EAK – Enerjide Günlük Notlar

Özetler

Avustralya’daki enerji krizinin sebeplerinden biri, hükümetin 10 yıl önce çok yüksek güvenilirlik standartları belirlemesi bunun sonucu direk ve kabloya yapılan yatırımın yüksek maliyeti, düşen talep, LNG’deki yüksek maliyet.

Vitol CEO’su 2028-2030 gibi petrol talebi zirve yapar. Sektör daralma aşamasında demiş. Vitol dünya petrolünün %7sinin ticaretini yapıyor. IMO kararı ile ilgili de muhtemelen gemilere kükürt tutucular kurarım diyor.

Hindistan Bakanı, 2030 öncesi 100% elektrikli mobiliteye geçme gücümüz var demiş. Herhalde elektrikli bisiklet mi dedi diye soru soranlar var.

ABD EIA, sene sonunda sektörün 9.82 mv/g’den 9.69’a düşerek yılı kapatmasını beklediğini söyledi. WSJ’ye göre şirketler yatırım yapmakta geri dururlarsa üretim artmayacak, üretimden çok sermaye dönüşünü hedefleyin mektupları geliyor.

EPA, Obama dönemi temiz elektrik planı (CPP)’yi sızan belgelere göre illegal iddia ederek geri çekmeye çalışacak. Daha önce Şubat 2016’da ABD Anayasa mahkemesi yürütmesini durdurdu.

Ulusal dizel haftası yapan Almanlar, dizel araçları terk ediyor. Geçen seneye göre satışlar %21.3 düştü. Satışlardaki oranı %36.3’e indi. Benzinli araç satışı %60 arttı. Alman Monopol komisyonu da yenilenebilir desteğinden karbon fiyatına geçiyor.

Almanyada konut fiyatları Eylül’de en yüksek seviyeye ulaştı. 4 kişilik bir aile yılda 5000 kWh tüketiyor ve 1527 € ödüryor durumda. Geçen seneye göre %3.7 arttı.

Grafik

Almanya’da dizel araç alımı düşüyor.(CleanEnergyWire)

Ulaştırmada kamyonlarda verimlilik, Barclays grafiğinde arabalardaki verimlilik büyük ihtimalle elektrikli dönüşümden daha etkili olacak. Konsantre güneşte maliyetleri 3’te 1 düşüren teknoloji. Güneş paneli miktarı arttıkça pil ile fayda artıyor. Eurelectric başkanı “kömür bitti” dedi ama kendisi de inanmıyor, açıklaması da çok nükleer. Kömür 40-50$’lara gelince etkisini tekrar görmek gerek. Glachant’ın raporu, AB kaynaştırılmış elektrik sistemleri ama nasıl yeknesak olacak. Son sorusu daha iyi “bu kadar dağıtık sistemle merkezi şebeke daha nekadar merkezde olacak”, 1970-80lerdeki tartışmalara geri dönüyoruz..

Özetler

Çin’in benzin talebi ve araç satışları artmaya devam ediyor. Petrol talebi %6, araç satışlarındanSUV satışları %17, genel satışlar da %4 arttı. Sağlıklı gözüküyor.

IEA verimlilik raporu Berlin’de tanıtıldı. Fatih Birol “Verimlilik politikaları sayesinde her Alman vatandaşının cebinde 580$ kaldı”, Karbon fiyatlamasından çok devlet politikaları önemli dedi. Kamyonlarda tüketilen enerjinin sadece %16’sı verimlilik politikalarına tabii.

Almanya’nın batısındaki şebeke operatörleri Amprion, TenneT, Transnet-BW iletim şebeke bedellerini %9-45 arttırmayı planlıyor, doğudaki 50 Hertz’de &11 düşürmeyi. Sebep şebeke işletimindeki yeniden talimatlandırmalar diyelim. Eon ultra hızlı şarj noktaları oluşturacak

IEEFA raporuna göre 11 büyük elektrik şirketi 2007-2016 arası 185 milyar $ kaybetti. Toptan satış fiyatları yenilenebilirler ile baskılandı.

Eurelectric’in ve Enel’in patronu Francesco Starace “kömür bitti, şimdi zor soru doğal gaz”. Nükleer de yeniden bir nükleer jenerasyon doğuşu görebiliriz demiş. EPS 550 (550gr/kWh üzeri) santral tartışmasını kızgın, karbon doğru fiyatlansa bu tartışma olmaz diyor.

ABD’nin NAFTA’ya karşı tavrını değerlendiren Atlantic Council raporunda; NAFTA üzerinden kurulan ABD-Kanada-Meksika enerji ticareti ekonomik büyüme ve enerji istihdamını arttırdı.

ABD’de elektrik kesintilerinin 2012-2016 en büyük sebebi %64.5 hava olayları, %31.6 Sandy kasırgası, milyonda 85.8 üretim yetersizliği, milyon 0.7 yakıt yetersizliği, diğer de %3.8

Avrupa elektrik piyasası birbirine kaynaklanmış farklı yapılardan oluşuyor. Jean Michel Glachant raporda bu nasıl tek bir parça gibi davranı sorusuna cevap arıyor. Çok ağır bir soru ile bitirmiş “bu dağıtık sistemler ile nasıl sistemin kalbi hala merkezi şebeke olacak”

ABD yenilenebilir laboratuvarlarının (NREL)raporunda güneşte kurulu güç arttıkça pil sistemleri ile eşleştirmek faydayı daha da arttırıyor çıkmış.

AB kendi pil rakibini çıkarıyor, Sefsovic Ekim 11’de Brüksel’e BASF, BMW’de dahil bir çok şirket çağrıldı, AB 2.6 milyar $ pil’e ayıracak.

Konsantre eden güneş maliyetlerini 3’te 1 düşüren bir sistem: aynaları boru ve kablolarla asıyorlar. CSP-konsantre güneşlerde fiyat 60$/Mwh’e kadar düştü.

Büyük veri her derde ilaç değil, esprileri de güzel bir makale.

Grafik

Barclays Bankasına göre arabaların petrol talebinde elektrikli araba ve verimlilikten gelecek talep düşüşü

IEA yenilenebilir raporu yayınlandı 2016’ya göre geleceği daha yenilenebilir görüyorlar. Suudi Arabistan’daki rekor ihaleyi alanlar arasında EDF’de var. Asyalı şirket olmaması garip değil mi? İlk siber saldırı Economist’e göre 1834-1836. Herşeyi elektrikle yaparsak(yenileneblir) enerji talebi yarıya düşer iddiası. İngiltere’de hükümet Ofgem’in fiyatları sınırlayabilmesi için kanun çıkaracak. Rusya merkez bankası altın alımında zirvelerde. Çinko’da Glencore …okunmalı.. ABD 1973’ten bu yana petrol ithalat ve ihracatında pozitif/negatif rekor kırıyor olabilir.

Özetler

IEA yenilenebilir enerji raporunu yayınladı. Yenilenebilir öngörüsü geçen seneki öngörüye göre %12 daha yüksek.2016’daki 6000 TWh yenilenebilir üretiminden 2022’de 8169 TWh yenilenebilir üretimine çıkarız deniyor.

İlk siber saldırı 1834-1836 arası oluyor, Fransız haberleşme sistemindeki bir telgrafçıya(ama tahta kollar ve kuleler ile kurulan bir sistem) para vererek sistemi yanıltıyorlar. Haberleşme, ekstra karakter, geri sili anladım da neyin değiştirildiğini anlayan mail atarsa sevinirim

Rusya en büyük 3. Altın üreticisi ve en büyük altın satın alan ülke. Rus Merkez bankası 2016’da 201 ton altın almış, ikinci Çin 80 ton. Rezervleri 1700 ton ise dünyadaki 6.en büyük altın rezervi. Ama Rusya da yatırımcılar %18 KDV’den dolayı altına o kadar sıcak değil

Dünyada altyapıya GDP’nin %4’ü ortalama harcanırken, Japonya’da %5, Çin’de %8, Hindistan %5. Çin’in kemer yol insiyatifinden(BRI) ABD’de faydalanabilir mi?

ABD’de hafif taşıtları elektrifike etmek, elektrik talebini %20 arttırır. Buna rağmen konut, ticari, sanayi arkasından dördüncü olabiliyor. Evde işte şarj mil başın 4 cent’e mal olurken, halka açık hızlı şarj benzinden pahalı oluyor.

Herşeyi elektrifike etmek enerji talebini yarıya yarıya düşürür mü? Dünyadaki enerjinin %13’ü madencilik, taşıma ve çıkarma için kullanılıyor, %23 daha ulaştırmayı elektrikife edince geliyor.

İngiltere’de Başbakan haftaya kanunla Ofgem’e fiyatları sınırlama imkanı verecek. 15 milyon hanehalkı elektrik bedeli sınırlandırılabilecek.

Güneşte Suudi Arabistan’daki 1.79 cent/kWh ihaleyi Masdar ve Fransız EDF birlikte almış. Daha önceki rekor 2.42 cent/kWh. Zaten daha önceki 800 MW Dubai projesini de aynı ortaklık almış.

2 yıl önce çinko fazlası var iken Glencore Avustralya ve Kazakistan’da üretimi sınırlayarak, fiyatları 10 yılın zirvesine getirdi. Şimdi Latin Amerika’daki en büyük çinko madencisini alıyor: Volcan. Çinko’nun Standart Oil’i.

Avustalya karbon fiyatlamasına erken başlamasına rağmen 2014’te geri çekti. Ama Asya’daki pazarlarının tamamı karbon fiyatlamasına geçiyor. Çin, Kore, Japonya, Yeni Zelanda’da sistemler var. İlerde Avustralya Çin’e karbon kredisi de satar belkiye gelmiş bir yerde.

Alman araç devleri elektrikli araba deyince, Siemens ve ABB milyar oyroluk elektrik şarj işine girmeye hevesleniyor. 1 milyon araç için 70,000 şarj noktasına ihtiyaç varmış. Almanya’da 10700 şarj noktası var. Yeni hükümet dizeli korumak için kömürü feda etmemeli.

Grafikler

ABD’nin petrol ithalatı belki de 1973’ten beri en düşük seviyede (EIA)

ABD ham petrol ithalatıda geçen hafta 2 mv/g’e ulaştı (EIA)

 

 

İleri vadeli kapasite piyasalarının kıyaslandığı makale güzel. Karadenizde sondaj miktarı Hazar’ı aşmış, yeni Akdeniz Karadeniz olur mu acaba. LNG arzı da talebi de güçlü gibi, bi rçok akdeniz ülkesinde su seviyesi düşük. Katolik kilisesi fosil yatırımlardan çıkıyor. İngiltere Faraday pil ensititüsü kurdu, 7 üniversite de kurucusu. Elektrikli araç altyapısı için geç mi kalındı, RMI raporu linkte. Çin hükümeti temiz hava için doğal gazı konutlarda yaygınlaştırıyor. Rus petrol üretimi 3 yıldır ilk defa düştü. Grafikte HSBC’nin emtia fiyat tahmini

Özetler

WoodMac’e göre 3 yıldır ilk defa Rus petrol üretimi yıldan yıla düştü. Yaşlı sahalardaki bakım çalışmalarıdan dolayı

“Consolidated Utility Base Energy(CUBE), ABD ordusunun ileri üslerinde kullanılan büyük boyutlu güç dönüştürücü ve tüm kaynakların bağlanabildiği bir cihaz. Pil, güneş, jeneratör bağlanabiliyor. Dizel kullanımında %25 tasarruf mümkün.

CEFC, 9 milyar $’a Rosneft hissesi alan Çinli şirket, devlet desteklerse alınır demiş kısaca.

(Makale-ScienceDirect) İngilteredeki gibi uzun ileri vadeli kapasite piyasası mı, kısa vadeli yıllık NYISO-ICAP modeli mi? Uzun vadelide maliyet az, ama performans kısa vadeliden çok daha iyi değil. Pil ve talep tarafı da ikisinde de daha yüksek pay alamıyor.

Geçen kışa göre 8.7 milyon ton daha fazla LNG arzı olacak. Kore ve Japonya’da ortalamaya göre ılıman hava bekleniyor. İspanya, İtalya, Portekiz ve Brezilya’da santral su seviyeleri de düşük. İyi bir Çin talebi de gelince LNG fiyatları güçlü.

ASEAN ülkelerinde kömürün toplam enerji talebindeki oranı 2013’teki %20ydi, 2020’de %26.3’ten 2035’de %33’e çıkacak

Çin hükümeti ülkenin kuzeyinde temiz hava için 28 şehirde 4 milyon tüketiciye gaz altyapısı kuruyor. Yeni 1.5 milyonun üzerinde konut bu sene gaz alacak. Wood Mackenzie’ye göre 10 milyar m3 gaz talebini ( bu 4 mü 1.5 mu belli değil,4 içindir sanki) farkettirir.

İngiltere Faraday Pil Enstitüsü kurdu, 65 milyon pound ile 7 kurucu üniversite belirlerdi. 13.7 milyon pound’a merkez yapılacak. İngiliz hükümeti pil teknolojisine 246 milyon pound ayıracak.

ABD’nin federal hükümetin en büyük enerji kalemi jet yakıt, sonra elektrik, sonra doğalgaz, dizel sonra benzin. Yakıtlar 20 milyar $’lardan 10 milyar$’a düşmüş. Elektrik doğalgaz bedelleri 5-6 milyar $/yıl

Suudi Arabistan’ın 300 MW güneş ihalesinde Masdar 300 MW için 1.78 cent/kWh teklif verdi.

Katolik kilisesi fosil yatırımlardan çıkıyor. 4.5 milyar €’luk Alman Kilise Bankası ve Caritas sözcüsü kömür, petrol kumları ve şeyl’den çıkacaklarını belirtti.

Endonezya hükümeti, en büyük bakır madenlerinden Grasberg madenini işleten Freeport-McMoran’ın 450 milyon $ devlet hakkı ödemediğini beyan edince, bakır 10$’artarak 6503$ oldu.

Karadenizdeki petrol gaz sondaj miktarı Hazar denizindekileri geçti. 2018’de de artacak. Linkte sadece bir grafik var.

Elektrikli araba altyapısı için, artık ulaştırmada elektrifikasyon da eğer vs soruları geçtik, daha fazla maliyet hesabına gerek yok, soru zamanında yeterli altyapı olacak mı? Analitik rapor

Shell 1.4 milyar $’a mal olacak 700 MW açık deniz rüzgar projesindeki %45 azaltmak istiyor.

Tesla’nın 100 günde bitirmezsem bedava dediği Avustralya’daki dünyanın en büyük pili (100 MW/129 MWh) tamamlanmada yarıya geldi. 50 milyon $ kaybetme ihtimali var ama anlaşma imzalanmadan tesise başlamış zaten.

Shell yıllık 25-30 milyar $ harcamasının 2020’de sadece 1 milyar $’ını yeni enerjiye yatıracak. CEO, geleneksel işlerinin “2030’a tamamen ilgili ve sağlıklı” kalacağına inanıyor.

Grafikler

HSBC’nin emtia fiyat öngörüsü (HSBC)

ABD hafif araç talebindeki değişim ve 2020’de araç talebinin zirve yapması(RMI)

Danimarkalı Dong enerji ismini Orsted yapacak. İkinci yüzer LNG sıvılaştırma gemisi tersaneden ayrıldı hedef Kamerun. Kore 4 kömür santralini LNG ile çalıştıracak. Brent’i kurtarmak mümkün mü? Zor gibi. Cuma günki ABD Enerji Bakanlığı’nın FERC’ten kömür ve nükleer (güvenilir yakıtlı) santrallerini koruma tarife taslağı, yenilenebiliri değil doğalgazı etkiler denmiş. Siemens ve Airbus elektrikli/hibrit uçak üzerinde çalışıyor. Rafinerilerde büyük veri 1-2$/varil marj sağlayabilir. Statoil, %80 fosil yakıtlara yatırım yapacak olsa da, personeline iklim ve yenilenebilir konuşma eğitimi verdiriyor.

Özetler

Kamerun açıklarında çalışacak, doğalgaz sıvılaştırma gemisi Hilli Episeyo tersaneden ayrıldı. İkinci açık deniz yüzer LNG sıvılaştırma gemisi.

Petrobangla(Bangladeş), Katar RasGas’tan 15 yıl için yılda 2.5mton LNG anlaşması yaptı. Güney Kore 4 kömür santralini hava kalitesi sebebi ile LNG yakar hale getirecek. İsrail’de Perşembe günü Tamar’dan boru hattındaki çatlak sonrası yerel doğalgaz akışı durmuş durumdaydı

Dong energy (Danish Oil and Natural gas) ismini, ismini elektromanyetiğin babası Orsted ile değiştirecek. Artık Orsted Energy diyeceğiz

Dünya üretiminin %0.1 olmadığı halde, fiziksel üretimin %66-75’îni fiyatlamakta baz alınan Brent markası kurtarılabilir mi? Umutsuz bir makale

Wood Mackenzie’ye göre 2035’e kadar ASEAN ülkeleri 270 GW daha üretim kapasitesi yapması gerekiyor. Şu anda 209 GW. Yatırım miktarı 500 milyar $. 98 GW kömür, 49 GW doğal gaz

Sağlıkta kayıtzinciri bir çok ajans arasında veri bölüşümü sağlarken kayıtların gizliliğini de sağlayabilir. Hastalık kontrol ve önleme merkezi, CDC kayıtzinciri kullanmayı düşünüyor.

Alman Çevre Danışma konseyi 20 yılda kömürden çıkmayı önerdi/istedi. İlk 3 çeyrekte Almanya’da yenilenebilirin elektrikteki payı %37.5 oldu. Almanlara göre (Macron’un önerisi) 10 euro uygun, 32 €’da linyit ile gaz yerdeğiştiriyor. Siemens ve Airbus 2030’a hibrit motor uçak önerebilir.

Kömür karşıtı raporları ile tanınan IEEFA, Hindistanlı Adani grubun, Avustralya’da Carmichael kömür madeni projesinde büyük zarara uğrar demiş. Üretilen kömürün önemli kısmını Hindistan Gujarat’da Adani Power 4.5 GW santrali alacak.

Meksika’da Pemex’in 6 rafineride 1.64 milyon v/g toplam kapasitesi var. Fakat bunlar da tam çalışmıyor. Meksika ABD’den de benzin ve dizel ithal ediyor.

İtalyan rafinerici Saras’ın yöneticisine göre, işlem ve süreçleri dijitalleştirmek, rafinerilerde 1-2$/varil marj kazandırıyor. Bu rafinericiler için büyük rakam. BP’de daha önce dijitalleşme ile yatırımverimliliğinin %53 artarken, üretim maliyetlerinin %28 düştüğünü söylemişti.

ABD Enerji Bakanının FERC’den talep ettiği düzenleme ile kömür, nükleer gibi yatırımlara destek gelmesi, gazın payını etkiler, yenilenebilire çok bir şey olmaz demiş bir uzman

Statoil, 1972’de Norveç hükümeti tarafından kuruldu. Bugün devletin payı %67. Personeline iklim/yenilenebilir eğitimi ile kamu diplomasisi geliştirmeye çalışıyor. 2030’da sermayesinin %15-20sini yenilenebilir ve düşük karbona harcayacak

Fransa’da Tricastin nükleer santralindeki 4 reaktörün güvenlik sebebi ile kapatılması kış döneminde traderları endişelendiriyor.Ekim ve Kasımda regülatör iznini bağlı 12 reaktör başlatılacak ama soru işaretleri var. Avrupa elektrik fiyatları yüksek seyredebilir.

26 Ekimde Tesla’nın elektrikli TIR Çekici (semi truck) açıklaması bekleniyor. Tesla Çarşambaya kadar 3.çeyrek teslim rakamlarını verecek. Model 3’te 1000 ünite/hafta ancak üretmiş olabilir.

Yaşadığımız bir simülasyon olamaz çünkü gözlemlediğimiz kuantum fenomenlerinin simulasyon olması imkansız

Son 8 yılda, ekonomik büyüme arttı, istihdam büyüdü fakat enflasyon hareket etmedi. Teknoloji ve verimlilik hem talebi yükseltmiyor hem de fiyat arttırıcı etki yapmıyor olabilir.

Grafikler

Meksika’nın benzin ve dizel talep geleceği (Platts)

 

ASEAN ülkelerinin ihtiyacı olacak elektrik kapasitesi (2035’e kadar) – WoodMackenzie

Bugün MIT’de pilleri baklava değil brownie gibi yapacağız haberi kültürel doku için ilgimi çekti. Hindistan’da doğalgaza zam geliyor, fiyat formülleri HH, NBP, Rusya, Kanada ağırlıklı ortalaması. İtalyan SNAM, BCG danışmanlığa küresel gaz raporu yazdırmış. ABD’de Bakanlık, düzenleyici kuruluşa 40 yıldan sonra ilk defa al bu kuralı çıkar diye “düzenleme önerdi”. Çin yabancı üreticilere de %10 elektrikli ve hibrit araba üretme zorunluğunu 2019’a öteledi. Petrol stokları düşmüyor, biri Brent’i yüksek tuttuğu için ABD dışına petrol çıkıyor, spekülatif ama ilgi çekti, doğru mu bilmiyorum. Sebep olarak Brent-WTI açıklığı gösteriliyor.

Özetler

İtalyan gaz operatörü SNAM, BCG’ye küresel gaz raporu yazdırmış. Önemli piyasalarda gaz tüketimi geri döndü, Avrupa gibi. Gaz geleceği Asya’daki kömür tüketimlerine de bağlı. Kömürle rekabet için LNG maliyetlerinin %20-30 düşmesi gerek.

ABD benzin talebi hem Temmuz’a hem de geçen seneye göre Ağustos’ta %1.5 düştü, Kasırgalar daha başlamadan düşüş vardı. Üretim de Temmuz’a göre %1.3 düşerken geçen seneye göre %2.4 arttı.

Su yosunlarından 50krş madeni para büyüklüğünde mikro bir reaktör ile biyoyakıt üretmede bazı gelişmeler olmuş. Tek bir hızlı büyüyen ve en çok yağ üreten su yosununu çoğaltacak mikro reaktör anlatılmış.

ABD’de 40 yıldır ilk defa, Enerji Bakanı enerji düzenleme kurumu FERC’e Federal Elektrik Kanunu gereğince bir düzenleme önerdi -kısaca böyle yap- demek. Piyasa değişiklikleri (“fuel-secure”) yakıt güvenli elektrik üretiminin önemli ölçüde kaybolmasına sebep oldu. Tarife düzenlemesine ek.

Lityum pillerde “baklava yerine brownie modeli” konusu MIT’deki bir profesörün önerisi. Yarı katı pillerde kat kat depolama yerine hamurumsu daha az ve kalın yumuşak katlar. Pil göründe yemek gelcek aklımıza şimdi. Daha az materyal ile %25 daha yüksek enerji yoğunluğu

Hindistan’da petrol bakanlığı doğalgaz fiyatını 1 Ekimden itibaren 6 ay için %16.5 arttırarak 2.89 $/mmbtu yaptı. 3 yıldaki ilk artış. 1 Ekim 2016’da da %18 indirim yapmışlar. Hindistan’da gaz fiyatları ağırlıklı ortalamalı Henry Hub, NBP, Alberta ve Rusya bir çeyrek gecikmeli hesaplanıyor

Almanya’da taş kömürü madenciliğinin sonuna atıfla Almanya Ruhr kömür maden alanındaki kulüpler ve Dortmund, Schalke futbol maçları yapacak. 2018’da son derin iki maden de kapatılacak.Alman araba üreticileri de diğer yandan startuplara ortak oluyor: BMW 37, Daimler 36 ulaştırma startup şirketinin hissesine ortak.

Almanya’da Aşağı Saksonya’da mahkeme çevreci grupların itirazlarına rağmen kömür santrali yapımına izin verdi.

Çin’deki yabancı araç üreticileri(yerlilerde var) en geç 2019’da ülkede elektrikli araba üretimine başlamak zorunda. Bir kota sistemi ile 2019’da ülkedeki üretim veya ülkeye ithalatı %10’u elektrikli olmak zorunda. 2020’de %12’ye çıkıyor.

Bir sermaye yöneticisinin mesajı bugün çok paylaşıldı. Petrol stokları düşmüyor, sadece ABD stokları düşsün diye oradan oraya taşınıyor. Nasıl? Birileri Brent’i yüksek tutuyor, ABD dışına petrol hızla çıkarılıyor demiş. Bilgim yok.

Enerjiye erişimi arttırmak adına tespit ve önerileri olan bir rapor.

Grafik

Petrolü Cushing’den alırsanız en ucuzu ama ABD’nin değişik yerlerine taşıdıkça fiyat değişiyor(TFA)

Halka açık ve özellikle ABD’de açık bir Suudi petrol şirketi OPEC kararlarını uygulayabilecek mi? Çin güneş kurulu gücü 100 GW’ı aştı ama sanki üretimin sadece %1’inı karşılıyor. Almanya’nın fosil yakıt teşvik rakamlarını 3-4 defa kontrol etmek zorunda kaldım, sanayide yıllık 10 milyar € vs. Avustralya tam anlamıyla farklı bir “çokluk paradoksu” yaşıyor, en büyük LNG, kömür üreticilerinden ve ülkede kömür krizi de çıkabilir, santral stokları dipte.

Özetler

California’lı elektrik şirketi, iki gaz santraline 10 MW lityum pil koyuyor. Bu sayede gaz türbinleri devreye girerken şebekeye güç verebilecek, yakıt tüketimi düşüp, emisyonlarda en az %60 azalacak.

Çin istatistiklerine göre Temmuz sonunda Çindeki güneş kurulu gücü 102 GW olarak 100 GW’ı geçti. İlk yarıda 24.4 GW yeni kapasite ekledi. Çin’deki güneş santralleri ilk 6 ayda 51.8 milyar kWh elektrik üretti. Bunun 100 katı elektrik talebi var yani 10 TW kapasite mi lazım?

Almanya 2014-2016 arası enerji yoğun sektörlerdeki sanayi süreçlerinde sübvansiyonları, vergi indirimleri iler yıllık 10 milyar € seviyesine çıkarttı. Ulaştırmada dizel de vergi desteği 8 milyar €, uçaklarda 7.5 milyar €. Kömür madenciliğine 2.7 milyar €..çokmuş,rakamları tekrar kontrol ettim

Macron’un CO2 fiyatlaması önerisi Almanya’da çok sıcak karşılanmadı. Elektrikli araçlar, araba şirketlerini değil parça tedarikçilerini avantajlı duruma getiriyor. İhtiyaç olan şey fikir, sağlayıcılar bu parçaları tedarik ediyor. Yeni Alman hükümeti iklim hedeflerine erişemez.

ABD’de bu sene ilk defa şebekeye bağlı pil depolama sistemlerinin tüm pil depolamadaki payı %57 olarak, offgrid depolama sistemlerini geçecek. 2022’de %99’unun şebekeye bağlı depolama sistemi olması bekleniyor.

Gaz ve kömür zengini Avustralya’da gaz krizi sonrası kömür krizi de çıktı. Yerli kömürden elektrik üreticilerinin stokları dipte, düşük kaliteli “high ash” (yüksek kül) kömürü de yurtdışından alıcı bulunca, patates kıtlığındaki patates ticaretine döndü iş.

Uydudan petrol depolarının doluluk seviyesi nasıl ölçülür? Uygu görüntüleri planet.com ‘dan. Önce çapına bakılır, genelde 82 m, sonra google’dan yükseklik bulunur, gölgelerden de yükseklik ölçümü yapılır. Linkte dolu, yarım dolu vs örnekler var.

Platts çalışmasından: Vietnam’ın çelik tüketimi 2025’e 2 misline çıkacak:36 mton; singapur’un LNG talebi 2022’de 4.6 mton olacak; Tayland’ın biyodizel üretimi 2036’da 14 milyon litre; Filipinlerin 20mton kömür talebi, 9mton arzı var. Endonezya’nın kömür talebi de 2019’da 240 mton.

Bitcoin madenciliği için yıllık tüketilen elektrik 18.3 TWh ile Suriye’nin tüketimi kadar. Her bir işlem için 210 kWh harcanıyor. Dünya elektrik tüketiminin %0.09’u.

ABD senato alt kanadı, otonom araçların yollara çıkmasını kolaylaştıran tasarıyı tüm partilerin desteği ile geçirdi. Senato şirketlere ilk yılda 25000 otonom sürüşlü araç satma imkanı veriyor. 3.yılda 100,000’e çıkacak. Tartışma konusu olarak kamyonlar ve tazminat davaları kalmış.

Suudi petrol şirketi Saudi Aramco halka arz olur ve ABD’de işlem gören bir şirket olursa, OPEC anlaşmalarına katılması “kartel anlaşması” kapsamında hukuki sorun doğurabilir. Bu sebeple Norveçli Statoil ile görüşüyorlar. Ama halka arz OPEC için Suudi durumunu şimdiden değiştirmiş.

Uganda 2020 gibi OPEC’e katılmayı planlıyor. Albert gölü sahasından 200,000 v/g üretime erişince.

Chevron da modaya uydu, CEO’yu altakış (downstream)’den biriyle değiştirdi. : Mike Wirth

Grafik

ABD’de Texas’ın içinde olduğu PADD3’de rafinerilerin çalışması önce düştü şimdi toparlandı (Clipperdata)

Suudi Arabistan’ın kadınların araba kullanmasına iznine dair bugün çok konuşulan bir açıklamayı sahibi Cüneyt Kazokoglu’na sordum: “Suudilerin benzin talebi 580,000 v/g, Türkiye’de 50,000 v/g” detayı aşağıda. Permian üretim tahminleri çok oynuyor, EIA ile özel danışmanlar çok ayrıştı, petrol fiyatlarının geleceği için belirsizlik oluşturuyor. Bu haftanın 4 harfı OPEC değil ULSD oldu, çok düşük kükürtlü dizel. Talep yönetiminde 7 dakikada 500 MW düşüşü Caiso beğenmemiş, grafiği de var. Çin’de elektrik üretiminde kömürün payı düşse de miktarı çok düşmüyor. Eğer buharlaşma motoru denemeleri başarılı olursa, buharlaşmadan enerji güneş rüzgara rakip olur, Özgür Şahin isimli bir araştırmacı Nature ve Newscientist’e konu oldu.

Özetler

Permian’ın üretimi ne olacak, EIA 2.6 mv/g’den 2025’te 5 mv/g’e çıkar demişti. Wood Mackenzie ise 2021’de 3.5 mv/g’ü görür bunu da aşamaz diyor. Chevron 2018’de 4 milyar $ harcayarak bir kaç yılda üretimini 400,000 v/g’e çıkaracak. Yatırımcılar soğumuş, çatlatmalar birbirine çok yakın vs.

Tesla’nın otopilot’u bir insanı öldürdü mü? 2016’daki kazada, Tesla’nın 130 milyon mil sürüşünün ilk ölümlü kazası oldu. NTSB sistemdeki operasyonel sınırlar rol oynadı dedi.

Çin’in elektrik üretiminde kömürün payı 2015’te %72’den 2040’da %47’ye düşüyor. Ama kömür tüketiminde 2030’a kadar çok anlamlı bir düşüş yok. 2018’de 4.8 milyar ton kömürden 2030’da 4.4 milyar ton’a düşecek.

Egzoz gazlarını temizleyen katalitik konvertörler 1975’te kullanıma geçtiğinden beri Platinum üretimi 2 misline çıktı. Platinum ve palladium nadir elementlerden, bu kadar katalitik konvertör için yeterli rezerv yok diyenlere inat, üretim ve rezerv arttı. Lityum kıtlığından bahsedenlere…..

Petrol sektöründe bu haftanın 4 harflisi OPEC değil, ULSD(ultra low sulfur diesel). Temmuz’da Shell’in rafinerisi yandı, sonra Harvey kasırgası. Küresel dizel stoklarını azalttı. Bu yıl soğuk geçerse dizel daha da pahalı olur. ULSD 3 ayda 409$’dan 550$’a çıktı.

Hazirandan beri dijital paralar ile metaller arasında ilinti gözleniyor. 4 haftalık ilinti 0.95 (1=tam ortak hareket). Konu Çin spekülasyonu. Çin’den para çıkarmak için bitcoin kullanılıyordu.

Kazokoglu: “Kadinlar haliyle nufusun yarisi, neresinden bakarsaniz bakin trafige cikmalari araba kullaniminda artis demek. Buna mukabil birkac hafta once Suudi Arabistan’da benzin fiyatlarinin neredeyse 2’ye katlanacagina dair haberler cikti, gerceklesirse bu en azindan biraz talep artisini frenler. Ne de olsa sadece 33 milyonluk Suudi Arabistan’in dunyanin 9. benzin tuketicisi, 1.3 milyarlik Hindistan kadar tuketimi var.”

ABD’de 2016 yılında California’da SCE öğleden sonra 16:00’da talep yönetimine çağırmış, 7 dakika sonra 500 MW düşüş olmuş.Sistem işletmecisi CAISO baseline’a göre yeteri kadar düşmediler demiş.

Uydu fotoğraflarına göre Maria kasırgası sonrası Puerto Rico Güney Kore’den Kuzey Kore’ye dönmüş.

Easyjet elektrikli uçakla ilgilendiğini açıklamıştı, şimdi ağırlığını koyuyor. Kısa mesafelerde 10-20 yıla kadar kullanma planında.

Angola LNG satmak için Glencore ile yıllara sair bir anlaşma imzaladı. 10 milyar $’lık Angola LNG projesi ConocoPhilips’in sıvılaştırma teknolojisini kullanıyor. Tek katarlı ve yılda 5.2 mn ton üretiyor.

Çin’in çelik talebi 2016’daki 808 milyon ton’dan bu sene %3-4 artarak 840 milyon ton olacak gibi.

Columbia üniversitesinden Özgür Şahin’in buharlaşan sudan elektrik üretme projesi NewScientist tarafından kritik edilerek övülmüş. Bir buharlaşma motoru denemesi yapmışlar. Başarılı olursa güneş ve rüzgara rakip

Volvo kamyon ve tırlarda bir kaç teknolojiyi birlikte deneyecek ama uzun yol için LNG’ye şans veriyor.

Saudi Aramco, Rusya’nın en büyük petkem üreticisi Sibur ile ortak sentetik lastik üretimi için işbirliği görüşmelerinde. Tesis Suudi Arabistan’da olacak. Suudilerin diğer Rus partneri de doğalgaz aramacılığında Luksar.

Grafik

Çin’in petrol ve ürünleri talebi (Clipperdata)

Bir zamanlar Silikon kıtlığı da vardı (BNEF)

Citi, petrol piyasası sıkışıyor dedi, Trafigura 2018 sonu açık büyük olur diyor. Yüksek fiyat düzlemi başladı. Çin alüminyum, çelik, petrol tüm fiyatların temel belirleyicisi olmaya devam. Stok alımları durunca ne olacak. Shell, benzinsiz benzin istasyonları veya servis istasyonları açacak. Alman seçimleri araba, kömür ve euroculara kötü haber mi getirdi. ABD’deki kasırga neden Avrupalıların da benzin fiyatını arttırdı.

Özetler

Shell İngiltere’de “petrolsüz projesi” kapsamında petrol satmayan servis istasyonu açmaya hazırlanıyor. Hidrojen dolduracak. 400 istasyonda da hızlı elektrikli şarj oluşturacak. Hindistan’da ise aynı Shell petrol pompa sayısını 10 yılda 1500 arttırmayı planlıyor

ABB ile Nortvolt, İsveç’te Avrupa’nın en büyük lityum ion pil fabrikasını kuracak. Nortvolt’un yöneticisi Tesla’nın eski direktörlerinden Peter Carlsson. 2023’teki üretim hedefi 32 GWh. Fabrika üretime 2020’da başlayacak. Ön üretim için 80-100 milyon euro gerekiyor.

Dyson elektrikli araba üretecek.2020 gibi satışa başlayacak. Üretim yeri Asya, dizayn İngiltere. Toyota’nın planladığı gibi katı hal pilleri (gene lityum ama) kullanacak. Ama halk arabası olmayacak sanki. İngiliz devletinden göz kırpması almış.

Alman seçimleri sonra koalisyonda yeşillerin yer alacak görülmesi sonrası: RWE’nin hisse fiyatları düştü; Kömür, arabalar ve euro için zor günler demek. Almanya’da rüzgar türbini ile entegreli 20 MWh redox-flow pil devreye girdi. 19 milyon euro. EnBW e-car şarj kartı tanıttı.

Al7075 ve Al6061 tipinde çok güçlü alüminyum alaşımları 3 boyutlu yazıcılarla basabilen teknoloji nanofonksiyonlamayı kullanıyor. Uçak ve otomobil parça üretiminde önemli

Bu hafta FT’ye göre Çin çelik üretimini kesecek. Çin üretiminin %7.5’i kadar bir etki bekleniyor.Kuzey doğu Çin’deki elektriğin %70’i kömürden geliyor, hava kirliliği ile mücadele için ağır sanayi sıkı denetimde.

Kasırga sonrası tüketiciler niye benzine yüksek fiyat ödedi? Kasırgadan rafineriler kapanınca, doğuya giden boru hatları 5 gün sonra kapanmaya başladı, Atlantik kıyısı Avrupa’dan mal tedarik edince fiyatlar yükseldi.

Çin’in hava kirliliği kontrol düzenlemesi gereği, Pekin etrafındaki 4 sanayi bölgesinde Kasım-Mart arası sanayi üretimi düşürülüyor. Alüminyum da kesinti de en az %30. Diğer taraftan illegal kapasite de kapatılıyor. Ve de istatistik sorunları…

Arjantin’in 7.5$/mmbtu gaz üreticilerine garanti vermesi, bütçeyi etkiliyor. Ulusal şirket YPF borçlu. Aslında 2017 sonunda biten teşvikler, Ocak’ta 2021’e kadar uzatıldı. Sebebi Belçika büyüklüğündeki büyük şeyl oluşumu Vaca Muerta’ya yatrıım çekmek. 2021’de 6$’a düşecek

IHS’e göre Permian’da 70 milyar varil üretilecek petrol var. Daha 12 yıl gider, piyasa değeri 3.3 trilyon $

Maria kasırgası sonrası Porto Rico’da NYT’ye göre 4-6 ay elektrik tamamen verilemeyebilir. Bu sebeple jeneratörler için benzin kuyruğu, su pompalanamıyor. Porto Rico’nun iletim ve dağıtım altyapısının %80’i yerlebir(lost-kayıp demek zor olacak).

Trafigura’ya göre 2019 sonu gibi dünya petrol talebi arzının 2-4 mv/g üzerinde olabilir.

ABD’deki petrol ve gaz kuyularının istatistikleri deneme erişimi web’de. “National Oil&Gas Gateway”

Grafikler

Elektrikli arabalar Transport&Environment’a göre en verimlisi (Transportenvironment.org)

Brent yükselişe devam etti. Haziran 2015’ten beri en yüksek seviyeyi gördü. Zohr sahası üretime başlıyor. BP, Umman’da çatlatma’da büyük projesinde üretime başladı. Elektrikli arabalarda pilleri de nikel, kobalt, mangan oranlarına göre de sınıflandıracağız 1:1:1 veya 8:2:1. 35 PJ = 1 bcm. Avustralya’da doğalgaz sorununda, hükümet şirketler üzerinde baskıyı arttırdı. Petrol de sondaj kule rakamları 3 haftadır düşüşte, fiyatlar 4 haftadır yükselişte.

Özetler

Geçen haftayı Brent %2.2, WTI %1.5 artışla kapattı. Baker Hughes petrol kule rakamları da ABD’de 5 düştü, 744 oldu, arka arkaya 3. Hafta düşüş. Brent’de ardışık 4.hafta yükselişi. Salı API petrol raporu, Çarşamba EIA petrol, benzin stokları, Cuma Baker Hughes kule rakamları

“Savaş ve Petrol fiyat döngüleri”, kısaca ABD’nin petrol stoklarını düşürmemesi, verimliliğe önem vermesi gerektiğini öğütlüyen uzun bir makale

Mısır’ın büyük gaz sahazı Zuhr, 2017 sonunda 14 (mcm)milyon m3/gün, Kuzey Alexandria 2018 sonu 14-20 mm3/gün üretim yapmaya başlayacak

Elektrikli arabalardan Bolt NMC(nikel, mangan, kobalt 1:1:1 oranında) katod kullanırken, Tesla NCA(nikel, kobalt alüminyüm 16:3:1 oranında) kullanıyor. Bolt’un motorı daimi mıknatıslı senkron iken, Tesla’nın ki AC-alternatif akım endüksiyon motoru

Redburn danışmanlık şirketine göre ABD şeyl-kayaç sektörü daha bebeklik çağında, dolayısıyla daha çok ilerleme olacak, maliyetler 25-30$’a düşer diyor. Rapora erişim yok, FT bildiriyor.

Alman seçimlerinde 3.olan parti AfD (2013’e göre %7.9 oy oranı artışı) iklim değişikliğini reddediyor ve Paris’ten çıkalım diyor, %12 ile 3. Parti durumunda. Yeşillere göre Almanya’da ilk defa iklim değişikliğini reddeden bir parti meclise girdi.

Eurelectric, AB komisyonunun kWh başına 550 gr’dan fazla emisyon salan elektrik üreticilerinin kapasite piyasalarına girmesine engel koyacak düzenleme önerisine karşı çıktı. “Bu doğalgaz için talep doğurur ve baz yük kapasitesini piyasa dışına iter”.

Asya LNG fiyatları bu yaz 5-6$/mmbtu seviyesindeydi, kömür de 2016’daki 50$/ton seviyelerinden 90$ seviyelerine çıktı. Yani kömür yerine LNG kullanmak 2-3$/mmbtu pahalıya geliyor.

BP Umman’da Khazzan gaz sahasında Ortadoğu’daki en büyük ABD tipi çatlatma yaparak 16 milyar $’lık projede üretime başladı. Faz 1 200 kuyu, 30 mcm/gün, faz 2’de 100 daha eklenecek.

Reuters’e konuşan Kobalt sektörü kaynakları, VW’nin 2019’dan başlamak üzere 10 yıl hammadde temini teklifi istediğini söyledi. İlk etapta VW’nin pili 6:2:2 nikel:kobalt:mangan olacak sonra 8:1:1’e çıkacak. Her araba için tahmini 8-12 kg kobalt gerekiyor.

Doğu ve ve güneydoğu Avustralya’da 2018-2019 gibi oluşacak 1.5-3 bcm gaz eksiği ile ilgili 1 Kasım’da bir karar verilecek. Shell, Origin ve Santos birşeyler yapacağız dediler, ama hükümet baskıyı arttırıyor.

Brent 58$/v’i aştı. Riskler ve güçlü talep. Temmuz 2015’ten beri en yüksek seviye.

Tablo

IEA’e göre araba üreticilerinin elektrikli araba hedefleri (IEA via EnergyFuse.org)