16.8.2016- EAK
-Tamamen kişisel notlar yanlışlar için barissanli2@gmail.com –
Petrol de yarını bekliyoruz, yarın fiyatlar düşerse trader’ların short posizyonlarını kapatmak için long gittiklerini anlamış olacağız(yarın 17:30 demek daha doğru olur),Bu da bir senaryoya göre fiyatların bugün olmasa da yarın kısaca düşeceği anlamına geliyor. OPEC ve Rusya’nın sadece görüşebiliriz demekle bile fiyatları etkilemesi o kadar da güçsüz olmadıklarını ama yapabileceklerinin sınırlı olduğunu gösteriyor. Her yüksek fiyat noktası ABD’deki shale üreticileri için uzun dönemli hedgeler için bir fırsat, hedge ettikçe de daha çok fiyattan bağımsız üretim yapıyorlar. Petrolün doğal fiyatı 50$ gibi gözüktüğü için bunun etrafındaki oynamalar ne kadar fundamental ne kadar trader hareketi tartışılır.
Bilgiler
Sonunda Ida Tarbell’in de filmi yapılacak. Tarbell kimdir? 1902-1904 arası McClure Dergisinde Standart Oil ile ilgili yazdığı yazılar, 1911’deki Standart Oil’in devlet tarafından bölünmesini getirmişti. 1902 yılında ait McClure Dergisi. Yazıların toplandığı History of Standart Oil kitabı.
Uber tartışmasında, ilginç bir konu, eğer şöforler fiyat yapısı ile ilgili anlaşırlarsa bu fiyat belirleme “price fixing” e girer deniyor. Uber de aslında bir fiyatlandırma yapısı sunuyor.
Düşen petrol fiyatlarına rağmen, elektrikli araç satışları ABD’de artmaya devam ediyor. İlk 7 ayda 2015’e göre %23 artış var. Temmuzdaki Pazar payı %0.88 oldu.
Hollanda petrol ve dizel hafif araç satışlarını 2025 gibi yasaklamayı planlıyor. Elektrik, hidrojen veya fosil olmayan yakıt kullanan araçlara izin verilecek. Norveçte 2025’te yasaklamayı planlıyor. Norveçte yeni satışların %24’ü elektrikli (haberde yanlış). Oysa Kalifornia, 2025’te tüm arabaların(car) %15’inin elektrikli olmasını planlıyor. Almanya ise 2030’da elektrik olmayan araç satışlarını yasaklamayı planlıyor.
Madencilik şirketi BHP Billiton 6.38 milyar $ zarar ilan etti.(yılbaşından hazirana kadar). Tarihinin en büyüğü. 2016 yılında üretim maliyeti petrol için %30, demir cevheri için %19, Queensland kömürü için %15 düştü.
Kanatları daha uzun olan rüzgar türbinlerinin üretim değişimi daha az oluyor.
Çinliler, yörüngeye ilk quantum deney için de kullanılacak uydu atıyorlar. Uydu ile 1200 km’ye kadar quantum haberleşme test edilmesi bekleniyor. Ne sağlar? Daha güvenli ve hızlı iletişim. Tüm dünya da bu işi yapmak için 20 uyduya ihtiyaç var. Kuantum kavramlar üzerine bu da güzel bir makale.
Irak’ın aldığı doğrudan yabancı yatırım miktarı 2015’teki 3.5 milyar dolarladan, 2016’da 4 milyar dolara gelmesi bekleniyor.
Çin, Kalifornia benzeri üreticilere satılan araçların belirli bir kısmının elektrikli olması zorunluluğunu getirmeyi planladığı bir taslağı paylaştı.
İstatistik
New York’ta taksi lisansları 2013’teki 1milyon $ seviyelerinden 2015’te 700-800bin $’lara geldi. 1000 kişiye New York’ta 13.5, Londra da 10.8, Stockholm’de 7.8, Paris’te 3.4, İstanbul’da 1.18 taksi düşüyor.
Atwood Advantage gemisi Tamar 8 kuyusunu delecek. 3567 m su derinliği ve toplam 12000m’ye kadar delebiliyor. Kasım da başlayacak işlemler 3-4 ay, kıyıdan 100 km açıkta sürecek. O noktada su derinliği 1670 m, toplam kuyu derinliği 5050m. Kuyu 160 milyon $ kuyu delme, ve 105 milyon $ altyapı olmak üzere toplam 265 milyon $’a mal olacak.
Almanya’da 30 milyon benzin 14.5 milyon dizel araba var, Ocak 2016 itibari ile sadece 130bin hibrit ve 25000 elektrikli araç kaydı var.
Çin 2025’te yeni-enerji arabaların (elektrik, hidrojen vs) satış rakamının 3 milyona ulaşmasının bekliyor. Şu ana kadar 2009’dan beri 2.3 milyar dolar sübvansiyon verdi.
Türkiye’nin 2014 yılı enerji kaynaklı CO2 emisyonları 0.33 Gigaton, ardından sanayi prosesleri 0.05 ve toprak kullanımı (land use) 0.05.(PRIMAP)
2016’da metallerin kazandığı değerler ve sebepleri:
- Çinko-Zinc %40 (Glencore dahil bazı üreticiler üretimi kıstı)
- Kalay-Tin %25 (Endonezya üretim ve ihracatına sınırlama getirdi)
- Nikel %17 (Filipinler, uluslar arası standartlara uymayan madenleri kapattı. dünya arzının %2si)
- Alüminyum %12 (diğer emtia ile birlikte yükseldi)
- Kurşun-Lead %4.2 (elektrikli bisiklet için talep yavaşlarken, daha fazla geri dönüşüm araba pili kurşun arzını arttırdı)
- Bakır %1.9 (arz artıyor- Goldman Sachs)
Uber’in değeri (Bruegel.org)
Makale
AB Hedef Elektrik Modelinin sürecini izlemek – Jean Michel Glachant
Mapping the course of the EU “Power Targer Model” on its own terms
http://cadmus.eui.eu/bitstream/handle/1814/40987/RSCAS_2016_23.pdf?sequence=1
Bugün Glachant’ın yeni makalesine erişemediğimden aynı minvaldeki yukarıda erişime açık makalesini okuma fırsatı buldum.
Makalenin başında derdini anlatıyor zaten:”
- 2004-2009 artası şekillendirilen mevcut AB elektrik hedef modeli daha önceden görünmeyen bir çok değişikliğe ihtiyaç duyuyor
- AB’nin tüm bu güncellemeleri yapabileceğini bilmiyoruz
AB Hedef model neydi? Glachant’a göre 3 temel üzerinde duruyordu
- Merit-order’a dayalı Güç Borsalarında işlem gören gün öncesi piyasası
- İletim bölgelerinin bölgeselleştirilmesi (zoning) ve arasındaki ticaretin kolaylaştırılması
- Son olarak da gün içi ve dengeleme konusunda sınır ötesi işlemler
Tarihçe olarak, 1996-2014 dönemini çok güzel özetlemiş.
3.Enerji paketinden devam edersek, daha çok kurumsallaşma göze batıyor, ACER ve Entso-e. Aslında tam hedef piyasa modeli olgunlaştı denirken (20 yıllık deneme-yanılmalarla), 2008’den itibaren sisteme eklenen YEK (yenilenebilir enerji kaynakları) hedef modeli neredeyse kemiklerine kadar sarstı. “eritme potası ve salata kasesi” kısmını okuyun.
YEKler sisteme entegre olduktan sonra ise uzun dönemli üretim yeterliliği nasıl sağlanacak? Bu noktada kapasite piyasaları bir “eklenti/add on” şeklinde öne çıktı. Glachant daha fazla YEK entegresinin hedef piyasa modelinin gün öncesi ve sınır ötesi ticaretin kolaylaştırılmasını sarsacağını iddia ediyor.
Son kısımda ise bir Hedef Model’den “Hedef Model +” veya “Hedef Model 1.1”mi yoksa “Hedef Model 2.0”’a mı geçileceği sorgulanıyor. Bu da zonların değişmesi, düğüm fiyatlaması (nodal pricing), uzun dönemli piyasa tabanlı YEK yatırımlarının nasıl sağlanacağı, ve kısa dönemli gerçek esnekliğin nasıl sağlanacağı konularına değiniyor.
Tarih
Standart Oil kartelinin bölünmesiyle sonuçlanan, Ida Minerva Tarbell’in yazılarının ilki 1902- Kasım.. http://library.brown.edu/pdfs/1433779164777330.pdf