Month: January 2018

Petrol fiyatları daha da artar çünkü stoklar sıkışlaştı, Venezüella, İran gibi konular var; Petrol fiyatları artmaz çünkü stoklar tekrar artacak, şeyl gelecek. İki ayrı görüş. 1 Ocak sabah 06:00’da Almanya’da elektriğin %100’ü yenilenebilirden. İngiltere 2025’te kömürden çıkıyor, AFV(alternatif yakıt araçlar) 2019’da dizel satışlarını yakalayabilir. Endonezya 2018’de 264 LNG kargosu hedefliyor. Kutup vortexleri daha görülmeye devam eder. Uzakdoğu piyasasında Suudilerin boşluğunu Irak ve Rusya dolduruyor. İtalya’dan Berkay Alpagut 12 Aralık 2017’de İtalya gaz operatörünü acil duruma geçiren olay dizinini yazdı

12 Aralık 2017’de ne oldu? Berkay Alpagut

Berkay İtalya’da doğalgaz sektöründe çalışıyor. Yazdıkları tamamen kendi görüşleri/fikirleridir, hiçbir kurumu bağlamaz. Ama sanırım 12 Aralık’ta İtalya’yı acil durum sürecini ondan öğrenmek en doğrusu:

12 Aralık 2017, Avrupa enerji piyasaları için oldukça enteresan geçti. İlk önce Baumgarten’de kapasite artırımı çalışmaları sırasında gerçeklesen patlama ve ardından İskoçya’daki boru hattı çatlağı Avrupa gaz piyasalarında ciddi etkiler yarattı. Baumgarten’deki patlamadan en çok etkilenen şüphesiz ki İtalyan gaz piyasası oldu. Patlamanın ardından Baumgarten’deki bütün boru hattı operasyonlarının durulması, İtalya’nın ana ithalat hattı olan ve çoğunlukla Rus gazını taşıyan TAG Boru Hattının (1-11 Aralık tarihleri bakarsak İtalyan günlük gaz sistemine giren gazin yüzde 35’ini sağlayan hat) günlük akımın 109 mmk(mmk=milyon m3)’ten 24 mmk’e düşmesine sebep oldu. Buna ek olarak Almanya’daki TENP Boru Hattında devam eden bakim çalışmaları sebebiyle, İtalya’ya İsviçre üzerinden gelen hattın da sadece yarı kapasitesini kullanılabilmesi de eklenince Kuzey Deniz’i ve Hollanda gazinin sistem için yeterli olmayacağı biliniyordu.

PSV(İtalyan Doğalgaz Hub’ı) de gün içi fiyatlar en yüksek 80€/mwh’e kadar çıkması ve sistemde 69 mmk’lik eksik(short) olması Ekonomik Kalkınma Bakanlığını olağanüstü hal kararı almasına sebep oldu. Bu karar İtalya’daki doğalgaz depolama tesislerindeki kullanım(withdrawl) üst sinirinin(6-20 Aralik tarihleri arası günlük 1000 GWs) kalkması, sistem operatörü Snam’ın tedarikçilerin(shipper) Cezayir ve Libya’dan gelen hatlarda kapasite kontratlarından fazla gaz getirmesine herhangi bir ceza vermemesinin onunu açtı. Sistem operatörü Snam’ın dengeleme borsasından yaptığı alımla beraber ertesi gun (13 Aralık) sistem 22 mmk’luk fazla(long) verdi. Ayrica gece yarisi TAG Boru Hattının tekrar operasyona alınmasıyla beraber sistem ve gaz piyasası normal seviyelerine dondu. Kişisel fikrim şudur ki bu olağanüstü gün bizlere doğalgaz depolama kapasitelerinin ve güzergah çeşitliğinin ne kadar kıymetli olduğunu hatırlattı. Ayrıca pazar ekonomisinin bu tür sıkıntılı süreçlerin üstesinden gelebildiğini göstermiş oldu.

Özetler

Almanya 1 Ocak sabah 6:00’da tüm elektriğini yenilenebilirden üretti. Tüm sene %36.1 ortalama. 2016’ya göre %3.8 artış. Emisyon cephesi hala tartışmalı

Petrol fiyatları neden tekrar ayı tarafına dönebilir? Destek seviyelerinde tutunamayabilir, ekonomik büyüme var ama Çin büyümesi yavaşlayacak. Fiyatların yükselme sebeplerinden stokların düşüşü durabilir. Şeylde de yatırımlar geri geliyor.

Perşembe günü ABD yönetimi ABD (OCS)dış kıta sahanlığında Arktik, Atlantik ve Pasifikte en çok alanda arama izni için taslağı paylaştı. İçişileri bakanlığı OCS’nin %90’ında 47 açık arttırma yapacak.

Emtia fiyatları küresel krizden bu yana en yüksek imalat aktivitesi ile uçuşa geçti. 3 yılın en üst seviyesinde. Energy Aspects’e göre ise “petrol piyasası gittikçe sıkılaşıyor ve hızlıca sıkılaşıyor [heryerde güçlü talep görüyoruz]”. GS’ye göre küresel ekonomi 2018’de %4 büyür.

Suudi Arabistan OPEC anlaşmasını ayakta tutmak için uzak doğuya petrol sevkiyatını düşürdükçe boşluğu Irak ve Rusya doldurmuş. Irak’ın Çin’e ihracatı 1 mv/g’ü buldu. Üretimi 4.39 mv/g. Nasıl oldu? Düşük fiyatla, Basrah light’ı Dubai’ye göre 25cent/v düşük satmış. Bir de tatlı petrol.

İngiltere’de alternatif yakıtlı araçlar (AFV)’ler Mayıs 2019 gibi dizel araç satışlarını geçebilir.

Endonezya 2018’de herbiri yaklaşık 150,000 m3 LNG içeren 264 kargo satmayı planlıyor (SKKMigas). 144’ü Bontang, 120si Tangguh LNG terminallerinden. 2017’de 80-150,000 m3lük 287 kargo gönderdiler.

Almanya’da dizel araç kayıtları 2016’daki %45.9’dan 2017’de %38.8’e düştü.

ABD’de bu haftaki soğuk 3 sene önce doğu kesimi etkileyen mekanizma ile aynı: Polar vortex. Kutuptaki buzullar eridikçe, Arktik okyanusu ısınıyor, ısındıça üstünde dönen kutup vortex’i aşağı kayıyor. Yani daha çok görürüz analizi.

Dong(Danish oil and natural gas) enerji ismini Orsted’e çevirmişti, 19.yy da yaşamış Danimarkalı bilim adamı Hans Christian Orsted’in akrabaları dava açacaklar. Şirket Danimarka’nın değer açısından 4.büyük şirketi. Akrabalar Orsted’in ticari işlerden uzak ve bağımsız olduğunu söyledi.

Grafikler

Almanya’nın tüm elektriğini yenilenebilir’den ürettiği an 1 Ocak 2018 06:00 (Clean Energy Wire)

Bugün Meltdown ve Spectre çip donanımlarındaki açık ile şifrelerin çalınabilmesinin mümkün olduğu haberi çok konuşuldu. LNG piyasasında arz fazlası var mı? Kendi testini kendin yap karar ver. Nijerya’da elektrik kesintisi olmuş ama Reuters’e göre kimse farketmemiş. Perovskite çalışmaları artıyor. Energiewende dijitalleşme barometresi yayınlanacak. İspanya’da da gaz talebi arttı kuraklıktan. 25 Aralık 2017’de DESFA haberine bir katkı geldi. Palladium niye yükseldi, dizelden benzinli arabalara geçişten(büyük etken), çünkü katalitik konvertör için palladium talebinden.

Berkay Alpagut : “25 Aralıkta ki DESFA özelleştirmesiyle ilgili olan haberi açıklamak istedim. Snam’ın da dahil olduğu konsorsiyum su şekilde; Snam,Enagas(İspanya),Fluxys(Belçika),Gasunie(Hollanda). İhaledeki karsı taraf ise Reganosa (İspanya) isimli bir LNG gazlaştırma operatörü. Bugün çıkan haberlere göre, Reganosa Romen sistem operatörü Transgaz ile bir konsorsiyuma girebilir. Transgaz daha önce Fransız GRT ile konsorsiyum yapmıştı fakat son listeye kalamamışlardı.”

Özetler

Argus LNG piyasasında arz fazlası var yok tartışması yerine bir test önermiş: 1.eğer fazla LNG olursa bunun kuzeydoğu Avrupa’ya boşaltılması (terminal çıkışı-sendout artışı) gerekir, 2)kömürden gaza geçişi destekleyecek fiyat, 3) Henry hub’a göre bir Avrupa premium’u

2 Ocak 20:20’de Nijerya’da gaz boru hattındaki yangın sonucu, elektrik santrallerine gaz arzı durunca şebeke çökmüş. Ama kimse farketmemiş. Zaten bazı bölgelerde haftalardır süren kesinti varmış.

(Nature Makale) Perovskite güneş hücrelerindeki verimlilik tamam gibi ama dayanıklılık problem, bu makalede değişik elektrik yüklerin ve çevre koşullarının(ışık, sıcaklık, atmosfer) dayanıklılığa etkisine bakılmış. Su ve oksijenden korunması gerekiyormuş ayrıca.

Alman Munich RE’ye göre doğal felaketler sigortacılara 2017’de 135 milyar $’a mal oldu. Almanya Kuzey-güney elektrik koridorunun önemli kısmı yeraltı, çiftçiler karşı toprak ısınır diye. E&Y’, Energiewende Djitalleşme barometresi yayınlayacak.

ABD’de soğuk bastırınca, New England’da elektrik üretiminin %30’u fuel oil’den. Doğu yakasının petrol ithalatı %60 artarak 171,000 varil oldu.

($) İspanya’daki gaz talebi de 2016’daki %2 artışı geçerek geçen sene %9 arttı. Kuraklık…

Kuzey Kore’ye kaçak petrol satışı. STS nedir? Gemiden gemiye transfer(shiptoship=) 200 deniz mili uzakta AIS yani otomatik kimlik sistemleri kapatılıyor, denizde sakinse gemiden gemiye petrol aktarılıyor. Adı geçen Lighthouse Winmore kargosunun sahibi Trafigura’ymış.

Palladium fiyatlarındaki artış Cüneyt Kazokoğlu’na göre insanların dizelden benzinli arabalara geçişinden kaynaklanıyor. Palladium katalitik konvertorlerde kullanılıyor.

($)Çinko tek günde (dün) 22$ artarak 3352$ oldu, FT’ye göre emtia partisine çinko da katıldı. LME’ye çinko stokları 10 yılın dibinde. Geçen sene %28 değer kazanmıştı

Meltdown ve Spectre adlı iki açık hemen hemen herkesi etkiliyor. Meltdown 1995’ten beri tüm Intel çipleri, Spectre ise ARM ve AMD, yani cep telefonları vs. Gerçek zamanda şifre çalınabiliyor.

ABD’de kurumsal vergi oranları düşünce, başlık atmışlar dağıtım şirketi müşterilerinin faturaları düşecek diye, Montana PUC(EPDKsı) başkan yardımcısı da ikinci paragrafta daha çok yatırım gerekiyor demiş. Yani parayı şirketler mi alacak, yoksa yansıtacaklar mı? %80-%20 yaparlar

Çin’de LNG fiyatları 24 Aralıktaki 9750 yuan’dan 5700 yuan’a düştü. (www.yeslng.com). Yüksek fiyatlar büyük tüketicilerin gaz tüketimini düşürdü.

Saudi Aramco’nun halka arzı öncesi Suudi yetkililer Aramco’yu Tadawul(Suudi Borsasındai) diğer şirketlerle aynı statüye getirecek (ve ortak olduğu) bir kanundan söz ediliyor. Aramco (Arabian American Oil Co), 1988’de Saudi Aramco oldu, 30 yıl sonra statü değişiyor.

(Oxford Energy) 12 Aralık sabah 9’da Baumgarten’daki yangın sonucu Italya gaz fiyatları 8$/mmbtu’dan 27 $/mmbtu’lara çıktı. İtalya acil durum ilan etti. Ertesi gün fiyat düştü. İtalya’daki acil durumlarla karşı karşıya kalmasındaki faktörlerden biri piyasa konsantrasyonu. HHI önemli

Blackstone başkan yardımcısı Byron Wien’in 30 yıldır yayınladığı yeni yıldaki sürprizlerde, WTI 80$, ABD daha hızlı büyür, Çin daha yavaş ama dünyayı yavaşlatmaz. ABD’de enflasyon ve faiz artar.

Grafikler

TTF’de %40 verimli kömürden %55 verimli gaz geçişi için fiyat ve TTF fiyatı (Argus)

Varlık sınıflarının oynaklık ve getiri oranları (Bloomberg,Jefferies via @tracyalloway)

 

Petrol fiyatları yukarı çıkmaya devam ediyor, bu yükselişin Mayıs’ta başlaması daha normal ama fiyatlamalarda İran var. İran’da olaylar petrol işçilerinin grevine dönüşür mü? Herkes Avrupa’ya gaz ihracat rekoru kırıyor Norveç, Rusya, demek ki talep canlanıyor diyelim. Elektrikli arabalar daha çok kiralanıyor, çünkü teknoloji hızlı değişiyor. ABD’deki soğuklar elektrik sistemini tehdit ediyor. New York yangın departmanı NFPA 855 isimli bir depolama sistemleri için yangın güvenlik standardı tasarlıyor. Çin ve Rusya’nın artan petrol ticareti Avrupa’ya Rus petrol miktarını azaltır. Eleanor fırtınası İngiltere ve Fransa’da elektrik kesintilerine sebep oldu.

Özetler

($)Fiyatlar koruma fonlarının petrolün yüksek seyredeceği yönündeki yatırımları ile yükseliyor. İçinde ne var: İran, jeopolitik belirsizlikler,şu anda fonlar 1 milyar varil kağıt pozisyona sahip. Tatilde koruma fonları alıma devam.

İngiltere’de Eleanor fırtınası 100,000 kişiye elektrik tekrar verildi. 130 km/h’i bulan hızlara ulaşan rüzgar, Fransa da da 200,000 evin elektriğini kesti.

($) İrandaki protestolarda FT’ye göre demir yumruk yerine protestoculara finansal vaatlerle sakinleştirme yolu, bu da petrol üretimi arttırma ile mümkün. Petrol sektöründeki son büyük ödül[İran demek istiyor herhalde], düşük maliyet ile büyük üretim.

New York ve Ulusal Yangın birliği, depolama için(lityum) güvenlik standartları belirleyecek. Taslak NFPA 855. New York itfaiyesi çalışmaya başlamış. Bizdeki iç tesisat yönetmeliğinin çoğu pek çok batılı ülkede ulusal yangın düzenlemesinde. Taslak burada ama paralı sanki.

Norveç’in de Avrupa’ya doğalgaz ihracatı rekor kırdı, %7 arttı. Norveç’in ithalat yolları gaz sistem operatör Gassco. 2016’da 108 bcm, şimdi 116 bcm olmuş. %40 Almanya %30 İngiltere.

ABD’de vergi düşüşlerinden güneş panelleri taktıran ticari işletmeler de faydalanmış olacak. Kurumsal vergiler düşünce, ROI, yatırımın geri dönüşü %2 artmış, projenin değeri de %19. Diğer düzenleme ile varlık değerinin %50sini ilk senede amortize edebilecek.

Siemens, meşhur kayıtzinciri şirketi LO3 Energy’ye yatırım yapacak. Zaten Brooklyn Microgrid’de birlikte çalıştılar.

2018’de siber bir saldırı ile ABD şebekesinde çok büyük bir çöküş ihtimali yok. Çünkü 1)şebeke daha dayanıklı,2)mikroşebekeler,3)dragonfly çok hasara sebep olmadı, bazı şeyleri doğru yapıyor olabilirler. Sistem dağıtık oldukça toplu elektrik kesintisi ihtimali düşük

ABD’de soğuktan dolayı elektrik santralleri zorlanıyor, devreden çıkanlar, daha fazla fueloil kullananlar, ama elektrik fiyatları %3.7 düştü PJM’de. PJM bölgesinde elektrik pik talebi de 136000MW, 2015 Şubat’a göre %1.8 yukarıda.

ABD’li sürücüler elektrikli araçların %80’i ve şarjlı hibrid arabaları %55’ini kiralıyor. Tesla da konuyla ilgili istatistik yok, çünkü doğrudan satıyor. İki sebebi var, biri teknoloji hızlı yenileniyor, yani 10-15 senede arabanın değeri çöp olabilir, kiralamak en mantıklısı, diğeri de imkan

Hindistan’da güneşte yerli katkı ve çatı güneşteki engeller. Devlet dağıtım şirketlerinin ayak diremesi ve yerli katkıya ödeme kısmı.

İran’daki olayların petrol piyasasına en büyük etkisi grevler ile olabilir. İran’ın açılımını ve petrol üretimini arttırır diyor.

Çin’in Rusya’dan daha fazla petrol olması, Rusya’nın Baltık limanı Primorsk’tan yaptığı ham petrol ihracatını azaltır(FGE demiş). Rusya’nın Çin’e ihracatı 2018’de 200,000 v/g daha artar. Doğu Avrupa üzerinden boru hattı ile petrolü de azaltır. Ural blend’i güçleniyor.

Petrol 2014 Ocaktan beri en yüksek açılış ile başladı. Rus petrol ve gaz üretimi 2017’yi yükselişle kapattı. İngiliz Oxford Energy’nin uzmanının Gazprom dergisi ve bir haber sitesine açıklamaları iki farklı açıklama. Almanya’da yenilenebilir tartışması 2018’de önemli olacak. Yarın Mifid II devreye giriyor. VW eGolf üretimini %100 arttıracak. Biyoplastikler, petrokimya için petrol talebini düşürebilir. ABD’de 2010 yılı Dodd-Frank düzenlemeleri geri mi alınıyor. 2017’de en büyük 20 Avrupalı elektrik şirketi 2012’ye göre %35 daha az kazandılar.

Özetler

Bu hafta Çarşamba API petrol arzı raporu, Perşembe EIA haftalık stok rakamları, Cuma Baker Hughes var. IEA’ e göre 2017’de talep 1.5 mv/g arttı. 2018’de 1.3 mv/g artacak.

Petrol 2014’ten beri en güçlü açılış ile başladı, Ocak 2014’ten beri ilk defa 60$ üstünde açıldı. İran olaylarının da etkisi var.

Almanya daha hükümet kuramadı ama, Yenilenebilir Enerji kanununda reforma gidecek, sinyalleri varmış. Geri kalan kömür santralleri ne olacak, elektrik fiyatlarındaki artışlar ve şebeke bedelleri tartışma konularından. Tennet’de kodlu emirlere 1 milyar € harcamış

OPEC ile üretim kesintisi anlaşmasına rağmen Rusya 2017’de ortalama 10.98 mv/g petrol üretimi yaptı.Geçen seneye göre %0.1 arttı.1999’da 6.1 mv/gmüş. Ekim 2016 (OPEC anlaşmasından 1 ay önce) 11.23 mv/g’ü gördü.

Bana anlaması zor geldi. BP, ABD’de %35’ten %21’e düşen kurumlar vergisi sebebi ile, 2017 4.çeyrekte 1.5 milyar $ değerini düşürecek. Nakit akışında pozitif ama 2017 4.çeyrekteki değerlemelerini aşağı çekecek.

Rus gaz üretimi de %7.9 artarak 690.5 milyar m3 (bcm) oldu.2011 rekorunun %2.9 üzerinde.

VW Mart 2018’den itibaren eGolf üretimini günde 35 araçtan 70’e çıkaracak. Ayda 2100 araç. Samsung’un Macaristan’daki pil fabrikası da Avrupa’da kritik. Yeni pil hücreleri 37 Ah mi devam edecek yoksa 50 Ah mi olacak.2020’te menzil %40 artacak denmiş grafikte.

Sübvansiyon sonrası güneş yatırımları için: güneş sektörü daha verimli ve daha güçlü risk yönetim prensiplerine geçmek durumunda. Hava enerji belirsizliğinin en büyük parçası. Uzun dönemli hava ve piller ile de kısa dönemli kesinlik. Veya WTR(Weather transfer risk) alacaklar.

Oxford Energy’den Thierry Bros’un iki ayrı garip açıklaması. 1.Gazprom dergisine AB ile Rusya dost olmayabilir ama Rusya en ucuz gazı sağlıyor. 2.haber sitesine : Gazprom’un Avrupa’ya 2017’de ihracat artışı düzenleyicinin hatası [regulatory failure], sınır gelebilir demiş.

Çin’in Kazakistan’daki Khorgos’u bir taşıma terminaline dönüştürmesi. Çin’den Avrupa’ya gemi ile 45-50 günde mal gönderilirken, Orta Asya’dan trenle yarı zamanda.

Mifid II düzenlemesi 3 Ocak’ta devreye girecek. 70000 sayfa. AB’deki 70 trilyon€ enerji türev piyasasının 40 trilyon €su petrol. Şirketler de biz spekülatif değil yatırımlarımıza sigorta olarak kağıt tutuyoruz diyorlar.

Biyoplastikler önümüzdeki 5 yılda %50 artacak. İşin içinde Basf, Cargill, Cola var. IEA’a göre 2040’a kadar petrol talep ARTIŞININ YARISI petrokimyadan. Biyoplastikler bunu yavaşlatabilir.

ABD de 2010’da gelen Dodd-Frank kanunu ile petrol ve maden şirketleri yabancı ülkelere ne kadar para ödediklerini (vergi vs) SEC’e bildirmek zorundaydı, şimdi o zorunluluğu kaldıracak bir değişiklik ABD senato alt kanadında.

İngiliz Gupta ailesinin GFG birliği Glencore’da Güney Avustralya’daki Tahmoor yer altı kok kömürü maden işletmelerini aldı. Bu kömürü yine Güney Avustralyadaki çelik işlerini besleyerek. Glencore 2016’da Tahmoor’u kapatacaktı.

Grafikler

Petrokimya’daki yüksek değerli %70 plastiğe dönüşüyor.