7 Nisan 2021

30 yıldır ilk defa orta sınımfta büyük bir azalma oluyor. Pew Research’e göre Almanya ve İngiltere nüfus toplamına eşit 150 milyon kişi 2020’de sosyoekonomik basamakta geriye düştü. Günde 10-20$ arası kazananlar orta sınıf olarak sınıflandırılmış. Pew’in orta ve üst orta gelir sınıfı 2.5 milyar insanı kapsıyor.

Geçen sene dünyada 37.8 GW kömür santrali emekliye ayrıldı, 2015’teki rekora yakın ve 2019’a göre %4 daha yüksek. Fakat geçen sene Çin 38.4 GW yeni kömür santrali devreye aldı, dünyaki devreye giren kömür kapasitesinin %76sı. Hindistan sadece 2 GW kapasite ekledi.

Bitcoin madenciliği yük kaydırma anlamında talep tarafı olarak kullanılabilir mi? Bitcoin madenciliğini pile benzetenler var. Cambridge Bitcoin elektrik tüketim endeksine göre bitcoin pik talebi 1.2GW ve 9.6 TWh yıllık tüketimi var.

Çin’de geçen sene 1.3 milyon elektrikli araba satıldı. Lityum pil fiyatları 110$/kWh’e geçen sene düştü, ama araba başına pil maliyeti 12000$. Tesla’daki pilin ağırlığı 540 kg. Son dönem sektör trendlerinden biri de katodda nikeli %80den fazla arttırarak hem menzili arttırıp hem de daha az kobalt kullanımı sağlamak. Lityum demir bu pillere göre daha güvenli ama enerji yoğunluğu düşük. Elektrikli arabalarda 20-30 kg nikel, 20 kg’a kadar kobalt ve 60 kg’a kadar lityum kullanılıyor. Pillerdeki enerji yoğunluğu son 20 yılda %4/yıl arttı ve 700Wh/litre’ye geldi. Katı hal pilleri bunu 1000 Wh/Litre’nin ötesine çıkarabilir.

Column charts showing that demand for key electric vehicle raw materials is set to outstrip supply by showing Global supply and demand forecasts in kilotonnes for nickel and lithium from 2019 to 2025

Katı hal pillerinde adını en çok duyuran QuantumScape, 2024’te ticari üretim hedefliyor. Solid Power ise 22 katman küçük ölçek pilleri üretiyor. 1 seneye kalmaz büyük pil üretmeyi, 2025’te de arabalarda kullanmayı hedefliyor. Toyota ise 10 dakikada 500 km menzil veren pil prototiplerini bu sene tanıtacak. Küresel pil ve elektrik depolama cihazları patentleri diğer teknolojilere göre 4 kat hızlı artıyor. Katı hal pilleri ise en büyük artışı görüyor.

Line chart of Prices ($'000s per tonne) showing Metals prices have moved higher in recent months

Norveç’in 1.3 trilyon $’lı petrol fonu yenilenebilir altyapısındaki ilk yatırımını yaptı ve Oersted’in Hollanda’daki açık deniz rüzgar çiftliğinin %50 hissesine 1.4 milyar € ödedi. Norveç parlementosu kararına göre 14.2 milyar $’a kadar yenilenebilir yatırımı yapabilir. Fon daha önce dünyanın en büyük emlak yatırımcılarındandı.

ABD yönetimi Temmuz’da araçlar için yeni daha sıkı emisyon limitları açıklayacak.

S&P Global’e göre Star rafinerisi 2020’de 10.5 milyon ton petrol işlerken bu sene %4.8 artış ile 11 milyon ton ham petrol işleyecek. Covid sebebi ile Star jet yakıt üretiminin %100’ünü dizele çevirdi ve dizel üretimini 4.6 milyon tondan 6 milyon tona çıkardı.

Grönland’da seçimleri %36 ile yeşil-sol hareket kazandı. Parti Kvanefjeld madencilik projesine uranyum bulunduğu için yıllardır karşıydı. Fakat madencilik ve petrol aramalarına Danimarka’dan bağımsızlık kazanmak için destek veriyordu. Trump, Grönland’ı Danimarkadan 2019’da satın almayı önermişti. Kopenhag Çinli şirketleri adadaki altyapı yatırımlarından uzak tutmaya çalışıyor. ABD’nin adanın kuzeyinde Thule’da bir askeri üssü de var. Kvanefjeld projesi Çinli nadir toprak üreticisi Shenghe Resources’ın çoğunluk hissesine sahip olduğu Avustralyalı Greenland Minerals.

“Birleşik devletlerin küresel ekonominin kararlı kalmasında çok temel çıkarları var ve bu da demektir ki, ABD yönetimi -ne kadar petrolü düşünmek istemeseler de – petrol fiyatlarının çok düşük veya çok yüksek olmasından endişe duyması beklenir.” . ABD Enerji Bakanı Jennifer Granholm’un OPEC+ kararından bir gün önce Suudi enerji bakanını araması “Biden yönetiminin artan benzin fiyatlarına politik duyarlılığı adına” çok şey söylüyor. FT’ye göre bu, Biden yönetiminin ilk gerçek dış enerji müdahalesi oldu.

Vitol 2020’de rekor kar elde etti, brüt 5, net 3 milyar $. 2019’da bu 2.2 milyar $’dı. Ama 2019’da 8mv/g olan petrol ticareti 7.1 mv/g’e düştü. 2020 ilk çeyrekte 2019 ilk çeyrekteki 600 milyon dolar gelirden 180 milyon dolar’a gerilemişti. Ekonomik büyüme beklenenden yavaş ve Vitol 1 milyar $’ı belirlediği yenilenebilir projelere yatıracak.

Rusya en büyük gaz ihracatçılarından, kömür satışlarında ise üçüncü. Rusya’nın rüzgardaki potansiyeli de çok yüksek ve 17000 TWh teknik potansiyeli var. Norveçli analiste göre Rusya fosilden yeşile geçişte Kodak anını yaşıyor olabilir. Ama petrol ve gaz gelirleri 10 yıl öncesine göre bütçede %40’dan %25’in üzerinde bir paya düştü. BP’nin %20 hissesinin olduğu Rosneft’ın Vostok petrol projesi 130 milyar $.

Norveçli Freyr AS, Norveç’in Arktik dönencesinde pilot pil üretim tesisini başlatmayı planlıyor. 2-2.5 milyar $ bir yatırım yapacak ve 2023’ün ilk yarısında üretim hedefliyor. Cobalt’ı Glencore sağlayacak. “Norveç denizinde deniz yatağı mineralleri ispatlandı” demişler.

Gözler ABD’nin Paris’e tekrar katılması sonucu vermesi gereken NDC – ulusal katkı bildiriminde. Obama döneminde 2025’te 2005’e göre %26-28 düşüş sözü verilmişti. Beklenti 2030’da en az %50 düşüş sözü. AB hedefi 2030’da 1990’a göre %55 daha aşağıda olacak.

Dünyanın en büyük güneş şirketi Longji Green Energy Technology hidrojen piyasasına giriyor. 31 Mart 2021’de Longji Hydrogen Energy Technology

Greensill Capital’ın çöküşünün ardından Sanjeev Gupta’nın doğu Avrupa (Romanya)’daki çelik fabrikası, karbon faturası için 100 milyon € finansman bulmakta zorlanıyor. Liberty Galati sene başında kendisine verilen karbon kredilerini satmış, ama Nisan itibari ile emisyonuna karşılık kredisini toparlaması gerekiyor. Finansman bulamadığı için bu kredileri alamıyor. Genelde önden karbon izinlerini satıp 12 ay sonra geri topluyorlar.

202 ülkeden 124’ü net sıfır sözleri vermiş durumda. 2018’de IPCC raporuna göre ülkeler küresel ısınmayı 1.5 derecede tutmak için 2050’ye kadar net sıfır emisyonları hedeflemeli. Ama hedeflerde farklılıklar var mesela AB tüm sera gazlarını hedeflerken, Çin sadece karbon dioksite odaklı. “Karbon ticareti ise, yüksek emisyonlu ülkelerin atmosfere verdikleri emisyonu azaltmadan net emisyonlarını azaltmalarına izin veriyor“. Ofsetler büyük tehlike olabilir.

ABD’de enerji sektör işlerinin saatlik medyan ödediği rakamlar ve toplam istihdam rakamları.

Avustralya’nın çeyreklik enerji ve maden raporunda küresel emtia ticaretine dair de çok iyi bilgiler var.