Month: October 2017

Enerji haberlerinde mevsimsellik var mı? Sanırım var, yazın-baharda güneş-rüzgar, kış-sonbahar doğalgaz kömür. Kömür fiyatlarının yüksekliği, Çin’in tutumu bu sene ilginç bir deney olacak, Çin’de kış tedbirleri artmış. Almanya, AB bizi bölgelere böler diye apar topar geçici hükümetle “elektrik sektör reformu” yapacak, Almanya iki ayrı piyasa bölgesine bölünmesin diye. Seneye Avrupa’da jet yakıtlarda yenilenebilir yakıtlar başlayabilir. İtalyan Eni’de petrol ve gaz görünümünün ikinci cildini yayınladı. Chevron Wheatstone ilk LNG kargosunu gönderdi. Dünyada su tarifeleri enflasyonun iki katı artıyor.

Haberler

Dünyadaki elektrik üretimi için kullanılan kömürün %70’i Asya’da. Ama Noble’ın çöküşü sonrası gelecek kömür kontratları öldü gibi. Glencore’da Avustralya’nın kömür ihracatının 4’te 1’ini yapıyor. Fakat Glencore ikili anlaşma çalışıyor, ICE’da 290,000 ton kontrat dönmüş geçen ay

Suudi Arabistan yerli gazın payını arttırmak istiyor, bu arada doğalgaz da ihraç etmeyi planlıyor. Haberi bir daha okudum, aynen böyle

Gelecek sene sonundan itibaren jet yakıtlarında %1 yenilenebilir yakıt kullanımı planlanıyor. Lufthansa 2011’de 1000 uçuşta 50-50 (kerosen-yenilenebili) denemişti.

IMF raporuna göre Körfez petrol üreticileri hala çok para harcıyor.

Almanya’da yeni hükümet kurulana kadar görev yapan hükümet hızlı bir elektrik piyasa reformunu planlıyor. Sebebi, AB ülkeyi iki ayrı fiyat bölgesine bölmeye zorlayabilir. Kanunla “bölünemez” diyecekler. Şebeke bedelleri %80-%45 artmış.

İtalyan petrol şirketi Eni Dünya Petrol ve Gaz görünümünün ikinci cildini yayınladı, petrol, gaz ve rafineri. ABD gaz üretimi %3.2 düşerken Avustralya etkisi ile dünya gaz üretimi %0.7 arttı.Gaz talebi %2 arttı. Çin %8.6 arttı.

Çin ajansına göre ilk 9 ayda, doğalgaz talebi %15.7 yıldan yıla arttı, geçen seneye göre %7.3 daha hızlı arttı. Karbon piyasa pilot denemesinde de 2013 yılından geçen aya kadar 679 milyon$lık işlem oldu. Çok proaktif bir ticaret yok denmiş.

Chevron’un Avustralya’daki Wheatstone projesinden ilk LNG gemisi yola çıktı. Tam kapasite de Wheatstone’un iki ünitesi 8.9 milyon ton/yıl LNG üretecek. İkinci ünite 6-8 aya devreye girecek

Çin’de hükümetin kömür üretimini kısmasının[konsolidasyon için] ardından Çin’in kömürünün 4’te 1’ini üreten Shanxi’de kömür diğer bölgelerde petrol ve kömür de kış hazırlıkları hızlandı.

MAN Diesel ve Turbo, Bangladeş’te 15 ağır petrol yakıtlı 15 ünitelik toplam 169 MW ürün tedarik ihalesini kazandı.

Botswana da EPDK kurdu. Botswana Energy Regulatory Authority, petrol ürünleri de kapsamda.

Çin elektrikli araba başına 15,000 $ sübvansiyon ile Norveçi takip ediyor. Çin’de bazı bölgelerde plaka ya açık arttırma ya kura yada yüksek bir bedel sonrası alınıyor. Elektrikli arabada bedava. Hali hazırda 171,000 şarj noktası var. ABD’de 45,000.

Dünyada su tarifeleri enflasyonun iki katı oranında artıyor. 385 şehirde, bir yılda %3.91 artmış. Danimarka en pahalısı 7.07 $/m3

Dünya Bankası emtia raporu (Worldbank)

Nature makale – Gelecek nesil akış pilleri

Grafikler

Eni’nin gaz ve petrol görünümünden (Eni)

Geçen cuma petrol fiyatları hızla yükseldi ve 2 yılın zirvesine çıktı. Bugün daha sakindi. İngilterede enerji tüketicileri uzun vadede markaya inovatif ürünlerden daha çok önem veriyor. Kobe Steel’de temettü dağıtmayıp tazminatları ödeyecek. California’da benzin vergisi geçen çarşamba 12 cent arttı. %üzerinden alınan vergiler ne kadar mantıklı? Petrochina 800 milyar $ değer kaybetti. Endonezya’da devlet şirketi Pertamine üretimi devam ettirecek mi? Chad Glencore yerine Exxon’a devlet hakkı satışı verecek ama Glencore’a 1.4 milyar $ borç var. Metalciler gelecekten umutlu

Özetler

Kobe Çelik skandalı sonrasında kar payı ödemeyeceğini duyurdu. Müşterilerine verdiği bakır, alüminyum’dan çeliğe, makine parça ve metallerde verilerin[kalite] sahte olduğunuitiraf etmişti. Müşteriler şikayet ederse ödeme yapmak için kar dağıtmayacak.

Chad, Glencore’a 1.4 milyar $ borcu var. Devlet hakkının pazarlığını Glencore’dan Exxon’a almaya çalışıyor. 2014’te yeniden yapılandırılan borcun yapılandırılmasından memnuniyetsizlikler var.

Petrochina dünya tarihinin hisseleri en çok değer kaybeden şirketi ve daha da dibi görüp görmediği bugün belli olacak. 10 yıl önce Şangay’da işlem gördüğünden beri 800 milyar $ değer kaybetti. Hala P/E’de Chevrondan pahalı. %82 değer kaybı, bu sırada Çin CSI300 -%73.

LME, Londra metal borsası haftası #LMEweek: metal stokları 2008 öncesine döndü, metalciler büyümeden umutlular, kurşunda kararsız, nikel de elektrikli arabaların etkisi o kadar değil.

Endonezya’nın 2014’teki 26.7 milyar $’lık petrol ve gaz geliri, 2016’da 9.2 milyar $’a düştü. Ekonomik milliyetçilik hız kazandı, 1960’larda bulunan Mahakham gaz bloğu 400 kuyudan üretimi Doğu Kalimantan’da Bontang LNG tesisine götürüyor. Şimdi Pertamine bloğu devr alıyor

California’daki benzin vergisi, benzin fiyatı artarken artıyor, düşerken düşüyor. Hem oran var hem de her sene 1 Temmuz’da maktu düzeltme var. Geçen çarşamba 12 cent artmış. Artı 2015’de bir rafineri patlamasından sonra çıkan fiyat bir daha düşmemiş, 20 cent yukarıda hala…

Rusya’nın Arktikteki Yamal LNG’nin tahminen Kasımdaki ilk gaz ihracatının alıcısı CNPC olacak. 27 milyar $’a mal olan Yamal’ın %50si Novatek, %20 Total, %30 Çinliler gibi. Projede %20 hisseyi CNPC alınca, Çinliler 12 milyar $ borç verdi. 2019da 16.5 milyon ton kapasite bekleniyor

Glencore 2011’deki 60 milyar $ halka arz yapmış. O zaman hisse 530 pence, şimdi 367 pence, geçen seneye göre %50, Eylül 2015’e göre 4 kat daha yukarıda. Bakır ve çinkoda güçlü, 6mv/g de petrol var.

Çin Pakistan ekonomik koridoru Çin’e daha fazla fayda getirecek, çünkü parayı veren Çinliler. Thar kömür madeni 3.5 milyar $ ve 1300 MW santral planlanıyor.

Hindistanlı Hinduja grubun önde gelen şirketi Ashok Leyland 400-500 crore (5 milyar inr=70-80 milyon $) elektrikli araçlara yatırım yapacak.

İngiltere’de enerji şirketleri ürün inovasyonu yerine spesifik markalaşmayı kullanıyor. Araştırmaya göre marka ile özdeşleştirme önemliymiş. İngiltere’de enerji tedariğinin %90’ı “Big Six”’de bunlardan da EDF Energy en az tedarikçi değişimine sahip.

Grafikler

Serbest erişimli LME metal stokları, 2008 krizi öncesi döneme döndü(Bloomberg)

Rusya’nın planlanmış LNG projeleri(Bloomberg)

Petrol (Brent) 60$ bandını kırdı, 2 yıldır ilk defa. OPEC’e moral oldu. Nissan Formula E’ye katılan ilk japon üretici oldu. Kömür kıtlığına mı gidiyoruz. Çevreciler bunlar “batık yatırım” olacak diye yatırımcıları korkutuyor mu ve kimse kömürde yeni yatırım düşünmeyince kömür çok mu değerleniyor. Palladium fiyatları ABD’de arabaların katalitik konvertörleri hırsızlığını arttırdı. Almanya’da rüzgar üretimleri kısılanlara geçen sene 643 milyon € ödenmiş.

Özetler

Kömür kıtlığı yaşanabilir mi? Asya’da Hindistan hariç herkes kömür alımlarını arttırdı. Çin %13.7 daha fazla ithalat yaptı. Bir yıl önce 72$’dan şimdi Newcastle 100$’lara yaklaştı. Kömürde 22.7 milyon ton arz eksiği var, 2018’de de devam eder demiş Noble. Ek talep yeni arz oluşturmuyor.

Palladium fiyatları fırlayınca, hırsızlar benzinli araçların katalitik konvertörlerine dadandı. 2017’den beri fiyatlar %43 arttı. Palladium talebinin %75’i arabalar için.

Araba değil, ulaştırmadaki elektrikli kullanımı. 2000 yılına göre dünyada iki misli araba satılıyor:84 milyon. 2000’deki %18 Asya payı şimdi %50 oldu. 110 ton Komatsu madencilik kamyonuna 700 kWh pil ve 800 beygir motor konmuş. Piller 4.5 ton. Yokuş aşağı 40kWh üretiyor.

Almanya’da pazar günün ki rekor rüzgar üretimi öncesi istatistikler uçuşuyor. Ülkede 2016’da ortalama bir tüketici 11.5 dakika kesinti gördü. Koalisyon toplantıları da iklim ve enerji politikası sebebiyle zorda. Ayrıca rüzgar üretimini şebekeye veremeyen üreticilere de 643 milyon € ödenmiş.

Çin kömür fiyatlarını düşürmeye çalışacak, %10 düşer diyorlar, tabii hangi seviyeden. Kömür piyasasındaki stokçulara karşı soruşturma başlatıyor. Kışın kömür ve doğalgaz arzı konusunda da bazı endişeler var.

Nissan’da Formula E’ye katılan ilk japon üretici oldu.

Exxon şeyl’de yılda ortalama %20 üretim artışı planlıyor. Permianda 2020’ye %45 büyüme bekliyor. Yani 2025’te üretim bugünkinin 4 misli gibi.

Total’ın 2 yıldır en yüksek kazancı beyan etti. Petrol ve gaz üretimi %6 artarak 2.58 mv petrol eşdeğeri olmuş. 3.çeyrek net geli 2.67 milyar $, bir yıl öncesine göre %29 artış.

Petrol piyasası daha önce 21 ay, 33 ay gibi sürelerde dengelenmiş, şu anda en son dönemin 32.ayındayız.

BP, Nil deltasındaki üretimin 50 mv petrol eşdeğerinden 2020’de 300 milyon v/g’e çıkmasını bekliyor.

Grafikler

ExxonMobil’in ABD’de üretim artış planlarından biri (Ed Crooks)

Dieter Helm’in enerji maliyeti raporu İngiltere piyasasında yeni tartışmalara yol açabilir. Helm kendi sitesinde aslında 3 değişik piyasa yorumu olduğunu (Neoclassic, Avusturya ve Varlık) anlatıyor, üçü de kendince doğru diyor. Adalarda LNG ve güneş en ucuzu. Oettinger, AB araba emisyon kuralları çok sıkı dedi. Barclays bankda Libor sonrası bakır ticaretinde de mahkeme yolları. Bugün fırsatı olan için en alttaki Platts LNG görünüm raporu ve 2 üstündeki Çin sunumu bakmaya değer. Oxford Energy podcast’inin ilk ve son kısmı(Çin) ilginç.

Özetler

Adaların elektrik sisteminde dizel, güneş, pil, LNG’den ve bunların karışımlarından. LNG ve güneş karışımı en ucuzu.

İngiltere’de Prof Dieter Helm’e yazdırılan “Enerji maliyet değerlendirme” raporu yayınlandı. İletim şirketi ile sistem operatörü ayrılmalı, operatör devlette kalmalı, yenilenebilirde açık arttırma vs var.

Oxford Energy’de podcastlere başladı. Tatiana Mitrova Gazprom bekle ve gör stratejisi izler, acelesi yok. Ruble de değer kaybettiği için Gazprom’un maliyetleri çok düşük. Fiyatları düşürmek istemez ama piyasa payı düşeceğini hissederse daha da düşer.

Daimler elektrikli kamyon ve kamyonetleri tanıttı. E-Fuso Vision One, 340 km gibi, 11 ton taşıyor, ağırlık 23 ton. eCanter(kamyonet) 70 kWh ile 100 km, %80 şarj yarım saat.

Almanya’da Pazar günü rüzgar üretimi rekora gidecek gibi, fiyatlar negatife düşebilir. Pazar sabah 7’de 39190 MW’a ulaşması bekleniyor. 40 nükleer santral gücü.

ABD’de enerji başta altyapılara siber saldırı uyarısında, internetten açık erişilen bilgiler (facebook, twitter bilgilerinden iletişim), bilinmeyen mailler, SCADA sistemlerinin kullanıldığı belirtiliyor.

Bakır fiyatlarında Red Kite (İngiliz muhafazakar partinin destekçilerinin sahip olduğu) fon, işlemleri üzerinden yaptığı Barclays bankı kendi pozisyonlarına göre karşı işlem yapmak ve işlemlerini Banka dışı kişilerle paylaşmaktan dava açtı. Olay ciddi.

Yeni AB araba emisyonları çok fazla sıkı, AB komiseri ve Merkel’in partisinin üyesi Oettinger söyledi. Yakında 2021 Kasım’da devreye girecek emisyon sınırları açıklanacak. Köln enstitüsüne göre Alman şirketler iklim ve çevre ile alakalı işlerden 66 milyar € kazandı.

Almanya’daki ellektrik dağıtım operatörleri, iletim işletmecilerinin dağıtım sistemine müdahalelerine sınır getirecek bir reform istiyorlar. Artan dağıtık üretim ile dağıtım sistemi yönetimi zorlaştı, bir de iletimciler her daim girmesin işe gibi bir mesaj verilmiş.

Çin’de 237 milyar $’lık batık olabilecek kullanılan kömür varlığı var. 56.2 Twh rüzgar ve güneş üretimi 2016’da kesildi. Çin’de Türkiye’nin tersi, talep doğuda, üretimler batıda.

Suudi prens, OPEC üretim kesintilerinin 2018 Mart’ın ötesine taşınmasını destekliyor. Dün ki Rus bakanın 2018’de üretimi arttıracağız açıklaması ile, üretimi daha da kısabilirim mi?

Platts’ın LNG görünümü bence dolu.

Grafikler

NBP mi TTF mi? Tezgah üstü mü, borsa mı? (Platts)

Rusya 2018’de petrol üretimini arttıracağını duyurdu. ABD sayıştayı GAO, iklim değişikliğine maruz etkiler raporunu yayınladı. Nissan Leaf’te talep yüksek. Saudi Aramco, Suudi borsasında 2018’de halka açılacak. ABD enerji bakanlığı’nın NOPR(önerisine) tüm yorumlar. Japon Jera 3 yıllık LNG anlaşması yaptı. Güneydoğu Asya raporunda gaz endeksi tartışmasını okumak faydalı. AB’de Nordstream 2 savaşları devam ediyor. Petrol fiyatları yükselse de enerji şirket hisseleri çok kıpırdamıyor, artık üretim değil kâr görme zamanı diyorlar. Cüneyt Kazokoglu’nun yeni giren yenilenebilir kapasitesi rekor kırsa da, yeni kömür santralleri üretimi çok daha fazla yorumu da ilginç.

Özetler

Fransa’da 16 Haziran 2013’te çıkan 200€/MWh negatif elektrik fiyatından başlayarak negatif fiyatları anlatan yazıda, fosil kaynakların önemi anlatılıyor. Santral dur kalklarını arabaların hızlanıp duruşları üzerinden anlatmış.

ABD Sayıştayı GAO, iklim değişikliğinin etkileri raporunu yayınlamış.

AB’nin üçüncü gaz direktifi Nord Stream 2’ye uygulanırmı? Eylül sonu AB Konseyi hukuk servisi uygulamaz, 3.paket kapsamına girmez dedi. Amaç AB-Rusya anlaşmasına zorlamaktı (Almanya-Rusya yetmez gibi). 11 Ekimde DG Energy 3.pakete ek yapmaya girişti.

Saudi Aramco, Suudi borsası Tadawul(Tedavül sanki)’de 2018’den itibaren halka arz edilecek gibi.

Rusya 2018’de petrol üretimini arttıracağını duyurdu. Daha çok iç piyasa mesajı olarak yorumladım.

Güneydoğu Asya da 2000-2016 arası elektrik üretiminde kömür petrolün yerini alıyor, doğalgaz payı neredeyse aynı. Tayland’daki “Küçük üretici programı”(s26) bizim otop’a benziyor. Bölgenin 220 bcm doğalgaz üretimi var(s31). Endonezya’nın kömür arz fiyat eğrisi(s33)

ABD’de İçişleri Bakanı Ryan Zinke’nin açıklaması ile tarihin en büyük petrol ve gaz alanı ruhsat hakkı satışı yapılıyor. New Mexico eyaleti büyüklüğünde.

İngiltere’de sektör tarafından yapılan altyapı anketinde, halkın ve iş dünyasının %75’i bu iktidarda altyapı düzelmez diyor. Sadece %20-26sı mevcut altyapı gelişiminden memnun. %58 elektrik altyapısının düzelmeyeceğini, tedarikçileri %49’u da hizmet ve politikadan memnun değil

Nissan elektrikli Leaf’e beklediğinin üzerinde teklif alıyor.

Mazda bu hafta Tokyo motor show’da 2019’dan itibaren kullanacağı %30’a kadar verimli benzin motoru Skyactiv-X’i tanıtacak.

Rystad’ın şeyl bülteninde ya biz yanlış biliyoruz, ya da bunlar yanlış yerde. Rystad’a göre verimlilik vs herşey artıyor.Sadece ortada tablonun üstünde, proppant ve çatlatma sıvısı %452 ve %573 artarken, toplam geri üretilebilir rakam(EUR) %343 arttı diyor.

EIA elektrik araba raporuna göre OECD ve nOECD ülkelerinde elektrikli araba oranı o kadar büyük farklı olmayacak, elektrikli arabalara rağmen petrol talebi 2040’a artacak

PJM, ABD Enerji Bakanlığı’nın güvenilir yakıtlı santral önerisini yerden yere vurmuş. Öneriye diğer yorumlar halka açık, aramada docket’e RM18-1 yazıp arayın. Exxon’da karşı.

Doğu Avrupa’da yenilenebilire direniş sürüyor. Çek cumhuriyeti 2014’te %13.4 olan yenilenebilirin birincil enerjideki payını 2030’da %16’ya çıkarmayı planlıyor. Yüksek “güneş alım garantileri” sebebiyle Çekler tüm yenilenebilirleri gözden çıkardı.

Jera, Japonya’nın büyük enerji şirketlerinin ortaklığı Malezya’dan 2.5 milyon ton/yıl Nisan 2018’de başlamak üzere 3 yıl LNG almayı planlıyor.

Grafikler

Güneydoğu Asya’da elektrik kesintisi gören şirketler ve iletim-dağıtım kayıpları (IEA)

Küresel hafif arabaların ne kadarı elektrikli olacak(EIA)

Suudi Arabistan şimdide 500 milyar $ yatırım bölgesi dedi. Yatırımcılar yavaş yavaş paniğe kapılabilir. IEA 2. Güneydoğu Asya görünüm raporu yayınladı. Areva nükleerde yük takip eden sistem kurdu. Engie Uganda’da güneş kiti satan firma satın aldı. El Nino havadaki CO2 miktarını arttırıyor. Dünyanın ilk negatif emisyon santrali çalışmaya başladı. ABD’de etanol lobisi de işleri kızıştırdı. Sülfür akış pilleri. İklim değişikliği ABD’de enerji talebini arttırır mı azaltır mı? Arttırabilir, ısıtma mı soğutma mı daha fazla tüketiliyor, bölgesel ve nüfus yoğunluğu ile bakılması gerekiyor.

Özetler

Doğu Asya endeksleri TTF’e göre 4$/mmbtu daha yüksek olmasına rağmen Avrupa’dan Asya’ya LNG yeniden yüklemesi olmuyor, sebebi LNG gemi sıkıntısı.

Suudi Arabistan ülkenin kuzey batısında Neom adlı 26000 km2 500 milyar $’a kadar yatırım yapılacak bir bölge oluşturacak. CEOsu da eski Arconic ve Alcoa CEOsu. “Egemenlik hariç, krallığın mevcut idari yapısından bağımsız olacak”

IEA’in “Doğalgaz için çevresel bakış” yazısında climate change iki defa geçiyor. Ama konu gene iklim değişikliği….Ama Güneydoğu Asya görünümü fena değil gibi.

Dünyada 133 milyar $’lık akaryakıt illegal aktiviteye konu, BP’nin piyasa değeri 111 milyar $, Kuveyt ekonomisi 110 milyar $. Meksika’da uyuşturucu çeteleri boruları delerek 7 dakikada 90,000$ kazanabiliyor.

3 GW geleneksel güç yerine 360 MW pil depolama ile İrlanda yılda 19 milyon € tasarruf edebilir.

AREVA, nükleerde gücün %50 ile %100’ü arasında hareket edebilen, dakikada 30 MW yük alabilen sistemi kurdu.

Almanya ABD’deki ortalama meskenlerin %30’u kadar enerji tüketmesine rağmen iki misli dağıtım ve iletim bedeli ödüyor. Alman şebekesi sanıldığı gibi daha üstün ondan yenilenebilir alıyor değil yazısı.

Engie, Uganda’da Fenix adlı güneş kitleri satan şirketi satın aldı. Amaç milyonlarca müşteriye erişmek. Afrika ile ilgili ABD enerji bakanlığı da bu hafta bir çok açıklama yaptı

ABD’de 1950’den beri soğutma derece gün (CDD: 1500 derece gün civarı) %30 artmış, ısıtma dereceleri (HDD: 4000) %20 düşmüş. Toplamda HDD+CDD (toplamsal olarak) %12 düşmüş. Kuzeyde daha az enerji tüketimi, güneyde daha fazla, nüfus artışı da güneyde yüksek

Etanol lobisi; ABD’de rafineriler biyoyakıt ekleme zorunluluklarının kaldırılmasını istiyor, ama bu mısır biyoyakıtlarından en çok faydalanan Iowa’nın senatörleri de sakın kaldırma diyor.

Dünyanın ilk negatif emisyon santrali Hellsheidi İzlandadaki jeotermal santral, havadan CO2 yakalayıp su ile yer altına basarak havadaki CO2’yi de yakalıyor.

Yılda havadaki CO2 miktarı 2 ppm artıyor, ama uydular yakındaki El Nino yılında 3 ppm arttığını bulmuş. Aktivite %50 artmadığına göre, yağmur ormanı gibi yerler sıcakta o kadar CO2 yutamıyor.

Sülfür akış pili 20$/kWh. Enerji yoğunluğu 20-40 Watt-saat/litre

Grafikler

Şeyl gaz devrimsel ucuz değil, sadece arz kısıntı dönemlerine göre ucuz (Art Berman)

Bunca riske rağmen petrol bu seviyede ise arz fazlası vardır (Daniel Lacalle)

Karbon fiyatı ile AB’deki kamusal enerji şirket hisseleri koreleli olabilir. EDF’in hisseleri karbon fiyatları canlanınca artış gösterdi. Londra’ya girişte bir de eski arabalara T-Charge geldi, T-Rex’den esinlendiler herhalde. EEX ile Pekin karbon piyasasında işbirliğinde. Barclays’e göre uzaydan fotoğraflar Çin’de güçlü petrol talebi gösteriyor. Tesla yıl sonuna kadar Çin’de üretim planı yayınlayacak. LNG’de ABD’den Japonya’ya 8$’a yapılan teklifler, gel Capex’e ortak ol 6$ yapalım’a düştü. Meşhur Jones Act maliyetleri ne kadar arttırıyor. 2012’den beri en az plansız petrol kesintisi olan dönemdeyiz, istatistiği nasıl tanımladığına bağlı.

Özetler

ABD şeylinde üretimi arttırmak[verimlilik], daha büyük çatlak ve daha fazla su-kum öncelikle üretimi %30 arttırsa da kaynakları daha hızlı(ve sert) tüketiyor olabilir. Ayrıca büyük çatlaklarda da verimlilik sınırlarına gelinmiş olabilir.

EDF, İngiltere karbon piyasasında yapılacak düzenleme ile 10 milyar € daha zenginleşebilir. Karbon fiyatı nisanda 4.5€’dan şimdiki 8€’a çıkınca, nükleerden para kazanacak.

Platts: Bu hafta Çin Eylül ayı emtia verilerini yayınlayacak, Çin petrol talebi için önemli. ESPO orta tatlı petrol kargoları revaçta, Asya termal kömür piyasası Çin kongresinde çevre ve hava kirliliği ile kontrol sözlerinden sonra durgunlukta. LNG’de JKM zayıfladı, talep yavaşladı.

Almanya’da 25 yıldan yaşlı kömür santrallerini kapatmak anayasaya uygun olabilir. Almanya’da konutlardaki ödememeden elektrik kesme 330,000 kez oldu. 100€’yu aşan borçta kesebiliyorlar.

EEX ile Çin Pekin Çevre Borsası (CBEEX) arasında stratejik işbirliği ile Çin’de karbon piyasası oluşturacaklar. EEX’e göre Çin’in ulusal ETS’si dünyadaki tüm karbon piyasaları üzerinde etki yapacak.

Sinochem, Çin’in devlet kimya şirketi, Şili’nin SQM(dünyanın en büyük lityum üreticilerinden)’de 4 milyar $ pay için teklif verdi.

Bugünden itibaren, Londra şehir merkezine girecek 2006 öncesi eski dizel araçları etkileyecek T-charge ile 10 pound(13$) şehre giriş bedeli alacak. Daha önceki trafik sıkışıklığı bedeline ek.

Brookings Raporu: Petrolde uzun süre düşük fiyatlar Çin’in kuşak projesinin ekonomik mantığını zor sokabilir, Hindistan ise küresel piyasaların etkisinde, bu durumdan faydalanır.

Baidu’nun CEO’su Robin Li geçen Temmuz’da bir teknoloji konferansına otonom giden bir aracın koltuğundan video ile konuşunca Pekin Trafik yönetim bürosu hakkında soruşturma açtı. Otonom araçlar konusunda Çinliler çalışmaya devam etti, yakında birşey açıklayacaklar.

Tellurian CEOsu Mayıs’ta 2023’ten itibaren 7 milyon ton LNG’yi 5 yıl boyunca 8$/mmbtu sabit fiyat ile önermiş alıcı bulamamıştı. 3$/mmbtu değişken, artı 3$/mmbtu CAPEX ile Japonya’ya LNG indirme fiyatını 6$/mmbtu’ya düşürürüz demiş. 560$/ton kapasite satın alıyorsun.

Venezuella petrol şirketi PDVSA Cuma’ya kadar 985 milyon $ ödeyecek, 6 gün sonra 1.2 milyar $.

Uzaydan bakınca Çin’in petrol talebi güçlü. Barclays’in Ursa Space uzay fotoğraflarına göre depolama beklenenden aşağıda

Engie’de LNG bölümünü Total’e satmayı planlıyor. Açıklamalardan hisselerin bir kısmını sanki diye anladım. Total bu sene sonunda Fransa’da elektrik ve gaz satmayı, 2 milyon aboneye erişmeyi planlıyor.

Meşhur Jones Act, 1920 yılına ait “Merchant Marine Act”, Deniz Taciri Kanunu diyelim. Bu da ABD limanları arası taşıma ABD bayraklı, yapımlı ve sahipli gemilerce yapılır, personelin %75’i de ABD vatandaşı olmalı diyor. 2014 kışında, New Jersey’de yol tuzu kalmıyor, yabancı gemide

Tesla yıl sonuna kadar Çin’de üretim planını(büyük ihtimalle Şangay) finalize edecek. Bunun üzerine Tesla’nın tedarikçisi Çinli firmaların hisseleri fırladı.

Rosneft, Zohr’da %5 pay daha almak istiyor. Eni’den %30 hisseyi 1.125 milyar $’a almıştı. Saha EGAS’a göre gelecek ay 10 milyon m3/gün ile üretime başlayabilir. 3 ay sonra da 2 misline çıkabilir.Bu arada EGAS 2018Ç1 için 12 LNG kargo alımına çıktı, 3 kargo Ürdün terminalinden.

Grafik

Ocak 2012’den beri plansız küresel petrol tedariği en düşük seviyesinde (EIA)

ABD’nin doğu kıyısına petrol taşıma maliyetleri (EconoFact)

 

1816 yılında batı Avrupa ve Amerika’nın bir kısmında yaz gelmiyor, dün bu konuyu anlatan “Yaz mevsimi olmayan yıl : 1816” kitabını bitirmeye çalıştım. 1815’te Endonezya’da patlayan bir yanardağın atmosfere saldığı zerreler, İngiltere, Doğu ABD ve Avrupa’da soğuk, yağış sebebi ile hasatları perişan ediyor. Economist, Suudilere ağır eleştiri vermiş, sebebi Londra yerine Çinlilere hisse olabilir mi? Axios Generate, Clean Energy Wire hemen hemen hergün çok iyi özetlere sahip. Amerikalılar sürücüsüz arabalara güvenmiyor. Siemens büyük fosil elektrik üretim makineleri işinde küçülmeye gidecek. California çevreci gözükse de petrol üretimi Kanadan kirli. IEA’in enerjiye erişim raporu bence gayet iyi.

Özetler

Petrol’de Axios’daki bu post çok iyi bir özet. Dallas FED’in enerji göstergelerinde; WTI-Brent farkı kasırga sebebiyle rafineriler kapanınca daha fazla üretimin depoya atılmasıyla arttı, Brent’de Backwardation, Permian aynen artıyor, aktivite de önceki gibi olmasa da güçlü artıyor.

RBC’ye göre ABD’de petrol ihracatı 3.2 mv/g’e yaklaştıkça fiziksel altyapı sorunları artacak. ABD petrolünü ihracat etme maliyeti 40-50cent/varil (yolculuk dahil değil)

Petrol üretimlerindeki sera gazı emisyon tahmini Excel modeli.

The Economist, Saudi Aramco’nun halka arzı tam bir keşmekeş demiş. Prensin kaprislerinden dem vurarak, 2 trilyon $’dan az olmasın, halka arz kuralları eğilsin vs dediğini anlatıyor. Bloomberg’in kamuyu bilgilendirmedeki kelime analizinde, ABD’de Obama dönemi ile başlayan temiz enerji dalgasının 2011’de Solyndra’nın iflası ile sekteye uğradığı, şirketlerin yeni vs derken ise bunu dudak nafakası olarak yaptıkları, ArGe kelimesinin de çok az geçtiği var.

ABD’nin EPDKsı FERC’in eski başkanları, Enerji Bakanlığının “güvenilir yakıtlı santral” önerisine “yol bu değil,FERC reddetsin” şeklinde resmi görüş vermiş. “10 yıllarca yapılan yatırımları baltalar”(s4)

Alman elektrik piyasasında hakim gücün kötüye kullanılması incelemesi.

Amerikalıların sürücüsüz arabalara bakışı, daha çok kaygı. PEW’in araştırması. Gençler sürücüsüz arabaya daha meraklı. %56sı da imkan varsa sürücüsüz araba istemem diyor.

Berlin şehri 2030’da kömürden çıkıyor. Linyiti yasaklamıştı, taş kömüründe devam ediyordu. Almanya’da Saxony eyaleti rüzgar projelerini blokluyor. Alman rüzgar enerji birliği “linyiti romantize ediyor” diyor. Kömürcü Lusatia bölgesi ise yıllık 100 milyon € ile ancak yapılanır.

“Eminim petrolde 100$’ı da, 25$’ı da göreceksiniz”, Glencore’un küresel petrol yöneticisi. Aslında 2018 sonuna doğru yükselen bir fiyat öngörülmüş.

2000 yılından bu yana 1.2 milyar insanın daha elektriğe erişimi oldu. 500 milyonu Hindistan, 870 milyonu gelişen Asya. Sahra altı Afrika’da da pozitif bir trend görüldü ilk defa. Genelde çoğu merkezi sistem bağlantısı, dağıtık %6’da. Asya’da 1.65 milyar insan biyokütle ile yemek pişiriyor.

Siemens’in “Elektrik ve Gaz” bölümü küçülecek çünkü küresel (küresel fosil yakıt elektrik üretimi ve yenilenebilir dahil) gelişmeler sonucu siparişler %41 düştü. Büyük gaz türbinleri için ise Mitsubishi HI ile ortaklık kurabilir.

OPEC kesintileri petrol tanımı üzerinden yapılıyor. Nijerya üretimi 1.8 mv/g’de sınırlayacaktı. Geçmişte 2.2 mv/g olan üretimi terör olayları ile geçen sene 1.2 mv/g’e düşmüştü. 1.8 mv/g’ün ne kadarı petrol ne kadarı kondensat. Nijerya 450,000 v/g kondensat, diğer kaynaklar %12si diyor.

ACER Gaz hedef piyasa(AGTM) metriklerini takip eden raporda (s10)’da her ülkenin en büyük tedarikçisinin oranı var. Ülkelerin çoğunda en büyük tedarikçi ülke %40-%50’nin üzerinde. 9 metrik var.

California yeşilci gözükse de, Kanada Alberta katran kumları kadar karbon yoğun petrol üretimi var. Dünyadaki en büyük petrol sızıntısı 1910’da California’da bulunan rezervle olmuş. (BP’nin 3.19 mv/g).Ağır olduğundan buharla üretiyorlar. Buharı güneşle üretseler denmiş.

Grafikler

Enerjiye erişimde gelecek daha mini-off grid tarzı olacak. (IEA)

Bugün sürü ile rapor var. Brattle grup’un kömür sunumu, Deloitte’in ulaştırma geleceği(elektrikli arabada daha pesimist), IEA’in gaz güvenliği, Imperial College’ın İngiltere elektrik güvenliği… Çin de halk kongresi başladı. Xi ekonomiden çok çevre dedi. Oil&Money Conference ve Tokyo(?)daki LNG konferanslarını twitter’dan takip ettim. ABD LNGsine pazar aranıyor, Japonlar Asya pazarını genişletmek istiyor, Hindistan’da oyunda aktif olmaya çalışıyor.  Ama LNG ekonomisini kömür belirleyecek gibi. Petrolde sıkışık zamanlara mı geliyoruz. Almanya’da elektrikli araba şarj altyapısında innogy’nin platform denemesi örnek olabilir. ABD’de Trump’un vergi düzenlemesi temiz enerjiye yarar demiş muhafazakar think tank. Grafikler fırtınaların ABD petrol istatistiklerine etkisi ve FT’nin şeyl plato üretiminde mi grafikleri?

Özetler

Deloitte raporuna göre ulaştırma geleceğinde 4 durum var (kişisel – paylaşımlı otonom veya kişisel paylaşımlı sürüş). Yani 2 eksen araç sahipliği ve araç kontrolü. (s12 tek sayfa): Eğer kamusallar bu süreci iterse, kendi pozisyonunu da garanti altına alır ve kârı artar.

İngiltere’de de sürekli medya ve belirli kesim elektrikler kesilecek, elektrik bulamayacaksınız deyince, Imperial College üniversite 40 sayfa rapor hazırlamış. Hayır kapasite var diyor, sayısal göstergelere bakıyor. s9,s15,s24, s29-30

Kömürde ABD’de üretimin çoğu batıda, istihdamın çoğu doğuda. Batıdaki yer üstü madenlerde işçi-saat başına 30 ton, doğudaki yeraltı madenlerinde 2-5 ton. Brattle sunumunda olay doğalgaz fiyatları ana fikir.

Enerji güvenliği hiç birşey olmasa güney Avrupa’da ani soğuklar, Meksika körfezinde kasırgalar, Körfez ülkelerindeki diplomatik sorunlardan dolayı hala önemli, enerji güvenliği önemli ise esneklik önemli. IEA gaz güvenliği raporu burada

Almanya, “İhtiyaç olduğu zaman güç üretimi çok daha önemli oluyor”, DIW raporu. Alman enerji ajansı binaların[ısınma] illa elektrifike edilmesine odaklanmak maliyetleri arttırır. Özel şahısların da şarj altyapısına dahil olması için Innogy eMarketplace adlı dijital platform kurdu.

Oil&Money konferansında @oilandmoney’den: Çin’de Halk Kongresi sonrası Çin petrol futures kontratları devreye girecek, 45$/v’de ABD üretimi başlar. Ağır yakıt yasağından sonra 4 mv/g [fuel oil]’in nereye gideceği belli değil. 10 yıl boyunca petrol her yıl %1, doğalgaz %2-%2.5 artar.

Çin talebi 206 bcm’den 2020’de 300 bcm’e ulaşır. Bernstein’e göre Çin gaz piyasası “altın dönemine” girdi.

Rio Tinto’nun başı ABD SPKsı ile dertde. Mozambik’te 3 milyar $ denilen kömür varlıklarının iç değerlendirmesi -680 milyon$’mış.

Enel daha önce EnerNOC’u ve pil depolama projesi almıştı. Avrupa’nın piyasa değeri olarak en büyük kamusalı, enerji depolama işine girecek.

5 türbin 30 MW, denizden 25 km uzakta, 263 milyon $ ama dünyanın ilk yüzen rüzgar türbinleri İskoçya’da şebekeye elektrik vermeye başladı. Teknoloji 800 metre derinliğe kadar kullanılabilir.

Harvey kasırgasında 14 mv/g olan rafineri işlemleri 6 Ekim haftası 16.26 mv/g’e erişti. NYMEX 3-2-1 crack spread’i 27$’dan 19$’a düştü ama bir sene öncesine göre 6$ yukarıda.

OPEC kesintileri uzatacak gibi, 9 ay daha 1.8 mv/g. İlk toplantı 23-24 Ekim, politika belirleme 30 Kasım. Sene bitmeden anlarız.

ABD’de vergi reformu temiz enerji teknolojilerine de yarar sağlar. ACCF raporu

İngiltere’de otonom ve elektrikli araçlar kanun teklifi. Sigorta hükümleri, kaza durumunda sorumluluk sınırı… Otonom araç tanımlamak yerine Bakanın yayınladığı listedeki araçlar demiş geçmiş.

Grafik

Harvey ve Nate kasırgası sonrası ABD petrol üretimi nasıl düştü (sağ en alt)

ABD şeyl üretiminin zaman ve kuyu rakamı ile değişimi (FT)

Kafama takılan şeyler var. Petrolde talep çok artmaz deyip herkes petrokimyaya girerse bu kadar nihai ürünü kim alacak. Lityum fiyatları yükseldikçe başka piller de mantıklı oluyor, mesela iki gündür yer vermesem de okuduğum Stanford üni’deki Na(sodyum) piller. Jeopolitik petrolü yukarı iter mi? Soru ne kadar tutabilir olur. Dağıtık elektrik piyasa tasarımı ve işletimi doktora tezi bakmaya değer. Bir de İngiltere’de büyük enerji şirketleri nasıl etki oluşturuyor, sistemik anlatmış. ABD’de Çin güneş paneli ithalatına vergi gelmesi için dava açan Alman şirket,  Çinli ortaklı şirket de müdahil. Elektrikte ABD elektrik sektör kuruluşu EPRI, EMP-yani elektromanyetik dalga ile elektrik kesintisinin etkilerini çalışıyor. Ağustos’ta Almanya’nın aldığı gaz fiyatı 188$/1000m3

Özetler

EPRI, ABD’deki en büyük elektrik sektör teşkilatı, EMP denilen elektromanyetik bombalarının etkilerini çalışıyor. 3 seviye var E1 nanosaniyede, E2 geleneksel şimşeğe benziyor, E3 en gizemli olan DC akımlar gibi görünen akımlar oluşturuyor ve ısınma üreterek zarar veriyor.

İngiltere’de yoksulluktan soğuk, yıkık evlerde yaşayanların 25000’i her yıl Kış Ölümlerinde hayatını kaybediyor. Yakıt yoksulluğundaki hane sayısı 2015’te 2.38’ten 2.5 milyona çıktı. Bu evleri verimli hale getirmek 15.4 milyar pound’a mal olacak.

Almanya’da tüm araç markalarında dizel satışları yıldan yıla %5 düşmüş. (Grafikte marka marka ayrım var). Alman motorlu araçlar dairesine göre Eylül 2016’ya göre dizelin ilk satışlardaki payı %57’den %36’ya düşmüş. İlk defa da elektrikli arabalar satışların %1’ine ulaştı.

EEI’ye göre ABD’de elektrik sektöründe doğrudan istihdam 2.6 milyon kişi, bunun 1.4 milyonu yatırım, kafam karıştı bu istatistikte

Dağıtık piyasaların tasarımı ve işletmesi, doktora tezi. Bölüm 5 -50.sayfa civarı, s68 aktif/reaktif lokasyonel fiyat ilginç

Ağustos’ta Almanya’nın aldığı gaz 188$/1000 m3 oldu. Temmuza göre %3.6 yüksek. Ağustos 2016’ya göre %15.5 yüksek. Yani 163$ gibiymiş. Geçen sene ilk 8 aya göre %19.5 yüksek

IW Köln enstitüsü(sanayi),AB’nin yeni verimlilik direktiflerine karşı çünkü verimde zirveyiz diyor.. Alman sanayisinin 76 kg eşdeğer petrol(kep) ile 1000 euro değer ürettiği, ABD’de 134 kep, Danimarka da 48. Süddeutsche Zeitung’a göre kimse rüzgar ve güneşteki düşüşü göremedi.

ABD’de Çin panel ithalatına vergi işinde, davayı getiren Almanların sahip olduğu SolarWorld Americas, bu korumayı isteyenlerden biri de çoğunluğu Çinli hissedarda olan Suniva. Suniva’nın Çinli şirketi Shunfeng de düzeltme istemiyor. 2014’te Çinli hackerlar SolarWorld’e saldırmıştı.

İngiltere’de büyük altılı (Big Six) kamuoyunu etkileyerek (karanlıkta kalırız, yüksek maliyetler), CEO mesajları, düzenleme görüş süreçlerini domine ederek ve politika yapıcılar ile özel toplantılar ile İngiliz enerji politikası ve düzenleme üzerinde aşırı güce sahip.(s27) Rapor

Brexit’in enerji piyasalarına etkisi yorumları : boru hatları düzenlemeleri ve gaz güvenliği, karbon fiyatları, İrlanda.

Grafikler

Goldman Sachs raporunda Ceyhan’a giden petrolün kaynakları (Goldman Sachs)

Propaganda malzemesi olabilir ama WoodMac Asya gaz forum anketine göre Asyadaki LNG tüketicileri hangi endeksi istiyor(WoodMackenzie)

 

Elektrikli araba pillerindeki malzemelerin fiyat değişimi (FT)