17 Mayıs 2018

Bugün petrol fiyatları ile ilgili gerek Total CEOsunun gerek Amrita Sen’in 2019 ikinci yarıya kadar Permian petrolünün altyapı sorunları ile boğuşacağı bilgisi, yüksek fiyat platosu dönemini uzatabilir. Fakat gelişmekte olan ülkeler yüksek petrol fiyatlarına hazır değiller. Bunun üzerine bir de bugün ki gibi Shell’in Nijerya’da ilan ettiği force majeurler artarak devam ederse IEA’in dediği petrol fiyat sıçramaları uzak ihtimal değil. Fakat talebin motoru gelişmekte olan ülkeler güçlü dolar ile 80$/v üstü petrol fiyatlarını uzun süre kaldıramayabilir. Bence Amerikalı ekonomistler de yanılıyor, ABD araba stoku çok daha büyük ve daha çok tüketiyor, 80$/v’de ABD tüketici harcamaları da zarar görür. Tüketim tabanı ve araba parkı farklı, 2010’dan daha çok etkisi olur 2018 100$/v’inin. İngiltere şeyl düzenleme kurumu kuruyor, çünkü izin süreçleri uzadıkça şeyl üretimi gelmiyor. Dağıtık piller(ve elektrikli arabaları) bir araya getirerek sistem frekans kontrolü. Almanya’da ilk defa rüzgar ihalesine başvuru az oldu. Kanada LNG’de yükselen yıldız olabilecek mi?

Özetler

Asya bu sene 2015/2016’ya göre iki misli petrol faturası ödeyecek. Fiyatlar 80$/v olursa, fatura 1 trilyon $. Asya aynı zamanda en az petrol üreten bölgelerden biri, dünya üretiminin %10’u.

Shell bugün Nijerya Bonny light ihracatında bugünden geçerli force majeure ilan etti.

Goldman, hedge fonları payladı. Araştırma notunda boğa piyasasından ufak ufak ikilemeye çalışan fonlara “stratejiniz tehlikeli, talep güçlü olacak vs” dediler.

İngiltere hükümeti şeyl gaz üretimini hızlandıracak “Şeyl Çevre Düzenleyicisi” kuracak.

Almanya’da kömür komitesi istihdamı iklim değişikliğine tercih edecek.Bavyera, Isar 2 nükleer santralini mümkün olduğunca çok kullanmak istiyor, bu uğurda gerekli hat genişlemesini de engelliyor. Borçlu belediyeler energiewende’yi suçluyor. İlk defa rüzgar ihalesine talep düşük

Batı Kanada’daki LNG Kanada projesinde Shell, Koreli Kogas, Japon Mitsubishi var. Bu ekimde FID (nihai yatırım kararı) alınabilir. Chevron ve Avustralyalı Woodside’ın desteklediği Kitimat LNG maliyetleri düşürmeye çalışıyor. Doğu Kanada’da Nova Scotia’da 8mtpa bir proje planı var

Helium, kablosuz ağ sistemi, kayıtzinciri ve protokol jetonundan oluşan yeni nesil bir IoT-kayıtzinciri iş modeli. IoT’ler için kablosuz ağ erişimi sağlayanlara jeton veriliyor. “Proof of Coverage” yani erişimin ispatı sistemi öneriyorlar.

Energy Aspects’de Sen’e göre Permian’daki üretim için EIA tahminleri yüksek ve yanlış. Çünkü çok fazla altyapı sorunu var, tüm boru hatları dolu ve 2019 2.yarıda belki çözülür. Brezilya üretimi de artmayabilir ve düz plato olabilir. Seneye üretim artışı çok daha düşük olur diyor.

[Makale] Dağıtık piller, elektrikli arabalar sisteme birleştirilerek elektrik sistem frekans kontrolüne destek nasıl sağlarda consensus tabanlı sonlu zaman yaklaşımı ile değişik bağlantı yöntemleri ile küçük pillerin toplulaştırılarak sistem destek sağlamasına dair yöntem öneriliyor.

[Tez] Elektrikte talep yönetimi ve akıllı cihazlar için geliştirilmiş teklif yöntemleri: fiyattan bağımsız genişletilmiş zamanda talep teklifi ve ekonomik versiyonu, başlangıç ve bitiş zamanları arasında x MWh kadar talep teklifi, sistem optimizasyonu (yani 3 veya 4 parametre ile çözüm)

[Kitap] Elektrik sistemlerinin teknik güvenliğine yönelik ilk bölüm tamamen açık ve çok güzel sınıflandırmalar ve tanımlar var.

Nissan, İngiltere’de EOn ve Ovo Energy ile ev enerji sistemi satacak, güneş, depolama ve araba şarj sistemi.

Yenilenebilirden hidrojen ile çelik üretimi, işin içinde Vattenfall da var.

ABD’de araç milleri tepeyi gördü, mevsimsel normalize edilmiş de düşmeye başladı.

AB ETS- Karbon fiyatları 2011’den beri ilk defa 15€/ton’u aştı. 2018’de sadece mayıs artışı %17.

2008’de gelişmiş biyoyakıtlar (daha çok gıda dışı-selüloz) üretmek üzere 125 milyon $ fon ile kurulan ABD’deki JBEI, hala yeterli ilerlemeyi yapamadı. 10 yıl içinde 3$/gallon’a yakıt üretmeyi hedefliyor. Asıl hedef hücre yapısındaki odunsu lignin yapıdan karbonlu molekülleri sökmek.

Danimarka ve İsveç ortak dengeleme bölgesi üzerinde işbirliği yapacak. Nisan 2019’da devreye girecek.

Yeni bir konsensus protokolü önerisi. Bitcoin ve diğerlerinden daha hızlı, ağdaki doğru işlemleri rastgele örnekleme ile izliyerek onlar üzerinden çalışıyor anladığım kadarı ile.

[Tez] İletim genişleme planlamasında Bayesian çerçeve, R kodları da var.

Grafikler

Asya ülkelerinde gelirin ne kadarı akaryakıta gidiyor (Henning Gloystein)

Asya’nın petrol faturası hızla artıyor(Henning Gloystein)

16 Mayıs 2018

Bugün IEA petrol raporu fiyat risklerinin altını çizdi, talep beklentisini aşağı yönlü revize etti. Venezülla’nın Karayiplerdeki tesislerine el konulunca, tüm bir lojistik sistemi hasar aldı, ülke üretimi 500,000 v/g daha düşebilir. Çinliler, Şili’deki en büyük lityum üreticisi SQM’in peşinde, anlaşma yakın. ABD’de kömür istihdamı sabit, güneş istihdamı düştü. Asya kömür fiyatları düşük Çin hidroları sebebiyle yükseklerde. Statoil, Avrupa’yı bir gaz sıkıntısının beklediğini iddia ediyor. ABD’de iklim ve çevre konusunda Cumhuriyetçilerde net bir jenerasyon farkı var. Almanyada ulaştırma-wende gündeme gelmeyecek bile.

Özetler

Venezüella, ConocoPhilips davasını kaybettikten sonra bazı lojistik problemler arttı. Üretim zaten 2016’ya göre 700,000 v/g düşmüştü. Conoco gemilere-tesislere el koyunca, tankerler geri çekildi, Karayipteki depolama ve hafif petrol ile Venezüella petrolünü karıştıran tesisler riskte.

Amerikadaki Enerji Barosu etkinliğinde eski FERC üyeleri bir araya geldi ve mevcut durumu değerlendirdiler. Texas piyasası eylülü görürse, kapasite piyasalarına ihtiyaç olmadığına dair tartışmalar alevlenir.

İran ve Venezüella sebebiyle arz açığı sert fiyat artışına sebebiyet verebilir. IEA petrol raporunda, bunun yanında yüksek fiyatlar sebebi ile talep 0.1 mv/g daha aşağı çekildi. Ham petrol Haziran 2017’den beri %75 artmış.

Çinli Tianqi, Şili’de SQM’in %24 hissesini 4.3 milyar$’a almak üzere. SQM, Sociedad Quimica Y Minera, dünyanın en büyük lityum üreticilerinden biri, piyasa değeri 14.8 milyar $. SQM yıllık 48000 ton lityum karbonat üretiyordu, bu sene 70000, seneye 100000 ton hedefte.

[Rapor] ABD’de enerji sektör istihdam raporu, Elektrik üretim ve yakıt sektörü 1.9 milyon kişiye istihdam verdi. %55’i kömür, gaz, petrol. Güneş istihdamı düştü. Kömür istihdamı sabit kaldı. Rüzgar %6 arttı. Pil depolamada istihdam artışı %12 oldu.

Almanya’da kömürden çıkış için görev gücü çallışma takvimi yayınlanmasından vazgeçildi. Yeni ulaştırma bakanı da Verkehrswende yani ulaştırma dönüşümü kavramından hoşlanmıyor. Almanyadaki yeni patentler hala dizel ve benzin; patent sayıları 2136 ICE, 467 elektrikli taşıma.

Asya’da yüksek kömür fiyatları Çin’deki düşük hidro seviyelerinden. Asya’da nafta crackleri 2015’ten beri en yüksek seviyede.

Mısır hükümeti, 4 ila 6 devlet şirketinin 2018 sonuna kadar hisse satışı ile açacak. Toplam değerleri 1 milyar $. Petrol şirketlerinin %15-30’u 2018 Haziran-2019 başına kadar borsaya açılacak.

Statoil’in pazarlama ve satış başkan yardımcısı, Avrupa’yı gaz da “ciddi bir sıkıntı(shortage)” beklediğini söyledi. Mevcut durumda gaz talebi geçen kış nerdeyse arz limitine dayanmıştı. Kömür ve nükleerden gaza geçiş ile sorun büyüyebilir.

Elektrik sistem planlamasında dağıtım seviyesindeki güneş üretim artışını düşük tahmin etmenin maliyeti, yüksek tahmin etmeye göre 3 misli. Rapor burada

Petrol arama üretimde, 2018 arama bütçeleri 2017 ile aynı. Odak eski sahalar. İlk defa petrol ve gaz üretimin enerji ikameleri ortaya çıktı. IHS ABD’nin 2018 ortalama petrol üretimini 10.4 mv/g tahmin ediyor. Maliyetler ise artmaya devam edecek. Ama FID’ler 2013’ten beri en hızlı dönem

ABD’de Cumhuriyetçiler arasında eski ve yeni jenerasyon arasında çevreye bakışta büyük fark var. Pew research araştırmasında, bir güneş panellerinde hem fikirler gibi.

Fransız petrol ve enerji şirketi Total, İran Güney Pars 11.fazdaki çalışmaları durdurdu. ABD’de projeye has yaptırım imtiyazı alana kadar.

Grafikler

Rafinerilerin petrol 73.6$’dan 90$/v’e geldiğinde marjları neredeyse ikiye katlanıyor. (@Ben_Winkley)

15 Mayıs 2018

Bugün IEA’in iklimlendirme raporuna [Future of Cooling] biraz baktım, kesinlikle okunması gereken rapor. Makale ve raporlarda; Çin’de biyokütlenin kırsalda kullanımı sanılandan daha çok azalmış olabilir. Yolculuk zamanlarını kaydırmakta elektrikli arabaların şebeke yardımcı olmasına yarar sağlar. YEKlere negatif olanlar küçük hareketlerle dost olabiliyor. Düzenleyici böbürlenmede California’nın evlere güneş zorunluluğu iyi eleştirilmiş. Dağıtım-İletim koordinasyonunda bir çok denge noktası var.

Özetler

[Nature Energy] Çin’de kırsal kesimde biyokütle vs kullanımı IEA ve FAO’ya göre yılda %0.5 düştü. Ama yazarlar, elektrik ve LPG’nin 97 ve 7 kat artışını göstererek biyokütle düşüşünün %63(odun) ve %53 düştüğünü iddia ediyor.

[Nature Energy] Cep telefonu aktivitesi ve elektrikli arabaların şarj bilgilerinden, bireysel elektrikli araç hareketlilik tahmini yapıyorlar. Şarj normalde trafik yoğunluklarını takip eden sabah akşam talep tepeleri yapıyor. Sürücü yolculuk zamanlarını değiştirerek de şebekeye yardımcı olur

[Makale] Yunanistan’da Attica kentinde yenilenebilir kaynakların yaşam kalitesine etkisi. 400 kişiye anketle yapmışlar, yani eh eh. Sadece %2si hayat kalitemi iyileştirmedi dedi. Biri YEK ile ilgili negatif ise çok az bir algılanan fayda artışı ile pozitif tarafa geçebiliyor.

Düzenleyici böbürlenme yazısında, California’nın 2020’den itibaren yeni evlere güneş enerjisi zorunluluğunda: “Teknoloji hoşumuza gitti, zorlarız”, “Altyapı maliyetlerini güneşsiz evlere yıkmak, güneş yapan evler için maliyeti düşürmek gibi gözüküyor”, “net-sıfır dikkat” eleştirileri.

[Kitap bölümü] Akıllı şebeke teknolojik yeniliğinin maliyeti. Bir ülkenin dayanıklı ve güvenilir şebekeye ihtiyacı otonom sistem ve teknolojileri aktivitelerine entegre ettikçe artar (s359). Burger and Luke(2016) 144 dağıtık iş modeli incelemiş. Bayağı bir sayfası açık

[Makale] Teknik bir makale ama elektrik dağıtım-iletim koordinasyonunu genelleştirilmiş Nash dengesi açısından analiz etmiş. Bir çok denge noktası var, İletim kısıtları var ise bir “beleşçilik” oluştuğunu da ortaya çıkarmışlar.

[Rapor] Çok değişken yenilenebilirlerin toptan elektrik fiyatları ve elektrik sektörü karar almasına etkisi. Düşen elektrik fiyatları, artan volatilite, artan düşük fiyat saatleri, gündüz değişen fiyat dizileri. Yüksek kapasite değerleri de akşama kayıyor.

[Makale] İtalya’dan kendi elektriğini üretenlerin ana şebekeden destek aldıkları sürece genel sistem maliyetlerinin daha büyük bir kısmını ödemesi önerisi

[Makale] Brezilya’da biyoetanol üretim kontratlarında çiftçilerin 3 kontrat opsiyonu arazi kiralama, tarımda işbirliği ve (hammadde) tedarik kontratı ve mevcut durum incelenmiş. Arazi kiralama kontratları dikey entegrasyonu teşvik ediyor. Yüksek emtia ise kısa kontratlarda sorun.

Grafikler

Çinde kırsal hanelerde pişirme ve ısıtmada yakıt kullanımının değişimi (Nature Energy)

 

14 Mayıs 2018

Bugün OPEC raporu yayınlandı, kayıt olup linki aşağıya bıraktım. Çarşamba IEA raporu bekleniyor. IEA’dan Fatih Birol, fiyatlar yüksek kalırsa üretim artar talep zayıflar…yüksek fiyat isteyen bazı üreticiler ne dilediklerine dikkat etmeli demiş. Opsiyon piyasası Meksika “Hacienda Koruma”sı ile hareketli, Brent’de pek çok kişi 60-80 $ arası fiyat aralığı dışını risk görmüş, Fakat 80$ üstüne sigorta yaptıran kesim de bayağı çok. Microgrid 2018 özetlerinde çok güzel örnek uygulamalar anlatılmış. Tesla’nın Avustralya’daki pili yan hizmet bedellerini de %90 düşürmüş. Grafikler kısmında Çin’in INE petrol kontratı bayağı momentum kazanmış görünüyor.

Özetler

Bu hafta, bugün OPEC aylık raporu(aşağıda), Çarşamba IEA petrol raporu, gerisi aynı. Emtia tarafında ise ekonomik verilere bakacağız, burada.

Fatih Birol’un Columbia Energy Exchange demeci önemli:“Bazı üreticiler daha yüksek petrol fiyatı istemeye başladılar. Bunun iki etkisi var: 1)ABD şeyl ve Brezilya açık deniz üretimi hızlı gelir. 2)Güçlü petrol talep büyümesi yavaşlar. İnsan ne dilediğine dikkat etmeli

Brent petrolde call opsiyonları, fiyat opsiyon fiyatını aşarsa kontratı geçerli yapar, put da petrol fiyatı opsiyon fiyatı altında kalırsa. Call opsiyonları 80$/v, put’da 60$/v’e ağırlık vermiş. Yalnız 80$/v üstü call opsiyonlar toplamı da yüksek

Meksika üretimini koruma(hedge) için bu seneki aktiviteye başladı. 200-300 milyon varile denk gelecek multi milyar dolarlık opsiyon kontratı alıyor. Put opsiyonları ile petrol bir fiyatın altına düşerse de sabit – opsiyon fiyatından- alıyor: “Hacienda Hedge”

Güneş panellerindeki zararlı ağır metal kalıntıları da zararlı. Tüm silikon panellerde carcinogenic oranlarda cadmium ve kurşun var. Alman innogy geçen yıl çeyrek milyon müşteri kaybetti, net borcu 17.3 milyar $. Hamburg’da belirli caddelerde dizel yasağı yakın

Maharashrta eyalet hükümeti bugün 1000 MW güneş ihalesine 8 geliştiriciden 1450 MW teklif aldı. 4 cent/kWh galiba teklifler. Adani 200 MW, Tata 150 MW.

OPEC Mayıs raporu bugün yayınlandı. Sizin için link burada. Nisan’da OPEC basket fiyatı (ORB) geçen aya göre %7.3 arttı.Brent %9, WTI %6. Sene başından beri ICE Brent %25.7 arttı.Petrol talep tahmini 1.65 mv/g 2018 için. Brezilya’dan dolayı üretim tahmini azaltılmış.

ABD’nin İran anlaşmasından çekilmesi sonrası ABD petrol üretimi artacak, üretimde birlikte gelen doğalgaz da artacak, bu da ABD LNG ihracatını arttırır.

Massachusetts Kamusal Hizmetler Dairesi (DPU), akıllı sayaç kurulumlarını “ileri sayaç kullanılabilirliğinde iş modeli zayıflığı sebebiyle” inceleme istedi. Ama gelişmiş dağıtım yönetim sistemleri, otomasyon, Volt/VAR (aktif/reaktif) optimizasyonlarına ise izin verdi.

Çin’de 15000 km uzunluğunda 51 GW kapasiteli 17 ekstra yüksek gerilim (EHV DC) hattı; 21000 kmlik 99 GW kapasiteli 13 ultra yüksek gerilim (UHV DC) ve 9000 kmlik 40 GW kapasiteli 9 UHV AC hattı var.

Tesla’nın Güney Avustralya’da kurduğu pil, eyalet frekansında %55 pay aldı ve fiyatları %90 düşürdü. Resmi ismi Hornsdale Power Reserve. Tüketici faydası 35 milyon $ oldu. Avustralya’da dün ki tekliflerin tamamı da burada.

Rusya’nın deniz limanları 450,000 ton/gün kömür elleçledi. Geçen aya göre %6.5 artı. Avrupa’ya olan Ust Luga (St Petersburg), yıldan yıla %5 arttı.

SolarGen daha önce Nijerya’da güneşle su pompa sistemleri yapmıştı. Şimdi Somali’de mini şebeke projelerinde çalışıyor. Veriown’da aydınlatma ve cep telefon şarjı mikroşebekeleri ile büyük bir fark yaptığını söyledi. Diğer projelerde çok iyi, Microgrid 2018 özeti.

Grafikler

Şangay INE petrol kontratında son grafikler (@hgloystein)

11 Mayıs 2018

Bugün Latin Amerika özetleri var, İngilizceleri burada. Nature Energy makaleleri paralı ama araştırma haberleri tek sayfa ücretsiz. ABD’nin önemli petrol stok merkezlerinden Cushing’de stoklar artmaya devam ediyor. LEED sertifikası neden alınır, güncellenir? Genelde enerji tasarrufu en önemli etken. Yoksul kesimin oturduğu semtlerde aydınlatmada enerji verimliliği imkan ve seçenekleri zengin kesime göre daha az. Latin Amerika’da kömür metal üretimi hariç giderek düşüyor. Jamaika petrol fiyat artışını risk olarak görüyor. Baker Hughes ABD petrol-gaz kule rakamı 13 arttı.

Özetler

Cushing’deki göreceli petrol stokları artmaya devam ediyor. İlk artış petrol fiyatları 65$/v’i artınca olmuş, şimdilik hızlı gözükmüyor. Stok artışlarının petrol fiyatlarına negatif baskı yapması beklenir.

[Nature Energy] Fotokatalistler CO2’i metan gibi bir çok kullanılabilir yakıta çevirebilir. Fotokatalistler 2 kısım, ışık ile elektron üreten ve eş-katalist etkileşime girenden ürün eldesi. Araştırmada, Platin nano parçacık boyutlarının CH4 gibi ürün eldesine pozitif etkisi görülmüş.

[Nature Energy] Yoksul kesim zenginlere göre daha az enerji tüketmesine rağmen m2’ye göre daha verimsiz enerji tüketiyor. Aydınlatmada LED ampüllerin kullanımında, fakir semtlerdeki dükkanlarda hem daha az LED satıldığı hem de zengin semtlere göre daha pahalı olduğu bulunmuş

[Nature Energy] Polimer Elektrolit yakıt hücreleri (PEFC) daha yüksek güç yoğunluğu, daha yüksek verimlilik, ve maliyet etkin polimer elektrolit zarlara sahip. Zarlar genelde mekanik ve kimyasal zayıflama gösteriyor. 500 saatte voltajı 0.05 düşen yeni bir materyal araştırması

[Nature Energy] ABD’de 3000’den fazla LEED sertifikalı binadan alınan veriye göre genelde yüksek elektrik fiyatı olan piyasalarda enerji tasarrufu sağlamanın bu sertifikaları alma ve güncellemede temel motivasyon olduğu gözlenmiş.

[Nature Energy] Tandem yani ikili (çift kat veya materyalli) güneş hücrelerinin hangi piyasa kurgusunda çalışacağını inceleyen araştırmacılar CdTe ile CuInGa(S,Se)2’nin kuru, orta iklimde bulunan konutlarda en başarılı olduğunu bulmuş. Büyüklerde yer sorunu yoksa maliyetli.

Venezüella’nın PDVSA’sı Karayip adalarındaki operasyonlarını durdurdu. ConocoPhilips tahkim sonucu PDVSA’nın. Aruba, Bonaire, Curaçao ve St Eustatius adalarındaki 5 varlığa el konmuştu. Chavez dönemindeki el koymaya karşı açılan takvim. Tesisler 400,000 v/g ihracat yapmıştı.

Meksika devlet petrol şirketi Pemex, Colombia ve Batı Afrika ülkelerinden hafif petrol alarak kendi ağır petrolü ile takas işlemi üzerinde çalışıyor. Rafinerilerinin çalışmasını iyileştirmek istiyor. Meksika 2019’da hafif petrol üretimini arttırmayı planlıyor. Pemex’in üretimi 1.89 mv/g (-%3 YoY)

Inter-American Kalkınma Bankası (IDB), BRICS ülkelerinin kalkınma bankası Yeni Kalkınma Bankası (NDB) ile yenilenebilir, sürdürülebilir su yönetimi, temiz ulaşım, kanalizasyon tesisleri projelerine destek ve ortak katılım mutabakat zaptı imzaladı.

Jamaika Merkez Bankası başkanı, artan petrol fiyatlarının ülkenin büyümesi için risk olduğunu söyledi. Petrol fiyatları “tüm projeksiyonlar için büyük bir risk ve Jamaika’nın ekonomik devamlılığı ve zenginliğine risk”

Brezilya’da Sao Paulo’nın elektriğini dağıtan en büyük dağıtım şirketi Eletropaulo’ya karşı İspanyol Iberdrola’nın Brezilya kolu Neoenergia tahkim talebinde bulundu. Önceden hisseleri bize satacaktı, vazgeçti diye. Italyan ve İspanyol firmalar Elektropaulo’yu almak için yarışıyor.

Latin Amerika çok önemli bir kömür üreticisi ve kullanıcısı değil. Sadece Kolombiya 90 milyon ton/yıl ile en büyük üretici. Kömürün elektrik kurulu gücündeki payı Meksika’da %5, Brezilya’da %2.3, Şili’de %11. Fakat 2015’e kadar doğalgaza alternatif iken şimdi kömür bölgede hızlı düşüşte

Engie Mart’ta Şili’de kömür santralini satmayıp terk edeceğini duyurdu. ABD’nin AES, İtalya Enel, Şili’de Colbun kömür santralı yapımızı durdurdu. Engie Brezilya’daki kömür santralini de kapatacak. Şili elektrik üretiminin 2017’de %39’u kömürdendi.

Kömür biraz “ölümü ile ilgili dedikoduların fazlaca abartıldığını söyleyen” Mark Twain’e benziyor. Metal için kömür talebi doğrudan çelik talebine bağlı. Latin Amerika kömür varlıklarının %60’ı metalujik, “kok kömürü”.

Arjantin Mayıs ve Haziran için devlet şirketi YPF, Pan American Energy ve Shell ile gaz fiyatları dondurmak üzere anlaştılar. Şirketlere, 1 Temmuz sonrasında fiyat oynamaları tazmin edilecek.

 

 

 

10 Mayıs 2018

ABD’de kömür şirketleri nakit üretselerde yeni yatırıma girmiyor, parayı yatırımcıya dağıtıyor. Temmuz Güney Afrika kömür fiyatı 100$/ton’u geçti. İngiltere’de kuraklık olursa plan ne? Akıllı sayaçlarda dahil su sistemi önlemleri. Sonatrach ilk defa ülke dışında rafineri aldı, İtalya’da. Bank of America 100$/v petrol riski görüyor. California’da yeni evlere 2 yıl içinde zorunlu güneş, ev fiyatlarını 10000$ arttırabilir ama kiralama da mümkün. Eski maden kuyularında ağırlık indirip kaldırarak enerji depolama. Art Berman’ın sunumu da permian ve diğer şeyl ile ilgili gayet güzel. İran kararı sonrası Çin’in INE kontrat petrol hacim ve fiyat rekoru kırdı. Eni süperbilgisayarlar ile petrol aramacılığında farklı noktada

Özetler

ABD’de kömür şirketleri nakit üretselerde bu yatırıma değil hissedarlara temettü olarak gidiyor. Nakitlerin iyileşmesinde ihracatın da etkisi var. Yatırımcılar da kazanılan paranın yer altına değil, kendilerine verilmesini istiyor.

İtalyan petrol şirketi Eni’nin HPC4 süper bilgisayarının 3200 GPU (grafik işlemcisi) var. 15 yıllık üretimi 28 dakika da simule ediyor. Bilgisayarların pik performansı 22.4 Petaflop/s. Bu sayede derin deniz rezervuarlarını simule edebiliyor.

ABD’de Navigant’ın çalışmasında kömür santrallerin sistemden çıkışı bir önceki çalışmaya göre 2 misli olacak gözüküyor. Gelecek 10 yılda 73 GW kömür devreden çıkacak. IHS’de 100 GW öngörüyor. Mevcut kapasite 335 GW kömür.

İngiltere’de ciddi bir kuraklık olma ihtimaline karşı sızıntıları azaltma ve talep yönetimi en önemi noktalar. Burada su sistemi için akıllı sayaçlarda geçiyor.

Bank of America, 100$/varil petrol riskini görüyor. WTI’ın Brent’e göre indirimi bu sene 5$/v, seneye 6$/v. 2019 2.çeyrek fiyat tahmini 90$/v.

California’da 2 yıl içinde girecek yeni düzenleme ile her yeni evde güneş zorunlu. California Enerji Komisyonunda çoğunluk oyu ile karar alındı. Evlere maliyeti 8000-12000$. Alamazsan 76$/ay’a kiralarsın. Tüketiciler gelecek sene zamana göre değişen fiyatlara maruz kalacak.

AB, kamu binalarında bütçe kısıntısı ve teknik uzmanlık eksikliğinden verimlilik yapılamamasına karşı yardımcı bir rehber hazırladı. Performans kontratları kapsamında enerji verimliliği altyapı yatırımları istatistiksel olarak değerlendirilecek.

Gravitricity, derin maden şaftlarına bir ağırlık bağlanıyor, bu ağırlık aşağı ve yukarı hareket ettirilerek enerji depolanıp bırakılıyor. 1250 metre yukarıda asılı duran 3000 ton ağırlık sadece 10MWh enerji depolayabiliyor. İngiltere de 70000 maden kuyusu var.

Cezayir’in Sonatrach’ı ExxonMobil’den İtalya’da rafineri alarak ilk defa yurtdışı rafinerisi aldı. Sicilya’daki Augusta rafinerisi ile Augusto, Palermo ve Naples’daki 3 yakıt terminali de Sonatrach’a satıldı. Vitol’de Sonatrach’tan petrol alıp İtalya’da işleyip ürün getirecekti.

Hindistanlılar daha fazla Avustralya kömürü almak istemiyor, Güney Afrika tercih edilen tedarikçilerden biri. Fakat dün, Temmuz için Güney Afrika 6000kcal/kg kömür 103$/ton fiyatını gördü. Eskom’un alışı etkili diyorlar

[Sunum] Art Berman’a göre şeyl maliyetlerindeki düşüşün %90’ı sektörün depresyonuydu, sadece %10’u teknoloji ve verimlilik. Fiyat endeksi 2017’ye göre %8 arttı. Permian’da üretim artması mümkünse de 4-7 yılda rezervler bitebilir demiş (s14)

Grafikler

İran kararı sonrası Shangai INE petrol kontrat hacim ve fiyatları rekor kırdı (Reuters)

9 Mayıs 2018

Mevcut doğalgaz şebekesi hidrojen ile düşük karbon elektrik şebekeleri için akciğer gibi çalışabilir. Nature Energy Mayıs sayısı yayınlandı. Petrole duyarlılık endeksine göre Malezya, Tayland, Çin, Endonezya en çok etkilenecek ülkeler. IEEE Smartgrid bültende Hindistan işlenmiş. WoodMacKenzie’ye göre Shell, ExxonMobil’i geçti. Guardian’a göre İngiltere AB iklim değişikliği kurallarını esnetmeye çalışıyor. Almanya’da da yenilenebilir ve iklim değişikliğinde geri adımlar göze çarpıyor.

Özetler

[Nature Energy] Başyazıda, değişik yönetim seviyeleri arasında iklim insiyatifleri konusundaki uyuşmazlık anlatılıyor. Şehirlerin, iklim değişikliği insiyatiflerinde daha hareketli ve öncü oldukları ama ulusal politikaların aynı sinerjide olmadığı durumlar da anlatılmış.

İngiltere Makine Mühendisleri Enstitüsü, mevcut gaz şebekesinde hidrojen depolanması pillerden daha etkili olabilir. “Gaz şebekesi düşük karbon elektrik şebekeleri için ciğer olabilir”.

Carbonn web sitesinde Türkiye’den 5 belediyenin de yer aldığı iklim değişikliği insiyatifleri veri tabanı var.

IMO görüş dökümanında, uluslararası gemicilikte, CO2 yoğunluğu 2030’a %40, 2050’ye %70; toplam emisyonları ise 2050’de 2008’e göre %50 azaltma hedefi göze çarpıyor (sayfa 6)

Günlerce kömürsüz üretim yapabilen İngiltere, AB iklim düzenlemelerini zayıflatıcı düzenlemeler peşinde. Enerji verimliliklerin 2014-2020 dönemi izlemesi için 2010-2013’teki tasarrufların sayılarak 2021-2030’a da uygulanması.

Almanya’da Die Welt yorumcusu iklim ve enerji dönüşümünün hükümet önceliklerinde olmadığı ve iklim hedeflerinin topyekün düşürülmesi gerektiğini söyledi. İlk 100 gün kanunlarında hükümet yenilenebilir reformu sallantıda. Merkel, otomotivcilerin pil üretimi konusunda iyimser.

RBC “petrole duyarlılık endeksine” göre Asya’da Malezya, Tayland, Çin ve Endonezya petrol fiyat sıçramalarından en çok sarsılacak ülkeler. Petrol fiyatlarında her 10$/v artış ABD GDP’sinde sonraki yıl %0.3 düşüş, Moody’s e göre %0.1 düşüş demek.

[IEEE] Hindistan’ın yenilenebilir potansiyeli 1 TW. 750 GW’ı güneş, 302 GW rüzgar. Şu anda 334 GW kurulu gücün 65 GW yenilenebilir. Hindistan’da 1750 PMU senkronfazör teknolojisi de uygulanmış durumda. 175 GW’a kadar yenileneblirde ülke sorun yaşamaz diye raporlanmış

[IEEE] Hindistandaki dağıtım şirketleri nakite sıkışmış ve sattıkları her Kwh’de para kaybediyorlar. Güneş geliştiricileri ise ya güç kesintisi görüyor ya da ödemelerde sorun oluyor. Akşam pik talebi önemli. Yenilenebilirlerin şebeke maliyetleri de 2022 hedeflerine doğru artar.

[IEEE] Yenilenebilir entegrasyonu için şebekenin yeşillendirilmesi (GTG) projesi kapsamında Hindistan ABD ile 6 pilot yapıyor. Almanya ile de 3 çalışma var.

[IEEE] Hindistan’da güneş için tarifeler 2015’te 10cent/kWh’den 2017’de 3.7 cent/kWh’e düştü. Çatı tipi güneşte 2021-2022’De 40 GW bekleniyor, şu anda 1.8 GW. Rüzgar’da 2017 Aralıkta 3.6 cent/kWh’i görmüştü ama Mart 2018’de 4.3 cent/kWh’i gördü.

Kore’nin doğalgaz talebi Nisan’dan Nisan’a %28.6 artmış. Elektrik %64.

Norveç deniz alanını tekrar petrol ve gaz ihalesine açtı.

Angola 1.5 mv/g üretimi var, ama üretimi 2 yılın dibinde ve Mart üretimi Şubat’a göre %5 daha düşüktü. Fakat Eni Angola’da hızlı üretim artışları görüyor

İngiltere’nin bu kış gaz talebi günler içinde 300 mcm/gün’den 420~ mcm/gün’lere çıkmış. Fakat takep 2010-2011 zirvelerinin altında

Grafikler

WoodMacKenzie analizine göre Shell ExxonMobil’i geçti (WoodMacKenzie CA)

 

 

8 Mayıs 2018

Trump İran anlaşmasından çekildi. Küresel turizmin %2-3 zannedilen emisyon payının %8 olduğu görüldü. Makalede haritalar da var. Enerji sübvansiyonlarının azaltılması MENA ülkelerinde güncellenmiş ama daha esnek bir rantiye(rentier) yapıyı gösteriyor. Kablosuz elektrikli araç şarjlarına Qualcomm ticari olarak 2 yıla kadar girecek. Almanyanın yeni çevre bakanı, Almanya’nın iklim için uzun süredir çok az şey yaptığını söyledi. Akçaağaç (Maple) şurup karteli var ama merak etmeyin “stratejik rezervler”(kendi tabirleri) ile üretim eksiği kontrol altında. Şurup güvenliği… 2013’ten bu yana ABD’de kurulu güç artışında yenilenebilir liderdi 2018’de doğalgaz bu trendi kıracak

Özetler

[Makale] Nature Energy makalesinde, MENA ülkelerinde enerji ve su fiyat reformları eskiden olduğu ve düşünüldüğü gibi fizilksel eylem yerine sosyal medya tepkileri ile karşılaştı. Diğer taraftan da bu ekonomilerde yeni bir rantiye(rentier) yapı oluşturdu, daha esnek.

Energy Web Foundation, kayıtzincirinde çok enerji harcayana POW çalışma kanıtı yerine POA otorite kanıtına geçiyor. AB desteğindeki kayıtzinciri ticaret platformu NEMoGrid’e pil üreticisi Sonnen de katıldı. ABD’de bazı bölgelerde kripto para madenciliğinde morataryum ilan edildi

Çin’in Nisan’da ham petrol ithalatı yıldan yıla %14.7 artarak 9.64 milyon v/g’e ulaştı. Daha önceki rekor 9.61 mv/g olarak Ocak’ta gerçekleşmişti.

Küresel turizm karbon emisyonlarının %8’inden sorumlu. Eski tahminler %2.5-3’tü. Makalesi burada

Kablosuz elektrikli araç şarjları konusunda Qualcomm 18-24 ay içerisinde ticari ürün planlıyor. Mercedes ve BMW’de 2018 modellerinde kablosuz şarj ekleyeceklerini duyurdular.

ABD Louisiana’daki Cameron LNG’nin yüklenici sorunlarına rağmen 3 katarı da 2019’da devreye alması bekleniyor. 13.9 mtpa kapasite olacak, 2 katar daha eklenerek 25 mtpa’ya çıkıyor. (1.36 ile çarpınca da bcm karşılığı bulunur)

EOn’un ilk çeyrek geliri %24 artarak 1.3 milyar euro oldu. Alman çevre bakanı Schulze, Almanya’nın iklim için uzun süredir çok az şey yaptığını söyledi. Oettinger kamyonlar için daha düşük emisyonlar için savaşacak. Alman enerji sektöründe çok az kadın lider rollerde.

2017’de dünya LNG ticareti 285 milyon ton/yıl (mtpa)du, bu büyüme aynı hızla devam etmez ama 2022’de tahmin 330 mtpa. Yeni LNG kontratları da 2014’ten beri düşüşte. 2017’de 20 mtpa kontrat imzalandı. Sadece 1mtpa’sı 5 yıldan kısa süreli.

ConocoPhillips’in Venezüella devleti şirketi PdVSA aleyhine kazandığı tahkim sonucu, 2 milyar $’lık tazminatın karşılığı PdVSA varlıklarına tedbir uyguluyordu. Venezüella bunun üzerine petrol tankerlerini Hollanda Karayipi sularında geri çekiyor. Yani ihracatı daha da düşer.

Arz güvenliği kapsamındaki reliability ( güvenilirlik) ve resilience (dayanıklılık) tanımları: Güvenilirlik düğmeye basında ışıkların yanması, dayanıklılık ise ışıklar gittiğinde tekrar geri geleceğinden emin olmak

Akçaağaç şurubu karteli soğuk havalar sebebi ile üretimin %27 düşmesine karşı hazırlıklı. “Stratejik şurup rezervleri sayesinde kimse Quebec’in akçağaç şurubundan mahrum kalmayacak”. Şurubun karteli, stratejik rezervi mi olur diyenlere gelsin bu açıklama

ABD’de bu sene doğalgaz kurulu güç artışı yenilenebiliri geçecek. 2018’deki 32 GW yeni kapasiteden 21 GW’ı doğalgaz. 2013’ten beri ilk defa yenilenebilir kurulu güç artışındaki çoğunluğunu kaybetmiş olacak.

LNG projeleri başladıktan 6-9 ay sonra tam üretime çıkıyor. 2015-22 için öngörülen 163 mtpa kapasitenin %45’i, devrede ama daha 2017’den devreye girmiş 29 mtpa kapasite yeni tam kapasiteye çıkıyor.

2017-2018 mali yılında Hindistan 10 GW güneş enerjisi kurdu, toplam 22 GW oldu. Yenilenebilir Hindistan elektrik üretiminin %7.7, kapasitesinin de %20si.

Grafikler

Seçilmiş MENA ülkelerinde fiyat reformları (Nature Energy)

ABD’de kişi başına beygir gücü (Y ekseni logaritmik) (Kitap)

7 Mayıs 2018

Bazı günlerde haber akışı çok yoğun oluyor. Genelde yaklaşımım fili karnından kucaklamaya çalışmak değil, bana ilginç gelen noktaları not etmek. Petrolde İran yaptırımları için Mayıs’yan sonra Kasım kritik. Alman otomotiv şirketleri elektriki arabalarda Avrupa lideri, hatta Volkswagen çok yoğun talepten bir model için talepleri kapatmış durumda. Otonom araçta Waymo teknolojisi ile araç olarak GM ve Daimler önde. 2017 2.yarı offgrid güneş raporu ve elektriğe erişime etkisi. Bazı AB ülkeleri kamyonlara da emisyon azaltımı istemiş.

Özetler

Bu hafta petrolde Salı API petrol arz, Çarşamba EIA petrol ve benzin stokları, Perşembe doğalgaz, Cuma Baker Hughes sondaj kule rakamları var. 12 Mayıs’ta da Trump’un İran kararı bekleniyor. Son dakikada tweet ile yarın(salı) TS 21:00’de açıklama yapacak.

Almanya imajın aksine Avrupa elektrikli araba pazarında lider. Enerji ve su birlikleri ise Almanya’nın kömür ve nükleer santralleri hızla devreden çıkaramayacağını iddia ediyor. Alman rüzgar imalatçısı Senvion Hindistan’da 300 MW projeyi garantiledi.

Alman şirket Novihum, linyiti humusa bir iki saatte dönüştürüyor. Böylelikle yüksek çıktılı gübre üretmiş oluyorlar.

Goldman Sachs’a göre robot(otonom sürüşlü) taksiler bugün 5 milyar $ olan paylaşımlı sürüş pazarını 2030’da 285 milyar $’a çıkarabilir. Sürücüler olmaz ise işletme marjları %20 seviyesinde olacak. Google Waymo ile teknolojide önde, araba ile GM önde.

6 Mayıs 2018 pazar günü düşük talebin de etkisi ile güneşten elektrik üretimi tüm diğer kaynakları geçti.

Fransa, İrlanda, Litvanya, Hollanda ve Lüksemburg kamyon ve tırlar için AB komisyonunun emisyon azaltım hedefi olarak 2025’de %24, 2030’da %35-40 belirlemesini istedi. Tüm araçların %5’i karayolu taşımacılık emisyonların %25’i.

[Rapor] Gogla’nın üyelerinde aldığı veriler ile 2017 son yarımının küresel şebeke dışı güneş piyasası: 4.14 milyon güneş sistemi satıldı, 3.89 milyonu pico-PV denilen sistemler. Toplam 22.13 MW yeni kurulu güç geldi, milyonlarca insanın enerjiye erişimi arttı.

Euan Mearns bu sefer de kafayı düşük güneş ve rüzgar ihale fiyatlarına takmış ve son ihale fiyatlarının tüm LCOE (uzun dönemli başabaş) fiyatın altında olduğunu bulmuş. Ya çok büyük maliyet düşüşü bekliyorlar, ya da sadece bir hak elde etmeye çalışıyorlar diye de bitirmiş.

İran’a yaptırımların etkisi bir analize göre 700,000 v/g ila 200,000 v/g arasında değişir. Avrupalı alıcılar Irak’tan alabileceklerini belirtmiş. Mayıs’ta alınan karar 6 ay müzakere periyodu ile asıl Kasım’ı önemli bir tarih yapar.

Makine öğrenimi, ML(Machine Learning) bazı yapay zeka uzmanları tarafından simyaya benzetilmiş. Çünkü araştırmacılar neden bazı algoritmaların çalışıp diğerlerinin çalışmadığını bilmiyor. Sırayla parçaları kapata kapata deneme-hata(yanılma) yapın deniyor. Makale burada

Grafikler

İran ambargosunun alıcılara etkisi (EIG)

 

 

 

4 Mayıs 2018

Dün ki bence en ilginç haber uzaya gönderilecek 1-10 kWlık nükleer reaktör-elektrik üretim ünitesiydi. Brezilya rüzgar da düşük fiyatlarla ihalelerini yaptı, ama güneşe ilgi daha çoktu. IEA “denizlerde enerji (offshore) görünümü” raporunu yayınladı, denizlerde süresi dolarak sökülecek petrol ve gaz yapıları bayağı çokmuş. VLCC kiralama fiyatları zararına. Japonya kömüre ağırlık vereceğini ilan etti. Venezüella’da 200,000 v/g daha üretim düşüşü olabilir. Hollanda’da tatil gününde bakıma bir kömür-nükleer santral gidince, fiyatlar fırladı.

Özetler

[Rapor] IEA denizlerde enerji görünümü raporu yayınladı.Rüzgar üretiminde büyük bir artış ve denizlerde petrol ve gaz üretiminde yeni senaryolarda artış, sürdürülebilirde düşüş öngörüyor. Raporda asıl düşündürücü olan 2040’a kadar 2500-3000 petrol ve gaz deniz projesi sökülecek.

Büyük ham petrol taşıyıcı gemileri VLCC spot fiyatları 6000$/güne düşmüş. Tahmini maliyet 22000$/gün. 2017’de 26000$/gün kazanmışlardı.

Hollanda’da Roterdam yakınında 1100 MW’lık kömür santrali ile, nükleer santral aynı tatil günü – 1 Mayıs’ta bakıma girince, ardından da rüzgar 3 GW’dan 0.8 GW’a düşünce fiyatlar fırladı.

Yeşil teknolojilerin bazılarını destekleyerek, teknoloji nötr desteklere gidilmezse kaynakların yanlış yönlenmesine sebep oluyoruz diyor EnergyPost makalesi . Yenilenebilir entegrasyonu için bu kadar yatırım ya yanlış kaynağa ise. “What can go wrong” kısmı okunur

Total ve Siemens Küba’da 600 MW’lık LNG’den elektrik üretimi için anlaşma imzalamayı bekliyor. Total 1993’ten beri Küba’da akaryakıt ticaret ve satışında etkin. Küba elektriğin neredeyse tamamını fosil kaynaklardan üretiyor.

Tesla’nın elektrikli araçlarındaki kobalt miktarı 11 kg’dan Tesla Model 3’te 4.5 kg’a düştü.

Meksikalı Pemex 31 Ekim’deki ruhsat ihalaesinde 160 alan önerecekti, şimdi sadece 7 karasal alan önermesi bekleniyor. 2017 Eylül-Aralıkta çok katılımcı olmadı, Mart 27’de 35 alandan 16sını ihale edebildi. Meksika’da 1 Temmuz’da başkanlık seçimi var.

Honduras ülkedeki ilk jeotermal elektrik santralini devreye alacak. ABD-İsrail şirketi Ormat’ın 127 milyon $’a yaptığı 35 MW tesis La Union şehrinde. Ormat Guatemala’da da aktif ve orada da 43 MW jeotermal santrali var, 4 proje de geliştirme aşamasında

Brezilya devlet petrol şirketi Petrobras, devlet elektrik şirketi Eletrobras’ın 5.76 milyar $ borcunda anlaştılar. Eletrobras 4.8 milyar $ parça parça ödeyecek. Geri kalan 960 milyon $ ile ilgili de müzakereler devam edecek

Uruguay’ın 7 yıldaki ilk petrol ruhsat ihalesi 26 Nisan itibari ile hiç bir talep bulmadı.

Brezilya devlet bankası BNDES 1323 MW’lık 8 rüzgar projesini destekleyeğini duyurdu. Projeler yılda 421608 ton CO2 engellemiş olacak. Mayıs 2017’de BNDES 1 milyar $’lık %4.75 getirili 2024 vadeli yeşil tahvil sürmüştü. Banka her çeyrekte 478 milyon $ yatırım yapıyor.

Japonya son 2 yılda 8 yeni kömür santrali devreye aldı ve gelecek 10 yılda da 36 tane devreye alacak. Geçen ay da enerji planında 2030’da %10 olarak kömürün payını %26’ya çıkardığını duyurdu. Nükleer %22’den %24’e yenilenebilir %20’de %22’ye çıkacak.

Brezilya’da rüzgar ihalesi sonucunda rekor düşük 20.23$/MWh fiyat oluştu. Latin Amerika rekoru 18.14$/MWh ile geçen Kasımda Meksikaya ait. İhalede 39 güneş projesinden 29’u kazanarak ortalama 33.25$/MWh fiyat oluştu. 806 MW güneş, 114.4 MW rüzgar ihale edildi

Venezüella petrol bakanlığı yıl sonuna kadar petrol üretiminin 200,000 v/g daha düşebileceğini de öngörüyor. Venezüella’nın devasa Orinoco rezervleri çok ağır petrol olduğundan nafya ve hafif petrol basılarak çıkarılabiliyor. Maduro yıl sonuna kadar üretim 1mv/g daha artar demişti.

Grafikler

Refaha göre eniyilienmiş değişik karbon fiyatlarında güneş ve rüzgar oranı ve ihtiyaç duyduğu getiri oranı. (EnergyPost)