31 Ağustos 2017

Bayram tatili sebebiyle EAK’lar haftaya başlayacak. Bu arada Serkan Şahin(Reuters Kıdemli Analisti)’in Harvey kasırgası ile ilgili değerlendirmeleri aşağıda:

“Harvey Kasirgasi su an Louisiana uzerinden Mississippi yonune kuzeybati yonlu hareket ediyor. Teksas’a varmadan once Meksika Korfezi’nin dogusundan kuzey yonlu hareket edip karaya ciktiktan sonra 29 Agustos’ta tekrar guneye donup Korfez’e cikti ama 30’unda tekrar Louisiana uzerinden karaya dondu. Bizim  hesaplamalarimizla ruzgar hizi 250 km’yi gecti Harvey’in Teksas’a varmadan once. Meksika Korfezi uzerinde yaklasik 91,000 varil/gunluk bir uretim alaninda kalici hasara yol actigini tahmin ediyoruz. Bu toplam uretimin %5.48’ine denk geliyor. 4 Spar platform ve 349 sabit ayakli platformda kalici hasar oldugunu dusunuyoruz. Ayrica toplam 2 milyon varil/gun civari bir rafineri uretim kapasitesinde de hasara yol acmis gorunuyor ancak sel ve yogun yagmur nedeni ile henuz tam bir hasar tespiti yok.

Harvey su an kara uzerinden iceri dogru hareket ettigi icin momentum kaybediyor. Meksika Korfezi uretimi icin tehdit kalkmis durumda. Harvey’in genellikle New Orleans’in gueyinde bulunan yogun uretime alanine vurmamis olmasi Meksika Korfezi uretiminde orta ve uzun vadede uretim sorunlari olusmasini engelledi. Ancak ABD tarihinin en cok yagis birakan tropic hava olayi oldugu icin kara uzerindeki tesislerde ciddi hasar bekliyoruz. Bu da ABD’de ham petrol talebinde dusus, ve islenmis urun talebinde artis olarak karsimiza cikabilir. ABD ham petrol stoklari bir sure sert dusus gormeyebilir ancak bu Avrupa gasoline stoklari icin guzel haber.”

Sekil 1: Harvey gecis guzergahi, tahmini gelecek rota ve Meksika Korfezi offshore tesisleri

Sekil 2: Meksika Korfezi petrol sahalarinin Agustos 2017 uretim seviyelerine gore dagilimi

“Buradaki gorusler tamamen yazarin kendi gorusleri olup Thomson Reuters ve bagli kuruluslari kesinlikle baglamaz ve goruslerini yansitmaz.”

25 Ağustos 2017

Özetler

Harvey kasırgası ABD’de 3.6 GW’lık rüzgar kurulu gücünün olduğu bölgeden geçecek. 2.1-3.6 GW rüzgar kapasitesi de tehlikede. 55 mil hızla esen rüzgar sebebiyle rüzgar türbinleri kendilerini koruma için kapatıyor.

İngiltere gelecek sene sürücüsüz kamyonları deneyecek. Sadece en öndeki kamyonda sürücü olacak ve 3 kamyonluk filo birbirini takip edecek. Hükümet 8.1 milyon sterlin ayırdı.

Hindistan’ın büyük şirketlerinden Reliance Industries, BP ile güneş ve rüzgar projeleri yakınında depolama projeleri üzerine çalışacak.

PetroChina, halka arzında petrol üretimi tüm üretiminin %90’ıydı, şimdi daha çok gaza odaklanmış durumda, petrol %60’a düştü. Cnooc’de aynı durumda. PetroChina başkanı Wang Dongjin dün, 2030dan itibaren metan hidratlardan ticari üretime başlayacaklarını duyurdu.

Almanya ve Avustralya’nın 15 yıllık ortak elektrik piyasa [bölgesi]larının AB tarafından ayrıştırılması kararı sonrasında, Alman gelecek fiyatları yeni benchmark oldu. Mevcut durumda Alman-Avusturya elektrik gelecek kontrat miktarının karşılığı 35 milyar $, %80’i 2019’da sonlanıyor.

İngiltere’de sıfır emisyonlu araçlar ile 2035’e kadar petrol ihracatını %50 azaltabilirmiş. Fakat yenilenebilir ve verimlilikte yatırımlar hızla düşüyor.

Ne kadar elektrik pil depolama projeleri konuşulsa da, sektör daha fazla mevcut elektrik üretim noktalarına bu pilleri entegre etmeyi düşünüyor. Yani pilli üretim tesisleri. Ör: SMA’nın pilli eviricileri, güneş paneline entegre “Solpad”, GE’nin “BTP” si türbine entegre pil, Acciona’nın rüzgar projesi…

California Kamusal Komisyonu (CPUC), elektrik kullanımının yoğun olduğu saatleri 16-19:00 saatleri olarak değiştirdi.

İngiltere’de ağaçkakanlar geçen sene iki bölgede 6000 elektrik direğine zarar verdi.

Harvey fırtınası ve ABD körfez altyapısı canlı verileri.

Grafikler

OECD’de elektrik üretiminde kaynakların değişimi (IEA)

OECD electricity generation.jpg

24 Ağustos 2017

Harvey kasırgası ABD rafineri kapasitesinin 3’te 1’ini etkileyebilir. ABD Enerji bakanlığı şebeke ve piyasa raporunu yayınladı, beğendiğim 4 grafik aşağıda. LG, elektrikli arabaların Bosch’u olma yolunda. Termoelektrik materyallerde bilgisayarlar gelişmeyi hızlandırıyor. Çin’in petrolde bağımlılığı küresel fiyatlama, yuan ve Çin’in kendi ekonomik güvenliği için küresel güç olmasını zorunlu kılar mı. Almanya’nın en ucuz elektrikli arabası. Energy Democracy kitabının ilk 100 sayfası çok başarılı, enerji tarihini olay, kişiler ve tecrübelerle aktarıyor. MAN binasının tepesine 3 kanatlı rüzgar türbini koymak isteyenlere, rakip Mercedes’i anımsatır diye izin vermiyorlar. İnsan heryerde insan.

Özetler

ABD Enerji Bakanlığından: Ukrayna’ya ilk kömür ihracatı Bakan yard. V. katıldığı törenle başladı, Bakanlık kömür ve kömür yan ürünlerinden nadir toprak elementleri projesindeki üniversite ve özel sektöre 17.4 milyon $, Arpa-e yüksek performans elektrik dönüştürücülere 30 milyon $’da ayırdı.

(Nature reviews-Materials Makale $$$) Termoelektrik malzemeler katı hal soğutma (ör: motorsuz buzdolabı), elektrik üretimi gibi potansiyelleri var. Bilgisayar kullanarak daha başarılı malzemelerin, yeni tip malzemelerin bulunması ile alan daha da hızlı ilerleyebilir.

Amerikan enerji bakanlığının elektrik piyasaları raporunda, 4 ve 5. Bölümler okunur, öneriler 2 sayfa(bölüm 7). “çoğu eyaletde boru hattı elektrik hattından daha hızlı yapılıyor”. Yani elektrik yükünün yanına yapılıyor. Önemli noktalar var: fiyat oluşumu, yan hizmetler vs. Yorumlar ile burada

2010’dan beri İngiltere’deki en büyük 6 elektrik dağıtım şirketi 2 milyon müşteri kaybetti. Avrupa’da en büyük şirketleri terkedenlerin sayısı yıllık %12, 10 yılda iki misline çıktı. Fiyat en önemli belirleyici

LG, Detroit’de elektrik arabaların güç-elektrik parçalarını yapacak. LG daha önce araba parçaları yapmadı ama sektör elektrikli ve teknolojik arabalara kaydıkça imkan arttı. Bolt satışları ile de gelirleri ilintili.

Çin’in petrolde dışa bağımlılığının artması ve dünyanın en çok petrol ithal eden (8.6mv/g-2016) ülke olması, Çin para birimi, ekonomisi ve stratejisi için hem şans hem de sorun. Kendi petrol benchmarkını oluşturabilir, OBOR stratejisi de bir “Marshall” planı gibi… yazı okunur, düşündürücü

ABD’deki şeyl devriminde verimliliklerin sonuna mı yaklaşıldı? IHS’e göre evet. Mesela yatay uzunlukta çok gelişme olmayabilir, proppant yoğunluğu da zaten ekonomik olarak optimize, yani bu fiyatlarda üretim artmazsa, artmaz. Verimlilik eğrisinin sonlarında, bir de servis fiyatları artarsa..

11900 euro’ya Almanya’nın en ucuz elektrikli arabası(EA) e.Go Life, 100 km menzilli. Almanya’da Ağustostaki dizel zirvesi Süddeutsche Zeitung tarafından başarısızlık olarak değerlendirildi. Akıllı sayaçları ise adım adım yapacak, zorunluluk yok. Tennet’e göre ise Ealar şebeke için sorun değil

ABD’deki Harvey kasırgası Cuma günü akşam, Kategori 3’e dönüşebilir, körfez kıyısındaki rafineri kapasitesi ABD’nın tüm kapasitesinin yarısı. Kısaca ABD rafineri kapasitesinin 3’te 1’i Harvey kasırgası üzerinde

Meksika körfezi ABD petrol üretiminin %17si yani 1.6 mv/g. Rafineri kapasitesinin %45’inden fazla. Shell, Exxon, Anadarko petrol ve gaz üretim noktalarını tahliye etti.

Trump hükümeti, kömür madencisi Murray Energy Corp’un acil destek talebini reddedince Murray’ın hisseler çakıldı.

Grafik

ABD’de yıllara göre elektrik kurulu güç artışı ve öncesindeki Kanuni düzenlemeler (DOE)

Her yeni gelen çevresel düzenleme, baz yükü biraz daha dışarı itiyor.(s42) (DOE)

Doğalgaz santrallerinin ortalama kapasite faktörü ve başlama sayısı (DOE)

23 Ağustos 2017

Chevron’daki CEO değişimi, İngiltere’deki ev istatistikleri, enerji verimliliği, Ford’un elektrikli arabaya geçişi, Hollanda’daki clean spark spreadler, ABD’de güneş tutulmasında insanların izlemek için aktivitelerine ara verince, elektrik talebindeki düşüş yazısı önemli

Özetler

Alman merkez bankası 54000 altın külçeyi (her biri 12.5 kg, 440.000€, toplam 23.7 milyar €) New York, Paris’ten Frankfurt merkezine taşımayı tamamladı.

Çin 2016’da 90,000 robot aldı, 2019’da yeni robotların %40’ını alacak. İstatistikler International Federation of Robotics. Dünyada 10000 çalışana 75 robot düşerken, Çin’de 50 hedef 2020’de 150.

ABD’de federal temyiz mahkemesi, enerji düzenleyicisi FERC’in kararını, izin verdiğin (gaz boru hattı) altyapının iklim değişikliğine etkilerini incelemek zorundasın diye geri gönderdi. “Asgari de şu sonuca vardık ki, FERC boru hatlarının mümkün kılacağı elektrik santrali emisyonlarını tahmin etmeli”

ABD’de güneş tutulmasında, insanların dışarı çıkıp izleyeceği, talebin düşeceği, tutulmanın sıcaklığı biraz düşüreceği dikkate alınmayınca Southwest Power Pool’da talep de beklenenin 2500 MW altında oldu.

Chevron CEOsu John Watson, büyük petrol şirketlerindeki iklim şüphecisi son CEO sayılabilir. LNG projesi maliyetinden dolayı gidiyor. Yerine Micheal Wirth geliyor, rafineri ve pazarlamada uzman. Yani araba şirketleri gibi petrol şirketleri de şüphe ettikleri geleceğe inanmaya ve manevraya başlıyor

İngiliz postaları, Royal Mail’in 49000 aracı var. Test ettiği yeni elektrikli kamyonetlerin menzili 160km. Araçların son hali otonomiye hazır olacak. Kamyonet üreticisi Arrival, yılda 50,000 aracı tamamen robotlarla üretebileceğini söyledi. Royal Mail’in, Peugeout’tan da elektrikli araç aldığı haberde var.

GTM, Aralıkta İngiltere’nin yapacağı kapasite piyasası ihalesinde 10 MW, 30 dakika depolama yapan (5 MWh) hipotetik bir depolama sistemine IRR’ı %11.1 hesaplanmış. 500 MW pil kapasitesinin ihaleyi kazanması bekleniyor.

ABD’de elektrikli araç satışlarında, Temmuz’da yıldan yıla artış %6 ile 15100 araç olarak gerçekleşti. ABD’de ölümlü trafik kazası yıllık bazda 40,200 oldu.

Almanya’da haftaya Batı Almanya’daki Aachen’de yapılacak kömür karşıtı eylemlerde 7000 protestocunun katılması bekleniyor. Ama seçimlerde çoğu parti linyit karşıtlığı konusunda net mesaj vermedi. Çevre ve enerji konuları Alman seçimlerindeki en önemli konular değil.

Güney Afrika’da Eskom’un santralinden 50 metre kablo çalan hırsız 4 yıla mahkum oldu.

İngiltere’de şehirlerdeki evler 2015’te 2008’e göre metre kare başına %22.8 daha az enerji tüketti. Kırsal kesimdeki evlerin %20.6sı F ve G dereceli(verimsiz) evler, şehirde %2.8. Kırsaldaki evler, şehirdeki verimli evlere göre %55 daha çok ödüyor.

Elektrik üretiminden emisyonlar da hesaba katıldığında, ABD’de ortalama elektrikli araç 214 gr/mil emisyon, içten yanmalı da 356 gr-409 gr/mil emisyon atmosfere veriyor.

Hollandadaki clean spark spread, yani karbon emisyon fiyatını göz önüne alan gaz santral kar marjı 2018 için 1.41€/MWh seviyesine yükseldi ama uzun sürmeyebilir. Sebebi kömür kontratlarının 2018 için %17 artışı. Geçen hafta 78.22$/tonu gördü.

Ford hibriti geçip 4.5 milyar $’a tamamen elektrik gidecek.

Amerika’da her topluluğun kendi enerji verimliliği skorunu belirlemesi için hazırlanan excel dosyası.(ücretsiz kayıt gerekli-ben denemedim)

İstatistik/Grafik

Dünya petrol talep ve arzı (PVM via twitter)

Tanzanya haritası(Petroleum Economist)

22 Ağustos 2017

Petrol fiyatlarının yükseleceği konusunda çok iyimser olmasam da, 4 noktada niye artar yazısı analitik. AB elektrikli süpürgelerin wattını düşürüyor. Hindistan Essar Oil satışı 10.ayında tamamlandı. Ofgem’in “License Lite” politikası kapsamında ilk lisans. BM ve Asya Kalkınma Bankasının Sri Lanka’ya 100% yenilenebilir enerjiye geçiş raporu. Baltic Dry Index bayağı artmış. Mısır ve Tunus’da enerji sübvansiyonlarından kimler faydalanıyor raporu. Crude Volatility kitabından özet cümle: “petrol sektörünün başlangıcından beri, piyasaların işi yapmasına izin vermek petrol fiyatlarının ani yükseliş ve düşüşü demek…birinin küresel petrol piyasasını kontrol etmesinden daha kötüsü kimsenin kontrol etmemesi”. Grafik küresel güneş PV talebi ve ev aletlerinin çalışma süreleri ile arıza ihtimali

Özetler

Hollandalı elektrik şirketi Eneco, Jedlix diye elektrikli araç şirketi, CrowdNett diye tüketicilere elektrikleri için para ödeyen bir şirket Toon diye bir enerji monitörü ile enerji hizmetlerinden kWh satışından daha umutlu.

Petrol fiyatları yükseliş öncesi olabilir. Sebepler 1)Benzin ve ısıtma yakıtında artan crack spreadler, 2) Brent-WTI farkının artması, 3) gelecek kontratların davranışındaki yapısal değişiklik, 4) Çin’in emtia iştahı. Yazıda Baltic Dry Index(taşıma/gemicilik talebi) 10 Temmuz’dan beri %42 artmış.

AB elektrikli süpürgelerin maksimum wattını 1600’dan 900 watt’a düşürecek. 1 Eylül 2017’den itibaren.

Hindistanlı Essar Oil’in 29 mt/yıl Vadinar Rafinerisi(kompleksite:11.8), 3500 benzin istasyonu, 58 mton kapasiteli Vadinar limanı ve 1010 MW çok yakıtlı güç santrali 12.9 milyar $’a Rosneft ve Trafigura’nın olduğu ekibe satışı tamamlandı. 10 ay sürdü.

BHP Billiton –haberde rakamlar net ama kapsam net değil- 20 milyar $’a aldığı şeyl varlıklarını, aktivist yatırımcı Elliott Management’ın baskıları sonucu 8-10 milyar $’a satacak gibi.

Sandy fırtınasında su altında kalan sonra işletilemeyen santrali alan Mercuria, kapasite ödemeleri ile ödediği 25 milyon$’ı çıkarmış. Parçaları ebay’den aldıkları bile olmuş.

BM ve Asya Kalkınma Bankası, Sri Lanka’nın 2050’de 100% yeşil enerji geleceğine erişebileceğine dair tahmin yayınladı. 15 GW rüzgar, 16 GW güneş gerekiyor. Kurulu gücü 3.7 GW’dan 34 GW’a çıkacak. Gereken yatırım da 50 milyar $. Rapor burada

Ofgem ilk defa, istisnai elektrik tedarik lisansını elektrikli araba konusunda çalışan EVenergi UK’e verdi. “License lite” politikası kapsamında, piyasaya giren tedarikçilere bariyerleri düşürmeye çalışıyor. Ofgem ayrıca yarım saatlik (uzlaşma) piyasa için de görüşe çıktı.

Hindistan’da devletin elektrik dağıtım şirketlerinin borcu 67 milyar$ (Eylül 2015, en son veri). Elektrikte Çin’de 496 milyon, ABD’de 77.2 milyon akıllı sayaç varmış. BNEF’e göre her akıllı sayaç 73$. Hindistan 5 milyon sayaç alımına çıkacak, 2020 sonuna 15 milyon akıllı sayaç tahmin ediliyor.

Mısır ve Tunus’da enerji fiyatlarındaki sübvansiyonu inceleyen kısa araştırma notunda, fakirlerin sokağa dökülmesinden çok, bu işten daha çok yüksek gerilim ve enerji yoğun sektörün etkili olduğunu tartışmış.

Irak, Ocak’tan itibaren Asya’ya satışlarda(2mv/g) Platts’ın Oman-Dubai fiyatı yerine DME(Dubai Mercantile Exchange) Oman Futures’ı kullanacak. Asya’ya giden Suudi, Kuveyt ve İran petrolü (10mv/g) Platts’dan devam. Avrupa ve Amerika için de Brent ve Argus Sour (ASCI)’ya devam.

İngiltere’de 53 muhafazakar milletvekili, Başbakan’a sözünü tutması ve standart değişken tarifedeki ailelerin(17 milyon aile) elektrik bedeli için tavan getirmesini istiyor. İşçi partisi de bastırıyor.

Norveç varlık fonu, 1 trilyon $’ı aştı, tarihinin en iyi 6 ayını yaşadı.

ADB(Asya kalkınma bankası) Internet of Things raporu Sayfa 15-18 bakmak yeterli-vaka çalışmaları

Biri GPS’lerle mi oynuyor.

Grafikler

Ev aletlerinin yıllara göre arızası çalışabilme ihtiyacı ( Which) Benim sonucum ilk 3 yıl kritik

Küresel Güneş Panel Talebi (GTM Research)

21 Ağustos 2017

Bugün enerji güvenliği gerçekler paketi (ESFP) kesinlikle görülmeli. Alman enerji haberlerini Clean Energy Wire’dan bakıyorum. İngiltere’ye de şu sıralar Cornwall Insight’tan. Bu sıralar, Cuma akşam piyasalar kapanırken petrolü yukarı çekip yüksekten kapatma manipülasyonu mu dönüyor onu düşünüyorum. 3 haftadır Cuma böyle gibi. Tedarikçi değişikliği çok ise ülke daha rekabetçidir anlamına gelmiyor. Çinliler Aramco’da pay ister mi? Shell’in Akdeniz planları, Hyundai hibrit ve elektrikte yeni planlar peşinde. İklim değişikliğine ideolojik perdeler. Enerji depolamada fiyat düşüş analizi-Nature Energy açık makale. Pseudocapacitor, (uPT) mikro odaklamalı güneş panelleri bugün duyduğum kavramlar oldu. California’nın güneş tutulmasında güneş üretimi 70-80 MW/dakika düşüp, 90-100 MW/dakika arttı. Bildiğim kadarı ile asıl sorun daha çok artışı yönetebilmek.

Özetler

Tedarikçi değişikliğinin çok olması piyasanın daha rekabetçi olduğunu göstermez. Almanya, Avustralya, California, İsveç ve Fransa’yı inceleyen IPPR, İngiltere için öneriler çıkarmış. Bu ilkeler de rekabetçilikte farklı seviyelerde. Avustralya’da tedarikçi değişimi yüksek ama 3 büyük şirket var.

Kuyu başına üretim hesabına göre, Permian’da 62 v/g Bakken’de 13.54 v/g, Eagle Ford’da 10.56 v/g. Tartışma Citi raporunun gerçek dışılığı üzerine.

Çinliler Saudi Aramco’dan pay alır mı? Eğer şirket değerlemesi halka açılma sonucu 2.6 trilyon $’ın altı olursa(hisselerin %5 satılacak), sıkıntı olur demiş FT.

Shell, İsrail ve Kıbrıs gazını bir araya getirerek Akdeniz bölgesi hubu kurma konusunda fikirler peşinde.

Hyundai’de 500 km menzilli elektrikli otomobil üzerinde çalışıyor. 2020’de 3 hibrit, 8 elektrikli araba planlıyor.

Total, gemicilik devi Danimarkalı A.P.Moeller- Maersk’in daha önce ayrıştırılan petrol işine bakan Maersk Oil’i 2.5 milyar borcuyla (3 milyar $’da Kuzey denizinde petrol kule sökümü var) 5 milyar $’a aldı. Yani 7.5 milyar $. Total’in üretimi 2.5 mv/g, 2019’da 3mv/g olacak.

Cumhuriyetçilerin iklim değişikliği politikalarında günahı çok olsa da, demokrat ve çevreci grupların da kendi ideolojik ajandalarını iklim değişikliğinin önüne geçirdikleri anlatılıyor. “Soldaki inkarcılık, sağdakinden farklı bir inkarcılık. İdeolojiye uymayan veriyi görmezden geliyor”. Kontra bir yazı

ABD’de bu sene petrol hizmetlerinde işçilik 2015 ortalamasına göre %15 arttı, fakat 2014’ün sadece %2.5 üzerinde. Petrol fiyatları ve kule sondajı artınca, sondajcılar şirketlere zam, zayıflayınca indirim yapıyorlar.

Alman finans bakanlığı emisyon skandalını ekonomik kalkınmaya orta dönem riski olarak tanımladı. Dizel krizi(skandal değil), Alman ekonomisi için yeni bir risk. Elektrikli arabaya ne şebeke hazır, ama ellerinde daha iyi bir fikir olmadığından elektrikli arabalardan da Alman üreticiler vazgeçemez.

Enerji güvenliği gerçekler paketi bu çeyrekte (2017Ç2): Petrol ve gaz yapı ve boru hatları 2014’te 379 ile zirve yapmıştı, geçen sene 216’ya düştü. Hala 2010 öncesine göre çok yüksek(s6). Siber hazırlık noktasında 2016’da üretilen 44mv/g petrol, hazırlıkta %75’in altındaki ülkelerden.

ABD Federal açık deniz petrol ve gaz arama saha kiralama 2019-2024 plan (taslağına) 74000 görüş gelmiş. Atlantik kıyısını açmayın ana mesaj.

(Nature Makale $$$) Göstermelik kapasitörler(pseudocapacitor-yalancı kapasitör demek saçma geldi), süper kapasitörlerin bir türü. Hızla yüksek depolama yapıp geri veren bir çalışma

(Nature Makale $$$) Odaklamalı fotovoltaik(PV)’lerin verimleri %35’in üzerinde. uPT denen sistemle, 140 derece görüşte, 660 kat odaklamalı ve pik verimliliği %30u aşıyor. Aynı yüzey alanında %17 verimli panele göre %54 daha fazla elektrik üretiyor.

Çin bazı tahminlere göre tüm nadir toprak element tedariğinin %95’ini sağlıyor. Dünyadaki indium’un yarısını, Congo kobalt’ın yarısını, lityum üreticileri Arjantin, Avustralya, Şili, Çin. Bolivia’nın büyük rezervleri var. Tellurium nadir toprak değil ama güneş panellerinde kullanılıyor.

(Nature Makale) Analiz sonucuna göre en iyimser tahminle 2018’de 125 $/kWh depolama maliyeti ancak ek 300 GWh’lik pil imalat kapasitesi ile sağlanabilir. 2019’da da 100$/kWh’i geçebilir. (Figure 2’ye bakın)

Grafikler

Nijerya’nın petrol üretimi ve politik olaylar(@anasalhajji)

Mısırın petrol ve gaz üretimi (MEES)

 

18 Ağustos 2017

Bu özetleri sabah hazırlarsam, Çin-Hindistan, Öğlen hazırlarsam AB-İngiltere, 17den sonra hazırlarsam Amerikalar vs ağırlıklı oluyor. Bu saatlerde ise biraz arafta kalıyor. Goldman Sachs’ın gaz ticaret hacmi şaşırtıcı, dağıtım şirketlerine yeni ad aranıyor, Almanya’da dizel desteği düştü, Henry Hub’u daha fazla ABD dışı işlemler için kullanmaya mı başladılar, bölgesel ısıtma ve pasif fonlar. Grafiklerde ICIS’in TTF ve Brent yani gaz ve petrol fiyat korelasyonları var.

Özetler

Goldman Sachs, gaz ticaretinden 2.çeyrekte 100 milyon $ kaybetti. Sebebi Marcellus’da biteceğini öngörerek yaptıkları fiyat tahmininde boru hattının gecikmesi ile fiyatların çakılması.GS, Kuzey Amerika’daki en büyük gaz tacirlerinden, 1. BP 640 milyon m3/gün, Goldman 140+ milyon m3/günde

Dağıtım şirketleri “Akıllı Entegratör”ler olarak, kWh yerine enerji hizmetlerini mi pazarlayacaklar. Ya da New York’un enerji değişimindeki gibi Dağıtım Sistem Platform Sağlayıcısı (DSPP) mi olacaklar. Elektrik kamusalı yerine enerji hizmet kamusalına dönüşümü tarihsel referanslarla tartışıyor.

Almanya’da yapılan ankette dizel araç almayı planlayanların oranı 2015’teki %31’den %18’e düştü. Hibrit(%15) ve elektrik(%5) arttı. Limuzin ve SUV populerliği arttı. Seçim sonrası koalisyon görüşmelerinde Yeşiller 2030 gibi içten yanmalı motorları yasaklamak istiyor. Ülkenin ilk rüzgar parkı 30 yaşına bastı.

Trump’un “America First” enerji planı 3 temel parçaya dayanıyor. 1)düşük maliyetli ABD fosil yakıtlarını arttırarak istihdam ve enerji bağımsızlığı, 2) kömür sektörünü canlandır, 3)Obama dönemi iklim politikalarını geri al. Düşük petrol fiyatlarında sektöre umut oldu diyor, rapordaki yatırım maliyet rakamları çok uçuk

Venezüella, Suudi Arabistan’ın fiyat savaşının tahmin edilemeyen bir sonucu mu? Venezüella’da petrol, ithalatın %96sı, hükümet gelirlerinin %40ı.

ABD’de IRP(entegre kaynak planlaması) yapan 12 şirketin yeni yatırımlarda %20 kömür, %15 rüzgar, %25 diğer kaynaklardan elektrik planlaması yaparken, %50 rüzgar %50 gaz gerçekleşmesi olmuş. Planlama ile satın alma/gerçekleşme arasındaki bu ilişkileri inceleyen yayın burada.

Henry Hub fiyatları daha fazla küresel oyuncunun ticaret yaptığı fiyatlar haline geliyor. ABD’deki ticaret saatlerinin dışındaki saatlerde yapılan ticaret geçen seneki ilk 6aya göre %31 arttı. 2025’te diğer ABD ihraç terminalleri de bitiğinde henry hub tabanlı kontratların [küresel?]payı %30 olacak. BP’ye göre HH doğal çapa

Bölgesel ısıtma, AB’deki alan ısıtma ve sıcak suyun %9unu karşılıyor. AB’nin enerji talebinin %40’ı ısıtma ve soğutma. Gelecek 5 yılda Vattenfall, Berlin’de 2.35 milyar $ harcamayı düşünüyor, yarısı bölgesel ısıtma. Berlin’deki tesisi kömürden gaza geçecek. Vattenfall Berlin’de %20, Hamburg’da %30 ısıtma payına sahip.

Pasif fonlar Marksizm’den kötü”. Malın veya hissenin kendisine değil de, değerinin hesabından endekslenen fonlara yatırım yapanlar kınanmış.

Illinois’deki kayızinciri insiyatifinin webiner ve sunumları

Grafikler

Kuzey Amerika’daki en büyük gaz tacirleri (WSJ)

Petrol ve Gas ilişkisi Avrupa’da ne durumda (ICIS)

 

17 Ağustos 2017

“Road pricing”, hükümetler akaryakıttan yeteri kadar vergi toplayamayınca kontürlü yol vergisine geçmeyi planlıyorlar. İsveç’te trafik sıkışıklığı ödemesine destek uygulamadan önce 3’te 1 iken, vergiden sonra sıkışıklık düşünce destek %51.3’e çıkmış. … Dyson da elektrikli araba işine giriyor, Tayvan’da elektrik kesintisi, Çinlilerde Rosneft’ten pay istiyor. IMF Moğolistanda, bilimsel makalede şebeke desteği veren araçların pil ömrünün uzayabileceği iddia ediliyor, ABD güneş tutulması yazılım ve modellerin testi olacak, akıllı pencereler ve organik güneş pili ile ışık tafyında seçici geçirgenlik ve elektrik üretimi, LNG gemileri de daha verimli hale geliyor,Ford ve DHL ortak elektrikli kamyoneti tanıttı.

Özetler

İngiltere’de geçen sene yakıt vergileri Hazine’ye 27.9 milyar pound gelir getirdi. Gelirin %1.4’ü. 5.8 milyar pound araba vergileri, 200 milyon da kamyon vs., toplamda hükümet geliririnin %5i. Arabalar verimli oldukça ve elektrikli kullanım arttıkça hükümet geliri düşüyor, çare “yol fiyatlaması”

Tayvan’da Salı günü olan elektrik kesintisi 16:51’de başladı ve 21:40’da tamamen giderildi. Gaz santraline yanlışlıkla gaz arzı kesilince 2 dakikada 6 jeneratör devre dışı karalarak 6.68 milyon haneyi etkiledi. Tayvan nükleeri enerji sepetinden çıkarmak istiyordu.

Moğolistan IMF’den 5.5 milyar $ borç ile ağır bir program uygulayacak. Büyük Oyu Tolgoi bakır-altın havzası ve Tavan Tolgoi kömür gibi madencilik projelerinden gelirler abartılınca ülke zora düştü. Emtia fiyatlarında %15 düşüş borçları iyiden zorlaştırır.

Çinli CEFC’de Rosneft’ten pay almak istiyor. Rosneft kaynaklarına göre petrol perakende de bir pay satılabilir. CEFC’nin Çin hükümetinden stratejik petrol rezerv depolama kontratı da var.

Arabadan-şebekeye (V2G) uygulamalarında, pillerin ömrünün kısalması problemdi. Bilimsel makalede, günlük sürüş %21-38 şarj tüketiyorsa, şebeke için pili %40-%8 deşarj etmek, pil ömrünü %6-%3 uzatıyor diyebiliriz. Çalışma şundan çok önemli şebekeye yardım edince pil ömrü %10 artıyor.

ABD’deki güneş tutulması, yazılımları-modelleri-akıllı eviricileri test için önemli olacak. “Oldukça dürüst olmak gerekirse Şebeke ve dağıtım şirketleri teknoloji şirketleri oluyor.”

Yeni LNG gemilerindeki kaynama(boil-off) %0.1, 10 yıl önce %0.15ti. ABD kargolarının ortalama mesafesi 7500 deniz mili. Dünya ortalamasının 2 misli. Ortalama hız 14.3 knot, geçtiğimiz yıllarda bu 16-17ydi. Panama kanalı geçişleri pahalı, yavaş yavaş etraftan dolaşıyorlar.

Çin’in 2.2. milyon ton yüksek kükürtlü kömürünü 500,00 ton methanol benzin(MTG) ve 65000 ton LPG’ye dönüştürecek tesise 224 milyon $ yeşil tahvil üzerinden borç verildi.

İngiliz ev aletleri üreticisi Dyson, Aston Martin’den ikinci yöneticiyi de işe alınca, elektrikli otonom araba mı yapıyor dedikoduları çıktı. Dyson, Sakti3 pil startup’ını almıştı. Symantec yöneticisini de makine öğrenme başına getirdi. İngiltere hükümeti de bu konuda destek veriyor.

10 yıldır ilk defa Çinko 3000$/ton’u aştı. Alüminyum 3 yılın zirvesinde. Çinko geçen sene %60 arttı. Glencore üretimi durdurmuştu o sıra.

(Nature Makale) Akıllı pencereler, seçici geçirkenlik ile görünen, kızılötesi yakını ve diğer spektrumları seçici engelleyerek aydınlatma, ısı, soğutma azaltılıyor. Elektro kromatik pencere (ECW)’de üzerine organik güneş hücreleri ile elektrikte üreterek aktif pencere teknolojisi.

Alman postaları Deutsche Post DHL ve Ford, elektrikli kargo kamyoneti StreetScooter WORK XL’i tanıttı. 2017 sonuna kadar 150 tane yapacaklar. 2018 sonuna ise 2500 tane. 30-90 kWh pil ile 80-200 km yol yapacak.

Dünyanın en büyük konteyner hizmeti Maersk, Notpetye veri silen malware’den 300 milyon $ zarar etmiş. Bir kısmı önlem olarak kapatılan sistemlerden kaynaklanıyor.

TIR, Yağmur suyunu toplayıp, güneş panelleri ile hidrojene çevirip hidrojen doldurma istasyonu oluyor. Yazı daha çok teknolojik değişimin bilinmezliği ama denemenin devam etmesi üzerine

Güney Afrika’da kömür ve nükleer yanlısı lobilerin yenilenebilirin önünü kesmeye çalıştığı iddia edildi. Eskom 1121 MW yenilenebilir proje anlaşmalarını finalize etmedi, elektrik üretim fazlası var diyor.

Endüstriyel sistemleri tehdit eden ABD’li Dragos’un Crashoverride, ESET’in Industroyer dediği raporların çözümlemesi. Elmas modeli kullanarak analiz yapıyor.

Grafikler

Societe General fiyat tahminleri (SG – Chris Johnson)

Çin ve Hindistan araba satışları (Reuters – Henning Gloystein)

İngiltere’de hükümetin akaryakıt (ve diğer) yakıt gelirleri hızla düşüyor (FT)

16 Ağustos 2017

ICIS’ın Tableu Public grafikleri görülmeye değer. Rosneft yönetim kuruluna Schröder girecek gibi. Rosneft’in hissedarlarından biri de BP. Norveç’in İngiltere’ye verdiği gazda sorun olunce, Hollanda’ya verdiği gaz artsa da fiyatlar sıçradı. İngiltere’de yanlış okunan enerji faturalarının maliyeti 100 milyon pound. ABD’de ithal güneş panellerine tarife ihtimali, stoklama ve fiyatları arttırdı. Petrol fiyatları dar bir alanda sıkıştı ama Eylülde kapanması gereken pozisyonlar var. Çin’in petrol şirketine göre 2040’a kadar Çin enerji talebi artar. Güneş ve rüzgar üretiminin elektrik dışı faydaları da yüksek bulunmuş. AB, elektrikli araba zorunluluğu getirebilir.

Özetler

İngiltere’de 2008 yetişkin üzerinde yapılan araştırmada istatistiksel olarak, 1.3 milyon enerji tüketicisinin (ingiltere de toplam 26 milyon) tedarikçilerinin yaptıkları yanlıştan dolayı yıllık ortalama 79 pound, toplam da 102 milyon pound fazla ödediler. Ortalam düzeltme ise 35 gün sürdü ve %7si hala parasını geri alamadı.

Norveç altyapısında Ağustos’taki 9 devre dışı olma sonucu, Avrupa ana kara fiyatları sıçradı. Gullfaks’da beklenmedik kesinti 5.7 mcm/gün(milyon m3=mcm). Norveç’in İngiltere’ye verdiği gazda sorun olmasına rağmen TTF fiyatları artıyor, oysa Norveç’in Hollanda’ya gaz arzı 4 mcm/gün artmış. 14 defa revize olmuş.

Schroder Nord Stream’in hissedarlar, Nord Stream 2’nin yönetim kurulu başkanıydı. Rosneft’in de Eylül sonunda yönetim kuruluna girecek gibi. Avrupa’ya sadece Gazprom ihraç ediyordu. BP ile Rosneft 20 bcm ihraç edebilir. Rosneft uzun zamandır Avrupa piyasasında Gazprom monopolünü kırmak istiyordu.

ABD’de güneş proje geliştiricileri panel stokluyor ve fiyatlar %20-30 arttı. Sebebi, ABD’de ithal güneş paneline tarife için ITC(Uluslararası Ticaret Komisyonu), Suniva ve SolarWorld’u dinlemeye başladı. 22 Eylülde komisyon çalışmasını tamamlayacak, 3 Ekimde ABD Başkanına gidecek.

Ağustos’ta petrol fiyatları 47-50$/v bandında sıkıştı. Fakat eylülde, koruma fonlarının net uzunlukta hacimce geniş pozisyonları kapatmak istemesi ile vahşi bir (düşüş yönlü) hareket olabilir. Toplam kontrat 900,000 yani 900 milyon varil. Fiyatı, ABD benzin talebi, Suudi elektrik üretimi ve Çin stokları tutuyor denebilir. Şimdilik.

Çin’in ulusal petrol şirketi CNPC, Çin’in enerji talebinin 2040’da pik yapacağını öngörüyor. Daha önce 2035 demişti.4060 mtep (milyon ton eşdeğer petrol)’de pil yapacak. Daha önceki rakam 3750 mtepti. 2030’da petrol talebi 13.8 mv/g. 2020’ye kadar %2.7 sonra 2030’a kadar %1.2 artacak.

(Nature Makale) 2007-2015 arası ABD’deki rüzgar ve güneş elektrik üretimi sayesinde, hava kirliliği, sera gazı ve kirlilikten ölümün engellenmesi gibi sebepler ile 29.7 ila 112.8 milyar $ fayda elde edildi. Çoğu engellenen 3000 ila 12700 erken ölümden. Rüzgarda 7.3 cent/kWh, güneşte 4 cent/kWh marjinal fayda sağlanmış.

ABD Başkanı Trump’un son yürütme kararı ile enerji altyapı yatırımlarında tek bir federal izin alınacak ve bu tüm izin süreci 2 yılı aşamayacak. API, ABD petrol ve gaz birliği bu kararı beğendi, API 625 üye, 10.3 milyon ABD istihdamı ve ABD ekonomisinin %8’ini temsil ediyor.

ABD stratejik rezervlerinden (SPR) 14 milyon varil petrol daha satmayı planlıyor. SPR, federal hükümetin sahip olduğu Texas ve Louisiana’daki 4 depolama sahasında depolanıyor.

ABD’nin LNG ihracatçısı Cheniere Pekin’de ofis açıyor. Çin 461,720 ton ABD LNGsi ithal etmişti. Tüm LNG ithalatının %3’ü. Sinopec yöneticisi Mayısta ABD’den 2022’den itibaren uzun dönemli kontrat düşündüklerini söylemişti.

New York’un enerji devrimi NY REV ile ilgili 5 soru ve cevap

Çin ekonomisi 2018-2020’de %6.4 büyüyecek ama IMF büyük borç seviyelerine (GSYİH’in %290’ı)karşı uyarıyor.

Körfez ülkelerinden BAE ve Suudi Arabistan 1 Ocak 2018’ten itibaren KDV’ye başlıyor. %5 genel, %100 sigara vs.

AB komisyonu 2030’da araba üreticilerine elektrikli araba üretme zorunlu kotaları verebilir.

Grafik

Petrol fiyatlarındaki oynaklık (EnergyFuse)

 

15 Ağustos 2017

Merkel’de elektrikli araba dönüşümünü görüyor ve Alman şirketleri uyardı. Çin ve Hindistan arasındaki Himalayalardaki gerilim artıyor. CAGP’ın(Orta Asya gaz boruhattı) D hattı makalesi bilgilendirici ve uzun. Çin borsasındaki kömür şirketlerinin yarısının karı 2 misline çıkmış, fiyat belirleyici Çin gibi.. Suudiler Sadara’daki son tesisi de devreye aldı. Zambia’da Tullow, petrol araştırması yapacak. Yüzer LNG’lerde Petronas, Shell derken Inpex’de gaza basıyor: Ichthys Venturer Avustralya’ya ulaştı. . Tesla 3’ün 455,000 aracı 18,000 v/g benzin talebini azaltacak. Şeyl ve algoritmalar 30 yıllık petrol tacirini sektörden etti.

Özetler

Merkel, verdiği röportajda Almanya’nın içten yanmalı motorlara bir süre daha ihtiyacı olduğunu, ama dönüşümün mümkünlüğüne değindi. Yani bir gün bunlar yasaklanabilire geldi iş. Alman şirketleri de uyardı, yabancı şirketler e-car yapar, geride kalmayın mesajı verdi

Çin bu sene sonuna kadar ülkenin sanayisinin yaklaşık 4’te 1’ini kapsayacak bir karbon piyasası başlatacak.

Şeyl kuyularından, Permian alanındakilerde, üretim düşüş oranı geçen seneye göre %40 daha yüksek.  Bakken, Eagle Ford vd. birlikte %25 daha hızlı üretim düşüşü var. Üretimi sabit tutmak için bile çok yatırım gerek.

2020’de Çin elektrik üretiminin %58’i kömür, mevcutta %60. Shenzhen Borsasına kote 37 kömür üreticisinin yarısının karları 2017 ilk çeyrekte iki misline çıktı. Geçen seneye göre kömür %7.1, rüzgar %17.9, güneş %35.1 arttı.

Çin’in Central Asia Gas Pipeline (CAGP)’da “Line D”(D hattı) projesi, Taciklere göre başladı. Özbekler süresiz olarak ertelendi diyor. Mevcut 3 hat 55 bcm kapasiteli. Çin geçen sene 205.8 bcm gaz tüketip 137.1 bcm üretti. Türkmenler geçen sene Çin’e 29.4 bcm gaz ihraç etti. Kapasite ise 65 bcmdi.

Zambia başkanı Tullow Oil ile Luapula’da tam tensiometre araştırması istedi. Ülkenin kuzey batısında önemli petrol rezervleri olabilir, bakır ihracatına bağımlılığı da azaltma niyeti var. Zambia’nın 7.Ulusal Kalkıma planında önümüzdeki 5 yılda 1 milyon iş ve 2030’da orta gelir seviyesi hedefi var.

Petrolde koruma fonları 3.defa fiyatlar güçlenecek beklentisinde. Haberde 6 haftalık istatistik ile son hafta istatistiği farklı mesajlar veriyor bence. Brent ve TWI’da net uzun pozisyon 705 milyon varil

Çin ülkenin güneyindeki iki kayaç(şeyl) baseninde ihale yapacak gibi.

Bangladeş, ilk LNG ihracat teminali 3.75 mt/yıl FSRU ABD’li Excelerate Energy tarafından yapılıyor, Nisan 2018’de devreye giriyor. İkincisi 3.75 mt/yıl, Summit Group yapıyor 2018 sonu. Petrobanla iki tane de kıyı LNG terminali planlıyor 7.5 mton/yıl. Katar’ın RasGas’la da 2.5 mton/yıl’a anlaştı.

Dün yüzen doğalgaz sıvılaştırma ünitesi Ichthys Venturer Avustralya ulaştı. Japon Inpex gemiyi çalıştıracak. Daha önce de Shell, Prelude’u getirmişti. Inpex Ichtys Explorer’ı da sahaya getirmişti. Ichthys(37 Milyar $) Mart 2018,Prelude (12.6 Milyar $) Nisan-Temmuz 2018. İlk FLNG ama Petronasın

(Nature Makale $) Avrupa kıtasındaki, ortalama rüzgar üretimi 22 GW ile 44 GW arası değişiyor ve 2030’da 3 misline çıkacak. Farklı bölgelerdeki kontrast rüzgar rejimleri ile dengelenmesi araştırılmış.

Suudilerin Dow Chemical’a 20 milyar $lık ortak projesi Sadara Petrokimya tesisinin son tesisi de devreye girdi. TDI (Toluen diisocyanate) üretecek, esnek polyüreten, mobilyalar için köpük, araba koltukları vs. 26 entegre tesisi, 3 milyon ton üretim. SA “tüketiciden küresel ihracatçıya dönüşecek”

Son 30 yılın en büyük emtia tacirlerinden denilen Andy Hall, 1 Ağustos’ta yatırımcılarına Astenbeck’i kapatacağını duyurdu. Özetle sebep: Şeyl ve “Algoritmik ticaret giderek domine ediyor, fiyat uzantısı kaotik… piyasa temellerine dayalı yatırım daha da zor, bir süre devam eder”. 2017Y1’de %30 kaybetti.

İrlanda’nın devlet destekli enerji tedarikçisi ESB, İngiliz piyasasına üretimde girmişti, perakende de giriyor. 2016’da bağımsız tedarikçiler 1.1 milyon net müşteri kazandı. 2017 Ocak-Temmuz’da da net 812,982 müşteri sayısını arttırdılar.

Bu sene elektrikli arabalar 100,000 v/g benzin talebini çaldılar, seneye 155,000 v/g. Tesla 3’ün 455,000 aracı 18,000 v/g benzin talebini azaltacak.

Energy Intelligence’daki editör ve Dubai büro şefinin yazısında son paragraf ilginç.

Grafik

Rafineri konfigürasyonuna ve ham petrole göre değişmesine rağmen, 42 gallon ham petrolden 45 gallon ürün dağılımı (Bloomberg)