Bu hafta:
- 23 Mart Salı 23:30 – API haftalık ham petrol stokları
- 24 Mart Çarşamba:
- Dallas FED Enerji anketi (Önemli: anket petrolde fiyat göstergesi olabiliyor)
- 17:30 EIA ham petrol ve petrol ürünleri istatistikleri
- 25 Mart Perşembe
- 17:30 ABD Doğalgaz stokları
- 26 Mart Cuma
- 20:00 ABD Baker Hughes petrol-gaz sondaj kule sayıları
- 23:30 CFTC petrol ve doğalgazda spekülatif pozisyonlar
Geçtiğimiz haftanın enerji haberlerinin analizi Enerji Sohbetleri haftalık değerlendirmesinde.
Son gelişmeler
Saudi Aramco, Pazar günü 2020 karlarında %44 düşüş olmasına rağmen hala 75 milyar $ temettü dağıtacağını duyurdu. Aramco 69 milyar $ ile Suudi kimyasal şirketi Sabic’de de ana hissedar olmuştu. Şirket sermaye yatırımlarını 32.8 milyar $’dan 27 milyar $’a düşürdü. Planlanan 40-45 milyar$’dı. Şirket hala üretimi 13 mv/g’e çıkarmayı planlıyor.
Hindistan Petrol ve gaz bakanlığına göre, Hindistanın petrol talebi 2030 yılında iki misline çıkarak 4.3 mv/g’den 8.7 mv/g’e çıkacak.
Japonya’da cumartesi olan 7.2 büyüklüğündeki deprem sonrası nükleer tesislerde herhangi bir sorun rapor edilmedi
Bazı ekonomistlerin ve çevrecilerin sürüklediği “Büyümemecilik”(degrowthism) daha maliyetli olabilir. Pew Araştırmaya göre, küresel orta gelir grubu 2020’de 54 milyon azaldı, ve küresel fakirlik 131 milyon arttı. 2020’de emisyonlar önemli ölçüde düştü ama bunun maliyeti 1500$/ton CO2’ye denk oldu. 19.yy ortalarında John Stuart Mill’de “zengin ülkelerin ekonomik büyümenin sonuna geldiğini” söylemişti.
Kore yıl sonuna kadar hidrojen dolum istasyon sayısını 2ye katlayarak 180’e çıkarmayı hedefliyor. SK Group ise 2023’te gri, 2025’te mavi hidrojende dünyanın en büyük tesisini kuracağını açıkladı. Toplamda Koreli şirketler 2030’a kadar 38 milyar $ yatırım yapacaklar
ABD’deki petrol şirketleri hem yatırımları kıstıkları hem de petrol fiyatları yüksek olduğu için serbest nakit akışlarında çok daha iyi bir durumdalar. “Yavaşça büyü, serbest nakit akışı oluştur ve yatırımcılara ver”. Yeni dönemde şirketlerin izleyeceği yol gibi gözüküyor.
ABD ve Çin arasındaki ayrışmada, ABD’nin temiz enerji tedarik zincirinde belirli ürünleri ABD’de üretip geri kalanındaki tedarik zincirine dokunmamasının faydalı olabileceğini belirten bir Foreign Affairs yazısında, “selective onshoring” (seçici yerlileştirme) önerilmiş.
Dünya önümüzdeki 10 yılda çok ciddi bir bakır sorunu yaşayabilir. Eğer söylenen politikalar gerçekleştirilecek ise 2030’a kadar 100 milyar $ bakır sektöründe yatırım yapılmalı ki yıllık 4.7 milyon ton arz eksiği kapatılabilsin. Eğer yeni madenler açılmaz ise bu eksik 10 milyon ton’a da çıkabilir. 8500 $/ton üstünde fiyatları arz-talep eksiği destekliyor.
Aramco gelecek 50 yılda, Çin’in enerji güvenliğinin en önemli önceliği olduğunu belirtti. Bu senenin ilk iki ayında Çin’in en büyük tedarikçisiydi, %2.1 artış ile Çin’e 1.86 mv/g petrol ihraç etti. Aramco CEOsu Nasser, Çin’in enerji dönüşüm hedeflerine yardımda da Aramco’nun iyi bir konumu olduğunu söyledi. Çin’deki araştırma kurumlarına göre Çin’in talebi 2025’te 14.6 mv/g’den en yüksek seviyesini görecek
Total, Kongo Cumhuriyetinde 40,000 hektar alanı ağaçlandıracak. Bu 2019’daki 100 milyon $’lık karbon yakalama planının bir parçası, Total CEOsu Pouyanne’e göre maliyeti 10$/ton. Her hektar yılda 6 ton CO2 yakaalıyor var sayılırsa, Avrupa’nın tüm emisyonlarını tutmak için 500 milyon hektar -yüzey alanının yarısı- gerekecek. En popüler karbon ofsetleme projeleri ise FT’ye göre şöyle
Almanya’daki Thyssenkrupp’un Duisburg çelik fabrikası, Avrupa’nın en büyük entegre çelik tesisi. 11 milyon ton çelik üretimine karşı 20 milyon ton CO2 emisyonu var ve Almanya emisyonlarının %2.5’unun sebebi. 1 ton çelik 1.83 ton CO2, 1 ton çimento da 0.4-0.6 ton CO2 emisyona sebep oluyor. Duisburg’u hidrojenle çalışır hale getirmek 10 milyar €’ya mal olacak. Tüm Avrupa üretimi 100 milyon ton/yıl ve bunu dönüştürmek 400 TWh (Türkiye tüketimi 304 TWh)’a mal olacak.
Çimento üreticileri ve ton başına emisyonları (FT)
ABD’de SEC (Menkul kıymetler ve borsalar komisyonu), Amerika’nın en büyük petrol şirketlerinden ConocoPhillips ve Occidental Petroleum’un hissedarların “Scope 3″(Tüketicilerin emisyonlarını) azaltmaya dair detaylı planlama yapılması isteğine uymalarını gerektirecek bir karar aldı. SEC ilk defa Scope 3 emisyonları konusunda petrol ve gaz şirketlerinin talebini reddetti. Biden yönetiminin etkisi olarak değerlendiriliyor.
Hindistan’ın ham petrol işleme seviyesi Şubat’ta 4 ayın en düşüğünde, yıldan yıla %8.8 düşerek 4.87 mv/g oldu.Aylık bazda %5.6 düştü ki geçen sene Şubat 29 çektiğinden %3.4 gün etkisinden geliyor.
Venezüella’nın başkenti Cayena Hotel’de, Maduro yönetiminin özelleştirme ve daha fazla otonomi vaadi ile yabancı petrol şirketleri görüşmelere başladı. Maduro yakın zamandaki bir TV yayınında “ABD ve dünyanın değişik yerlerinden yatırımcılara söylemek isterim ki, Venezüella’nın kapısı petrol yatırımlarına açık” dedi. Büyükler yaptırımların kalkmasını bekliyor. Petrol bakanı Tareck El Aissami üretimi 1.5mv/g’e çıkarma vaadi verdi ama zor.
Geçtiğimiz haftanın önemli haberleri
Brent’te yatırımcılar geçen hafta uzun pozisyonları 1714 azaltıp, kısa pozisyonları 3102 arttırdı. Fiyat düşüşü yönünde bir hamle
Avustralya’da HESC pilot projesi ile Latrobe Vadisi kömürü gazlaştırıldak spnra hidrojen sıvılaştırılarak Japonya’ya gönderilecek. Proje Kawasaki HI tarafından yapılıyor ve 388 milyon $’a mal olacak.
Baker Hughes’a haftalık istatistiklerine göre ABD’de petrol ve gaz sondaj kule rakamları bu hafta 9 arttı. Artışın tamamkı petrolden, gaz kule sayısı sabit. Permian’da kule sayısı 4 arttı.
VW’in Tesla’da çakma “pil günü (Power Day)“‘inde en önemli açıklamalardan biri de daha fazla mangan kullanan pillerin duyurusu oldu. Katodlar NMC(nikel,mangan,kobalt) oluyor. NanoOne teknoloji LNMO (%25 nikel, oksijen ve bir sürü mangan). Bu sayede %50 pil maliyet düşüşü mümkün.
VW, 2030 yılına Avrupa’da 6 yeni pil fabrikası açacak. Toplam kapasite 240 GWh/yıl olacak ve yılda 5 milyon arabaya yetecek pil üretilecek. VW 2030’da Avrupa’daki satışların %70i ve ABD ile Çin’deki satışların %50sinin elektrikli olmasını bekliyor. Çinli Geely’de dün Ganzhou’da 5 milyar $’lık 42 GWh pil fabrikası kuracağını açıkladı. VW NorthVolt’tan 14 milyar $’lık pil sipariş edecek, 2025’te de Salzgitter’de 40GWhlik bir fabrika açacak.
IRENA’nın bugün yayınladığı Enerji Dönüşümleri Görünümüne göre 1.5C senaryosu için gelecek 30 yılda fosil yakıtların sadece dörtte birinden azı kalacak. Yenilenebilir oranı da %14’ten 2050’de %74’e çıkması gerekir. Her yıl 4.4 trilyon $ yatırım yapılması gerekiyor.
ABD şeyl üretimi bu sefer sermaye disiplinine önem vererek daha yavaş yavaş üretim arttırıyor. Fakat Permian’da disiplin sağlansa da 60$ üstünde üretim arttırabilecek başka alanlar var. Bir çok bağımsız şeyl şirketinin değeri çok artabilir hatta biraz da üretim de arttırabilirler.
Demir cevheri geçen sene %75 artarak 160$/ton ile geçen senenin en çok kazandıran emtiası oldu. Avustralya ve Brezilya’da tedarik sorunları ve Çin’in talebi ile bu artış oldu. Artış sonucu madencilik şirketleri BHP, Rio Tinto, Vale ve Fortescue Metals’ın değerleri iyi arttı. Pekin hava kirliliği sebebiyle çelik sektöründe atıl kapasiteleri kapatıp, temizleyecek, bu da fiyaatları 10 yılın zirvesi 178$’dan 163.65$’a düşürdü. Fakat demir cevheri piyasasında arz eksiği devam ediyor.
“ABD’deki petrol üreticilerinin başına gelebilecek en kötü şey, tekrar hızla üretimi arttırmak”, ConocoPhilips CEOsu’nın görüşü böyle. Şu anda dalga dalga nakit bu şirketlere geliyor. Petrol fiyatları çok iyi seviyelerde. Rystad sene sonunda ABD ham petrol üretiminin 0.4 mv/g artarak 11.6mv/g olacağını tahmin ediyor. Şirketler genelde nakit akışlarının %60-70’ini üretime yatırmaya söz verdiler. 55$ üstünde serbest nakit akışı 30 milyar $’ı bulabilir. Chevron ama agresif bir Permian üretimi açıkladı.
Açık deniz rüzgar üreticileri bir tarafta artan maliyet ve yüksek çelik fiyatları ve diğer tarafta da müşterilerin ucuz türbin talepleri arasında sıkıştılar. Geçen sene açık deniz sektör toplam yatırımı 2019’dan 32 milyar$’dan 2020’de 50 milyar $’a çıkacak.
Bugün IEA, Petrol 2021 raporunu yayınladı. Dr Fatih Birol, petrol talebinin yakın zamanda düşüşe geçmesi için mutlaka önemli eylemlerin yapılması gerektiğini söyledi. Baz senaryoda 2019 talebi, 2015’e göre 3.5 mv/g daha yüksek olacak. Aslında yakın dönemde bir hızlanma da bekliyorlar.
Financial Times, IEA’in mesajını, “IEA, Wall Street’in petrol de süper döngü (yükseliş) çağrılarına karşı çıktı” şeklinde gördü. “Bizim verimiz ve analizimiz bunun böyle olmadığını gösteriyor”. IEA’e göre 9.3 mv/g hızla devreye girebilecek kapasite hala var.
Evden çalışmanın petrol talebine etkisi uzun ve kalıcı gözükmüyor. IEA’e göre uzaktan çalışmak 2025’e geldiğimizde 250,000 v/g talebin yerine geçecek.
Elektrikli araç şarj şirketleri ChargePoint, Fransız Engie’nin şirketi EVgo ve Volta, SPAC yöntemi ile halka açılacak. 3 şirket de çok yüksek gelir öngörüyor. Fakat EVgo’nun açıklaması sonrası fiyatlar önce çıkıp sonra hızla düştü.
Texas enerji krizinin artçıları devam ediyor. 4 küçük şirket iflas korumaya başvurdu. NRG, Exelon gibi büyükler de çok büyük kayıplardan bahsediyor. Texas yasa yapıcıları, 4 milyar $’lık elektrik faturasını geri alacak, “yeniden fiyatlama” üzerinde çalışıyor. Ercot’un fiyatları 9000$/MWh’da 30 saat fazla tuttuğu düşünülüyor. Fakat geçmiş saatleri yeniden fiyatlandırmak uzun dönemli zararlara yol açabilir.
“VW tekrar Almanya’nın en değerli şirketi“. 2025’te elektrikli arabalarda dünya lideri olma planını açıkladığından beri hisseler %20 arttı. Tesla’nın girişim değeri VW’nin iki misli, bu premiumun sebebi de yazılım. Tesla’nın karının yarısı yazılımdan olacak. Tesla yazılım ve donanım ile Apple’ a benzerken, VW sadece donanım üreten Samsung’u andırıyor.
Petrol perşembe günü Haziran’dan beri en büyük günlük, Ekimden beri en büyük haftalık düşüşünü yaşadı. Avrupa’daki kapanma haberleri ile, Çin’in fiziksel talebi ve ABD’deki büyümenin kırılganlığı ana konular olarak görülüyor. Çin’de ağır emisyonlu yakıt ithalatlarına operasyon, ABD petrol stoklarında Texas krizi sonrası tekrar devreye girmelerin uzamasından dolayı artış etkili oldu. Bugün Brent’in %2 artışının sebebi de Riyad’da petrol rafinerisine dronelu saldırı.
IATA(Uluslararası hava taşımacılığı birliği)’nin başkanı Alexandre de Juniac, 300 üyesi ile görüşmede ve iklim konusunda küresel havayollarının daha sert kurallar koyması gerektiğini belirtiyor. 2050’de net sıfır karbon emisyonu sözü verdirmeyi planlıyor. Mevcutta sürdürülebilir yakıtların payı %1. Havayollarının küresel emisyonlara etkisi de %2-3
WSJ’a göre Çin hem İran hem de Venezüella’dan yaptırımlara rağmen petrol alıyor. İran’dan Mart’ta 918,000v/g petrol alıyor. Daha çok Çin devlet şirketi China Petroleum&Chemical Corp, Sinopec- Çin’in en büyük rafinericisi alıyor.
Wood Mackenzie’nin “Tektonik hareket: Çin’in enerji bağımsızlığı için dünyayı değiştiren hamlesi” raporu günün en iyi raporu. Çin petrolün %75’ini, demir cevherinin %80’ini, bakırın %85’ini ithal ediyor. Yeşil rekabet, korumacılık ve fazla kapasite ile gelişmeyi yavaşlatabilir.
Açık makaleler
Business strategies for flexibility aggregators to steer clear of being “too small to bid”
Energy Sector Risk and Cost of Capital Assessment—Companies and Investors Perspective
Market Power Challenges and Solutions for Electric Power Storage Resources
Makale : Petrolden Yapay Zekaya Stratejik Varlıkların Mantığı
Çin’in 14ncü 5 yıllık planının önemli noktaları.
İngiltere’nin Sanayi Dekarbonizasyon Stratejisi
Makale-yorum (Nature): Net sıfır emisyon hedefleri bulanık
Videolar
Princeton Üniversitesinden Carbon Pricing in the real world
ABD Temsilciler meclisinde Texas krizi tartışması
VW’in Power Day yayını