Month: January 2017

İki güzel rapor var bugün, EIA’nın ABD için yıllık enerji görünümü ve BNEF’in gelişen ülkelerdeki off-grid ve mini grid gelişmelerini içeren raporu. ABD Enerji Bakanlığında Moniz görevden ayrılma memosu yayınladı. Barclays’in kara kuğu riskleri ilginç. Çin 2020’ye 361 milyar $ yenilenebilire harcayacak, ama haberde Çin devlet kurumları arasındaki bazı farklılıklar da var. Lübnan, 5 açık deniz alanını ihaleye çıkıyor. Dubai-Brent farkı da ne? Biraz değindik. Grafikler iyiydi, tüm raporları okuyamasam da gözüme çarpan istatistik ve grafikler aşağıda.

Bilgiler

Çin 2020’ye(dahil) 361 milyar $ yenilenebilir elektrik üretimine yatırım yapacak. Bu yatırımlarla 13 milyon istihdam elde edilecek. Enerjisinin yarısını hala kömürden elde edecek, tüm enerjinin %15’i yenilenebilir olacak

Barclays’in kara kuğuları(küçük olasılıklı büyük riskler): Arz tarafında İran krizi ve misil denemesi, venezüella’nın iflası, Rusya’nın Ukrayna’daki etkinliğini genişletmesi; Talep tarafında Çinle ticaret savaşı, Tesla 3’ün zamanında teslimi ve pil fiyatlarında hızlı düşüş, Çin’de fukushima tarzı bir kaza.

Fransızların Areva’yı kurtarma planı vergi verenlere(ABD’de vergi veren denir ama Fransızlar devlete diyor) 10 milyar euro’a mal olacak. Fransa’da nükleer sektörde 220,000 kişi çalışıyor

Dünyada hafif petrol artarken ağır petrol de OPEC kısıntısının etkileri gözüküyor. Dubai fiyatı ağır petrol, Brent de hafif petrol. Aradaki fark daralması nispeten daha kötü ürün ile daha kaliteli ürünün aynı fiyata gelmesi demek. Bu da ağır petroldeki arz eksikliğini gösteriyor. Serkan’ın yazıları takip edilmeli

İtalyan araştırmacı Giulio Regeni’nin Mısırda öldürülmesini örtbas suçlaması ile İtalya Mısırdan büyükelçisini 2016’da çekmişti. Yeni büyük elçi atanacak. Eni CEO’su Al-Sisi ile görüştü, 2016’daki 2.7 milyar $ yatırım yapmıştı. Nooros alanında 15 ayda günde 25 mcm/gün üretime başlayacaklarını belirtti. Üretimler 2017 sonuna

ABD Enerji Bakanı Prof Ernest Moniz, görevden ayrılış memosunu yayınladı. (Cabinet Exit memo). “enerji, bilim, güvenlik, çevre” temel sorumluluk alanlarıydı. Nükleer de güvenlik, temiz enerjide ilerleme, ArGe (Arpa-e)

EIA’ın ABD enerji tahminlerini içeren yıllık enerji görünümü yayınlandı. Petrol ürünleri talebi, kömür, nükleer düşüyor. Senaryo yaparken dışsallık olarak fiyat ve teknoloji alarak, 4 senaryoları var. Elektrikli araba konusunda kısa dönem iyimserliği var. Dağıtık kaynaklarda da uzun dönemli bir iyimserlik taşıyorlar.

Lübnan 5 açık deniz alanın geliştirilmesi hakları için ihaleye gidiyor.Sonra 5 tane daha ihale edecek. Lübnan eski enerji bakanı 3 trilyon m3 gaz ve 850 milyon varil petrol olduğunu iddia etmişti.

Clipperdata: Son iki yılda 70 Kuzey Amerika enerji şirketi 57 milyar $ hisse satarak kaynak oluşturmaya çalıştı. Rusya’nın kredi default swapları petrol fiyatları ile neredeyse tam negatif korelasyonlu.

BNEF’in “Offgrid ve minigrid” piyasa görünümü çok yerinde. Afrika’daki kontürlü elektrik sistemlerini (pay-as-you go solar) yeni bir altyapı yatırım kategorisi olarak değerlendirmiş. Ocak 2015’ten bu yana 1.4-2 GW küçük sistem güneş kurulduğu tahmin ediliyor. Pakistan ve Nijerya en önemli piyasalar. Bu sistemlere Asya Kalkınma Bankası 1.1 milyar $ ayırmış. Piyasa gelişiminde bu ülkelerin para birimi kurlarına da özel yer ayırmışlar

Meksika’da 2017 ile başlayan akaryakıt fiyat deregülasyonu sonucu sürücülerin ödediği bedeller %20 arttı. Meksika, ABD rafinerilerinin ürettiği benzine bağımlı, 450bin v/g ithal ediyor. Toplam tüketimi 1.95 mv/g.

İstatistik

BNEF raporundan – Gelişmekte olan ülkelerde mini grid/off grid görünümü

• 3 milyar $ : Ocak – Ekim 2016, Çin’den gelişmekte olan ülkelere PV ihracatı
• 2016 ilk yarıda şebekeden bağımsız güneş aydınlatma sistemleri satışı 142 milyon$
• Nisan’dan bu yana mini-grid PV projeleri 21 MW
• Hindistan’da 2016’da 43098 güneş enerjili su pompası kurulmuş
• Çin’in Güney Asya’ya PV ihracatı 1.9 milyar $, orta doğuya 160 milyon $

Grafik

Arab light petrolün Asya, Avrupa ve ABD’ye ham petrol farkı (Petromatrix)

ABD’de EIA’nın Annual Energy Outlook’u bugün yayınlandır. Bu grafik ilginç, ABD’de petrol ürünleri talebi bir daha 2000’li yıllardaki seviyesini göremeyecek

ABD’nin LNG ihracat beklentisi de ilginç

 

Tarih

3 Şubat 1951 Milliyet – Aklın almadığı bazı keşifler “İyiki cep telefonundan haberleri yok”

 

Serkan Şahin’in hafta ortası yorumu üstte. ABD petrol verileri ve kuyuları hakkında Türkçe bulamayacağınız detaylar var. Bugün CES haberleri ilginçti, 21 saat pili giden laptop, elektrikli araba açıklamaları. Mustang’de hibrit olacaksa, dünya değişiyor demektir. Uzmanlar neden sıradan insanlardan daha fazla yanılıyorlar, otorite olduklarına inançları değişimleri görmelerini ve fikirlerini güncellemelerini engelliyor (Superforecasting kitabından). Değişimleri teknoloji tarafından takip etmenin çok faydasını gördüm.Çin’in şeyl ve elektrikli arabalar tarafında rekabete hazır olduğunu düşünüyorum. Litvanya LNG ihraç etmiş, haber yanlış değil, FSRU’ya gelen LNG’yi küçük gemi kargolarla bölgeye gönderiyor.

Yorum – Serkan Şahin

“EIA stok verilerinde bence en ilginc veri PADD 3 ham petrol stoklarinin 1.3 milyon varil artmasi var. Islenmis urunlerde de dahil ulke genelindeki toplam stoklardaki 12.9 milyon varillik muazzam dusus, ve cogunu islenmis urunlerin olusturdugu 1.06 milyon varil artan ihracat, hem iceride hem de disarida mevsimsel talebin isaretcisi. Cushing ham petrol stoklari 172,000 varil artmis, bence olan sey stoklarin cogunun PADD 3’e kaymasi. PADD 3 rafinerilerinin kullanim oranlarinin %95’e dayanmasi bunu destekliyor. Stoklardaki petrol kullanarak artan fiyat ve talebi firsat bilerek yukselen marjinlerden faydalanma cabasi olarak görüyorum ben bunu.

Reeves county (Teksas)’deki kule sayisi artisi gaz talebi desteginin devam ettigini soyluyor. Midland (Teksas)’de ufak bir kipirdanma var ancak toparlanma demek icin erken. Bakken’de McKenzie (Kuzey Dakota) yine muhtemelen gaz talebi ile bir destek goruyor ancak Bakken’in geri kalani hala maliyet ve kapasite sorunlarini ciddi sekilde hissediyor. ABD’de uretim toparlanmasi icin hala erken oldugunun ciddi gostergeleri bunlar. Alaska In-Transit stoklarinda 1 milyon varil gibi ciddi bir artis var, bu ilginc.”

“Buradaki gorusler tamamen yazarin kendi gorusleri olup Thomson Reuters ve bagli kuruluslari kesinlikle baglamaz ve goruslerini yansitmaz.”

Bilgiler

Ford 4.5 milyar $’da yeni elektrikli arabalar için yatırım yapacak. Meksika’daki 1.6 milyar $ yatırımdan vazgeçtiğini açıkladığı basın açıklamasında gözden kaçan nokta. Hybrid Mustang 2020’de, Ford Transit prizli hibrid, Avrupa 2019

CES’te LG Gram 14 laptopu 1 kilo altı, pil ömrü 21 saat diye beyan edilmiş.

Qualcomm’un 10nm Snapdragon 835 işlemcisi, daha az enerji tüketiyor. Daha ince cep telefonu ve uzun şarjlı laptop demek

Exxon T-Rex lakaplı Rex Tillerson’a, kongreden onay alırsa(dışişleri bakanlığı için), 180 milyon $’lık emeklilik paketi önerdi

General Motors’un EV1, 1990’da lansmanı yapılmış, 120 mil menzili olduğu iddia edilmiş.2 koltuk,33995$mış ozaman

Güneşte 2017’deki 7 trend: O&M-işletme fiyatları üzerinde baskılar artıyor; daha büyük portföy santraller oluşuyor; PV miktarı arttıkça sistem işletmecileri daha fazla güneş santralinde kesinti yapıyor; PV üretenler dağıtım şirketi yerine traderlara satıyor, O&M’de robotik vs yeni teknolojiler; otomasyon; sibergüvenlik… bu yazı güzeldi

İngiltere de önümüzdeki 3 yılda yenilenebilir yatırımlar %95 düşecek. 2016’de 1 milyar sterlinlik yenilenebilir yatırımından geri adım atılmış. 2017-2018’de yine 6 milyar sterlin yatırım ile tavan yapıyor. Ama muhafazakar iktidar 9 yeşil politikayı sonlandırdı.

Amerikalı sürücüler, 2017’de 50 milyar $ daha fazla akaryakıta harcayacak.

Angola LNG tesisi, 23 aralıkta küçük sorunlar sebebiyle kapatılmıştı, çalışmaya başlamış. 2013 ortasında biten tesis, Chevron önderliğin, Bechtel tarafından yapılmış 5.2 milyar ton/yıl kapasiteli ve 10 milyar $’a mal oldu.

İran, Kuveyt Haber Ajansına yaptığı açıklamada Irak Kurdistanına petrol boru hattı iddialarını reddetti.

Litvanya 2 Ocak’da ilk defa FSRU üzerinden LNG kargosu ihracatı yaptı. FSRU Independence’dakiı LNG’yı küçük LNG kargoları ile İsveç ve Finlandiyadaki mini terminallere gönderdi. 1000-30000 m3 LNG kargo boyutlarında ithalat mümkün.

Tesla fabrikası bugün çalışmaya başladı. 2900 kişinin çalıştığı 4.9 milyon foot kare alanda Panasonic ile birlikte pil ve araba üretilecek. Bugün sadece 3’te 1’i bitti. 2018’de tam zamanlı 6500 kişi çalışacak. 2015’te dünya lityum ion pil üretiminin %88’i Çin, Japonya ve Kore’de oldu. Lityum çok dengesiz bir kou, bir pillerde yangın çıkarsa….

Çinli desteği ile FF91 aracını sunan Faraday Future 0’dan 100’e 2.39 saniyede çıkıyor. 1050 beygir gücü, 378 mil menzil… Üzerinde 10 kamera, 13 radar, 12 ultrasonik sensör sayılmış. Kükremezse olmaz…

Avustralya’da kayıtlı Çin’de unkonvansiyonel araması yapan Sino Gas& Energy, Çin’de Ordos baseninden(Shanxi) 0.7 milyon m3/gün üretime çıktı. PetroChina bölgede PSA’da alım fiyatını arttırarak(%27ye yakın) 200$/1000m3 yapmış. Haber neden önemli? Çin unkonvansiyonelde büyük oynamayı hedefliyor olabilir. Fiyatı yukarı çıkarması sinyal

PetroChina, Çin’deki Sichuan bölgesinde geçen sene 2.3 milyar m3 şeyl gaz üretti. 2016 hedefi 1.5 bcmdi.

Grafik

Amerikalı sürücüler, geçen seneye göre bu sene akaryakıta 50 milyar $ daha fazla harcayacaklar. (Houston Chronicle)

Tarih

Eskişehir’de toryum madeni bulundu, 27 Haziran 1977, Milliyet sayfa 1

Piyasalar tatilden döndü. Bugün Sohbet Karbuz’un “Rus gazı, nükleer ve Çin” yorumu var. Rusya şeyl’de başarılı olursa, petrol sektörü bir “arz şoku” yaşar ama devlet planları bile çok hızlı bir atılım görmüyor. Dünyada buğdaydan çok çelik üretiliyor, ilginç geldi. ABD enerji gündeminde yenilenebilir ve elektrikli arabalar merak konusu. Suudiler Asya fiyatını arttırıyorlar. Libya petrol üretimi 2 senenin zirvesinde.2016’da 7 ülke stoklara ortalama 1.1 mv/g depo yapmış. İstatistikte hangi Rus petrol üreticisi ne kadar üretti, üretimini değiştirdi.

Yorum – Sohbet Karbuz

Avrupa Birliği, Rus gazına olan bağımlılığını azaltmak konusunda ayyuka çıkar derecede politik çabalarken ticari gerçekler bambaşka resim çizmeye devam ediyor. 2016 yılında CIS ülkeleri dışında kalan Avrupa ülkelerine Gazprom’un yaptığı ihracat 159 bcm den 179 bcm’e çıkarak tarihi bir rekora ulaştı. Şu anda diğer boru gazlarıyla olan rekabeti bir kenara bırakın LNG ile bile rahatça rekabet eden Rus gazının Avrupa gaz piyasasında pazar payını geçen yıl arttırmasına Avrupa Birliği Komisyonundan bakalım nasıl bir yorum gelecek. Bu arada, fiyat anlaşmazlığı sonucu Türkmenistan İran’a gaz ihracını keserken iki soru kafa kurcalıyor. Daha kendi gaz ihtiyacını henüz tam karşılayamayan İran’ın Avrupaya gaz ihraç planları ne kadar gerçekçi. Benzer şekilde, Türkmen gazının İran ve Türkiye üzerinden Avrupaya iletilmesi konusunda yazılıp çizilenlerin gerçekleşmesi ne kadar olanaklı.

Nükleer enerji gelişmekte olan ülkelerde daha çok konuşulurken batılı ülkelerde de halkın sesi daha çok duyulmaya başlayacak. Iran 2025 yılına kadar yaklaşık 76 GW olan elektrik kurulu güç kapasitesini 100 GW’a çıkarmayı planlıyor. Bu artışın %12’sinin nükleerden gelmesi hedefleniyor. İsviçre’de bulunan 5 nükleer santralın kapatılmasına yönelik yapılan referandumda hayır çıkması ile bu santrallerin güvenli ve güvenilir olduğu sürece kullanılmaya devam edilmesine karar verilirken yeni bir nükleer santral yapılmayacak. Elektiğin %60’ını hidro, kalanını nükleerden üreten ülkede nükleer santrallerin yerini ilerde yenilenebilir enerjinin alması yönünde bir eğilim var. ABD’de nükleer yanlısı bir yönetim iş başına gelirken, elektriğin yaklaşık dörtte birini nükleerden sağlayan AB’de (Euratom verilerine göre) 2050 yılına kadar 100 yeni santralin yapılacağı tahmin ediliyor. Bu santrallerin çoğu eskimiş santrallerin yerini alacak. Çin’de 60 yeni reaktör ileriki yıllarda devreye girecek. Bu gelişmeler uranyum arzında dışa bağımlılığın devam edeceğine ve dolayısıyla ileride bu bağımlılığın uranyum arz güvenliği başlığı altında daha çok konuşulacağına işaret ediyor. Kazakistan halen global uranyum arzının %41’ini sağlarken kalan miktarın çoğunu Kanada, Avustralya ve Nijer oluşturuyor. Bu yüzden İspanya’da 2018 yılında devreye girmeye beklenen Salamanca uranyum madeni AB için çok önem taşıyor.

Çin 2017 yılında küresel kömür piyasasında ağırlığını daha da hissettirecek. Hindistan, Endonezya ve Vietnam’da önemli kömür talep artışı beklenirken Çin en büyük tüketici konumunu koruyacak. Bu arada Pekin başta olmak üzere bir çok şehirde geçtiğimiz günlerde aşırı hava kirliliği nedeniyle okullar ve fabrikalar tatil edilirken araç trafiği yarı yarıya azaltıldı. Kömürün gazlaştırılması yoluyla büyük şehirlerde kömür tüketiminin gazla ikamesi yanında benzin ve mazotlu araçların yerinin elektrikli araçlarla doldurulması planlanıyor.​

Bilgiler

Çelik, dünyada her yıl 900 milyar $ değerinde 1.6 milyar ton çelik eritiliyor. Dünya buğday üretimi de 749 milyon ton. 2016’da çelikte 6 İngiliz istihdamından 1’i eksildi, ABD’de US Steel iş gücünün çeyreğini gönderdi. Dünya’da çelik kapasitesi 2.4 milyar ton/yıl. Çin 5 yılda 150 milyon ton kapasite kapatacak. Amerika’da üretkenlikte 2 misline çıkmış.

Rusya Sibirya’daki Bazhenov formasyonu 75 milyar varil ile, dünyanın en büyük şeyl rezervi, yaz boyunca 39 hidrolik çatlatmayı tamamladı. Artık soru “ne zaman?”, Gazprom Neft 2023’te 40bin v/g (en az) üretmeyi planlıyor. Bu sene Krasnoleninskoye alanındaki bir BAzhenov kuyusunda 50 ton/gün petrol üretimi yapıldı. Sorun teknoloji kısıtları,

Hindistan Tuticorin’de kömür santralinden çıkan CO2’yi düşük maliyetle soda külüne çeviren bir sistem ile dünyanın en düşük maliyetli CCU (karbon yakalama ve kullanma) sistemi devrede. Senede 60,000 ton CO2’yi soda yapacak.

Suudiler, Asya’ya OSP (Official selling price) fiyatını Şubat için 50 cent ila 1$/varil arttıracaklar gibi gözüküyor. Sebep, Dubai fiyatındaki güçlenme ve rafineri marjlarının sağlıklı olması. Suudilerin Ocak’ta üretimi 486bin v/g azaltacaklar.

İngiltere’deki kömür santral verimlilikleri ortalama %38. Forward eğrilerde, yazın kömürlerin çalışmakta zorlanacağını gösteriyor. En az %40 verimli olan %49.13 verimli CCGT (kombine çevrim) ile baş edebilir. Hesaplamalarda 2 pount/MWh kömür O&M’e karşılık 1 pound/MWh gaz O&M’i öngörüldü.

Kuveyt, Al Anba gazetesinin Kuwait Oil CEO Jamal Jaafer’e dayandırdığı haberde Kuveyt’in üretimi 130bin v/g kestiğini duyurdu. Petrol 60 $/v ‘i görünce artan ABD kuleleri fiyat sınırlayıcı faktör olacak.

Libya’nın petrol üretimi, Libya National Oil Corp üst düzey yetkililerine göre 690,000 v/g ile 2 yılın zirvesinde

2017 ABD’de enerji gündemi; kömürün geleceği “enerji gelişimi fiyat, teknoloji ve jeoloji ile belirlenir”; Temiz elektrik planı (CPP)’ın geleceği “24 eyalet CPP’yi durdurmak için dava açmıştı”; Trump’un yenilenebilir planı “federal topraklarda izinlerin durumu”; eyaletlerin tepkisi “29 eyaletin kendi yenilenebilir ve sera gazı pplanı var”

2017 Çin’in petrol ve ürünleri gündemi; yüksek fiyatlar 60$’ı aşarsa Çin’in düşen üretimi sabit kalabilir, ayrıca SPR(stratejik petrol stoklarına) alımları devlet tarafından yapıldığından çok etkilenmez, bağımsız rafineriler (geçen sene %81 daha fazla gazyağı ve benzin ürettiler) eski rahatlığı bulamayabilir,

1 MW sabit montajlı güneş sistemi bugün ki 1.14 milyon $’dan 2025’te 0,73 milyon $’a düşecek. Modül ve inverter maliyet toplamı tüm maliyetin yarısından daha düşük seviyeye gelirse marj kalmamış demektir bence

Çin’in 13. 5 yıllık kalkınma planı; 2016 yılındaki 3.3 milyar ton kömür üretimini 2020’de 3.9 milyar ton ile sınırlayacak. İlginç olanı 800 milyon ton verimsiz üretimi 500 milyon ton gelişmiş maden kapasitesi ile değiştirecek. 5930 resmi kömür madeni var. 2018 sonrası, 1.2 milyon ton/yıl kapasiteye sahip yeni madenlere [sadece] izin verilecek

İstatistik

Hangi Rus petrol şirketi ne kadar üretim arttırdı veya azalttı? (Traders Community)

– Novatek yıldan yıla, +37.6% büyüme ile 12.46 milyon ton
– Gazprom Neft +6.7% büyüme ile 57.79 milyon ton
– Bashneft +6.3% büyüme ile 0.8 milyon ton
– Tatneft +5.3% büyüme ile 28.69 milyon ton
– Rosneft +0.5% büyüme ile 209.96 milyon ton
– Surgutneftegazoil +0.4% büyüme ile 61.85 milyon ton

Üretimi düşen şirketler;

– Lukoil’in üretimi -2.8% düşerek 83.57 milyon ton
– RussNeft üretimi -5.2% düşerek 7 milyon ton
– Independent Oil Company(Şirket ismi gibi yazılmış, bağımsız üreticiler dememiş) üretimi – 1.3% düşerek 2.3 milyon ton oldu.

Grafik

2016’da petrol stoklarına 7 ülke 1.1 mv/g petrol aldı. (TankerTrackers ‏@TankerTrackers )

Rusya’nın gelecekteki petrol üretiminin modlara göre ayrımı (FT)

Tarih

Yaz saati – Abdi İpekçi – Milliyet, 7 Mayıs 1973

Piyasalar bugün kapalıydı. Porsche elektrikli araba 3.5 saniyede 100 km ama kükremiyor, büyük problem, gerçekten. Araba algısı nasıl yönetilir. Micheal Liebrich’in yazısı çok ilginç yukarıdan aşağı ve aşağıdan yukarı tam ters anlamlar. İngiltere’de ilk defa deniyor ama FT ayıp etmiş, haberde önemli olan pik saatlerde 5 misli pahalıya mal oluyor. Kömür-doğalgaz tahteravalli dengesinde sallanacak galiba.

Bilgiler

Bu hafta; bugün petrol piyasaları kapalı-elektronik işlemler devam eder. Çarşamba API, ABD petrol arz raporu yayınlayacak, Perşembe EIA haftalık stok verileri ve doğal gaz depolama verilerini; cuma da haftalk Baker Hughes kuyu rakamları yayınlanacak.

ABD’de Dakota boru hattındaki protestolarda ödüllü bir film yapımcısı ve prodüktöre 45 yıl ceza istenmiş.

Porsche elektrikli arabanın bir sorunu var. “Müşteriler ses konusunda çok duygusallar, motorun kükremesini seviyoruz, elektrikte de benzer bir şey bekliyoruz”. Porsche elektrikli araçlar için 1.1 milyar $ ayırdı. 1400 kişi istihdam edecek. Kurucusu Ferdinand Porsche 1898’de elektrikli araba tasarlamış. 250 mil, %80 şarj için 15 dakika…

İngiltere’de Green energy şirketinin konut müşterilerine “Tide”(Gelgit) tarifesi ile, gece 23-sabah 06, 4.99 p/kWh; haftaiçi 16 ile 19 arası 24.99 p/kWh; diğer saatlerde 11.99p/kWh ile konut tüketicileri ilk defa bu farklılıkta ve akıllı sayaç gerektiren, kullanım zamanına göre değişen tarife ile tanışıyor.

Rusya, Aralıkta 11.21 mv/g üretim ile 30 yılın en yüksek üretiminde. 2015’te ortalama 10.72 mv/g, 2016 ortalaması da 10.96 mv/g oldu. 2017 tahmini de 11.01-1107 p/kWh civarında olması bekleniyor. Doğalgaz üretimi de Aralıkta günde ortalama 2.14 bcm/gün, ay toplamı 66.38 bcm oldu, Kasımda 62.59 bcmdi

2015’te ABD’de kapatılan(retired) santrallerin %80i kömürdü. Sıcak geçen yaz, ucuz doğal gaz ile baş edememişti. Ama artan soğuk, doğalgaz fiyatları ile bir düzlük belirdi. “İşler daha kötü gitmez”, finansal analist. 3.çeyrekte üretim %21 arttı. Doğalgaz, kömür tahtaravalli de bir o yana bir bu yana devam eder bir süre.

Mitsubishi Heavy Industries ve Vestas (MHI Vestas ortaklığı), 8 MW’lık türbinleri yerleştirilmişti. 10 sene önce 3.6 MW türbin en büyüğü idi. Kuleler 113 m yüksekliğinde, kanatlar 80 m. Bu türbin ile Vestas 24 saatte 192 Mwh üreterek rekor kırdı. Ama sektör 10-12 MW’lara gözünü dikti. Offshore da ne kadar büyük o kadar iyi demek çok yanlış olmaz

BNEF’den Michael Liebrich’in yazısı çok ilginç, yukarıdan aşağı okununca temiz enerji kaynaklarını yerden yere vuruyor, son cümlesini okuduktan sonra aşağıdan yukarı okuyunca da tam tersi oluyor.

Grafik

Kuyu başı üretim rakamları, OPEC

Aşağıdaki yorum Serkan Şahin’in yorumudur:

“2017’nin ilk yorumunu Turkiye’de kimsenin nedense hic kafasini cevirip bakmadigi bir gerceklik uzerine yazmak istedim. Yuzeysel dusunmekten cikip isin ozunu gormeye yardimci olacak bazi olasilik senaryolarini konusmak istiyorum. Onceden sunu soyleyeyim ki bugun yazacaklarim daha once yazdiklarimdan biraz farkli sekilde benim gordugum bazi olaylarin arkasindaki olasilik senaryolarina dayali olacak.

Suriye’nin kuzeyi uzerine bazi senaryolari konusarak bolgede olanlari anlamaya calisalim. Ben Rusya’nin Suriye’nin kuzeyindeki varligini koruma cabasini cok rahat anlayabiliyorum. Buna karsilik ABD’nin buradaki planlarini da anliyorum. Ancak Iran’in Suriye’nin guneyindeki ve ortasindaki Sii varligini guclendirmek yerine neden butun gucunu Suriye’nin kuzeyine odakladigini kendime surekli sormadan edemiyorum. Aklima gelen en ihtimalli senaryo Iran’in hem kendi petrolunu ve gazini hem de Irak petrolunu (ki Irak gazi hakkinda bazi suphelerim var), Suriye’nin kuzeyi uzerinden Akdeniz’e tasima plani oldugu. Hem Hurmuz Bogazi ve hem de Suveys Kanali’ni atlayacak bu rota sayesinde Iran Avrupa’ya giden rotalarda Suudi Arabistan egemenliginden kurtulmus olacak. Hem tasima maliyetlerini kisacak hem de sureyi azaltacak. Bu durumda maliyet avantaji ile Avrupa pazarinda kendisine ciddi bir yer saglayacak. Lazkiye veya civarina kurulacak bir sivilastirma tesisi ile de LNG satisi yapabilecek. Bu hem Avrupa’nin ucuz petrol ve dogalgaza ulasmasini saglayacak, hem de Rusya’ya alternatif bir kaynak olusturacak. ABD icin bu iki turlu avantajli, hem Avrupa’nin dogudan gelen Rus gazina bir alternatif kurmus olacak hem de Israil’in Dogu Akdeniz kaynaklarini (Israil gazindan bahsetmiyorum) Avrupa’ya tasima hayallerinin onune gelebilecek en ciddi tehdidi tam da rotanin kalbine koyabilecek. Bu senaryonun en buyuk ekonomik magduru Rusya olurdu. Ikinci buyuk ekonomik magdur ise Katar. Suudi Arabistan’in magduriyeti daha cok mezhepsel olurdu; Turkiye ile Arap sunni nufusu arasindaki bag kopardi. Bu da Suudi Arabistan’i bolgede Iran ve Israil’e karsi zayiflatirdi.

Bazen ben bile kendime sunu soruyorum; “E hersey mi donup dolasip petrol ve dogalgazla ya da daha genis bir sekilde enerji kaynaklari ile alakali?” Evet, hersey onunla alakali. Hersey isin ekonomisi ve parasal getirisi ile alakali. Ekonomik guc ile siyasi gucu birbirinden ayirabilecek bir tez kurabilen varsa, dinlemekten mutluluk duyarim. Bugun yasanilanlar Dunya’daki kaynaklarin bolusumunde paylarin yeniden dagitilmasi mucadelesi ve 3. Dunya Savasi’nin bundan baska hicbir konu ile alakasi olmayacak. Bana sorarsaniz zatan son 5-6 yildir bu savas basladi ancak bolgesel kucuk ic savaslar seklinde kendisini ortaya koyuyor simdilik.

2017’nin hepinize ve ulkeme hayirlar getirmesini diliyorum.

Selamlarimla”

“Buradaki gorusler tamamen yazarin kendi gorusleri olup Thomson Reuters ve bagli kuruluslari kesinlikle baglamaz ve goruslerini yansitmaz.”