1 Şubat 2023 – FT Özetleri

AB, ABD’nin 369 milyar $’lık IRA kanununa karşı bir plan hazırlıyor. FT’nin gördüğüne göre, “yeşil sektör yatırımlarına destekte devlet yardımı kurallarını esnetecek“. 800 milyar €’lık NextGenerationEU Covid19 kurtarma paketindeki paralar da vergi kredisi olarak verilecek. Burada zengin ülkeler bu desteği verebiliyor. Almanya ve Fransa, bu devlet desteğinin %77’ine sahip.

İngiliz İranlı Saman Ahsani’ın CEO’su olduğu Unaoil 2016’dan beri dünyadaki enerji anlaşmalarında rüşvet sağlamakla suçlanıyordu. ABD’de Saman’e mahkumiyet çıktı. Unaoil, 27 şirket adına rüşvet vermekle suçlanıyor. Konu İngiltere-ABD anlaşmazlığına dönmüştü, Saman ABD’ye götürüldü ve işbirliği yaptı.

Bir rapora göre net sıfır ekonomisindeki 20.000 iş yeri İngiliz ekonomisine 71 milyar £ destek oldu. İngiliz sektör de IRA’nın İngiliz versiyonunu istiyor.

Viking Link- Bağlantısı 765 km ile İngiltere-Danimarka arasını bağlayacak. Dört ülkenin sularından geçecek. Şebeke National Grid ile Danimarka devlet TSO ile işbirliği halinde olacak. İngiltere’nin mevcutta 8 bağlantısı var: İrlanda, Fransa, Belçika, Hollanda, Norveç. 2011’de kapasite 2.5GW’dı. Şimdi ise 8.4 GW. Ofgem bunun 2030’da 18 GW’a çıkmasını istiyor. National grid, geçen hafta Hollanda’dan acil durum olarak denizaltı kablodan ihracatı arttırmasını istedi. İngiltere, AB’den çıkmadan önce, algoritma ile yapılan Avrupa-İngiltere ticareti, şimdi el ile yapılıyor.

İngiltere’de 28 milyon evin emisyonu, ülke emisyonun %15’i. Isı pompaları hala pahalı görünüyor.

Siemens Gamesa başkanı, geçen hafta, rüzgar türbini sektörünün “yüzyüze olduğu finansal sorunların” altını çizdi. General Electric’in gelirleri de düşük türbin satışları sebebiyle beşte birine düşmüş. Destekler verilmesine rağmen, AB ve İngiltere’deki uzun izin süreçleri türbin siparişlerinde bir gecikme oluşturdu. Vestas 14.5 milyar € gelir açıkladı. Siemens Gamesa, 2023 ilk çeyrekte 760 milyon€ net kayıp öngörünce hisseleri borsadan çekti.

Rolls-Royce, US nükleer grubu Westinghoyse ve ticaret birliği(sendika) Prospect İngiliz hükümetine mektup yazarak acil olarak Great British Nuclear’i (GBN)başlatmalarını istedi. GBN, geçen sene Boris Johnson tarafından söz verilmişti. Johnson 2030’de 24 GW nükleer kapasite vaadetmişti, mevcut nükleer kurulu güç 5.88 GW. 5 nükleer santralden 4’ü 2028 gibi emekliye ayrılacak.

İspanya hükümeti yenilenebilir teşviklerini geri alınca dava açan iki yatırımcı Infrastructure Services Luxembourg and Energia Termosolar, 2018’de 101 milyon € tahkim ödülü kazanmıştı. İspanya’nın o dönemki kararı sonucunda 9.5 milyar$’lık tahkim davası açılmıştı. Dava Enerji Şartı (Energy Charter Treaty) kapsamında gelmişti. Komisyon, anlaşmanın AB içi paydaşlara işlemeyeceğini söyledi.

Artan faiz, oynak fiyatlar, emtia ticaretinin finansmanını zorlaştırdı. Şirketlerin 300-500 milyar $ ekstra işletme sermayesine ihtiyaçları var. McKinsey’e göre, 2020-2024 arası ortalama deniz taşımacılık süreleri %8, enerji fiyatları 3 misli ve faiz de 7 misli arttı, bu da işletme sermaye ihtiyacını 300-500 milyar $ arttırdı. Trafigura bile kredi limitini 7 milyar $ arttırarak 73 milyar $ yaptı.

Temiz enerjide radar altı teknolojilerde de umut var görünüyor. Mesele elektrodönüşüm (electroextraction) ile ölü pillerdeki önemli minerallerin %90’ı geri kazanılabiliyor. Boston temelli Nth Cycle, bu konuda yeni finansman aldı. Bir diğeri de demir-hava(iron-air) piller. Form Energy, bu pillerin şebekeye 100 kesintisiz saat enerji sağlayabileceğini iddia ediyor. 2022’de Form Energy 450 milyon $ yatırım desteği aldı. Metan tarafında ise izleme teknolojilerinde Kayrros, Fransız startup’ı BM ile işbirliği yaptı. ABD’deki IRA kanununa göre büyük metan emisyonlarında 2024 gibi 900$/ton para alınacak. 2026’da bu rakam 1500$’a çıkacak.

Shell’de yeni CEO Wael Sawan ile yeniden yapılanma gündemde. Gaz ve petrol birimlerini birleştirerek Integrated Gas and Upstream Division kuruluyor.

BP enerji görünümü yayınlandı, Yeni Momentum’a göre, 2035’de 93 mv/g petrol talebi olacağı öngörülüyor. Yenilenebilir de altakış rafineriler ile birleştirilerek yenilenebilir ve altakış bölümü oluşturulacak. Shell icra komitesi de 9’dan 7 kişiye düşecek.

Rio Tinto, Batı Avustralya’daki 1400km’lik çöl yolunda nükleer kapsül kaybetti. 6 mm’ye 8 mm olan ve sensörlerde kullanılan gümüş kapsüldeki cesium 137 çok radioavtive. Bir metre uzaktan bir saat maruz kalmak, 10 x-ray çektirmeye ve uzun dönemli deri yanmalarına, kansere sebep olur. Geçen sene de Sırb hükümeti 2.4 milyar $’lık lityum madeni lisansını iptal etmişti. Şirket son bu kapsül sorunundan sonra özür diledi.

Hollanda hükümeti Groningen’i Ekim 2023 en son Ekim 2024’te kapatacağını duyurdu. 2013’te 54 bcm üretilen gaz sahasından 2023’te 2.8 bcm üretiliyor olacak.

Sebebi depremlerdi