Bu hafta:
- Tüm hafta IHS CERAWeek (ABD Enerji Bakanı’nın ilk konuşması)
- 1 Mart Pazartesi
- Biden yönetimi Suudi yönetimine dair adımlarını açıklayacak
- AB Nükleer Enerji Forumu
- Cushing’de özel sektör stok tahmini
- 2 Mart Salı
- AB Nükleer Enerji Forumu
- 3 Mart Çarşamba
- OPEC toplantıları
- 00:30 API Haftalık ham petrol stokları
- 18:30 EIA, ham petrol ve ürünleri istatistikleri
- 4 Mart Perşembe
- OPEC+ toplantıları
- 12:00-12:45 – Japonya 2021 – IEA Enerji Politika Değerlendirmesi
- 18:30 Doğal gaz stok rakamları – ABD
- 5 Mart Cuma
- 21:00 ABD Baker Hugher petrol kule rakamları
- 23:30 CFTC spekülatif pozisyonlar – ham petrol, doğalgaz, emtia
Analiz kısmı en altta. Önümüzdeki haftaların önemli webinerleri burada.
Geçen haftanın değerlendirmesi ve yorumlar Enerji Sohbetleri podcastinde.
Haftanın makalesi “Yenilenebilir Enerjinin Jeopolitiği“, kısa ve özlü noktaları ile konuyu özetlemiş.
Haftaya Başlarken
Cuma günü piyasalarda ABD tahvil faizlerindeki dalgalanma ve güçlenen dolar ile emtialar sert düşüşlerle haftayı kapattılar. Buna rağmen ABD sondaj rakamları artmaya devam etti. Bu 7 haftalık trendin bir iki hafta daha devam etmesi beklenebilir. Haftasonuna yaklaşırken GasBuddy ABD’de benzin talebindeki güçlülüğe dikkat çekti, benzin fiyatları 3$/galon’u bulabilir diye de ekledi. WTI petrol fiyatları Bu ay başından beri 10$’a yakın arttı. Pazar günü açıklanan Çin PMI ise beklenenden düşük geldi.
Petrol fiyatlarında 6 aylık fiyat açıklığı, yani gelecek ay teslim ile 6 ay sonra teslim fiyatları arasındaki fark 3.22$/v’e çıktı. Bu da Vitol’den bir analiste göre “2-3 milyon varil/gün(mv/g) kısa dönemli bir arz eksiğini” gösteriyor. Goldman Sachs, 3.çeyrekte 75 $/v petrol fiyatı bekliyor.
AB’nin İran’a ABD ile doğrudan görüşme teklifi, İran tarafından “önce toplantı sonrası yaptırımların bir kısmının kalkacağının garantisi verilsin” denilerek reddedildi.
Cuma günü yayınlanan spekülatif pozisyonlara göre yatırımcılar Brent ve WTI’da net pozisyonlarını kısmi düşürdüler. Doğalgazda ise pozisyon düşüşü daha fazla oldu. Yani yüksek fiyat beklentileri bayağı bir törpülendi.
Suudi Arabistan’ın petrol şirketi Saudi Aramco geçen Mayıs’ta aldığı 10 milyar $ borca 1 sene uzatma istedi. Şirket istediği kadar gelir elde edememesin rağmen Suudi hükümetine de yıllık temettü ödemeye devam etmişti.
Jeopolitik gerginlikler olarak, Suudi Arabistan’da Riyad’a misil saldırıları oldu. İsrail ile ilgili olduğu iddia edilen bir geminin de İran donanması tarafından vurulduğu açıklandı.
Çin’in enerji tüketimi 2020’de 2019’a göre %2.2 artı. Kömür %0.6, ham petrol %3.3, doğal gaz %7.3, elektrik ise %3.1 artış gösterdi. Kömürün toplam enerji tüketimindeki oranı %56.8 oldu.
Dünya nüfusunun önemli kısmı artan gıda enflasyonu altında ve bu risk büyümeye devam ediyor. Sene başında Sudan’da eylemler başladı, sonra Lübnan ve Tunus’da. Hindistan’da çiftçiler ayaklandı. Rusya ve Arjantin tahıl ihracatını sınırlandırdı. Brezilya’da petrol fiyatlarındaki artışı sübvanse etmediği için Petrobras CEO’su Başkan tarafından görevden alındı.
McKinsey Petrol arz-talep görünümüne göre, petrol talebi 2022 başı gibi eski seviyesine dönecek ama petrol yatırımları asla 2019 seviyesine dönemeyecek. Petrol talep artışı 2020 sonrası %1’in altına düşerek 2029’da sıfırlanacak. En hızlandırılmış senaryoda bile 2040’daki talebi karşılamak için 23mv/g yeni petrol üretimi yapılması lazım. Çünkü 38 mv/g üretim düşüşü olacak.
Geçtiğimiz Haftanın Önemli Haberleri
Emtiadaki artışlar devam ediyor. Morgan Stanley’e göre petrol piyasasında talep ile arz arasındaki fark 2.8 mv/g. 9000$’ları aşan bakırda 10 yılın en büyük arz eksikliği yaşanıyor. Çin eğer parasal sıkılaştırmaya giderse bu fiyat artışlarına bir darbe olur. Mısır da sene başından beri %17 arttı.
Çin’in petrol stokları 100 günlük net ithalatına ulaşmış durumda. İçeriden bilgiye göre 100 gün civarında gezen stoklar yakın zamanda 120 güne kadar ulaşmış. Geçtiğimiz Nisan’da Pekin en az 90 günlük stok hedefi koymuştu. FGE’ye göre stoklar 100 veya 120 günde durmayacak. Çin’in petrol ithalatı geçen sene 10.9 mv/g olmuştu. Uydu resimleri ile yapılan tahminlere göre 1.01 milyar varil stoğu var.
Brezilya başkanı Bolsonaro, devletin hissedarı olduğu Petrobras’ın başındaki CEO’yu kovarak, yerine 71 yaşında ve petrol-gaz tecrübesi olmayan emekli generali getirdi. Pazartesi Petrobras hisseleri %20 düştü. Sebep de petrol ve dizel fiyatlarındaki artıştı. Petrobras’ın geçen sene petrol üretimi 3.7 mv/g’dü.
Bakır 2011’den beri en yüksek fiyat olan 9000$/ton’a ulaştı. Shangay’da bakır kontratları perşembe’den beri arka arkaya %8.1,%6,%6 günlük artışlar gördü. Şangay’da net spekülatif pozisyonlar da zirvede. Goldman’a göre 327,000 üretim eksiği var. Nickel 20,000$’ı, demir cevheri 175$’ı aştı.
Brent ilk defa çıktığı bölge dışında, ABD’den WTI’da sepet fiyatına ekleyecek. Düşen kuzey denizi üretimi sebebiyle, Brent’e yakın bir petrol türü aranıyordu. S&P, bunun WTI olduğunu duyurdu. Mevcut Brent petrolü oluşturan üretimler 1 mv/g’ün altına düştü. WTI’da 400,000 v/g bir etki yapacak hesaplamaya.
Elektrikli araba üreticisi Lucid Motors’da SPAC şirketi üzerinden halka açılıyor ve toplam değerlemesi 24 milyar $. Lucid’in lüks araçları 800 km menzilli, sektördeki en uzun menzil, ayrıca Suudi varlık fonu da şirketin yatırımcılarından.
Suudi petrol bakanı Zeki Yamani öldü. Yamai 1975 yılında OPEC toplantısı sırasında Çakal Carlos tarafından rehin alınmıştı. Yamani, ayrıca Riyad’da King Faysal’ı bir Suudi prens vurarak öldürdüğünde de oradaydı.
Texas’ta enerji krizinden sonra reform çağrıları ve iki dava açılmış durumda. ERCOT Başkanı ve 16 kişilik yönetimdeki 3 üye istifa etti. Kanadalı Just Energy perakende satışlardan 250 milyon $ zarara girdiğini söyledi. Ödeyemezse BP, Shell, Macquarie ve EDF Trading etkilenebilir. Ayrıca kesintiler ile ilgili yeni grafikler çıkıyor.
İngiltere’de Brexit sonrası karbon fiyat belirsizliği sorun oluyor. İki yıl ileri doğru elektrik satanlar karbon fiyatının neye göre belirleneceğini hala bilmemekten yakınıyor. En kötü ihtimal AB karbon fiyatına eşlenecek. İngiltere’de fiyat tavan 22£/ton. AB fiyatları 40€/ton civarında.
Hyundai şu ana kadar ki en pahalı elektrikli araba “servise çağırma” işlemi yapıyor.76000 araçta 82000 pil değişecek ve maliyeti 900 milyon $. Kona modelinde daha önce yazılımdan geri çağrı olmuştu, şimdi yazılıma rağmen bir yangın yaşandığından piller değişecek. Sorun LG Nanjing fabrikasının üretiği pil hücreleri. GM’de LG Chem Ochang’da üretilen piller sebebiyle 69000 Chevrolet Bolt’u geri çağırdı.
Dünyanın en büyük varlık yöneticisi BlackrockCEOsu Larry Fink, Oersted gibi şirketlerin fosil yakıtlardan tamamen çıkmasını “yeşil yıkama” olarak gördüğünü söyledi. “Bir halka açık şirket hidrokarbon işlerini bir başka özel şirkete satıyorsa bu birşey değiştirmiyor”. “Kötü banka” yani zehirli varlıkların ayrıldığı bir şirket kurmayı öneriyor.
Shell LNG görünüm 2021 raporunu yayınladı. LNG dayanıklı, gaz talebi artacak vs. Çin’de ulaştırmada 2020’de 13 milyon ton LNG tüketilmiş.
Anglo American CEOsu Cutifani’te göre şirketin anahtar emtiaları bakır, platinyum ve elmaslarda talep çok iyi. İkinci yarıda şirket karı 6.5 milyar $’dı, ve son 10 yılın en iyi performansı. Demir cevheri, bakır, platinum şirket gelirinin %90’ını üretti.
Körfez akıntısı (Gulf Steam), tropik bölgelerden Kuzey Amerika’nın doğu kıyısına ılık suları getiren bir okyanus akıntısı. Ve gittikçe zayıflıyor, tek mantıklı açıklama küresel sera gazı emisyonları olabilir. Son yüzyılda %15 yavaşlamış bu akıntı. Avrupa havasının ana etkileyicisi değil ama etkileyicilerinden biri.
Dünyadaki en pahalı 3. yapı, TSMC’nin Taiwan’da 20 milyar $’a mal olan devasa yarıiletken fabrika tesisi. 3nm ile 22 futbol sahası büyüklüğünde alanda silikon çipler üretilecek. TSMC küresel yarı iletken satışlarının %55’ini yapıyor. Çin ise petrolden çok çip ithalatına para harcıyor. TSMC’nin bu sene yatırımı 25-28 milyar $ olacak.
OxfordEnergy’de Ortadoğu enerji dönüşümdenkötü etkilenir diyenlere karşı görüş olarak: etkilenmez çünkü Ortadoğu da hem petrol maliyeti düşük hem de emisyonu düşük üretim var, gaza geçiş yapabilirler, hidrojene geçebilirler.
Yarıiletken teknolojisinde olan Moore yasası acaba pil teknolojisinde de olabilir mi? Üretim arttıkça teknoloji fiyatlarının düşmesinin atası sayılan makale 1936 yılında Wright’ın yazdığı biraraştırma. Pillerde de üretim 2 misline çıktıkça maliyet %18 düşüyor olabilir. Yani pil talebi fiyat düşüşünü getirecektir.
ABD’nin yeni enerji bakanı Jennifer Granholm Cuma günü göreve başladı ve ilk olarak Texas’a gitti. “Yatırım yapmamız ve şebekeyi güçlendirmemiz gerekiyor” dedi. Daha önceki dönemden kalan 40 milyar $’ı yeni teknolojileri için kullanmayı planlıyor. Bu arada Federal bir kanun teklifi ile santrallerin kışa hazırlanması desteklenebilir veya zorlanabilir.
New York borsası Cuma günü Çinli petrol şirketi CNOOC’yi borsadan çıkarma işlemine başladı. Yasaklar 9 Mart’ta devreye girecek. Fakat borsa hangi tarihte tamamen borsadan çıkarılacağını söylemedi
MIT Technology review’e göre 2021’de 10 önemli teknoloji, mRNA, GPT3 ile doğal dil modelleri, TikTok’un “For You” algoritması, Lityum metal piller, veri vakıfları (data trusts), yeşil hidrojen, dijital kontak takibi, hiper kesinlikte yer tespiti, uzaktan erişim, çoklu duyulu yapay zeka.
ABD Başkanı, Amerikanın tedarik zincirlerine dair bir başkanlık kararı yayınladı. Enerji Bakanlığına, elektrikli araba pilleri dahil yüksek kapasiteli pillerin ve enerji sektörü sanayi altyapısındaki tedarik zincirindeki riskleri inceleme görevi verildi.
Birleşmiş Milletler’in yayınladığı Paris anlaşması için ulusal katkılar (nationally determined contributions) raporu