Bugün bir şey fark ettim. OPEC’den çok elektrikli arabalar ve ulaştırmadaki dönüşüm haberleri var etrafta. Bu sadece “cool” olmasından kaynaklanmıyor. Bu dönüşüm bence yıkıcı. Bu yüzden aşağıda özet kısmında çok çok önemli bir yorumu kendime not aldım. Petrol iner-çıkar ama uzun dönemli trend feci şekilde kırılmış gözüküyor. Tabii diğer taraftan 2007-2008’de pik petrol üretimi (peak oil) tartışırken, şimdi 2016’da pik petrol talebi tartışıyoruz.Dikkatli olmak lazım, 2008’de ben dahil bir çok kişi yanıldı, 2016’da da yanılıyor olabiliriz.
Bilgiler
Tesla-SolarCity birleşmesine “bal ve kaymak” deseler de, haberlerden dikkat edilmesi gereken nokta şu : yeni tip bir bütünleşik enerji modeli ile karşıyız, yani sıradan tüketiciye entegre bir enerji zinciri olma fırsatı veren şirketler üretim-depolama-ticaret-ulaşım-vs. Ve de Musk’ın (Tesla CEO) dediği gibi “entegre sürdürülebilir enerji holdingleri”
İngiltere de geçen sene acil durum da 40 MW’a yakın düşüş ile sistemin yardıma koşan “talep tarafı katılımı” bu sene National Grid tarafından “talep-tarafı dengeleme rezervi” altında alınan hizmete bu sene katılan çok düşük olduğu için son anda iptal edildi iptal edildi. Toptan elektrik fiyatlarının 40 pound/MWh olduğu ülkede, kömür santrallerine kapasite bedeli altında 88bin pound/MW kapasite ve 14000 pound/MWh garanti fiyat önerilmişti. En son National Grid bütçesi Ofgem tarafından kırpılmıştı.
Hindistan 1947’de kurulduğundan beri ilk defa üretim fazlasına sahip oldu. 300 milyon Hindistan’lının hala elektriğe erişimi yok. Sebebi kömür, hala Hindistan dünyanın havası en kirli 10 şehrinden 6sına sahip. Senede yarım milyon insan da hava kirliliğinden ölüyor.
Çin Hangzhou’da G20 toplantısı petrol tüketimini,geçtiğimiz aylardaki seller de göz önüne alındığında 3. çeyrekte 250bin v/g azaltabilir. Japonyada deprem olunca LNG fiyat arttığını görmüştüm ama bu ilk, Çin’de küresel öneme haiz aktivite yapılınca petrol talebi azalıyormuş, 2008 olimpiyatları ve 2014 APEC’de durum olmuş. Grafik bloomberg’den
Papua Yeni Gine, İngilizce kısaltması PNG (Papua new Guinea), iki tane daha LNG treni için gaz var demiş. PNG LNG görünce Papua Yeni Gine’deki LNG anlamak gerek. Avusturalya tepedeyken işi zor.
Pikachu gezegeni kurtarır mı, enerji sektörünü dönüştürür mü? Böyle sorular lazım. Aslında kelebek etkisi soruları bunlar. Dağıtım sektöründe çalışan giyeceği bir gözlük ile hangi direğin yıkıldığı kabloların hangisinde sorun olduğunu pokemon go teknolojisindeki gibi arttırılmış gerçeklik ile daha hızlı tespit edebilir. Kar altında çalışmada kazaları azaltabilir. Dağıtım varlık kontrolleri kolaylaşabilir. Ama Pokemon Go’nun çok büyük bir karbon ayakizi de olabilirmiş.
İstatistik
Hindistan’ın hedefleri:
- 2030’a kadar %40 yenilenebilir kaynaklardan üretim
- 2022’ye kadar YEK kurulu gücü 35 GW’dan 175 GW’a çıkarmak
- Güneş enerjisi 2 yılda 2.4 GW’dan 7 GW’a çıktı.
- Beklenen 2016 petrol tüketim tahmini 11.64 mv/g
- Temmuzda 11 Çin eyaletindeki seller 100bin v/g talep düşürmüş olabilir
- Temmuz’da Çin’in ham petrol ihracatı 7.35 mv/g
- G20 toplantısı için yapılan fabrika üretim düşüşlerinden 400bin v/g eşdeğer petrol talebi düşebilir.
Dünyanın havası en kirli şehirleri:
İngiltere’de
- 2017 Mart’ta 1980 MW, Nisan’da da 2000 MWkömür kapasitesi emekli edilecek.
- 2010 yılındaki 26 GW’ların üzerinde kömür kapasitesinden 2016’da 14 GW’lara düştü.
Grafik
Şubat 2016’dan beri petrolde yaşanan üretim kayıpları ve sebepleri
https://twitter.com/chris1reuters
Makale
Akdeniz adalarının güneş PV sistemlerini destekleyebilecek su yapıları(altyapısı) potansiyeli, Ioannis Kougias
The potential of water infrastructure to accommodate solar PV systems in Mediterranean islands
Ioannis Kougias, Katalin Bódis, Arnulf Jäger-Waldau, Magda Moner-Girona, Fabio Monforti-Ferrario,
Heinz Ossenbrink, Sándor Szabó
Makalede, Akdeniz adaları denilen Girit, Kıbrıs, Korsika, Sardinya, Sicilya’daki su yapıları üzerine kaç MW güneş PV panel uygulanabileceği bunun getirdiği avantaj ve dezavantajlar çalışılmış. Kısaca baraj ve kanallara PV uygulaması açısından analiz diyebiliriz.
|
Japonyada baraj gövdesine PV uygulaması |
Hindistanda sulama kanalına güneş paneli uygulaması |
Avantajları neler? Petrole bağımlılık, su kullanımında düşüş, tarım arazilerinin kullanılmaması (zaten adalarda sınırlı), güneş panellerine doğal soğutma imkanı, buharlaşmanın azaltılması (sulama kanallarında), birleşitirlmiş inşaat çalışmaları…
Dezavantajları, yapım açısından daha maliyetli, uzun kablolar, çelik borular
Sonuçta, 90 MW PV baraj yapıları ve etrafına, 60 MW’da kanallara yapılır denmiş
Özet – Günün Yorumu
Alttaki yazıyı kendimce özetledim/tercüme ettim. Bence okunması gerek : http://about.bnef.com/blog/liebreich-mccrone-electric-vehicles-not-just-car/
Elektrikli Arabalar – Sadece Araba ile ilgili değil( LIEBREICH AND MCCRONE: ELECTRIC VEHICLES – IT’S NOT JUST ABOUT THE CAR)
Michael Liebreich, Chairman of the Advisory Board, Angus McCrone, Chief Editor
Kompleks sistemlerin özelliği, değişim lineer olmayabilir. Eğer ana bir sektör değişim geçirirse de, tüm ekonomi ve toplum seviyesinde hareket hissedilir.
Yenilenebilirde bunu hissettik, bir kısım geleneksel üretim ekonomik olmamaya başladı, ayrıca elektrik piyasalarının çalışma şeklini temelden değiştirdi. Baz yük-pik yük kavramından, öngör ve dengele paradigmasına evrildi. Elektrik ekipmanlarının dijitalleşmesini hızlandırdı.
Bunu ilk kez cep telefonlarında görmüştük. Fiyatları düştükçe analog şebekenin dijital şebekeye evrilmesi ihtiyacı doğdu. Tıpkı yenilenebilirlerin elektrik şebekesinde yaptığı gibi. Şimdi ise cep telefonları pek çok şeyi değiştirdi, bazı sektörleri bitirdi (fotoğraf makinesi, alarmlı saatler, haritalar) ve daha da yapıyor (gazeteler, müzik sistemleri)
2004’te nasıl yenilenebilirleri hissetiysek, 2010’da da elektrikli arabalarla ilgili aynı şeyi hissettik. “Ulaşımın dönüşümü” 7 temel büyük trendden biriydi. 2040 yılında yeni satışların %35’i elektrikli arabalar olacağını iddia etmiştik, hatta %47lere kadar da çıkabilir.Fakat bu Şubat öngörümüzün sandığımızdan daha kötümsel olduğu, dönüşümün daha hızlı olduğunu düşünmeye başladık. Dünyada elektrikli araba satışları 2015’e göre %57 arttı.
Bunu sadece elektrik pillerinin fiyatının son 5yılda %65 düşüşüne bağlayamayız. Çünkü elektrik arabalar daha yumuşak bir sürüşe sahip, fakat daha iyi hızlanıyor.Evde işte şarj edilebilirken,daha az bakım istiyor ve hava problemlerini de çözebilir.
Diğer bir etkisi de otonom sürüş, bağlantılı(connected) araç ve hizmet olarak ulaşım teknolojileri
Ulaştırma sistemi dijitize oluyor, tıpkı telefon sistemi gibi, elektrik sistemi gibi
Tesla çok tartışılıyor ama geleceği ucuz krediye bağlı, özellikle önümüdeki 3 yıl. Çünkü yatırımcılar ne kadar kaybettiğine değil, kaçırdığı üretim hedeflerine bakıyor.
Otomotiv sektörünün geleceğini anlamak için Google’a Apple’a değil, ana akım otomotiv şirketlerini izlemek gerek. En önemli haber Tesla model 3’de değil. Belki VW’in Dizelskandalında 15 milyar dolar uzlaşma ve 2milyar$’da VW’nin ABD’de sıfır emisyonlu araçları öne çıkarma sözü. Bu söz VW’nin 2025 yılında satışlarının %25’ini elektrikli araçlardan yapmasına gidebilir. Bu da 10 yılda 2.5 milyon araç/yıl demek
Bu değişim neleri etkiler
- Araç bakım-parça zinciri: Piller ve sensörler.. Tıpkı daha önce 1904’te at arabaları işi yapan 61306 insan varken 1921’de bunun 8025’e düşmesi gibi
- Araba satış ağları: Pekçok şey uzaktan yazılımla halledilebilirse, pillerde 70bin km’de yenilense, ayrıca gelişmiş elektronik sistemler kazaları da azaltırsa…..
- Elektrik sistemi: 2040’da Elektrikli arabalar dünya elektrik talebinin %8’i 2701 TWh elektrik tüketecek. Araçların talep yönetimine katılması, ikinci el pillerin evlerde kullanılması. 2018’de ikinci el pillerin fiyatı 49$/kullanılabilir kWh’a düşebilir
- Petrol şirketleri ve ihracatçıları: 2040’da 13 milyonv/g petrol talebi düşebilir.Petrol fiyatları “daha uzun süre düşük değil”, “ebediyen düşük” kalabilir.
- Yol ve Şarj ağı: Ortalama bir elektrikli araç kullanıcısı arabasını evde, ofiste, sokakta şarj edebilir. İnşaat sektörü bundan fayda görecek. Uzun yol istastonları sadece yeni market ve yemek hizmeti ile ön plana gelecek
- Şehirler: Otomobilin modern şehri nasıl değiştirdiği, uydu şehirler oluşturduğu biliniyor. Otonom sürüm bunu tersine çevirmeyecek, aksine arttırabilirde. Büyük caddelerdeki gürültü ve değer açısından etkisi ne olacak
- Diğer ulaşım sektörleri: Sadece otomobiller değil, şu anda Çin’de 200milyon elektrikli bisiklet var. Pil fiyatı düştükçe bu elektriklenme ağır vasıtaları da etkileyecek. Piccard : “10 yılda, 50 yolcuyu orta-uzun uçuşlarda taşıyan elektrikli bir uçak göreceğim” demiş
- Maliye Bakanlığı: Avrupada petrol ve dizel vergileri hükümet gelirlerinin %7sine denk geliyor. İlk olarak bu gelir elektrikli arabalardan sonra nereden alınacak. İkinci olarak, otomobil yan sanayisi ile milyonlarca kişi işsiz kalabilir. Son olarak temiz enerji ve ulaşım sektörleri daha fazla uzun dönem sermayesi isteyen yatırımlar. İlk yatırım yüksek, sonraki düşük.
Kompleks sistemlerde faz değişimini öngörmek zorsa, daha zoru ise bu değişimin nerede biteceğini bilmek. Eğer tahminlerimiz doğru ise küresel ekonomi bunu iliklerine kadar hissedecek
Tarih
16.11.1992 – “2000 yılına kalmadan, yola çıkmadan önce otomobilinizin benzin göstergesine değil,”pil göstergesine” bakacaksınız.”