABB’nin şebeke bölümünün gelirde önde, kârlılıkta geri olması aslında şebeke teknolojilerinin ne kadar kompleks teknolojiler olduğunu da gösteriyor. Gazın geleceği puslu-parlak. Çarşamba(yarın) Paris anlaşması devreye girebilir. Bugün linklerini paylaştığım iki konu: Volkanların durumu ve uzay hava durumu (güneş patlamaları için). Hem gemi hem uçak ayağında Paris ağırlığını hissettiriyor. Okur okumaz benim ilgimi çeken haberde Çin’den ABD’ye benzin ihracatı. Kitap özetinde “Emisyon piyasalarının giriş kısmı”
Bilgiler
9 yıl sonra ilk defa Çin menşeli benzin Panama üzerinden ABD doğu kıyısına ulaşacak. Trafigura, 375bin varil benzini Marylebone tankeri ile New York limanına gidiyor. 24 Eylül’de de Trafigura 300bin varillik bir kargoyu Guangzhou’dan Houstan’a göndermişti. Sebep: Eylül 9’daki Colonial boruhattı sızıntısı sonrası sıçrayan benzin fiyatları.
1816 yılında, “Year without summer”, sebebiyle batı avrupada yaz olmadı. Sebebi de 1815’de Endonezyada patlayan bir volkan. Volkanların durumunu takip etmek lüzumsuz değil. İzlanda-Katla sakin, Tenerife Kanarya adaları sıra dışı deprem hareketleri, Meksika Colima-aktif lav püskürtüyor, Yeni Zelanda WhiteIsland gaz çıkışı
ABB’nin “elektrik şebekeleri” bölümü, ABB’nin en yüksek gelir ve en az karlı işletmesi. İsveçli ortak Cevian şebeke kısmının ayrılmasını istiyor. Karlılığı arttırmak için “yüksek voltaj kablo kısmını” elden çıkarmış ama Cevian cık demiş.
ACER’in Almanya ve Avusturya ortak teklif bölgesini bölme kararı sonrası, Capacity Allocation and Congestion Management (CACM) şebeke kodu kapsamındaki CCR (capacity calculation regions)da anlaşmazlığı ACER çözecek.
ABD sayıştayı GAO raporlarından “Kritik Ham maddeler” çok güzel bir küresel değerlendirme. Kritik ham madde tanımı da arz riskine göre tanımlanmış. ABD Enerji Bakanlığı’nın Critical Materials Institute’un görevleri de irdeleniyor. Ek 2’de hangi madde hangi kurum tarafından kritiktir tablosu var.
OPEC görüşmesi sonrası artan petrol fiyatları ile ABD şeyl petrol üreticileri hemen üretimlerini hedgelediler. 2017’deki fiyat tutarı’nın (exposure) %16, yılın kalanındaki %39’luk kısmı hedgelemişler.
Gazın geleceği puslu-parlak. Bud Coote’ın tanımı. Parlaklığı hükümetlerin gazı geçiş yakıtı olarak nasıl tanımladığına bağlı. Fakat bu rolü nasıl dolduracağı büyük bir soru işareti. Çin gazın payını %6’dan %10’a çıkaracak. 3 temel değişime ihtiyaç var “petrol fiyatından bağımsız kontratlar, son nokta esnekliği ve süre esnekliği”
Wingas, Gazprom’un şirketi, “İngiltere gaz piyasası sıkıcı, çünkü depolama sorunu yok”. Heyecan mı arıyorlar
Çarşamba günü(yarın) Paris anlaşması devreye girebilir. Şart neydi? 55 ülke dünya emisyonlarının %55i. Çarşamba günü AB belgeleri resmi olarak BM’ye sununca artık Paris devrede olacak
Küresel gemi endüstrisi de 2020-2025 gibi düşürmeyi tartışacak. 24-28 Ekim’de IMO Marine Environment Protection Committee. Büyük gemiler günde 100 ton’a yakın yakıt tüketebiliyor.
Havayolları da emisyon düşüremediklerinden yakıtları biyo yakıtlardan yapalım diyorlar. Ama bu kadar biyoyakıt zor
Kalifornia Hava Kaynakları komitesi ZEV (Zero Emission Vehicle) programı başlattı. ZEV tanımı 4 tane. Tam sıfır emisyonlular, geçiş ZEV(hibritler), gelişmiş teknoloji kısmi ZEV, geleneksel kısmi ZEV.
Venezüella petrol şirketine ABD Delaware mahkemesinde 1.4 milyar $’lık ICSID tahkim kararının infazı için dava açıldı.
BNEF’den Liebreich: 3 güçlü trend “hızla artan oldukça dağıtık güç sistemleri, daha fazla düşük güçlü cihaz ve mikro-dağıtımın büyümesi”
Hava durumu yanına güneş durumu da alalım derseniz, Space Weather Prediction Center bölgesel güneş olayları tahmini yayınlamaya başladı.
Mozambik devlet şirket ENH, Coral South alanından 3.3 milyon ton/yıl gaz gönderecek şekilde İtalyan Eni ile anlaşma imzalamışlardı. Eni ve Mozambik şimdi bu gazı BP’ye 20 yıl boyunca satacak anlaşmayı da imzalamış. Yatırım maliyeti de 1300$/ton LNG.
İstatistik
Ortadoğu ve Kuzey Afrika da hidro hariç yenilenebilir kapasite, Oxford Energy, Advancing Renewable Energy in Resource Rich Economies of MENA
Kitap Özeti
Handbook of Multi-Commodity Markets and Products: Structuring, Trading and Risk Management (2015)
Andrea Roncoroni, Gianluca Fusai, Mark Cummins
Bölüm 5, sayfa 223 – Emisyon Piyasaları ve Ürünleri
Giriş
Emisyonlar geleneksel emtialar değildir. Değerleri insanlar tarafından icat edilmiştir, diğer emtialar gibi kendilerinden bir değerleri yoktur. Fiyat modelleri de bir cezalandırma modelidir, azaltmayı sağlayacak maliyet veya en azından sosyal dışsallıkları azaltacak bir değer
İklim değişikliği ve Dışsallık Ekonomisi
IPCC (İklim değişikliği hükümetler arası panel)’e göre 1750’den beri artmakta ve 2005 itibari ile 650,000 yıllık doğal seyrinin dışına çıktı. CO2 en önemli insan kaynaklı (anthropogenic emisyon) iklim değişikliği sebebi. Metan ve NO2 emisyonları daha çok tarım sektöründen dolayı arttı.
Son gerçekleşmeler, IPCC’nin en emisyon yoğun senaryosu (A1F1) ile uyumludur.
2005’te 375 olan CO2 emisyonları, 2012’de 396 ppm (parts per million)dı. Geçtiğimiz ay da 400’e ulaştı.
Dışsalık Ekonomisi ve GHG kirliliği (sera gazlar=GHG)
Çevresel dışsallık basit bir piyasa yetersizliğinin gerçekleşmesidir: bireyler çevresel varlıkları kusurlu olarak fiyatlayan ekonomik aktivitelerde bulunduklarında, bu aktivitelerin girdi (çok tüketim) ve çıktı (kirlilik) üretiminde bulunurlar. Dolayısıyla bu fiyatlanmayan veya hatalı fiyatlanan çevresel maliyetlerin içselleştirilmesi gerekir.
Bu iki şekilde yapılabilir:
- Kurumsal yapılarla zorlanan bir kontrol yapısı belirleyen kanun ve düzenlemeler (command-and-control) veya merkezileştirilebilen bir fiyat teşviği, Pigou 1920
- Merkeziyetçi olmayan, piyasalar ve izinler aracılığı ile, Coase 1960
Coase’ın saf piyasa yöntemine oranla, CO2 emisyonları için cap-and-trade(limitle ve ticaretle) piyasası bir hibrit yapıdır. Cap-limit ile merkezi, trade-ticaret ile de merkeziyetçi olmayan yapıdadır.
Şirketlere ilk belirlenmiş izinler verilir. Bu iki şekilde olur:
- Grandfathering – tarihsel gelen durumdan
- Auction-müzayede
Fiyat(vergi) veya Miktar(emisyon limiti) iki yöntemdir
Kyoto Protokolü
Dünya İklim konferansı WCC, 1979 Şubatında Cenevre’de toplandığında insan kaynaklı iklim değişikliğine dair ilk kanıtlar gündeme geldi. Birleşmiş Milletler 1988’de Dünya Meteoroloji organizasyonu ile IPCC’yi kurdu
IPCC’nin temel amacı, insanların karbon ayak izinin etkisine dair bilimsel verileri toplamaktı. 1990’da IPCC, 400 bilim adamının görüşünü yansıtan ilk saptama raporunu (assessment report – AR1)’i yayınladı. Aynı yıl sonundaki konferansta IPCC tarafından INC( Intergovernmental Negotiation Committee) kuruldu.
INC ilk kez Şubat 1991’de UNFCCC’yi görüşmek üzere toplandı. (UN Framework COnvention on Climate Change)
UNFCCC hükümetler arası çaba için bir çerçeve belirleyerek 1994’te devreye girdi. O gün 166 ülke, 10 yıl sonra da 188 ülke imzaladı. Çevre konusunda dünyadaki en kapsamlı anlaşma haline geldi. Anlaşmanın hedefi atmosferdeki sera gazı emisyonlarını stabilize etmekti.
Anlaşmanın madde 4’ü, tüm tarafların emisyonlarını 1990 seviyesine çekmesi gerektiğini söylüyordu. Zorunlu hedefleri ise COP’a (Conference of Parties- taraflar konferansına) bırakıyordu. Konvensiyon-anlaşma, ülkeleri 3 gruba ayırıyo:
- Annex I-Ek 1 ülkeleri – 1992’de OECD üyesi olan gelişmiş ülkeleri ve geçiş ekonomilerini içeriyordu (EIT): Bu ülkeler yasal zorunluluğu olan hedefler belirtilmese de emisyonlarını 1990 seviyelerine çekmeliler (should) EIT ülkeleri ise 1990’dan başka bir yılı seçme hakkına sahiptiler
- Annex II- Ek 2 ülkeleri – Bu grup geçiş ekonomilerini içermeyen Ek 1 ülkeleridir. Bu ülkeler gelişmekte olan ülkelerin emisyonlarını düşürmeleri konusunda destek (finance) olacaklar. Bu 2 şekilde olabilir: Ya teknoloji transferi ya da iklim değişikliği etkileri ile mücadele
- Non-Annex I- Ek 1 dışı ülkeler: Çoğunlukla gelişmekte olan ülkeler, bunların herhangi bir taahütü yok.
UNFCCC(ve Kyoto Protokolünün) kurumsal organı UNFCCC sekreteryası olup, 1996’dan beri Bonn/Almanya’dadır.
(s229)
Tarih
Geleceğin Adamı – Tesla ile röportaj , 23 Ekim 1894 – Wichita Daily Eagle – Kansas
“gerçek bir elektrik şairi”. Özellikle Tesla ile ilgili görüşler, resimler çok iyi
