25 Eylül 2024

Avrupa’ya nasıl bir sanayi politikası lazım? Düzenleme sorununu ikiye ayırmış, teknoloji ve istihdam. MIT’den Andrew McAfee’nin kritiği ise “”Bu, bu ekosisteme finansmanla değil, yasalar ve düzenlemelerle ve şirketler üzerindeki diğer kısıtlamalar, kısıtlamalar ve yüklerle hükümetin müdahalesidir.”. Çünkü “AB hükümetleri, araştırma ve geliştirmeyi desteklemek için ABD federal hükümetiyle aynı miktarı (ve GSYİH’nın payını) harcıyor”

Bir diğer referansta Bocconi Üniversitesinden Oliver Coste ve Yann Coatanlem : “Bu nedenle, yazarlar, büyük ölçüde istihdam koruma düzenlemesinin bir sonucu olan yeniden yapılanma maliyetlerinin temel olduğunu unutmayın. Yeniden yapılandırma ne kadar pahalı olursa, şirket o kadar temkinli olur.” yazmış.

Draghi raporunda ise : “AB şirketleri, ABD’li emsallerine kıyasla daha yüksek yeniden yapılandırma maliyetleriyle karşı karşıyadır ve bu da onları kazanan en çok alan dinamikleriyle karakterize edilen son derece yenilikçi sektörlerde büyük bir dezavantajlı konuma sokar.” Hatta yeni bir “basitleştirme komisyonu başkan yardımcısı” bile tavsiye ediyor”

OPEC tahminleri yüksek yine

ABD savunma bakanlığı 2026’ya kadar mobil bir nükleer reaktörü sahaya taşayacakmış. Ama en ilginç cümle : “the era of PowerPoint advancd reactors”

Laissez-faire America vs. dirigiste Europe“.

İngiltere’de petrol ve gaz üretimi ve talep

485 milyon yıllık küresel sıcaklıklar

2013-2023 Petrol talep artışı

Gaz fiyatlarında Brent eğrisi

Çin’de kapasite faktörü ve üretim kapasitesi

Image
Image

IRENA, yenilenebilir enerji maliyetleri raporu Excel dosyası

Dünya Bankası Türkiye dashboard’ında ortalama üretim maliyetleri kısmı çok ilginç

Çin petrol talebi son 30 yılda ikinci kez düşüş görecek

23 Eylül 2024

Çin’de borsadaki şirketlerden, değer olarak %50’si devlet şirketi ve 2021’de %35 civarındaydı. Son 3 yılda milyarder sayısı %35 düştü. Dünyanın kalanında ise %12 arttı.

McKinsey’e göre enerji talebi gelişmekte olan ülkelerle birlikte artacak

Avrupa gaz talebindeki değişim. Eylülde biraz hareketlenme var.

Norveç gaz talebi bakımlardan sonra tekrar 300-325 mcm seviyesine geliyor.

Orta Doğu’da elektrik üretimi için gaz talebi . IGU bülteninden

23 Eylül 2024

Trump yönetiminin ekonomik gelirleri daha çok ihracat vergilerinden, tarifelerden gelecek gibi. Ama aşağıdaki grafiği ilginç kılan, petrol laneti denilen vergi-demokrasi ilişkisine bir anti-tez gibi durması. Çin WTO’ya katıldığından beri 2 milyon ABD imalat istihdamı yok olmuş.

Tarifeler aslında uzun dönemde yüksekmiş zaten:

Line chart of US average tariff rate on dutiable imports (%) showing Smoot-Hawley pushed US tariffs to record levels

İngiltere’de elektrik maliyetleri

Çin’in Avrupa’ya çelik ihracatının artması bekleniyor.

Image

Düşük kar yağışı olabilir.

ecmwf-winter-snowfall-latest-forecast-2024-2025-europe

Altın genelde Eylülde düşüyormuş

Image

ABD seçimlerinde iklimin yeri (Axios)

A stacked bar chart showing the share of Americans who say the select issues are important in the upcoming election. 98% said the economy is one of the most important issues or an important issue, followed by heath care (95%) and crime (94%). Climate change had the fewest saying it was important, at 74%.

20 Eylül 2024

Daniel Yergin’in kitabı Prize’in (Türkçe Petrol diye çevrildi) ismi nereden gelmiş? Churchill’in kömürden petrole geçişe hainlik diyenlere dediği “that is the prize of venture“. Girişimin Ödülü. (Dakika 15:00)

Asya JKM’in TTF’e farkı 2.7 $/mmbtu olmuş. (Greg Molnar’den)

İngiliz national grid 7 milyar pound borç aldı, SSE’de 2032’ye kadar 40 milyar pound altyapı yatırımı yapacak. OFGEM enflasyon+4.3% getiri garanti ediyor. Fakat değerlemeler biraz düşük. Greencoar UK Wind, 49 rüzgar çiftliği ile %7 rüzgar gücüne sahip(UK). Piyasa değeri 3.2B pound, varlıklarının değeri ise 3.6B

AB’deki satışları geleceğe uzatırsak, elektrikli arabaların payı

Avrupa’ya gaz akışında farklı senaryolar

Avrupa’ya Osmanlı tehdidi, protestanlığı hayatta mı tuttu? “think it’s no coincidence that the Lutherans survived and prospered when the Ottoman threat to Europe was larger than ever. Were it not for the fact that the Ottomans distracted the Habsburgs and the Church, Protestantism would have been like other Christian heresies: ultimately minor and suppressed. The timeline leaves little room for doubt”

Çin’de bir nafta bir jet yukarı gidiyor.

Avrupa Birliği ve İngiltere gaz depolama değişimi

Hep yenilenebilir için yakalama oranı (capture rate konuşuyoruz). Ama ortalama termal üretimin kapasite faktörü 2024’te %16 düşmüş ama yakalama oranı %42 artmış.

Çin’in yenilenebilir ve fosil yakıt elektrik oranları.

Brezilya’da yoğun kuraklık sonrası gün ışığından tasarruf için ileri saat tekrar gelebilirmiş.

Kağıt varillerde durum 60:1’miş. yani günde 6 milyat kağıt varil ticareti var. Sayıcılar ve algoritmik ticaret, günlük hacmin %70ymiş.

Commodity Insights Digest Yaz Sayısı, emtia bülteni

19 Eylül 2024

Pakistan’ın toplam gücü 50 GW, ama bu sene ilk 6 ayda Çin’den güneş paneli ithalatı 13 GW.

Yeşil dönüşümde Marshall Planı mı, Clen Energy Finance Authority mi tartışmasını Adam Tooze güzel özetlemiş. Amaç kongre kontrolünde olmayan ve yurtdışında da yatrım yapabilecek bir “varlık fonu” sanki.

Güney Çin Denizi haritası her zaman lazım olur.

Bakır stokları yüksek seviyelerde.(GSachs)

Waha hub fiyatları, negatif gaz fiyatları

Atlantik’te Avrupa gaz fiyatları artınca LNG kiralama ücretleri düşmüş.

Almanya’da elektrik araba satışları yıldan yıla düşmüş.

Petrol istatistikleri hep karmaşıktır. Ama EIA’nin haftalık ve aylık istatistikleri ve tanımları güzel açıklanmış. Mesela benzinde, rafineriden 9.65 mvg, biyoyakıt vs 0.12 mvg, 0.816 mvg ihracat, 0.003’de stok artışı. Aritmetiği bile zor.

AB yeni kabinenin ilk 100 gününde elektrifikasyon planı da gündemde. Hedef neydi : “Şubat 2024’ten itibaren Avrupa Komisyonu modellemesi, elektriğin 2030 yılına kadar AB’nin genel enerji karışımının %33’ü, 2040’ta %51’i ve 2050’ye kadar %61’i olacağını tahmin ediyor.”

BASF’ın durumu çok iyi değil. 6 segmentte 11 işletme birimi ile 2023’te 70 milyar€ satışı var. Gelecekte 3 birime ayrılmayı düşünüyor. Tarım çözümleri, kaplamalar ve pil malzemeleri. Piyasa değeri 42 milyar€ ama parçalarının toplamı 48 milyar € gibi. Üretimin önemli kısmı Avrupa’da ve sermaye getirisi %3.3

18 Eylül 2024

Bugün ilginç yayın ve makaleler var.

Bir IMF makalesine göre ülkeler arasında jeopolitik mesafe ve yatırım akışları. Grafik şöyle

Veri merkezleri ile sürdürülebilir bilişim ve talep tarafı yönetimi(talep tepkisi) sunumunda sıcaklık ve soğutma talebi. Virginia’daki elektrik talebinin %20’si veri merkezlerininmiş.

Entropi neydi, entropi emekti. En iyi ücretsiz kitabından öğrenin.

MIT’den yayınlanan ATT – Advanced Transmission Technologies ile yeni kapasiteler daha hızlı oluşturulabilir. ATT’ler ne?(ATTs (DLRs, advanced power flow control devices, advanced conductors, and transmission switching). Burada FERC’in 1920 sayılı kararı da önemliymiş.

Küresel Emisyonlardaki durgunluk

AB kabinesinde enerji iklim en sağda

16 Eylül 2024

Çin petrol talebi ve geleceğinden herkes ümit kesmiş şimdilik.

IEA’e göre küresel petrol talebi 2024’te 0.9 mv/g, 2025’te ise 0.95 mv/g artacak. 2023’te bu 2.1 mv/g’dü. İlk yarıda petrol talep artışı 0.8 mv/g civarında olmuş. Geçen 10 yılda Çin talebi yıllık 0.6 mv/g arttı. Bu sene IEA’in beklentisi 0.18 mv/g

Yine IEA’e göre Çin’de Temmuz ve Ağustos’ta satılan arabaların yarısı elektrikti. Yeni kamyonların da önemli kısmı doğalgaz dı. bu da 0.4 mv/g petrol talebini sadece bu sene ikame etti. 2024 ikinci çeyrekte ise yıldan yıla %5 gazyağı(dizel) düşüşü var. 2019-2023 petrol talep artışının 3/4’ü petrokimyasal ürünlerdi.

2013-2023 arası Çin talebi 6mv/g artarken, diğer Asya’nın ki 2.5 mv/g arttı. 2023-2030 arasında diğer Asya’daki talep artışı beklentisi ise 3 mv/g. Hindistan’ın talep artışı ise 0.2 mv/g, 2024’te. Afrika talebi 2013-2023 arası 0.38 mv/g arttı. 8 aylık Çin talebi artışı. Ortadoğu ise 10 aydan az. Latin Amerika ise neredeyse sabitti.

Hava – Eylül ortasında Boris adlı fırtına. Orta Avrupa’da sellere sebep oldu. Çekya’da bir nokta, yarım yıllık yağışı 4 günde aldı.

Chevron ve MOL, rüzgar ile çalışan ilk LNG taşıyıcısını 2026’da devreye alacak. 174 bin m3 lng taşıyabilecek. MOL daha önce kömür taşıyan bir gemide %17 yakıt tasarrufu görmüş.

LNG aritmetiği. Şimdi ABD’de 2023 sonu 11.4 bcf/d sıvılaştırma kapasitesi vardı. Kuzey Amerika olarak 2028’de 24.4 bcf/d olacak. Meksika’da 0.8, Kanada da 2.5, ABD’de 9.7 bcf/d kapasite bekleniyor.

Almanya’da sanayi düşüşü devam ediyor.

Norveç’in petrol talebi ve benzin talebi değişimi ile kişi başı petrol talebinde Tayland ve Güney Kore

Küresel kömür talebinde iki plato varmış yine Arjun Murti’den:

İngiltere’de kömürden elektrik üretimindeki düşüş